cis57.pdf

Broszura informacyjna Inspektoratu Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy (HSE)

Transport krawężników: Ograniczanie ryzyka

wystąpienia schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego

Broszura informacyjna dla sektora budowlanego nr 57

Wstęp

Kontrola ryzyka

Niniejsza broszura objaśnia zasady kontrolowania zagrożeń

związanych z powtarzalnymi ręcznymi pracami transportowymi

w zakresie transportu krawężników oraz powiązanych

produktów. Wytyczne te dotyczą uczestników całego łańcucha

dostaw krawężników, włącznie z klientami, projektantami,

producentami, dostawcami oraz wykonawcami.

Najlepszymi rozwiązaniami będą te, które ograniczają trzy

główne zagrożenia, tj. zagrożenia związane z wagą krawężnika,

powtarzalnym charakterem wykonywanej czynności oraz

nieprawidłową pozycją ciała podczas pracy.

Szukając optymalnego rozwiązania można się posłużyć poniższą

„hierarchią środków kontroli”. Przy czym w pierwszej kolejności

należy przyjmować rozwiązania znajdujące się najbliżej szczytu

tej hierarchii, ponieważ zapewniają one najwyższy poziom

kontroli ryzyka.

Informacje ogólne

Krawężniki (w takiej czy innej formie) są zwykle używane

przy budowie większości dróg. Standardowe komponenty

są wykonane głównie z prefabrykatów betonowych i ważą

około 67 kg. Krawężniki nietypowe, kamienne lub inne

powiązane produkty mogą ważyć znacznie więcej. Od

niedawna dostępne są lżejsze krawężniki opracowane

przez niektórych producentów.

Hierarchia środków kontroli

Eliminacja

Należy eliminować potrzebę ręcznego podnoszenia krawężników

już na etapie projektowania (ewentualnie stosować alternatywne

metody budowy dróg, które nie obejmują ręcznego transportu

krawężników lub wykluczają zastosowanie krawężnika).

Do głównych zagrożeń związanych z ręcznym transportem

krawężników należy waga krawężnika, powtarzalny charakter

wykonywanych czynności oraz nieprawidłowa pozycja ciała

podczas pracy. Zagrożenia te prowadzą do nadmiernego

napięcia i obciążenia ciała, które może prowadzić do

uszkodzenia mięśni oraz ścięgien, a długoterminowo

może to stopniowo prowadzić do poważniejszych schorzeń.

Łącznie schorzenia te określa się mianem schorzeń układu

mięśniowo-szkieletowego.

Całkowita mechanizacja

Należy zapewnić, aby transport i układanie krawężników był

całkowicie zmechanizowany (np. dzięki zastosowaniu urządzeń

próżniowych/chwytaków mechanicznych itp.). Jest to rozwiązanie

rekomendowane w przypadku budowy nowych obiektów, prac

remontowych, a także prac obejmujących zastosowanie dużych

krawężników o specjalnym przeznaczeniu.

Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego są przyczyną

wielu wypadków i obrażeń ciała, do których dochodzi

w budownictwie. Są one głównym powodem, dla którego

pracownicy przedwcześnie odchodzą z pracy w budownictwie.

Częściowa mechanizacja

Należy zapewnić, aby maksymalna część prac transportowych

była zmechanizowana (np. zastosowanie rozwiązań mechanicznych,

w celu umieszczenia krawężnika blisko docelowej pozycji,

rozładowywanie krawężników przy użyciu podnośnika itp.).

Zastosowanie mniejszych/lżejszych krawężników lub urządzeń

transportowych dodatkowo ograniczy zagrożenia związane

z wszelkimi pozostałymi do wykonania ręcznymi pracami

transportowymi.

Wymogi prawne

Przepisy zawarte w Rozporządzeniu w sprawie transportu

ręcznego (Manual Handling Operations Regulations) 1 z 1992 r.

(wraz ze zmianami z 2004 r.) mają zastosowanie wobec

wszystkich robót budowlanych. Przepisy te określają zasady

kontroli zagrożeń związanych z transportem ręcznym przez

pracodawców. Zgodnie z tymi przepisami, jeśli pracodawcy

nie mogą wyeliminować potrzeby zastosowania transportu

ręcznego, a występuje ryzyko obrażeń ciała, są oni zobowiązani

przeprowadzić ocenę ręcznych prac transportowych

i przedsięwziąć odpowiednie kroki, w celu maksymalnego

ograniczenia ryzyka takich obrażeń.

Transport ręczny

W rzadkich przypadkach, kiedy zastosowanie któregokolwiek

z powyższych rozwiązań nie jest możliwe, dozwolone jest ręczne

układanie krótkich odcinków krawężnika. O ile to konieczne,

pracownicy powinni zostać przeszkoleni w zakresie prawidłowych

technik transportu ręcznego. Zastosowanie lżejszych krawężników

lub urządzeń pozwalających na wspólne podnoszenie ładunku

przez dwie osoby, dodatkowo ograniczy ryzyko obrażeń ciała.

Ręczne układanie krawężników wiąże się z poważnym ryzykiem

obrażeń ciała u pracowników i w związku z tym, pracodawcy

zobowiązani są podjąć stosowne działania w celu ograniczenia

tego ryzyka.

Środki zapobiegawcze

Wszyscy uczestnicy procesów planowania, produkcji,

dostawach oraz instalacji elementów obrzeży dróg, mogą

pomóc ograniczyć zagrożenia związane z transportem ręcznym.

Projektanci, planiści i klienci

Urządzenia do transportu mechanicznego krawężników

Osoby uczestniczące w projektowaniu i planowaniu powinny

uwzględniać:

Podnośniki próżniowe

rozwiązania eliminujące potrzebę powtarzalnych

ręcznych prac transportowych,

Niektórzy producenci produkują urządzenia przeznaczone

do podnoszenia krawężników przy wykorzystaniu technologii

próżniowej. Maszyny te można wyposażyć w różnego rodzaju

końcówki, aby umożliwić transport szerokiego zakresu

produktów.

krawężniki dostosowane do obsługi przez urządzenia

transportu mechanicznego,

odpowiednie zastosowanie alternatywnych, lekkich

produktów krawężnikowych,

zagrożenia występujące podczas całego okresu

użytkowania krawężnika, włącznie z pracami

remontowo-konserwacyjnymi,

maksymalizację liczby krawężników układanych

jednorazowo, w celu uzyskania ekonomii skali

oraz racjonalizacji zastosowania urządzeń

transportu mechanicznego.

Producenci i dostawcy

Producenci krawężników powinni dążyć do minimalizacji

zagrożeń związanych z oferowanymi produktami w ramach

łańcucha dostaw, poprzez między innymi:

oferowanie krawężników o rozmiarach dostosowanych

do standardowych urządzeń transportu mechanicznego,

przekazywanie użytkownikom odpowiednich informacji,

włącznie z wyraźnie oznaczoną wagą palet oraz wagą

poszczególnych komponentów,

zapewnianie, o ile to możliwe, aby waga palety nie

przekraczała 1 tony, tak aby umożliwić transport palet

przy użyciu standardowego sprzętu budowlanego.

Wykonawcy

Wykonawcy powinni planować i oceniać prowadzone prace,

aby zapewnić utrzymywanie ryzyka na dopuszczalnym poziomie,

między innymi poprzez:

Rysunek 1 Transport krawężników przy użyciu podnośnika próżniowego

uzyskiwanie ekonomii skali poprzez zmianę kolejności

prac, aby zapewnić maksymalną efektywność procesu

układania krawężnika,

Urządzenia samodzielne

bezpieczne przechowywanie i transport krawężników,

Urządzenia te można montować na widłach standardowej

maszyny budowlanej lub na przyczepie samochodu, co

pozwala na układanie krawężników bezpośrednio z palety

bez potrzeby ich wcześniejszego rozkładania w rzędzie.

Technologia próżniowa umożliwia uchwycenie krawężnika,

a także zapewnia siłę potrzebną do podniesienia ładunku.

układanie prosto z palety w miejsce podwójnego

przenoszenia, które towarzyszy rozkładaniu krawężników

w rzędzie przed ich ułożeniem w docelowej pozycji,

zastosowanie urządzeń przeznaczonych do transportu

palet oraz indywidualnych krawężników,

zastosowanie urządzeń mechanicznych do transportu

elementów niestandardowych, takich jak krawężniki

nietypowe, przejściowe, najazdowe, narożnikowe

oraz łukowe,

Urządzenia montowane na widłach

Podnośniki próżniowe można zamontować na standardowych

podnośnikach budowlanych. Układanie krawężników może się

odbywać przy wykorzystaniu jednej maszyny, która przewozi

palety z krawężnikami a jednocześnie zapewnia ich mechaniczne

podnoszenie. Podnośnik próżniowy może mieć własne źródło

zasilania lub wykorzystywać układ hydrauliczny urządzenia, na

którym został zamontowany.

szkolenie pracowników w zakresie bezpiecznego

użytkowania podnośników mechanicznych,

wykorzystanie alternatywnych, lekkich komponentów,

aby ograniczyć wpływ pozostałych do wykonania

prac ręcznych,

zapewnienie szkoleń w zakresie odpowiednich technik

transportu ręcznego dla pracowników zajmujących się

układaniem krawężników.

Urządzenia montowane na przyczepach

Powrót do pracy

Urządzenia montowane na przyczepach samochodów to

urządzenia samodzielne, które można holować z prędkością

ruchu drogowego pomiędzy określonymi punktami. Urządzenia

te można polecić wykonawcom, którzy układają niewielką

liczbę krawężników w wielu różnych lokalizacjach.

Pracodawcy powinni rozważyć sposób postępowania wobec

pracowników, którzy doznali obrażeń ciała w wyniku transportu

ręcznego, w szczególności w zakresie ich powrotu do pracy.

W przypadku większości obrażeń odcinka lędźwiowego pleców,

ruch może wspomagać rekonwalescencję. Przy odpowiednim

postępowaniu pracodawcy, włącznie z wdrożeniem planu

„powrotu pracownika do pracy”, w większości przypadków dany

pracownik będzie mógł wrócić do pracy. Do właściwych kroków

podejmowanych przez pracodawcę może należeć analiza oceny

ryzyka oraz uzyskanie porady lekarskiej. Więcej informacji

można znaleźć na stronach serwisu internetowego HSE Back

pain 2 oraz Sickness absence 3 .

Urządzenia niezależne

Są to samodzielne urządzenia, które wytwarzają próżnię,

w celu chwycenia krawężnika. Konieczne jest podłączenie

takiego urządzenia do podnośnika, aby umożliwić podnoszenie

i pozycjonowanie ładunku.

Chwytaki/zaciski

Szersze zastosowanie wytycznych zawartych w broszurze

Dostępne są rożne rodzaje urządzeń, które umożliwiają chwycenie

krawężnika dzięki zastosowaniu napędu hydraulicznego, przenoszenia

impulsu lub ciężaru własnego. Chwytaki są zwykle wykorzystywane

z sukcesem do przenoszenia palet krawężników oraz większych

prefabrykowanych komponentów. Chwytaki mniejszego rozmiaru

można wykorzystywać do przenoszenia indywidualnych

krawężników, aby wyeliminować potrzebę transportu ręcznego.

Informacje zawarte w tej broszurze mają zastosowanie także

w odniesieniu do innych prefabrykowanych komponentów

betonowych takich jak kanały odwadniające, płyty, ciągi,

rampy i materiały do wykonania obiektów małej architektury.

Wiele rozwiązań wykorzystywanych do mechanicznego

transportu krawężników można zastosować także do

transportu innych produktów.

Materiały źródłowe i pomocnicze

Materiały źródłowe

Manual Handling Operations Regulations 1992

SI 1992/2793 The Stationary Office 1992

ISBN 0 11 025920 3, wraz z późniejszymi

zmianami z 2004 r.

www.hse.gov.uk/msd/backpain/index.htm

www.hse.gov.uk/sicknessabsence/index.htm

Materiały pomocnicze

Backs for the future: Safe manual handling in construction

HSG149 HSE Books 2000 r. ISBN 0 7176 1122 1

Manual handling assessment charts Broszura INDG383

HSE Books 2003 r. (pojedyncze egzemplarze są dostępne

bezpłatnie, można też zamówić odpłatnie zestawy

10 egzemplarzy ISBN 0 7176 2741 1).

Manual handling. Manual Handling Operations Regulations 1992

(wraz z późniejszymi zmianami) . Guidance on Regulations L23

(Wydanie trzecie) HSE Books 2004 r. ISBN 0 7176 2823 X

Getting to grips with manual handling: A short guide Broszura

INDG143 (wersja 2) HSE Books 2004 r. (pojedyncze egzemplarze

są dostępne bezpłatnie, można też zamówić odpłatnie zestawy

15 egzemplarzy ISBN 0 7176 2828 0)

Rysunek 2 Dźwig zainstalowany na przyczepie samochodu i chwytak

mechaniczny

Are you making the best use of lifting and handling aids?

Broszura INDG398 HSE Books 2004 r. (pojedyncze egzemplarze

są dostępne bezpłatnie, można też zamówić odpłatnie zestawy

15 egzemplarzy ISBN 0 7176 2900 7)

Chwytaki mogą być mocowane na standardowych maszynach

budowlanych, takich jak koparka podsiębierna lub mini koparka,

tak aby zapewnić im funkcję podnoszenia. Można z nich też

korzystać, aby podnieść krawężniki z palety i ułożyć je

bezpośrednio w docelowej pozycji, ograniczając potrzebę

transportowych prac ręcznych.

Podziękowania

Pozostałe informacje

Niniejsza publikacja została wydana przy wsparciu i pomocy

następujących organizacji:

HSE publikuje szeroki zakres dokumentów. Niektóre z nich

są oferowane w wersji papierowej, zarówno odpłatnie, jak

i bezpłatnie, inne są dostępne wyłącznie na stronach serwisu

internetowego HSE pod adresem www.hse.gov.uk.

Interpave

Stowarzyszenie firm oferujących produkty i usługi w zakresie

nawierzchni z prefabrykatów betonowych oraz krawężników

www.paving.org.uk

Zarówno płatne, jak i bezpłatne publikacje HSE można zamówić

pocztą pod adresem HSE Books, PO Box 1999, Sudbury,

Suffolk CO10 2WA, telefonicznie pod nr tel.: 01787 881165,

faksem pod nr: 01787 313995 lub online pod adresem:

www.hsebooks.co.uk (płatne publikacje Inspektoratu można też

zakupić w księgarniach, a bezpłatne broszury można pobrać na

stronach serwisu Inspektoratu pod adresem: www.hse.gov.uk).

The Construction Confederation

Stowarzyszenie firm budowlanych

www.constructionconfederation.co.uk

The Cilvil Engineering Contractors Association

Stowarzyszenie wykonawców robót inżynieryjnych

www.ceca.co.uk

Informacje na temat zdrowia i bezpieczeństwa można

otrzymać kontaktując się z Inspektoratem telefonicznie pod nr

Infolinii: 08701 545500, faksem pod nr: 02920 859260, pocztą

elektroniczną: hseinformationservices@natbrit.com lub pocztą

tradycyjną: HSE Information Services, Caerphilly Business Park,

Caerphilly CF83 3GG.

Niniejsza broszura określa zasady dobrej praktyki, których

przestrzeganie nie jest obowiązkowe, ale mogą być one

pomocne przy podejmowaniu decyzji o tym jak postępować.

może być powielana bez ograniczeń, z wyłączeniem wykorzystania

dla celów reklamy, rekomendacji lub sprzedaży. Data pierwszej

publikacji: 2/05. Jako źródło publikacji należy wskazać HSE.

Druk i publikacja: HSE

CIS57PL

2/05

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: