Wilbur Smith - Plonacy brzeg.pdf - Smith Wilbur - alachol

Wilbur Smith

PŁOnĄCy BRZEG

Przełożył ARTUR LESZCZEWSKI

SREBRNA

SERIA

Tytuł oryginału THE BURNING SHORE

wmh wmmu pubłhbia w Zabrzu M) .. 1

NR tNW. 48109

ISBN 83-7082-601-6

Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.

Warszawa 1994. Wydanie II Druk: Zakłady Wydawniczo-Poligraficzne „Concordia" w Rudzie

Śląskiej

Tę książkę dedykuję Danielle Antoinette z wyrazami miłości

Mam nadzieję, że ze względu na opowiedzianą historię czytelnik wybaczy mi pewne nieścisłości w

chronologii.

Pozwoliłem sobie opóźnić wprowadzenie samolotu zwiadowczego Albatros do niemieckich sił

powietrznych i przyspieszyłem wybuch epidemii grypy z roku 1918 prawie o rok.

Autor

Słyszałem także na płonącym brzegu Afryki Głodnego lwa wydającego okrutne ryki.

WILLIAM BARNES RHODES

Bombastes Furioso, akt IV

IMichaela obudził nierówny łoskot artylerii. • Każdego ranka w ciemnościach ostatniej godziny

przed świtem miał miejsce ten sam makabryczny rytuał, w którym baterie dział obu armii składały

pierwszą tego dnia ofiarę bogom wojny.

W namiocie panowała ciemność. Michael leżał przykryty sześcioma wełnianymi kocami i

przyglądał się rozbłyskom dział prześwitującym przez płótno niczym niesamowita zorza polarna.

Koce były zimne i wilgotne jak ciało nieboszczyka, a deszcz nad głową bębnił o dach namiotu.

Przenikliwe zimno kąsało Michaela przez szorstką pościel, ale jednocześnie poczuł nieśmiały

promyk nadziei. W taką pogodę nie mogli latać.

Złudna nadzieja pierzchła jednak szybko, gdy Michael uważniej wsłuchał się w łoskot dział. Po

odgłosie ognia zaporowego mógł ocenić kierunek wiatru — wiał z południowego zachodu,

zagłuszając swoim poświstem kakofonię salw. Michael, czując, jak przejmują go dreszcze,

naciągnął koce pod samą brodę. Jakby na potwierdzenie jego podejrzeń wiatr nagle ucichł.

Rytmiczny stukot deszczu o brezent najpierw zelżał, a wreszcie zupełnie ustał. W zapadłej ciszy

Michael słyszał, jak jabłonie w sadzie ociekają wodą — po chwili silniejszy podmuch szarpnął

gałęziami; drzewa otrząsnęły się niczym spaniel wyskakujący na brzeg i zasypały dach namiotu

gradem ciężkich kropel.

Postanowił nie sięgać po złoty zegarek leżący na postawionej obok łóżka walizce, która służyła mu

za stolik. I tak wiedział, że zbliża się pora lotu. Wsunął się głębiej pod koce i zaczął rozmyślać o

strachu. Lęk paraliżował wszystkich, ale sztywne konwencje, według których zorganizowane było

życie lotników, i które ustalały zasady pilotowania samolotów oraz umierania, zabraniały mówić

o strachu — nie

Ą.

pozwalały wspominać o tym uczuciu nawet w najbardziej ogólnych słowach.

Jaka to byłaby ulga, pomyślał Michael, gdyby zeszłej nocy, kiedy siedzieli z Andrew przy butelce

whisky i omawiali zadania czekające ich następnego dnia, mógł powiedzieć: „Andrew, mam

strasznego cykora przed jutrzejszą akcją".

Uśmiechnął się w ciemnościach, wyobrażając sobie zaambarasowa-ną minę przyjaciela po takim

oświadczeniu, ale wiedział dobrze, że Andrew boi się tak samo jak on. Można to było poznać po

jego oczach i po drgającym nerwie w policzku, którego raz po raz musiał dotykać wskazującym

palcem. Wszystkie stare wygi miały wypracowane jakieś nawyki broniące ich przed lękiem:

Andrew uspokajał rozedrgany nerw dotknięciem palca i bez przerwy ssał pustą fifkę od papierosów

jak dziecko smoczek. Michael zgrzytał zębami przez sen tak głośno, że sam się budził w nocy od

tego dźwięku, obgryzał paznokieć kciuka i co kilka minut dmuchał na palce, jakby się poparzył

czymś gorącym.

Strach doprowadzał ich z wolna do lekkiego szaleństwa i skłaniał do nadmiernego picia, które

stępiłoby reakcje każdego normalnego człowieka. Jednak nie byli zwyczajnymi ludźmi i alkohol

zdawał się nie mieć na nich wpływu: nie pogarszał bystrości wzroku i nie opóźniał reakcji nóg

kontrolujących stery samolotu. Ci przeciętni ginęli w ciągu pierwszych trzech tygodni służby,

spadali na ziemię niczym objęte ogniem drzewa w czasie pożaru lasu lub rozbijali się o miękką,

pooraną pociskami ziemię z siłą, która łamała im wszystkie kości.

Andrew przeżył czternaście miesięcy, a Michael jedenaście; o wiele więcej niż bogowie wojny

wyznaczyli ludziom latającym w tych kruchych konstrukcjach z metalu, drewna i płótna. Tak więc

wspólnie obijali się tu i tam w wolnym czasie, pili whisky oraz wszystkie inne trunki, jakie mieli

pod ręką, i śmiali się krótkim, wybuchowym śmiechem, a później, nad ranem, leżeli zdrętwiali w

łóżkach, nasłuchując odgłosów kroków.

Właśnie w tej chwili Michael usłyszał kroki — musiało być później, niż przypuszczał. Przed

namiotem Biggs wdepnął w kałużę i zaklął ciężko, a jego buty wydały obsceniczny, chlupoczący

odgłos. Płomyk latarni z okrągłym szkiełkiem przenikał mętnym światłem przez płótno, gdy

ordynans otwierał klapę i wchodził do środka.

— Wspaniały poranek, sir. — Ton głosu Biggsa był pogodny i jednocześnie cichy, żeby nie

pobudzić śpiących w sąsiednich namiotach oficerów, którzy tego ranka nie mieli wyznaczonych

lotów. — Mamy południowo-zachodni wiatr i niebo ślicznie się przeciera. Nad Cambrai widać już

gwiazdy.

Biggs postawił trzymaną w rękach tacę na walizce i zaczął krzątać się po namiocie, zbierając

ubranie, które Michael rozrzucił wieczorem na przejściu z desek.

— Która godzina?

Michael udał, że właśnie budzi się z głębokiego snu, przeciągając się i ziewając, żeby tamten nie

domyślił się jego porannego strachu i aby w ten sposób sława Michaela nie doznała uszczerbku.

— Wpół do szóstej, sir. — Biggs poskładał ubranie i podszedł do łóżka, żeby podać mu kubek

gorącego kakao. — A lord Killigerran już wstał i jest w mesie.

— Cholera, ten facet jest ze stali — jęknął Michael.

Biggs podniósł z ziemi puste butelki po whisky i ustawił je na tacy.

Chłopak wypił powoli kakao, patrząc jak ordynans przygotowuje, w miseczce krem do golenia, a

następnie staje przed nim z metalowym lusterkiem w jednej ręce i latarnią w drugiej, żeby Michael

mógł się ogolić. Michael usiadł na łóżku z kocami zarzuconymi na ramiona i sięgnął po brzytwę.

— Jak stoją zakłady? — zapytał, ściągając nozdrza i podnosząc palcem koniuszek nosa, żeby

dostać się do górnej wargi.

— Stawiają trzy do jednego, że pan i major dostaniecie dziś swoje bez rachunku dla rzeźnika.

Michael otarł brzytwę, rozważając stawkę. Prowadzący zakłady mechanik płatowcowy w randze

sierżanta był przed wojną book-macherem na torach w Ascot i Aintree. Sierżant uznał, że istnieje

jedna szansa na trzy, iż Andrew lub Michael — albo obydwaj — będą martwi przed południem —

bez rachunku dla rzeźnika oznaczało, że nie będzie rannych.

— Nieco za wysoko mierzą, nie sądzisz, Biggs? — zapytał Michael. — Cholera, my obydwaj?

— Postawiłem na pana pół korony, sir — przyznał się Biggs.

— Dobrze zrobiłeś, Biggs, postaw za mnie piątkę.

Wskazał na skarbonkę z suwerenami, która stała obok łóżka, a Biggs wyjął z niej pięć złotych

krążków i schował do kieszeni. Michael zawsze stawiał na siebie samego. W tych warunkach nie

można było mówić o źle ulokowanych pieniądzach: nawet jeśliby przegrał, to i tak nic nie tracił.

Biggs ogrzał spodnie od munduru nad lampą i pomógł mu się w nie wcisnąć. Michael wsunął

nocną koszulę do środka, a żołnierz przystąpił do skomplikowanej procedury opatulania pilota

warstwami ubrania przed lodowatym zimnem, jakie panowało w otwartym kokpicie. Na koszulę

założył mu jedwabną kamizelkę, następnie grubą

I I

wełnianą kurtę, jakich używają rybacy, skórzaną kurtkę i wreszcie oficerski płaszcz z obciętymi

połami, żeby nie zaplątały się w stery.

Po całej tej operacji Michael był tak wypchany ubraniami, że nie mógł się schylić, aby założyć

buty. Biggs ukląkł i naciągnął mu jedwabne skarpetki na gołe stopy, potem dwie pary wełnianych

myśliwskich skarpet i wreszcie wysokie buty ze skóry kudu, które Michael przywiózł z Afryki.

Miękkie podeszwy butów pozwalały lepiej wyczuwać stery. Kiedy Michael wstał z łóżka, jego

szczupłe, silne ciało było zupełnie bezkształtne pod kilkoma warstwami ubrania, a ramiona

sterczały na boki jak u pingwina. Biggs przytrzymał dla niego połę namiotu i ruszył przodem z

latarnią, oświetlając drogę po chodniku z desek prowadzącą przez ociekający wodą sad do kantyny.

Mijając ciemne namioty ustawione pod jabłoniami, Michael słyszał delikatne kaszlnięcia i

poruszenia. Nikt już nie spał i pozostali piloci nasłuchiwali kroków, modląc się za niego, a

niektórzy pewnie cieszyli się, że to nie oni muszą lecieć tego ranka przeciwko balonom.

Gdy wyszli z sadu, Michael zatrzymał się na chwilę. Wiatr toczył ciemne chmury na północ i na

niebie pojawiały się małe punkciki gwiazd, blednąc w pierwszych promieniach wstającego słońca.

Po tylu miesiącach Michael nie przyzwyczaił się jeszcze do północnego nieba; potrafił już

rozpoznać niektóre konstelacje, ale w niczym nie przypominały mu one ukochanych gwiazd

południa: Wielkiego Krzyża, Achernara, Argusa i innych. Opuścił wzrok i ruszył niemrawo za

Biggsem i migoczącą latarnią.

Kantyna eskadry znajdowała się w zrujnowanej chaumiere robotników, którą żołnierze odnowili i

pomalowali, a także założyli na podziurawiony słomiany dach nowy brezent. Wnętrze było

przytulne i ciepłe.

Biggs zatrzymał się przy drzwiach.

— Zatrzymam dla pana te piętnaście funtów z wygranej, jak pan wróci, sir — mruknął cicho.

Biggs nigdy nie życzył mu szczęścia przed lotem, gdyż według przesądu pilotów nic bardziej nie

sprowadzało pecha.

Na kominku paliła się wesoło kłoda drzewa, a major Andrew Killigerran siedział przed Ogniem z

nogami opartymi o krawędź kraty. Oprócz niego był jeszcze służący, który właśnie uprzątał talerze.

— Owsianka, chłopcze — Andrew wyjął fifkę z ust i przywitał Michaela — z masłem i z cukrem.

Śledzie ugotowane w mleku...

Michael aż się wzdrygnął.

— Zjem po powrocie.

Jego zaciśnięty ze strachu żołądek zaprotestował kolejnym skurczem

na zapach wędzonych tuszek śledzi. Dzięki pomocy wujka ze sztabu generalnego Andrew

zaopatrywał eskadrę w najlepsze wiktuały, jakie mógł zapewnić jego majątek: szkocką wołowinę,

kuropatwy, łososie, dziczyznę w sezonie, jajka, sery, konfitury i owoce, a zwłaszcza cudowrią

słodową whisky o trudnej do wymówienia nazwie, która pochodziła z rodzinnej gorzelni.

—/ Kawa dla kapitana Courteneya! — zawołał Andrew do kaprala, a kiedy ten podszedł z kubkiem

kawy, sięgnął do kieszeni kurtki, wyjął z nidj srebrną piersiowkę z wielkim żółtym kieliszkiem

nałożonym na kortk i wlał sporą miarkę alkoholu do parującego napoju.

/Michael zatrzymał pierwszy łyk w ustach, pozwalając, żeby ostry srjlak napoju rozszedł się po

języku. Przełknął kawę i poczuł, jak alkohol rozgrzewa mu żołądek i rozchodzi się przyjemnym

ciepłem po żyłach.

Uśmiechnął się do przyjaciela.

— Cudowne — szepnął ochrypłym głosem i dmuchnął na końce palców.

\ — Woda życia, chłopcze.

Michael kochał tego wytwornego, niedużego mężczyznę, jak nigdy

/ nie kochał żadnego człowieka — bardziej niż własnego ojca, bardtiej

j nawet niż wujka Seana, który przedtem był podporą jego życia.

/ Na początku ich znajomości wyglądało to jednak zupełnie inaczej. Przy pierwszym spotkaniu

Michael miał wątpliwości co do ekstrawaganckiej, niemal kobiecej urody tamtego, jego długich

rzęs miękkich pełnych ust, delikatnego ciała, zgrabnych dłoni i stóp oraz wyniosłego sposobu

zachowania.

Pewnego wieczoru, niedługo po przybyciu do eskadry, Michael

\ uczył nowych kolegów gry w bok-bok. Jedna grupa mężczyzn ustawiała się w piramidę, a druga

próbowała ją obalić, rzucając się pełnym pędem na ludzką ścianę i uderzając w jej szczyt. Andrew

czekał, aż zabawa zakończy się w hałaśliwym chaosie splątanych ciał, a następnie zabrał Michaela

na stronę i powiedział mu:

— Rozumiem, że przybyłeś do nas gdzieś spod równika i staram > się brać na to poprawkę.

Jednak...

Od tamtej pory odnosili się do siebie chłodno i na dystans, a jednocześnie obserwowali uważnie,

jak ten drugi strzela i lata.

Jako chłopiec Andrew nauczył się strzelać do szkockiej kuropatwy unoszącej się na silnym wietrze

centymetry nad wrzosowiskiem! Michael opanował tę samą sztuczkę, strzelając do słonek i

stepówek skręcających nieoczekiwanie po afrykańskim niebie w mocnych porywach wiatru. Obaj

mężczyźni szybko dopasowali swoje umiejętności

do problemu strzelania z karabinu maszynowego vickers ustawionego na mało stabilnej platformie

samolotu sopwith pup pędzącego wysoko nad ziemią.

Podglądali też swoje sposoby latania. Zdolność pilotowania była darem. Ci, którzy go nie mieli,

ginęli w ciągu pierwszych trzech tygodni; ci, którzy go* posiedli, żyli nieco dłużej. Po miesiącu

Michael wciąż jeszcze żył i Andrew odezwał się do niego pierwszy raz od\czasu gry w bok-bok w

kantynie. \

— Courteney, lecisz dzisiaj na moim skrzydle. \ Miał to być rutynowy lot kontrolny

wzdłuż linii frontu. Mieli przy

okazji „okrzesać" dwóch nowych pilotów, którzy poprzedniego d\iia dołączyli do eskadry prosto z

Anglii, z czternastoma godzinami ldtu jako całym doświadczeniem. Andrew nazywał takich

pilotów „pasza dla fokkerów". Obaj młodzieńcy mieli po osiemnaście lat, różowe \ policzki i

mnóstwo najlepszych chęci.

— Nauczyliście się nieco akrobatyki? — zapytał ich Andrew.

— Tak, sir — odparli jednym głosem. — Obaj wykonaliśmy pętle.

— Ile razy? , Lekko zawstydzeni spuścili wzrok.

— Raz — przyznali się.

— Jezu! — mruknął Andrew i wciągnął głośno powietrze przez fifkę. — Spadanie?

Obaj chłopcy wyglądali na zdziwionych i Andrew złapał się nerwowo za brew i jęknął.

— Spadanie —- wtrącił się Michael przyjaznym tonem — polega na tym, że błyskawicznie

zmniejszacie szybkość i samolot gwałtownie

opada.

Obaj pokręcili przecząco głowami i znowu odezwali się chórem:

— Nie, sir, nikt nas tego nie nauczył.

— Ci Hunowie pokochają was od pierwszego wejrzenia — mruknął Andrew i powiedział

zdecydowanym tonem: — Po pierwsze, zapomnijcie o akrobatyce, zapomnijcie o pętlach i całym

tym gównie, w przeciwnym razie, kiedy będziecie wisieć do góry nogami, jakiś Hun odstrzeli wam

jaja przez nos, zrozumieliście?

Młodzieńcy pokiwali głowami.

— Po drugie, macie lecieć za mną, robić to, co ja, uważać na moje ręczne sygnały i natychmiast je

wypełniać, jasne? — Andrew założył swój szkocki beret z pomponem na głowę i zawiązał go pod

szyją zieloną szarfą, która była jego oznaką. — No to chodźcie, dzieciaki.

Z dwoma nowicjuszami ustawionymi między sobą przelecieli nad Arras na wysokości trzech

tysięcy metrów, a silniki samolotowe Le

1.2

Rhpne grały całą mocą osiemdziesięciu koni mechanicznych. Były to najdoskonalsze myśliwce,

jakie stworzył człowiek, które z łatwością zestirzeliwały z nieba maxy immelmanny i dumne

fokkery eindekkery.

Tego dnia była wspaniała pogoda, w górze płynęło kilka chmur kłęblastych, zbyt wysoko, żeby

ukryć niemieckie myśliwce. Powietrze byłd tak czyste, że Michael zauważył stary dwupłatowiec

zwiadowczy

apler z odległości piętnastu kilometrów. Samolot krążył nisko nad francuskimi liniami, kierując

ogniem niemieckich baterii.

/ Andrew wypatrzył rumplera w chwilę po Michaelu i przesłał mu

sygnał podniesioną dłonią. Zamierzał naprowadzić dwóch młodziaków

na strzał. Michael nie znał żadnego innego dowódcy eskadry, który

/zrezygnowałby z łatwego łupu, gdy liczba zestrzelonych samolotów

/ była najlepszą drogą do awansu i odznaczeń. Michael skinął głową

' i obaj sprowadzili dwóch nowicjuszy w dół, wskazując im wolno

lecącą maszynę pod nimi. Młodzi piloci nie potrafili jednak wypatrzyć

wroga swoim niedoświadczonym wzrokiem i spoglądali ze zdziwieniem

na dowódców.

Dwaj Niemcy w samolocie byli tak zajęci obserwowaniem rozrywających się poniżej pocisków, że

nie spostrzegli morderczej formacji zbliżającej się szybko od tyłu. Nagle młodszy z pilotów bliżej

Michaela uśmiechnął się z ulgą i wskazał ręką przed siebie. Wreszcie zauważył rumplera.

Andrew machnął zaciśniętą pięścią nad głową, dając kawaleryjski sygnał: „Do ataku!" i pierwszy z

nowicjuszy opuścił dziób samolotu, nie zamykając przepustnicy. Sopwith runął w dół lotem

nurkującym z taką siłą, że Michael skrzywił się, widząc, jak podwójne skrzydła wyginają się pod

naciskiem powietrza, a materiał marszczy się na krawędziach. Drugi nowicjusz spuścił maszynę w

dół równie stromym lotem. Michaelowi obaj młodzieńcy przypominali dwa podrośnięte lwiątka,

które kiedyś podejrzał, gdy próbowały dopaść starej zebry, wpadając na siebie w komicznym

zamieszaniu, podczas gdy zebra z pogardą wymykała im się spod pazurów.

Obaj młodzieńcy otworzyli ogień z odległości prawie tysiąca metrów i niemiecki pilot obejrzał się

za siebie, ostrzeżony strzałami; następnie, wyczekawszy na odpowiedni moment, zanurkował pod

dziobami atakujących samolotów, gubiąc pogoń. Obaj młodzi piloci polecieli z rozpędu kilometr

poza cel. Michael widział, jak wykręcają głowy w kokpitach w poszukiwaniu rumplera.

Andrew pokręcił ze smutkiem głową i sprowadził Michaela w dół. Opadli gładko za ogonem

rumplera i niemiecki pilot skręcił ostro

maszynę, podrywając ją w górę, żeby naprowadzić siedzącego z tyłu strzelca na nowych wrogów.

Michael i Andrew rozpierzchli (się w przeciwnych kierunkach, ale kiedy niemiecki pilot

zorientował/się, że jego manewr zawiódł, i wyprostował lot, nawrócili sopwithy mocjiym skrętem

na ogon rumplera.

Wilbur Smith - Plonacy brzeg.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: