Impresjonizm Encyklopedia koniec XIX w., pocz�tek XX w. Impresjonizm by� to kierunek, kt�ry pojawi� si� pod koniec XIX w., trwa� do pocz. XX w. Przejawia� si� w malarstwie, rze�bie i muzyce(Debussy). Istot� impresjonizmu by�o wierne oddanie wra�enia wizualnego dzi�ki wnikliwym studiom nad kolorem i �wiat�em. Impresjoni�ci zrewolucjonizowali teori� koloru wiernie oddaj�c wra�enia wizualne i maluj�c z natury. Zaw�zili swoj� palet� do jasnych, �ywych barw. Pragn�c uchwyci� wibrowanie �wiat�a i powietrza u�ywali g��wnie kolor�w dope�niaj�cych tj. ��cie�, fiolet lub czerwie� i ziele�. Impresjoni�ci nie okre�lali kszta�tu, a granice przedmiot�w wyznacza�y 2 plamy barwy. Malowano zmienno�� wra�e� w zmiennych warunkach. Wprowadzono nowe, nietypowe uk�ady kompozycyjne. Swoje pejza�e impresjoni�ci malowali w plenerze, w bezpo�rednim kontakcie z natur�. Przedstawiciele i ich dzie�a: Eduard Manet - by� prekursorem - "�niadanie na trawie", "Olimpia" Claude Monet - "Impresja" ("Wsch�d s�o�ca") - cykl nenufar�w August Renoir - portrety, sceny rodzajowe np.: w teatrze, ogr�dkach Edgar Degas - malowa� akty, tancerki (np.: podczas pr�b, wyst�p�w na scenie) Do wybitnych pejza�yst�w francuskich nale�eli tak�e Pissaro i Sisley. Poul Cezanne - scali� przedmiot, okre�li� jego kszta�t, upro�ci� przedmioty. Jego ulubiona kolorystyka to b��kit skontrastowany z ugrami. Namalowa� szereg martwych natur z jab�kami, pejza�e (np.: z g�r� Wiktori�) oraz cykl "K�pi�ce si�". Jego przemy�lenia artystyczne pozwoli�y p�niej kubistom w stworzeniu za�o�e� tego kierunku. ENCYKLOPEDIA IMPRESJONIZM [franc. < �ac.], szt. plast. kierunek w malarstwie i rze�bie ostatniego trzydziestolecia XIX w. i pocz. XX w., kt�rego istot� by�o subiektywne utrwalenie wra�e� jednostkowych. Impresjonizm by� reakcj� na eklekt. akademizm w malarstwie XIX w.; czynniki, kt�re wp�yn�y na impresjonizm to m.in.: malarstwo romantyzmu, W. Turnera, J. Constable'a, barbizo�czyk�w, G. Courbeta i E. Maneta, oraz barwny drzeworyt jap.; impresjonizm narodzi� si� we Francji w �rodowisku m�odych malarzy, kt�rzy 1874 urz�dzili w atelier fot. Nadara w Pary�u wystaw�; spotka�a si� ona z wrogim stanowiskiem krytyki, a od tytu�u obrazu C. Moneta Impresja � wsch�d s�o�ca powsta�a nazwa grupy; w nast�pnych latach odby�o si� jeszcze 7 wystaw impresjonist�w; z ponad 50 uczestnik�w tw�rcz� rol� odegrali: Monet, przyw�dca i najbardziej konsekwentny reprezentant impresjpnozmu, A. Sisley, C. Pissarro oraz A. Renoir, E. Degas, B. Morisot i M. Cassatt. Wp�yw impresjonizmu zaznaczy� si� w ostatniej fazie tw�rczo�ci Maneta, impresjonizm oddzia�a� te� na P. C�zanne'a, P. Gauguina i V. van Gogha. G��wne cechy impresjonizmu: malarstwo plenerowe utrwalaj�ce bezpo�rednie wra�enia zmys�owe, oparte na wnikliwych studiach nad wzajemnym stosunkiem �wiat�a i koloru (kt�rych konsekwencj� by�o odrzucenie zasady barw lokalnych i zast�pienie �r�d�a �wiat�a gr� refleks�w), swobodna technika mal., nowa konstrukcja obrazu (asymetryczna kompozycja, silne skr�ty, zbli�enia), szkicowo��, prowadz�ca do stopniowej dematerializacji przedmiot�w przez zagubienie modelunku i zatarcie kontur�w; tematyka: pejza�, martwa natura, rzadziej kompozycje figuralne (scena rodzajowa, a tak�e portret, akt). Impresjonizm odegra� wielk� rol� w rozwoju sztuki nowocz.; w Polsce poszukiwania zbie�ne z impresjonizmem zapocz�tkowa� A. Gierymski. Zdobycze impresjonizmu przeszczepili do kraju J. Pankiewicz i W. Podkowi�ski. Z. K�PI�SKI Impresjonizm, Warszawa 1986; S. STOPCZYK Impresjonizm. Malarstwo polskie, Warszawa 1987; Encyklopedia impresjonizmu, Warszawa 1991; Impressionist and Post Impressionist. Masterpieces at the Mus�e d'Orsay, London 1989.
notes55