MAMO, TATO BAW SIĘ ZE MNĄ, CZYLI ZABAWY I ĆWICZENIA DLA DUŻYCH I MAŁYCH ROZWIJAJĄCYCH SPRAWNOŚĆ MANUALNĄ
Kiedy dziecko oświadcza nam, że się nudzi najczęściej zbywamy je stwierdzeniem: „to pobaw się”. Często jednak bywa i tak, że wprawia nas w zakłopotanie, bo tak naprawdę nie mamy pomysłu na to, co mu zaoferować.Poniżej przedstawione propozycje zabaw doskonale nadają się na różne okazje zarówno dla dzieci, jak dla nas dorosłych i pozwolą nam na aktywne, a zarazem twórcze spędzenie czasu z dzieckiem, a nie obok niego, na oderwanie się, chociaż na chwilę od codziennych zajęć.Celem proponowanych przeze mnie zabaw i ćwiczeń jest oczywiście poprawienie sprawności manualnej dziecka tak, aby mogło sobie poradzić z codziennymi czynnościami wymagającymi wykonywania drobnych i precyzyjnych ruchów ręki, a do tego przyczynia się w dużym stopniu wykonywanie przez dziecko różnorodnych czynności manipulacyjnych, konstrukcyjnych oraz prac plastycznych.Zabawy tego typu powinny poprzedzać naukę pisania, ponieważ wpływają znacznie na poprawę sprawności dziecka i zapewniają mu tym samym lepszy start w szkole.A co mogą dać nam dorosłym? Również, bardzo wiele, w dobie komputerów i telefonii komórkowej pozwolą nam chociażby na biegłe pisanie na klawiaturze komputera, czy robiących zawrotną karierę SMS-ów.I. MALOWANIE- rozluźnianie napięcia mięśniowego rąk1. Wypełnianie kolorem całej powierzchni papierua) malowanie całej powierzchni arkusza formatu A4, dużym pędzlem ruchami poziomymi i pionowymib) malowanie arkusza w kolorowe pasy i późniejsze wykorzystanie go jako tła do dalszych pracc) malowanie na gazecie, szarym papierze, tapecie ułożonym w pozycji poziomej i pionowej2. Malowanie form kolistycha) malowanie kolorowych kół, balonów, baniek mydlanych, plam (utrwalanie prawidłowego kierunku ruchu)3. Malowanie form falistycha) malowanie prostych wzorów w formie szlaczków grubym pędzlem na pasach szarego papieru (sinusoidy, łańcuchy literopodobne)4. Malowanie dużych konturowych rysunkówa) wykonywanie prostych, okrężnych, falistych linii zamalowujących wyznaczone płaszczyzny5. Malowanie „mokre na mokrym”, przy pomocy gąbki, zwiniętej w kłębek waty, gazy itp. i późniejsze uzupełnianie powstałych plam konturem wykonanym pisakiem, tuszem, cienkim pędzelkiem6. malowanie na podkładzie z kaszy mannej, piasku, ryżu7. Malowanie patykiem na zamalowanej świeżą farbą klejową powierzchni papieru8. Malowanie pędzlem na różnych formatach na temat dowolny i określony
II. USPRAWNIANIE KOŃCÓW PALCÓW1. Stukanie czubkami palców:a) naśladowanie kropel padającego deszczub) naśladowanie gry na różnych instrumentachc) naśladowanie czynności pisania na maszynied) naśladowanie ruchu kroczącego owadae) stukanie wszystkimi palcami jednocześnief) stukanie wybranymi palcamig) zabawy paluszkowe typu: „idzie rak”, „szła raz myszka”, itp.2. Malowanie suchym palcem na mokrym podkładzie z farbą klejową3. Rysowanie palcem na piasku, w kuwecie wypełnionej kaszą, mąką, solą itp.4. Malowanie 10 palcami5. Stemplowanie paluszkami7. Malowanie pęczkiem waty, gazy8. Modelowanie w glinie, plastelinie, masie solneja) ugniatanie gliny, plasteliny, masy solnejb) toczenie wałeczków, kulekc) formowanie ornamentów i wzorów z cienkich wałeczków i kulekd) lepienie różnych form i łączenie ich w całośće) łączenie wytworów z gliny, plasteliny z innymi materiałamif) kompozycje cięte nożem, dłutkiem w gipsie9. Zgniatanie, zginanie i składanie papieru oraz drutua) formowanie kul z gazety, bibuły, papierub) składanie papieru-sztuka ORIGAMI- formy płaskie i przestrzennec) wyginanie, formowanie przedmiotów, postaci, rzeczy z kolorowego miękkiego drutu (litery, cyfry)10. Wydzieraniea) darcie starych gazet, papierów, folii w dowolny sposób na kawałki różnej wielkościb) wydzieranie z wykorzystaniem chwytu pensetkowego - naklejanie uzyskanych kawałków na papierc) wypełnianie zarysu kompozycji gotowymi ścinkamid) wydzieranie wzdłuż zaznaczonych konturówe) wydzieranie wcześniej zaplanowanego kształtu - tworzenie kompozycjif) tworzenie mozaiki z elementów wyrywanych z papieru z gotowymi nacięciamig) kompozycja z wydzieranych pasków papieru11. Wycinaniea) dowolne cięcie papieru, gazet, tkanin o różnej grubości w dowolny sposóbb) nacinanie frędzli, wycinanie ząbków itp.c) wycinanie wzdłuż zaznaczonych linii prostych, łamanych, łuków, okręgówd) wycinanie papierowych witrażye) komponowanie obrazków z wyciętych pasków papieruf) wycinanka ze szmatek13. Stemplowanie
a) stemplowanie gotowymi stemplamib) stemplowanie palcami lub całą dłoniąc) stemplowanie stemplami wykonanymi samodzielnie z różnych materiałów ( ziemniak)14. Układanie wzorówa) rysowanie nitkąb) układanie wzorów z wykorzystaniem elementów mozaikic) układanie lub wypełnianie narysowanego konturu z kamyków, kapsli, guzików, nasion fasoli itp.d) układanie wzorów i obrazków na podkładzie z plasteliny, gliny, masy solnej z wykorzystaniem: makaronu, sznurka, kolorowych nitek, guzików itp.e) komponowanie obrazków ze sznurka i kolorowych nitekf) układanie obrazków ze słomek, patyczków, kolorowych kredek itp.g) przekładanie drobnych przedmiotów z jednego pojemnika do drugiego15. Nawlekanie
a) układanie piramidekb) nawlekanie dużych korali na drut, pociętych słomek, rurek, makaronu, guzikówc) nawlekanie drobnych koralików, owoców jarzębiny za pomocą igły i nicid) sznurowanie butówe) zapinanie guzików15. Haftowanie i wyszywaniea) zwijanie, nawijani sznurków, włóczki, nici na ołówek, kłębek, patykb)owijanie tekturowych kółek (różnej wielkości0 kolorową włóczką, sznurkiem, paskami bibułyd) owijanie grubym sznurkiem butelek różnej wielkości-wazonikie) wykonywanie kolorowych pomponikówf) przewlekanie kolorowych nici, sznurków, wstążeczek itp. Przez dziurki wykonane dziurkaczem na krawędziach tekturowych postaci, zwierzątg) przyszywanie guzików sznurowanie butówh) haftowanie wzorów narysowanych na papierze lub materialei) zawiązywanie supełków i kokardekj) robótki na szydełku i na drutachk) łączenie dwóch kawałków materiałuIII. ĆWICZENIA GRAFICZNE1. Kreślenie form kolistycha) kreślenie kół dowolnej wielkości miękką kredką lub pastelą w różnych kolorachb) zestawianie form kolistych w różny sposób (tworzenie z nich kształtów zwierząt, roślin, itp.)d) Rysowanie kolorowych kół i spirali jedne na drugiche) rysowanie form kolistych jednocześnie obiema rękamif) rysowanie nitką2.Malowanie kredkami wnętrza konturówa) kolorowanie kredkami wnętrza konturów różnej wielkości według własnego pomysłub) kolorowanie konturów według podanego wzoruc) kolorowanie obrazków w książeczkachd) wklejanie obrazków we wcześniej narysowany kontur3. Kopiowanie rysunkówa) przerysowywanie rysunków konturowych przez kalkę technicznąb) przerysowywanie rysunku na matowym szklec) pogrubianie konturów narysowanych delikatna linią4. Kreślenie kształtów graficznych za pomocą kreski łączącej wyznaczone punkty5. Obrysowywanie konturów z plastyku, drewna, kartonu oraz szablonów literowych-tworzenie z nich własnych kompozycji6. obrysowywanie dłoni, stóp, całej sylwetki na małych i dużych arkuszach7. Rysowanie szlaczków i wzorów z elementów literopodobnych (w powietrzu, na podłodze, na plecach kolegi itp.)a) rysowanie (palcem, patykiem, kredką, flamastrem) ruchem ciągłym od 3-5 jednakowych elementówb) rysowanie kolorowych szlaczków według wzoru lub własnego pomysłuc) ozdabianie szlaczkami i wzorami dywaników, szaliczków, chusteczek, itp.
IV. ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE RUCHY OBU RĄK1. Rysowanie lub malowanie dwoma rękoma jednocześnie np. od środka kartki na zewnątrz, od zewnętrznych krawędzi do środka2. Rysowanie szyn, śladów kół samochodu, rozchodzących się dróg rowerzystów3. Schodzenie dwoma pionkami jednocześnie po szczeblach drabiny4. „Sadzenie kartofelków” dwoma rękoma jednocześnie5. Gra na bębenku lub tamburynie jednocześnie dwoma pałeczkami6. Zbieranie kamyków, guzików, kapsli ułożonych w dwóch rzędach po prawej i po lewej stronie dziecka7. Kreślenie wzorów w powietrzu, na podłodze dwoma rękoma jednocześnie8. Łapanie piłki, woreczka, balonika dwoma rękoma jednocześnie i na zmianę raz jedną ręką, raz drugą9. Odbijanie piłki o podłogę lub ścianę oburącz lub na zmianę raz jedną ręką, raz drugą10. Rzuty gazetową kulą przed siebie, za siebie do góry (chwyty i podrzuty oburącz i jednorącz)11. Kreślenie liter różnej wielkości-wodzenie rękoma po wzorzePONADTO:1. Malowanie na gazecie2. Rysowanie kreda na dywanie, asfalcie, szarym papierze3. Wysypywanie obrazków z piasku, kaszki itp.4. Tworzenie kompozycji ze sznurka i kolorowych nici5. Układanie mozaiki, wzorów z patyczków, guzików, kredek, kamyczków6. Rysowanie świecą7. Montowanie z klocków lub gotowych elementów według własnego pomysłu lub wzoru8. Majsterkowanie z różnego rodzaju tworzywa (w tym z tworzywa przyrodniczego9. Rysowanie węglem, pisakiem, pastelą itp.10. Układanie puzzli11. Rysowane wierszyki
apak05