GRUPA III łączna ilości punktów 35
Zadanie I (3 pkt)
Przeczytaj zamieszczone poniżej fragmenty biogramów dwóch żon księcia polskiego Władysława Hermana (1079 – 1102). Posługując się informacjami zawartymi w obu tekstach i wiedzą pozaźródłową odpowiedz, czy działania Władysława Hermana w zakresie polityki zagranicznej były kontynuacja linii politycznej Bolesława Śmiałego. Swoją odpowiedź uzasadnij – podaj dwa argumenty.
Tekst 1
Judyta (ok. 1056/58 – 1085), żona Władysława Hermana. Była córką Wratysława II, księcia i króla czeskiego (...). Judyta wyszła z Władysława Hermana przypuszczalnie dopiero po wygnaniu Bolesława Śmiałego, a więc w roku 1079/1080. Małżeństwo to było przypieczętowaniem przymierza polsko-czeskiego i nagrodą za pomoc, jakiej udzielił Wratysław juniorowi polskiemu [Władysławowi Hermanowi] w czasie jego buntu przeciw monarsze. (...). Urodziła [w] 1085 r. jedynego syna, Bolesława Krzywoustego. (...) Źródła współczesne (Gall) nie dają jej przydomka regina – królowa(...); tytuł jest zupełnie usprawiedliwiony, jako że jej ojciec Wratysław II uzyskał od cesarza Henryka IV (1085) tytuł królewski. (...)
Tekst 2
Judyta Maria (ur. 1047), druga żona Władysława Hermana. Była córką cesarza Henryka III (...). Ślub jej z Władysławem Hermanem księciem polskim kładzie się powszechnie na rok 1088 (...). Związek ten, zainicjowany ze strony niemieckiej, miał na celu osłabienie rosnącej potęgi Wratysława II czeskiego. Utrzymywała też Judyta ze swoim cesarskim bratem Henrykiem IV (...). Wywierała duży wpływ na słabego Hermana i zmusiła go do odesłania najstarszego syna Zbigniewa, celem usunięcia go z Polski, na naukę do klasztoru, przypuszczalnie w Kwedlinburgu. Polski kronikarz Gall wyraża się o niej bardzo niepochlebnie; zarzuca jej bliżej, nieokreślone związki z palatynem Sieciechem i zamachy na życie obu pasierbów. (...)
Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj polecenia.
Niechaj więc wiadomym będzie współczesnym i potomnym, że my – Bolesław, z łaski Bożej książę krakowski i sandomierski, [...] zważając na i wierność i zacność wiernego nam [rycerza] komesa Klemensa z Ruszczy, wojewody krakowskiego [...] dajemy jemu i potomkom jego obojga płci wszelkie wolności, jakie sami mamy w państwie naszym, tak że wszelkie dziedzictwa rzeczonego pana Klemensa, [...] wolnym będą zupełnie od wszelkich poborów, opłat, przewozów, jakichkolwiek zwanych. [...] Może też według swej woli [wspomniany Klemens] w dziedzictwach swych stawiać warowne, grody i miasta.
1. Wybierz właściwą odpowiedź. ( 1 pkt)
Powyższy dokument to:
a) akt lokacji miasta; b) akt nobilitacji; c) akt komendacji; d) immunitet ekonomiczny
2. Napisz, w którym stuleciu powstał ten dokument. (1 pkt)
3. Napisz, co oznacza zapis wolnym będą zupełnie od wszelkich poborów, opłat, przewozów. ( 1 pkt)
Zadanie III( 1 pkt)
Na zdjęciu poniżej przedstawiono przedstawicieli rożnych stanów. Przyporządkuj, właściwym nazwą odpowiednie litery.
B
A
D
C
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i wykonaj polecenia.
(...)Tymczasem dostojny margrabia Hodo, zebrawszy wojsko, napadł z nimi na mieszka, który był wierny Cesarzowi i płacił trybut aż po rzekę Wartę. (...)
W dzień Jana Chrzciciela starli się z Mieszkiem, odnieśli zrazu zwycięstwo, lecz potem w miejscowości zwaną Cedzyną, brat jego zadał im klęskę (...). Cesarz, poruszony do żywego wieścią o tej klęsce, wysłał czym prędzej gońców, nakazując Hodonowi i Mieszkowi, aby zachowali pokój do czasu, gdy przybędzie na miejsce i osobiście zbada sprawę.
A zdjąwszy z głowy swej diadem cesarski, włożył, go na głowę Bolesława na [zadatek] przymierza i przyjaźni i za chorągiew triumfalną dał mu w darze gwóźdź z Krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha. I tak wielką owego dnia złączyli się miłością, że cesarz mianował go bratem i współpracownikiem Cesarstwa i nazwał go przyjacielem i sprzymierzeńcem narodu rzymskiego.
Źródło C Koronacja Bolesława Chrobrego wg kroniki niemieckiej
1025 [...] w tym roku panował wielki głód, a wiele miejscowości zniszczył pożar. Książę Polski Bolesław, dowiedziawszy się o śmierci dostojnego cesarza Henryka, uniesiony ambicją, tak głęboko zatruty został jadem pychy, ze zuchwale rościł sobie prawo, aby go nawet namaszczono i ukoronowano. Tę jego zarozumiałą zuchwałość wnet dosięgła kara boża. Wkrótce bowiem musiał poddać się smutnemu wyrokowi śmierci. Po nim starszy syn jego, Mieszko, nadęty podobna pychą, na wszystkie strony rozlewa jad bezczelności.
Źródło D Koronacja Bolesława Śmiałego w relacji kronikarza niemieckiego Lamberta z Heresfeldu
Książę polski, który przez wiele lat był już trybutariuszem królów niemieckich i którego państwo (...) zostało podbite i zamienione w prowincję, nagle uniósł się pychą, spostrzegłszy, że panowie niemieccy, zajęci wewnętrznymi zamieszkami nie mają sił, aby toczyć wojnę z obcymi ludami, przywłaszczywszy sobie godność królewską i tytuł króla, nałożył koronę i w sam dzień narodzenia Pańskiego 15 biskupów poświęciło go na króla (...) sięgnął zuchwale po koronę królewską przeciw prawom i na hańbę naszego królestwa.
1. Dobrawa, córka Bolesława księcia czeskiego
2. Oda, córka margrabiego Dytryka
BOLESŁAW I CHROBRY (967 – 1025), król Polski
1.N, ?, córka Rydygara (Niemka); 2. ? córka Gejzy, króla Węgier
3. Emnilda, córka Dobromira 4. Oda, córka Ekkeharda
1. Rycheza, córka Erenfrieda Ezzona, palatyna reńskiego
1. Dobroniega Maria, córka Włodzimierza księcia kijowskiego
1. Judyta, córka Wratysława, księcia czeskiego;
2. Judyta Maria, córka Henryka III, cesarza
BOLESŁAW ŚMIAŁY (1042 – 1081)
książę Polski 1058, król 1076
1. ?
BOLESŁAW KRZYWOUSTY (1085 – 1038), książę Polski 1102
1. Zbysława, córka Świętopełka II, księcia kijowskiego
2. Salomea, córka Henryka, hrabiego Bergu
1. Na podstawie źródła A, odpowiedz, jakie stosunki, zależności łączyły Mieszka z cesarzem ( 1pkt)
2. Na postawie źródła A, wyjaśnij, na jakiej podstawie cesarz rozkazał Mieszkowi i Hodonowi wstrzymanie walki (1 pkt)
3. Na podstawie źródła B, kim był opisywany cesarz. (1 pkt)
4. Na podstawie źródła B, wyjaśnij znaczenie słów naród rzymski. ( 1 pkt)
5. Na podstawie źródła C, odpowiedz na jakie okoliczności koronacji Bolesława Chrobrego wskazuje autor ( 1 pkt)
6. Na podstawie źródła D, wyjaśnij, do jakich konkretnych wydarzeń odnosi się podkreślone zdanie ( 1 pkt)
7. Na podstawie źródła C i D, sformułuj wniosek dotyczący spojrzenia obu kronikarzy na koronacje władców Polski. Swoje zdanie uzasadnij. ( 2pkt)
8. Na podstawie źródła E, wypisz jednego władcę, który nie był żonaty z Niemką (1 pkt)
9. Na podstawie źródła E, sformułuj wniosek dotyczący małżeństw zawieranych przez książąt piastowskich ( 1 pkt)
Zapoznaj się z reprodukcją obrazu Jana Matejki Chrzest Polski i wykonaj polecenia.
A. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wymień cztery następstwa przedstawionego wydarzenia dla Polski (4 pkt)
B. Uzasadnij, że obraz nie jest dokumentacją faktów historycznych, a jedynie interpretacją tych faktów. Podaj przynajmniej jeden argument ( 1 pkt)
C. Wybierz właściwą odpowiedź: ( 2 pkt)
1. Zakonnik-oracz symbolizuje cywilizacyjny wkład kościoła w życie ziem polskich. Zakonnik ów to:
a) cysters; b) franciszkanin; c) benedyktyn; d) dominikanin
2. Zakonem, który jako pierwszy przybył na ziemie polskie, byli:
a) cystersi; b) franciszkanie; c) benedyktyni; d) dominikanie
Przeczytaj poniższy tekst i wykonaj polecenia.
Patriotyzm francuski [...] wiązał się bowiem ściśle z duchem wypraw krzyżowych i z ideą walki z niewiernymi. Wyprawy Normandczyków do Włoch południowych i na Sycylię, wyprawy licznych rycerzy francuskich do Hiszpanii, rozpowszechniony w chrześcijaństwie i coraz silniej popierany przez papiestwo pogląd o konieczności, wyparcia muzułmanów z Europy i odebrania Ziemi Świętej – wszystko to wpłynęło na szczególną popularność idei krucjat właśnie we Francji i uczyniło w umysłach duchownych i rycerzy walkę z Saracenami szczególnym posłannictwem Francuzów.
1. W tekście użyto określenia - Ziemia Święta – podaj nazwę krainy(obszaru), odpowiadającej temu określeniu.( 1 pkt)
2. W tekście użyto określenia – Saraceni – Wyjaśnij, co ono oznacza? (1 pkt)
3. Wybierz właściwe zakończenie zdania (1 pkt)
Krucjaty miały miejsce w wiekach:
mf99