Ewa Nowicka - Świat człowiekaświat kultury
Część pierwsza. ANTROPOLOGIA JAKO NAUKA
Rozdział pierwszy. PRZEDMIOT ANTROPOLOGII
1. Różnorodność kultur
2. Społeczeństwo pierwotne
3. Subiektywny sens zjawisk kulturowych
4. Całościowe podejście do człowieka i kultury
Rozdział drugi. MIEJSCE ANTROPOLOGII WŚRÓD NAUK O CZŁOWIEKU
1. Poddyscypliny antropologii
Antropologia fizyczna - Antropologia kulturowa i jej działy- Antropologia społeczna- Etnografia i etnologia - Antropologia społeczności pierwotnych - Antropologia społeczności chłopskich - Antropologia społeczności miejskich - Antropologia historyczna –
2. Dyscypliny naukowe splatające się z antropologią
Archeologia - Lingwistyka - Religioznawstwo - Antropologia filozoficzna –
3. Nauki pokrewne antropologii
Antropologia a socjologia - Antropologia a historia -
Rozdział trzeci. PODSTAWOWE POJĘCIA ANTROPOLOGII
1. Kultura
Wartościujące i nie wartościujące rozumienie kultury Atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury Definicje kultury Istotne cechy zjawisk kulturowych
Płaszczyzny zjawisk kulturowych Treść i forma w kulturze
2. Jednostki elementarne w badaniu kultury
Cechy kulturowe Temat kulturowy Wzór kulturowy Instytucja
3. Systemowe podejście do kultury
Relacje między elementami kultury Wzór kultury (geniusz kultury, konfiguracja) Ethos i eidos Kultury i kręgi kulturowe jako jednostki społeczne
4. Pojęcia służące do badania związku osobowości i kultury
Jednostka a kultura Osobowość podstawowa
5. Pojęcia służące do badania dynamiki zjawisk kultury
Ewolucja Dyfuzja Akulturacja Synkretyzm kulturowy
Rozdział czwarty. METODOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA ANTROPOLOGII
1. Spory wokół statusu teoretycznego antropologii
Poziom ogólności twierdzeń Dwa nurty w badaniach antropologicznych Podejście historyczne (partykularystyczne) Nurt scjentystyczny
2. Analiza faktów
Dane antropologa Metoda porównawcza Wyjaśnianie i rozumienie w antropologii
3. Problemy wynikające z badania obcych kultur
Dystans kulturowy Kulturowy solipsyzm - zasada uczestnika Wspólnota natury ludzkiej Wspólnota kulturowej natury człowieka Przenoszenie kategorii kultury badacza na kulturę badaną Dylematy psychologiczne badacza obcych kultur
4. Problemy związane z badaniem własnej kultury
5. Techniki badań
Metoda terenowa Badanie kultury poprzez jednostki Element subiektywny w badaniach antropologicznych
Rozdział piąty. PROBLEMY PRAKTYKI BADAWCZEJ I ZASTOSOWANIE WYNIKÓW BADAŃ
1. Etyczne problemy antropologii
Wybór przedmiotu badań Procedura badawcza Problemy moralne związane z zastosowaniem wyników badań
2. Kulturowe i społeczne uwikłania antropologa
Antropolog jako badacz i jako działacz Wybór hierarchii wartości w działaniu Kultura badacza w praktyce antropologicznej Antropolog a ideologie
3. Polityczne uwikłania antropologa
Uzależnienie instytucjonalne antropologa Praktyczne efekty badań antropologicznych Antropologia radykalna
Część druga. SPOŁECZEŃSTWO PIERWOTNE .
Rozdział szósty. GENEZA KULTURY
1. Człowiek w świecie zwierząt
Wstępna definicja człowieka Systematyczna pozycja człowieka w świecie zwierząt Cechy typowo ludzkie a biologiczna wspólnota rzędu naczelnych
2. Rozwój cech typowo ludzkich
Rodzina Hominidae (człowiekowate) Ramapithecus - hipotetyczny najwcześniejszy rodzaj rodziny Hominidae Australopithecus (australopitek) Homo habilis Homo erectus Homo sapiens Homo sapiens sapiens (człowiek współczesny)
3. Punkty zwrotne procesu hominizacji
Sekwencja rozwoju cech typowo ludzkich Pojęcie ludzkości
4. Człowiek jako istota biologiczna
Pojęcie rasy Rasy ludzkie
Rozdział siódmy. NAJWCZEŚNIEJSZE OKRESY ROZWOJU KULTURY LUDZKIEJ
1. Kultura myśliwych górnego paleolitu
Jedność i różnorodność w kulturze górnopaleolitycznej Rozprzestrzenianie się kultur górnego paleolitu oraz migracje współczesnego człowieka Analogie etnograficzne i ich prawomocność
2. Rewolucja neolityczna
Istota rewolucji neolitycznej Proces neolityzacji i jego mechanizmy Neolityzacja w Starym i Nowym Świecie Problem ewolucyjnej wyższości neolitu
3. Pierwsze cywilizacje
Pojęcie cywilizacji Narodziny i rozwój cywilizacji Teorie powstania cywilizacji .
Rozdział ósmy. GOSPODARKA I SPOSOBY ADAPTACJI DO ŚRODOWISKA NATURALNEGO
1. Człowiek i środowisko
Pojęcie środowiska przyrodniczego Podstawowe problemy ekologii Środowisko przyrodnicze a demografia Środowisko ubogie i bogate Środowisko a różne dziedziny kultury Bezpośrednie i pośrednie wpływy środowiska na kulturę Dyktat środowiska i margines swobody kulturowej
2. Gospodarka a środowisko
Definicja gospodarki Specyfika gospodarki pierwotnej i sposoby jej badania Środowisko a gospodarka - aspekt technologiczny Typy gospodarki pierwotnej
3. Dystrybucja dóbr
Własność Dziedziczenie Dar, wzajemność, wymiana Handel
Rozdział dziewiąty. STRUKTURA SPOŁECZNA
1. Koncepcje struktury społecznej
Tradycja marksizująca Tradycja socjologiczna
2. Elementarne formy zróżnicowania społecznego
Różnice związane z wiekiem Status związany z płcią
3. Elementarne instytucje społeczne
Koncepcje form pokrewieństwa, małżeństwa i rodziny Rodzina Definicje małżeństwa Kazirodztwo Egzogamia i endogamia Zawiązywanie i rozwiązywanie małżeństwa Stosunki wzajemnego unikania się i stosunki żartobliwe Przykłady organizacji małżeństwa i rodziny
4. Struktury społeczne związane z pokrewieństwem
Matrylinearyzm i patrylinearyzm Przypadek matrylinearnej struktury Indian Hopi Małżeństwo preferencyjne i nakazowe w koncepcji Claude'a Levi -Straussa
5. Inne niehierarchiczne formy organizacji społecznej
Organizacja społeczna i podziały terytorialne Poziomy integracji społecznej Stowarzyszenia
6. Struktury hierarchiczne
Pojęcia „status" i „ranga" Statusy przypisane i osiągane Specjalne pozycje społeczne Typ gospodarki a hierarchiczne zróżnicowanie społeczeństwa
Niewolnictwo
7. Organizacja polityczna
Pojęcie organizacji politycznej Organizacja polityczna a struktura społeczna: typy struktur politycznych Przywództwo polityczne Kontrola społeczna: konformizm i konflikt Prawo w społeczeństwie bezpaństwowym
Rozdział dziesiąty. SYSTEM WYOBRAŻEŃ O ŚWIECIE
1. Specyfika myślenia pierwotnego
Ogólnoludzka wspólnota myślenia Typ społeczeństwa a typ myślenia: myślenie pierwotne Kulturowe zróżnicowanie wyobrażeń o świecie
2. Podstawowe kategorie myślenia pierwotnego
Religia Autonomia i uwarunkowanie religii Magia Czarownictwo Rytuał Sakralne role społeczne: szaman i kapłan
Rozdział jedenasty. PRZEMIANY SPOŁECZEŃSTW PIERWOTNYCH
1. Typowe cechy społeczeństwa pierwotnego
Mała liczebność, rozproszenie, izolacja Prostota technik i systemu gospodarczego Bezklasowy charakter struktury społecznej Typ więzi i kontroli społecznej Brak pisma Stabilność
2. Współczesne przemiany kultur pierwotnych
Powszechność zmiany kulturowej a specyfika ostatnich czasów Przemiany życia gospodarczego Przemiany struktury społecznej
3. Typy przemian kulturowych
Przymusowa akulturacja Zmiany destrukcyjne Zmiany konstruktywne Nowe zjawiska w społeczeństwach pierwotnych
...
janekdzony