Bioetyka.doc

Bioetyka

Tolerancja:

pozytywna – nikt nie jest wszechwiedzący.Prowadzi do marginalizacji. Każdy może popełniać błedy. Rację może mieć każdy człowiek celem jest poznanie prawdy., rozbudowanie własnych poglądów.

negatywna - znosic czyjes poglady ale w gruncie rzeczy wyrzucaca je na margines czyli ja mam racje

Bioetyka - ,,życie”, ,,zwyczaj” dawniej dawniej miejsce zamieszkania lub etyka środkowiska V. R. Potter

1)     medyczna

2)     środowiska naturalnego

3)     kary śmierci tj. prawa

Nadużycia w badniach naukowych na ludziach.

-        Projekt tuskegee – 1932-1972 leczenie ze „złej krwi”. Czarni biedni chorzy mieli być nie leczeni na kiłe zeby zobaczyc jak wygląda naturalny przebieg kiły. Do 1972 r przeżyło kilkunastu. 1972R Beauchamp pisze raport z tego projektu.

-        Koncepcja sklepu z cukierkami- badania w krajach biednych tanich zacofanych ( na liście także Polska) przez kraje bogatsze bardziej rozwiniete.

-        Projekt Willowbruck – ośrodek dla dzieci upośledzonych umysłowo – zakażano zółtaczką i leczono gamma globulinami.

Świadoma zgoda pacjenta

1.    legalizacja aborcji w USA

a)    na podstawie prawa do prywatności na podstawie którego rząd nie może się wtrącać

b)   w 1 trymestrze ciąży państwo nie ma żadnych żywotnych interesów ( tj. nie szkodzi zdrowiu matki)

c)    w 2 trymestrze ciąży większe ryzyko utraty zdrowia matki w wyniku aborcji niż donoszenia ciąży – zakaz aborcji w 2 trymestrze.

2.    Rozwój technologii medycznych

a)    K.A Quinlan po przedwakowaniu lekaów pod respiratorem rodzice kazali odłączyć od respioratora – nikt nie ma obowiązku leczyć się środkami nadzwyczajnymi. Nie odłączają natomiast od karmienia dożylnego bo to zwyczajny środek leczniczy.

b)   Świętość życia => jakość życia

Zmiana celu medycyny dawniej lekarz leczył pacjenta obecnie to pacjent leczy się za pomocą wiedzy lekarza.

Naturalny brak dóbr- nie da się więcej wytworzyć dóbr – brak zasobów

Sztuczny brak dóbr -  brak pieniędzy na dobra

Sprzedaż narządów OK bo to moja rzecz ale ciało to nie rzecz tj człowiek nie jest rzeczą.

Nie ma alternatywy wiedzy być a mieć

loteria naturalna – np. przypadek urodzenia

loteris społeczna – np. syn bogatego człowieka

Czyny superogatywne – zrobisz ok                           

                                               nie zrobisz ok              wniosek: możesz ale nie musisz.

Korupcja kwestia sprzedawania się, godności

3 poziomy korupcji:

1. łapówka bez naruszania praw innych – czyn dobry
2. łapówka z naruszeniem praw innych - czyn dobry
3. czyn zły

Normy

prima facie – w większości przypadków ale są wyjątki

absolutne – bez wyjatków – np. nie wolno torturować pacjentów

Deprofesjonalizacja zawodów medycznych

• dawniej lekarz to nie zawód a powołąnie które nie podlegało prawu.
• W większości przypadków lekarz nie jest w stanie sam wyleczyć pacjenta. ( potrzebuje np. laboratorium)
• praca lekarza zależy w znacznym stopniu od jednostek zewnętrznych np. NFZ ( kwestia materialna) – praca oceniana pod względem ekonomicznym a nie medycznym.
• Lekarze poddawani ocenie prawnej (coraz częstsze procesy) jako grupa zawodowa mają prawo do strajków zgodnie z prawem. Odpowiedzialność za życie i zdrowie pacjenta spoczywa więc na np. NFZ

Sekularyzacja bioetyki

Sobór watykański II – Ruch Ekumeniczny ( początek bioetyki kościoła) - audree heuegers świecki uczestnik soboru watykańskiego II tzw biolog papieski

Następny papież Paweł VI chce znieść SWII i RE. Ostatecznie zmienia sens RE – wszyscy jesteśmy wierzący ale my katolicy pomożemy jako dojść do Boga => kolejne nieporozumienia

Etyka nie może być oparta na teologii moralnej.

Bioetyka sekularyzacyjna – zatąp[ienie teologów moralnych prawdziwymi etykami.

Bioetyka „amerykańska”

• medycyna powstaje i rozwija się w USA tam też powstały najwcześniej problemy etyczne z nią związane.
• Ograniczenie językowe cytowani autorzy tylko anglojęzyczni.
• Ograniczenie przez graniczne poglądy amerykańskie – najażniejszy jest pacjent i jego zdrowie.

„Autonomia” - zadawanie sobie samemu prawa ( dawniej oznaczało samotność, wyobcowanie)

imperializacja moralna – narzucanie praw

Autorytety zawsze subiektywne

Traktuj równych równo a nierównych nierówno.

Każda osoba ludzka jest człowiekiem. Tj rozumna i wolna

Czy każdy człowiek jest osobą ludzką?

Kryteria osoby ludzkiej:

• społęczne
• rozwojowe
• genetyczne

3 typy badań:

• na zwierzętach
• na naczelnych
• na człowieku

kryterium społeczne:

-        płody, noworodki, trwale psychicznie chorzy, małe dzieci, chorzy z demencją, ( ludzie ale nie osoby ludzkie) tj. osoby społeczne – maja prawa moralne ale nie obowiązki moralne

-        Osoby ludzkie są uważane za odpowiedzialne i rozumnie podejmujące decyzje. Mogą być oceniane jako dobre i złe.

Kryterium rozwojowe

-        Założenie że człowiek poczyna się jako człowiek a nie osoba ludzka, dopiero w pewnym momenci swojego życia człowiek => osoba ludzka.

Różne kryteria (człowieka?)

• ten który się urodził ( kryterium z urodzenia) mimo że płód nie jest częścią matki. Etycznie są to 2 różne osoby które powinno się leczyć osobno.a nie płód przez matkę.

◦         Płód ma prawo dziedziczyć po zmarłym ojcu czy matce.

◦         Wszystkie systemy bazują na tym kryterium.

• Kryterium empirycznie mierzalnej pracy mózgu

◦         za

▪         powiązanie z kryterium śmierci ( śmierć mózgu)

▪         racja myślenia ( jest myślenie jest praca mózgu)

▪         z poczucia tożsamości ( identyfikacja człowieka z mózgiem)

◦         przeciw

▪         nie myślimy mózgiem? (niewiadomo czy zygota myśli)

▪         śmierć i początek( nie wiadomo czy nie myślimy zanim mamy mózg??? bez sensu;)

▪         poczucie tożsamości nie tylko z mózgiem

• kryterium czucia bólu utożsamiane jako kryterium społeczne

◦         reakcja Ukł. Nerwowego – od 20 tyg. ciąży.

◦         Umieć pozawerbalnie wyrażić ból - płacz

◦         ból jako reakcja na rózne sytuacje społeczne społeczne

◦         werbalne wyrażenie bólu.

Kryterium genetyczne

·         Każdy człowiek = osoba ludzka bo ma 23 chromosomy.

·         Prawo uznawane przez kościół

·         za

◦         -tożsamość i ciągłość - jesteś ciągle soba niezmiennie przez całe życie

·         przeciw

◦         człowiek = DNA a DNA to wodór a wodór nie ma godności więc człowiek nie ma godności? - błąd bo 23 pary chromosomów to kryterium a nie warunek.

◦         Żasniad groniasty, potworniak też 23 pary ch. Ale nie rozwinie się człowiek

·         jest to najbezpieczniejsza granica bardzo wczesna ale nie umożliwia np. in vitro, badań nad komórkami macierzystymi czy nawet antykoncepcji.

Natura człowieka:

1.      koncwepcja naturalna – człowiek rozija się tak jak to odczytuje z natury.

2.      Koncepcja kreatywna – człowiek przez swój rozum kreuje własną osobowość

Homoseksualizm jest dobry i zły w zależności od teorii.

Aborcja nie za i przeciw – w zależności od teorii.

Pro – life – każdy płód jest osobą ludzką. Poszanowanie życia.

Pro – choice – absolutyzuje prawo do własności. Mam prawo korzytsać z własnych zasobów tj. macica jest kobiety a nie płodu.

Inne:

·         stanowisko indywidualnej świadomości – jeżeli kobeita świadomie i dobrowolnie zachodzi w ciążę – nikt się na świat nie pchał;)

·         strategia stopniowa. Zygota ma rozwijającą się osobowość ale jest b. mała a w nauce małe wartości się pomija. Kwestia tak albo nie.

·         Strategia kosztów moralnych – który wybór więcej kosztuje – nie da się policzyć kosztów moralnych.

·         2 strategie formalne:

◦         pojednanaia ( zapomnieć o nastawieniach religijnych i emocjonalnych

◦         kompromisu – podstawowym pytaniem jest czy jest to osoba ludzka czy nie ( nie bierze się pod uwage płodu) nie odpowiada na pytanie czy aborcja jest dobra czy zła.

Bioetyka 4 zasad – pryncypializm

Etyka lekarska – Hipokratek 460-370 r.p.n.e

·         przysięga Hipokratesa jest mu jedynie przypisana – napisana w innym dialekcie, na dodatek powst. Znacznie później niż zył Hipokrates, napisana jest nie w języku lekarskim lecz kapłańskim.

·         Historia idei – słowa z czasem zmieniaja znaczenie

·         prawdopodobnie napisana przez Pitagorejczyków

Bioetyka współczesna nie jest kontynuacją etyki. Bioetyka powstała pzreciw etyce. Tzn. przysięga Hipokratesa jest złą. Jest nieetyczna i niemoralna jako całość.

3 typy relacji:

·         paternalizm=monarchia – jeden decyduje relacja lekarz pacjent.

·         Arystokracja – wielu mów jeden decyduje

·         demokracja – wielu decyduje

3 racja za paternalizmem medycznym:

etyka naturalistyczna:

1.      zdrowia – choroba ogranicza zdolności człowieka – jego możłiwości decydowanaia

2.      arystokratyczna – najszlachetniejsi i najmądrzejsi winni decydować

3.      młodości – najlepszy okres tzw. ciepła i suchości.

Elementy przysięgi Hipokratesa:

·         Zobowiązanie

·         Terapia

·         Przekleństwo i Błogosławieństwo

·         Inwokacja?

Etyka lekarska – nauka o obowiązkach lekarzy

Relacje:

lekarz lekarz – szacunek, wdzięczność troska

lekarz pacjent

lekarz społeczeństwo

Deklaracja Genewska tj. współczesna przysięga Hipokratesa – pierwsze uchwalenie wrzesień 1948r

W Polsce kodeks etyki lekarskiej Toruń 2003 – obecna

wcześniej – 1990 – Bielsko Biała kodeksa prawicowy chrześcijański.

Upomnienie pwoinno być formą pomocy innemu lekarzowi ?

Zakaz reklamowania się i komercji.

Świadoma zgoda pacjenta – wstęp do podjęcia jakichkolwiek działań medycznych tzw paradygmatyczna zgoda

·         pacjent posiada adekwatna wiedzę do tego o czym decyduje.

·         Nie podlega przymusowi

·         intencjonalnie wprost ( ustnie lub częściej pisemnie) tj. pacjent musi chciec a nie dopuszczać zabieg

·         działania chciane i dopuszczone.

Zgoda niejawna ( milcząca) – zastosowanie się w swoim postępowaniu do konkretnych poleceń.

Zgoda implicite ( założona w działaniu) inne działąnie związane z czynnościa głowną majace na celu dobro pacjetna. np. zgoda na operacje na jelitach podczas operacji na żoładku. 2 w 1.

Zgoda domniemama = zgoda zastępcza – pacjent nie jest zdolny do podjęcia decyzji ale osoba któa go zna pacjenta wie czego chciałby on sam. np. zgoda na pobranie narządów w Polsce.

Zgoda działania w najlepszym interesie pacjenta- osoba podejmując dezycje w imieniu pacjenta pdoejmie takie rozwiązanie które przyniesie pacjentowi maksymalne korzyści ( tzw. korzyści netto pod odjęciu szkód związanych z decyzja ) Korzyści powinny być oceniane z punktu widzenia jakości życia pacjenta.

Paternalizm medyczny:

·         słaby – działanie lekarza na własnej deyzcji bez decyzji pacjenta

·         mocny – działanie lekarza wbrew woli pacjenta

Dyrektywy medyczne ( na przyszłość) dla lekarzy

·         pisemne zadecydowanie o postępowaniu

·         pisemne zadecydowanie o osobie odpiwiedzialnej za postępowanie.

·         Europejska Konwencja Bioetyczna – szanowanie dyrektyw na przyszłość

Przypadek Margo – Czy istnieje ciągłość osobwoa człowieka?

Czy w ciele człowieka jest cały czas ta sama osoba ludzka

?

Komitete Etyki Lekarskiej

KEL – prawo do nieprzekazywania przez lekarza informacji o niepomyślnej diagnozie jeśli miałoby to zagrażać pacjentowi.

Badania terapeutyczne( chodzi o wyleczenie pacjenta) i eksperymentalne ( nieterapeutyczne)

Deklaracja helsińska – zasady prawidłowego prowadzenia badań naukowych.

Każde badanie dotyczące :

·         pacjenta

·         materiałow pochodzących od pacjenta

·...