Rysunek 8: Kolizja elementu z szafką.
Dokładną kontrolę przemieszczanego lub skalowanego obiektu umożliwia wyświetlanie jego położenia oraz rozmiarów po prawej stronie w linii stanu na dole okna programu. Jeszcze większy komfort pracy uzyskamy działając w odpowiednich rzutach prostokątnych (3.2.3) przy włączonym wymiarowaniu (4.4.11) - wtedy uaktualniane na bieżąco linie wymiarowe dają pełny wgląd we wzajemne relacje obiektów. Dokładne podanie wymiarów obiektu z klawiatury jest możliwe za pomocą zakładki Wymiary w oknie Właściwości obiektu (4.3.4).
Tak podczas zmiany położenia jak i rozmiarów brane jest pod uwagę otoczenie edytowanego obiektu. Możliwość kolizji z sąsiadującym przedmiotem (obiektem czy ścianą pomieszczenia) nie pozwala na dalsze przemieszczanie lub skalowanie w tym kierunku. Zapobiega to powstaniu pomyłek wynikających z „przenikania się” i daje poczucie pracy w rzeczywistej przestrzeni sceny.
Jeżeli zachodzi jednak sytuacja, w której konieczne jest trwałe i świadomie wybrane przenikanie się elementów - można wyłączyć wykrywanie kolizji. W tym celu po zaznaczeniu i wstępnym przesunięciu czy przeskalowaniu obiektu nie puszczając lewego klawisza myszy należy wcisnąć klawisz Shift i kontynuować przesuwanie/skalowanie obiektu. Zaraz po puszczeniu klawisza myszy obiekt, z którym aktualnie edytowany element pozostaje w kolizji zostaje podświetlony na czerwono - jest to ostrzeżenie o kolizji. Aby je wyłączyć wystarczy anulować zaznaczenie. Należy pamiętać, że przy wyłączeniu unikania kolizji nie są już brane pod uwagę ograniczenia ścian sceny - wybrany obiekt może nie tylko przenikać się z innym obiektem, ale też wystawać z drugiej strony ściany pomieszczenia. Łatwo to sprawdzić w rzutach prostokątnych (3.2.3).
Podczas zmiany rozmiarów grupy proporcjonalnie przeliczane są rozmiary elementów składowych. Wyjątek stanowią obiekty o zablokowanych rozmiarach (4.3.4) - na przykład przy skalowaniu mebla nie będzie zmieniana grubość płyty, z jakiej jest zrobiony.
Dokładne przeskalowanie i ustawianie obiektów za pomocą myszy znakomicie ułatwia ustawienie Wiązania (4.4.15). Zmiana rozmiarów lub położenia następuje wtedy skokowo (np. co 5cm), co pozwala uniknąć niewidocznych zazwyczaj pomyłek.
Po wybraniu pojedynczego elementu możliwa jest zmiana jego kształtu - w tym celu należy wybrać polecenie Kształt z menu Element (rozdział 5). Polecenie to otwiera dwuwymiarowy Edytor kształtu, który umożliwia dowolną edycje kształtu formatki w wybranej płaszczyźnie.
Podwójne kliknięcie lewym klawiszem na zaznaczonym elemencie, grupie czy obiektach powoduje wyświetlenie okna Właściwości (opisanego w 4.3.2 i następnych). Zmiana zatwierdzona w tym oknie będzie się odnosiła do wszystkich obiektów objętych zaznaczeniem (nie zaś tylko do elementu, na którym podwójne kliknięcie miało miejsce). Jednak aby niektóre zbiorowe zmiany miały sens, należy wcześniej zaznaczone elementy zgrupować. Przykładowo zmiana wymiarów kilku niezgrupowanych elementów przy pomocy okna Właściwości powoduje nadanie każdemu z zaznaczonych elementów wpisanych w tym oknie wymiarów (program sygnalizuje próbę zmiany wymiarów elementów niezgrupowanych poprzez brak wartości w polach zakładki Wymiar okna Właściwości - szerzej piszemy o tym w rozdziale 4.3.4). Może to powodować niekontrolowane przenikanie się niektórych obiektów. Zmiana wymiarów grupy spowoduje natomiast proporcjonalne zmiany we wszystkich składowych elementach, co znajduje zastosowanie np. w edycji szafek.
Duplikować zaznaczone obiekty można używając komend Kopiuj (4.2.4) i Wklej (4.2.5) lub Duplikuj (4.2.11) z menu Edycja. Sposobem o wiele prostszym, a przy tym wygodniejszym jest duplikowanie prawym klawiszem myszy przy przesuwaniu. W tym celu w czasie przesuwania obiektu należy nie zwalniając lewego klawisza myszy przycisnąć i zwolnić prawy przycisk. W miejscu, z którego rozpoczęło się przesuwanie obiektu pojawi się jego duplikat. Jest to jedna z bardzo ważnych metod przyspieszenia pracy, warto ją często wykorzystywać.
Niniejszy rozdział jest opisem wszystkich poleceń programu dostępnych za pomocą menu. Większość komend posiada także skróty klawiszowe ułatwiające dostęp do nich za pośrednictwem klawiatury. Niektóre komendy posiadają też swoje odpowiedniki w postaci przycisków na paskach narzędzi. W takim przypadku obok komendy znajduje się obrazek jej przycisku.
W menu tym zebrane są komendy, które można spotkać w większości programów systemu MS Windows, a odnoszące się do pracy z plikami, drukarką, rozpoczynaniem i zakończeniem pracy z programem.
Polecenie powoduje rozpoczęcie pracy z nowym projektem. Na ekranie pojawia się okno wprowadzania rozmiarów pomieszczenia (sceny). Wprowadzone wielkości pomieszczenia można w każdej chwili zmienić klikając dwa razy lewym klawiszem myszki na dowolną ścianę pomieszczenia (w otwartym polu dialogowym można wówczas zmienić również kolorystykę wybranej ściany – patrz 3.1). Jeżeli poprzedni projekt został zmieniony i nie zapisany, program zapyta, czy nie chcemy go zapisać.
Polecenie to otwiera nowy projekt z zapamiętanych wcześniej szablonów pomieszczeń. Pliki szablonów są plikami projektów programu PRO100 „*.sto” zapisanych w specjalnym katalogu Szablony. Lokalizację katalogu Szablony można odczytać z ustawień konfiguracyjnych PRO100 (4.5.6).
Polecenie wyświetla okno z projektami do wczytania. Jeżeli poprzedni projekt został zmieniony i nie zapisany, program poprzedzi otwarcie projektu pytaniem o zapisanie starego.
Jeżeli otwierany projekt zawiera materiały, których program nie jest w stanie odnaleźć, zostanie wyświetlone okienko zastępowania materiałów. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy otwierany jest projekt stworzony za pomocą innej biblioteki materiałów (np. na innym komputerze). W polu Materiał wyświetlana jest nazwa pliku materiału, którego program nie może odnaleźć. W polu Zamiennik należy wprowadzić nazwę pliku materiału, na jaki brakujący materiał chcemy zamienić.
Przy włączonej opcji Autocentrowania program będzie sam wykonywał operację Centruj (4.4.16) w momencie, gdy zaznaczony obiekt lub choćby jego część wysuną się z pola widzenia. W ten sposób obiekt, na którym pracujemy będzie przez cały czas widoczny na ekranie w całości.
Polecenie umożliwia powiększenie fragmentu sceny. Polecenie to w zależności od miejsca uruchomienia różną się trochę funkcjonalnością. Uruchomienie polecenia Powiększ z menu Widok lub z paska narzędzi Widok znajdującego się z reguły nad obszarem roboczym projektu (o paskach narzędziowych czytaj 4.4.20) spowoduje skokowe powiększenie centrum obserwowanego fragmentu sceny. Wybranie ikonki Powiększ z paska narzędzi Przybornik (z reguły po lewej stronie obszaru roboczego) spowoduje zmianę kursora myszy na następujący . Następnie za pomocą przeciągania myszą można zaznaczyć fragment sceny, który chcemy powiększyć (wciśnięcie lewego klawisza myszy rozpocznie rysowanie prostokąta, puszczenie klawisza spowoduje ukazanie się fragmentu na ekranie).
W pasku narzędzi Przybornik znajdują się również inne polecenia związane z rozmiarami obserwowanego fragmentu sceny zgrupowane pod ikonką :
• - pomniejsza scenę (oddala obserwatora) - patrz 4.4.19,
• - cofa ostatnią operację powiększ/pomniejsz,
• - powiększa zaznaczone elementy tak, by wypełniały maksymalnie obszar roboczy,
• - odsuwa obserwatora do położenia neutralnego, w którym może obserwować całość rzutu sceny.
Polecenie te dostępne są tylko w trybach rzutów prostokątnych i aksonometrii. Dodatkowym, zdecydowanie najłatwiejszym sposobem powiększania i pomniejszania obszaru obserwowanej sceny dostępnym we wszystkich rzutach i perspektywie jest przeciąganie myszą z wciśniętym prawym klawiszem (patrz rozdział 3.2).
Polecenie odwrotnie do poprzedniego powoduje zmniejszenie oglądanego fragmentu sceny i zwiększenie obszaru objętego polem widzenia. Działanie tego narzędzia nie zależy od miejsca jego uruchomienia (porównaj polecenie Powiększ - 4.4.18).
Polecenie otwiera podmenu umożliwiające włączenie lub wyłączenie pasków narzędzi. Na pasku Standardowy umieszczone są najczęściej używane komendy współpracy z plikami (rozdział 4.1), edycji (rozdział 4.2) oraz z menu Narzędzia (rozdział 4.5). Pasek Widok gromadzi komendy z menu Widok (rozdział 4.4). Pasek Przybornik zawiera kilka najprzydatniejszych poleceń z różnych menu. W Pasku właściwości zgromadzono część poleceń przydatnych przy edycji elementów. Pasek Dosuń/Wyrównaj jest narzędziem zawierającym szybki dostęp do wszystkich poleceń narzędzia Dosuń (rozdział 4.3.14) oraz Wyrównaj (rozdział 4.3.15).
Każdy z pasków narzędziowych można umieszczać w dowolnym punkcie monitora poprzez przeciągnięcie myszką za podwójną linię znajdującą się po lewej lub górnej stronie każdego z pasków. Zawartości poszczególnych pasków nie można edytować.
Polecenie otwiera i zamyka okna poszczególnych rolet: Bibliotekę (rozdział 4.5.1 i 4.5.2), Strukturę (rozdział 4.5.3) oraz Cennik (rozdział 4.5.4).
W tym menu zebrane są komendy wywoływania okien bibliotek mebli i materiałów, zestawień formatek i struktury projektu oraz wyceny i konfiguracji.
Polecenie wyświetla okno rolety Biblioteka na zakładce Meble umożliwiając łatwe wstawianie z niej elementów do projektu. Wstawianie elementów z biblioteki odbywa się przez przeciągnięcie myszą i upuszczenie w żądanym miejscu projektu. W tym celu należy naprowadzić kursor myszy na wybrany element w oknie biblioteki, przycisnąć lewy klawisz myszy, a następnie przeciągnąć kursor nie zwalniając przycisku poza okienko biblioteki na obszar sceny. Zwolnienie klawisza myszy spowoduje wstawienie elementu biblioteki do projektu. Możliwe jest przy tym wystąpienie kolizji (patrz 3.3.4). Element wstawiony z biblioteki jest zawsze zgrupowany (o grupowaniu i rozgrupowaniu traktuje rozdział 4.2.9 i następny). W analogiczny sposób użytkownik może korzystać z Biblioteki Elementów i Schowka (odpowiednio zakładki Elementy i Schowek w rolecie Biblioteka).
Okno biblioteki składa się z następujących elementów:
Rysunek 34: Wszystkie typy węzłów dla odcinków międzywęzłowych posiadających charakter krzywej.
Przekształca zaznaczone odcinki międzywęzłowe w krzywą. Przekształcenie w krzywą powoduje dodanie do obu węzłów zaznaczonego odcinka międzywęzłowego dodatkowych uchwytów edycyjnych zaznaczonych na niebiesko i połączonych z odpowiednimi węzłami formatki czerwoną linią kreskowaną (Rysunek 34). Przeciąganie za owe dodatkowe uchwyty powoduje zmianę brzegowej linii formatki na zaznaczonym odcinku międzywęzłowym. Sposób zakotwiczenia odcinka międzywęzłowego w węźle określają trzy polecenia: Ostre (5.6.6), Gładkie (5.6.7), Symetryczne (5.6.8).
Polecenie Krzywa jest aktywne dopiero po zaznaczeniu węzła i odcinka międzywęzłowego będącego prostą (5.6.3) lub łukiem regularnym (5.6.5).
Przekształca zaznaczone odcinki międzywęzłowe w łuk regularny. Łuk regularny charakteryzuje się długością promienia oraz środkiem łuku, którego położenie wyliczane jest na podstawie węzłów należących do danego odcinak międzywęzłowego oraz kąta środka łuku liczonego jako kąt między prostymi zawierającymi środek łuku i poszczególne węzły. Do parametrów odcinka łukowego należy też określenie wypukłości (5.6.9) i wklęsłości (5.6.10) oznaczanej względem wnętrza formatki. Więcej na temat edycji łuków regularnych piszemy w rozdziałach poświęconych pracy z węzłami (5.2.3).
Polecenie Łuk jest aktywne dopiero po zaznaczeniu węzła i odcinka międzywęzłowego będącego prostą (5.6.3) lub krzywą (5.6.4).
Polecenie określające sposób zakotwiczenia w węźle odcinków krzywizn międzywęzłowych dochodzących do tego węzła. Aktywacja tego polecenia powoduje, że edycja odcinków krzywizn z obu stron węzła jest niezależna i umożliwia dowolnie ostre połączenie w węźle. W praktyce oznacza to, że parametry dodatkowych uchwytów węzłowych krzywizny (odległość od węzła oraz kąt czerwonej linii kreskowej) są niezależne dla obu odcinków krzywizny.
UWAGA: Edycja krzywych może doprowadzać do błędów edycji w postaci przecinania się edytowanych krawędzi formatki (odcinków międzywęzłowych). Przecinanie takie może powodować błędy wyświetlania (wizualizacji) w głównej części programu PRO100, dlatego należy stanowczo wystrzegać się pozostawiania kształtu formatki w takiej formie.
Polecenie aktywne dopiero po zaznaczeniu węzła przekształconego w krzywą i posiadającego któryś z pozostałych sposobów kotwiczenia krzywizny (5.6.7 lub 5.6.8).
Polecenie określające sposób zakotwiczenia w węźle odcinków krzywizn międzywęzłowych dochodzących do tego węzła. Aktywacja tego polecenia powoduje, że edycja odcinków krzywizn z obu stron węzła jest zależna – program stara się gładko połączyć oba odcinki międzywęzłowe. W praktyce oznacza to, że parametry dodatkowych uchwytów węzłowych krzywizny (odległość od węzła oraz kąt czerwonej linii kreskowej) są zależne połowicznie dla obu odcinków krzywizny: kąt padania czerwonej linii kreskowej jest symetryczny względem węzła, odległość zaś od węzła jest dla obu odcinków niezależna.
Polecenie aktywne dopiero po zaznaczeniu węzła przekształconego w krzywą i posiadającego któryś z pozostałych sposobów kotwiczenia krzywizny (5.6.6 lub 5.6.8).
Polecenie określające sposób zakotwiczenia w węźle odcinków krzywizn międzywęzłowych dochodzących do tego węzła. Aktywacja tego polecenia powoduje, że edycja odcinków krzywizn z obu stron węzła jest zależna – program stara się gładko i symetrycznie połączyć oba odcinki międzywęzłowe. W praktyce oznacza to, że parametry dodatkowych uchwytów węzłowych krzywizny (odległość od węzła oraz kąt czerwonej linii kreskowej) są w pełni zależne dla obu odcinków krzywizny: kąt padania czerwonej linii kreskowej jest symetryczny względem węzła, odległość zaś od węzła jest dla obu odcinków taka sama.
Polecenie aktywne dopiero po zaznaczeniu węzła przekształconego w krzywą i posiadającego któryś z pozostałych sposobów kotwiczenia krzywizny (5.6.6 lub 5.6.7).
Polecenie aktywne jedynie dla zaznaczonego węzła posiadającego stowarzyszony odcinek międzywęzłowy o charakterze łuku regularnego wklęsłego. Narzędzie to nadaje łukowi charakter wypukły w stosunku do wnętrza edytowanej formatki, tzn. wypukły w stosunku do całego widocznego na obszarze roboczym kształtu.
UWAGA: Przełączenie łuku regularnego z wklęsłego na wypukły może powodować błędy edycji w postaci przecinania się edytowanych krawędzi formatki (odcinków międzywęzłowych). Przecinanie takie może powodować błędy wyświetlania (wizualizacji) w głównej części programu PRO100, dlatego należy stanowczo wystrzegać się pozostawiania kształtu formatki w takiej formie.
Polecenie aktywne jedynie dla zaznaczonego węzła posiadającego stowarzyszony odcinek międzywęzłowy o charakterze łuku regularnego wypukłego. Narzędzie to nadaje łukowi charakter wklęsły w stosunku do wnętrza edytowanej formatki, tzn. wklęsły w stosunku do całego widocznego na obszarze roboczym kształtu.
wieko666