pytania non step v3-1.doc

1. Wymień i scharakteryzuj krótko metody stosowane do wykrywania próchnicy zębów. (MALI)

SPOSOBY WYKRYWANIA PRÓCHNICY

- musi być prawidłowa

+ dobre oświetlenie

+ dobre oczyszczenie zębów

+ usunięcie złogów nazębnych

- sprawdzamy zgłębnikiem pow. Szkliwa

- na pow. gładkich wybarwiamy zmiany próch

   0,1% czerwień metylowa

Szukanie próchnicy w szczelinach i bruzdach

1.                   zgłębnikiem usuwamy resztki pokarmowe z bruzdy

2.                   zdjęcie radiowizjograficzne

3.                   mierzymy opór e. twardych tk. zęba

tk. próchnicowozmieniona ma mniejszy opór

4.                   mierzymy fluorescencje szkliwa i zębiny – prom. Laserowe

Na pow. stycznych

1.                   zgłębnik Briaulta

2.                   zdjęcie RTG

3.                   skrzydłowo-zgryzowe                                                                                                                             

4.                   radiowizjograficzne

5.                   światło widzialne – zaciemnienie = próchnica

6.                   diafanoskopia – zaciemnienie = próchnica

7.                   separatory ortodontycznych z gumką

8.                   silikonowa masa do wycisków protetycznych

9.                   nitka stomatologiczna – jeśli rozdwaja się haczy (może to też być nawis wypełnienia czy kamień nazębny)

10.               prześwietlanie (transluminacja)

11.               technika FOTI (światłowodowa)

2. Rozszyfruj stosowane w epidemiologii próchnicy skróty: PUWz oraz PUWp.

Liczba PUWz oznacza sumę zębów , a liczba PUWp oznacza sumę powierzchni zębów z :

P – z jednym lub kilkoma ubytkami próchnicowymi ( pierwotnymi lub wtórnymi ) z miazgą żywą lub

      martwą, zaliczamy też z. z opatrunkiem czasowym ( ale nie zaliczmy zębów z plamami i

      przebarwieniami )

U – ząb utracony lub usunięty z powodu próchnicy ( gdy pow. to wliczamy tyle ile ma dany ząb )

W – z jednym lub większą ilością wypełnień, ale bez próchnicy wtórnej , obejmuje też korony

       założone z powodu próchnicy

3. Podaj definicje następujących pojęć: przyrost próchnicy, frekwencja próchnicy; wskaźnik leczenia próchnicy.

–    przyrost próchnicy – określenie szybkości powiększania się i pogłębiania się ubytku próchnicowego w określonym czasie; jest to pojecie kliniczne i nie da się określić obiektywnym wskaźnikiem matematycznym; przyrost próchnicy jest jednym z najlepszych wskaźników oznaczania aktywności próchnicy.

–    frekwencja (częstość) próchnicy – odsetek osób dotkniętych próchnicą ( czyli ze wskaźnikiem PUW>0 ) ; liczba osób z próchnicą/ liczba badanych osób x 100

–    intensywność próchnicy – ( może być odniesiona do zębów, do powierzchni zębów ) , może być obliczona dla jednej lub większej liczby osób; wyraża się wartością PUW ; dla grupy osób obliczamy następująco : suma wartości PUW / liczba badanych osób z PUW> 0

–    wskaźnik leczenia próchnicy ( Dental Treatment Index ) – wzór :

      W( bez próchnicy wtórnej ) / P+W ; ocenia skuteczność leczenia zachowawczego próchnicy ,

      wartości tego wskaźnika wahają się od 0 do 1. ( 0 – żaden z zębów z próchnicą nie został

      wypełniony , 1 – wszystkie zęby, które uległy próchnicy zostały wypełnione) wartości pośrednie 

      są wyrazem różnej intensywności leczenia stomatologicznego.

4. Zróżnicuj klinicznie: Caries incipiens i Caries superficialis.

Caries incipiens

Obraz kliniczny :

A. bad. podmiotowe – pacjent nie zgłasza żadnych dolegliwości

B. bad. przedmiotowe  - próchnica początkowa widoczna jako biała plama – mętne, białe pole łatwe do

odróżnienia od sąsiadującego zdrowego i translucentnego szkliwa, jest bardziej dostrzegalna po

uprzednim osuszeniu pow. Ujawnienie jej tylko po uprzednim osuszeniu sugeruje mniejsze

zaawansowanie zmiany. Aktywna klinicznie zmiana ma kredową lub matową powierzchnię, czasem

ma barwę brązową, co jest spowodowane adsorbcją barwników przez porowate szkliwo .

( Zarówno białe jak ciemne zmiany mogą występować w jamie ustnej przez długi czas, nawet przez kilka

lat.) Powierzchnia plamy jest gładka i twarda, a zgłębnik przesuwa się po niej jak po szkle , nie

pozostawiając rysy, nie wyczuwa się żadnej chropowatości

Obraz patologiczny :

Dochodzi do utraty minerałów i niszczenia substancji międzypryzmatycznej, szkliwo staje się bardziej

zdemineralizowane w głębszych warstwach, co świadczy o  podpowierzchniowej demineralizacji przy

zachowaniu nie zmienionej jego powierzchni . W zmianach tych szkliwo jest jeszcze twarde i nie

nastąpiła jeszcze jego utrata . Próchnica początkowa jest procesem odwracalnym na drodze

remineralizacji przy eliminacji płytki i przy dostarczaniu jonów fluorkowych.

+ opis 4 w-wy

5. Jakie zmiany zachodzą w szkliwie zębów w caries incipiens.

6. Wymień zabiegi i preparaty stosowane w leczeniu próchnicy początkowej. (MAGDA B)

Caries initialis- Klinicznie manifestuje się jako biala plama- mętne, białe pole łatwe do odróżnienia od sąsiadującego, zdrowego, translucentnego szkliwa, szczególnie wyraźnie widzialna na osuszonej powierzchni.

W przypadku prawidłowej zdolności buforowej śliny, wykorzystując jej wysokie nasycenie jonami wapnia i fosforanów często dochodzi do samoistnej REMINERALIZACJI zmiany.

Warunek: oczyszczenie pow zęba- usuniecie płytki nazębnej, poprawna higiena j. u., modyfikacja diety.

W gabinecie REMINERALIZACJA WSPOMAGANA  zw. Fluoru- polega na 4-6x miejscowym stosowaniu preparatów zawierających zw. Fluoru: NaF, SnF2, aminofluorki, pasta Łukomskiego (75% NaF)

ZABIEGI:

w gabinecie- wykonuje lekarz: JONOFOREZA, WCIERANIE, NAKLADANIE, OKŁADY

w domu przez pacjenta ( żele, pianki, tabletki fluorkowe; pasty z fluorem, płukanki fluorkowe)

SCHEMAT POSTĘPOWANIA W „LECZENIU”- KONTROLI PROGRESJI PR POCZĄTKOWEJ:

mechaniczne/ chemiczne usuwanie płytki ( higiena j. u.)

chemiczne (antybakteryjne)modyfikacje płytki

zw. Kationowe ( chlorheksydyna, chlorek cetylopirydyny, delmopinol, heksetydyna, ekstrakty z sanguinarii)

jony metali ( Cu2+, Sn2+, Zn2+)

zw anionowe( SDS- siarczan sodu dodecylu)

zw. Niejonowe ( triklosan)

inne zw ( enzymy, ksylitol)

stosowanie fluorków

WCIERANIE:

- roztw organiczne i nieorg: 2% NaF (Fluocal płyn), 4-8% fluorek cynawy

- żele org i nieorg: Fluormex gel, Elmex gel

4-5x w tygodniu co 2 tyg.

PĘDZLOWANIE:

- lakiery fluorkowe: Fluor protektor (0,1%F), Fluoridin(6%F), Bifluorid (6%F), Duraphat (5%NaF)

2-3x w roku

(w razie co: żele fluorkowe 5000-12 300 ppm stężenia fluoru, lakiery ponad 20 000ppm)

- aplikacja laków szczelinowych z F (Helioseal F)

!!! JAK KTOS MA COŚ WIECEJ O PREPARATACH POZWALAM SIĘ DOPISAC :p

4. skład diety

5. sklad śliny i jej stymulacja

7. Zróżnicuj zmiany zachodzące w szkliwie i zębinie pod wpływem działania kwasu podczas zabiegu wytrawiania. (KABA)

SZKLIWO:

- rozpuszczenie szkliwa na głębokość 10 mikrom,

- utworzone zostają mikroretencje: zazębianie się materiały w pory

- głębokość wytrawienia: do ok. 50 mikrom

- są 3 typy wytrawienia powierzchni:

* typ 1: plaster miodu

* typ 2: szyszka

* typ 3: ani 1 ani 2, gorsza retencja materiału

ZĘBINA:

- usunięcie warstwy mazistej

- otwarcie kanalików zębinowych – których ujścia po wytrawieniu ulegają powiększeniu

- częściowa demineralizacja powierzchownej warstwy zębiny okołokanalikowej

I międzykanalikowej

- odsłonięcie włókien kolagenowych

- głębokość wytrawienia do ok. 20 5 mirko m

8. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania materiałów kompozycyjnych. Omów przyczyny niepowodzeń wczesnych i późnych przy stosowaniu tego typu materiałów. (KABA)

Wskazania:                                                                                      

·         Zz przednie                                                                                

·         Klasa ubytku : III, IV

·         Klasa V warstwowo

·         Zapobiegawcze poszerzanie szczelin

(klasa I)

     * klasa II – niewielkie ubytki, ze względów estetycznych

Przeciwwskazania:

·         niemożność uzyskania i utrzymania suchości podczas wypełniania

·         bruksizm

·         trudne warunki zgryzowe

·         duże zniszczenie zęba z brakiem szkliwa

·         konieczność odbudowy guzków

Konieczność/ niepowodzenia

1.       szkliwa:  dlatego w okolicy przyszyjkowej, z powodu cienkiej warstwy lub zupełnego braku szkliwa bardzo zła retencja materiału

2.       brak wytrawienia: zła przyczepność

3.       gdy zastosujemy u pacjentów  z bruksizmem lun innymi parafunkcjami – znaczna ścieralność materiału – brak przestrzegania przeciwwskazań,

4.       nie zastosowanie linera: wrażliwość zębów po wypełnieniu

9. Wymień zmiany zachodzące w szkliwie i w zębinie wraz z wiekiem. (KABA)

Szliwo

·         ulega ścieczeniu

·         kruche

·         łamliwe

·         traci połysk

·         zanik substancji organicznej

·         spadek materiałów zawierających grupy OH

·         wzrost pierwiastków śladowych (fluor)

·         wzrost stosunku wapnia do fosforu

·         zmniejszenie wielkości pryzmatów szkliwnych

·         zwiększenie ilości pęknięć przebiegających linijnie i prostopadle

Zębina:

·         stwardnienie

·         przebarwienie : ciemnożólta – brunatna

·         staje się szklista, przeświecająca

·         widoczna przezroczystość

·         stałe odkładanie zębiny wtórnej powoduje zmniejszenie światła komory o 50 %

·         odkładanie się zębiny wtórnej: sklepienie, dno komory, wejście do kanału

·         poszerzenie strefy okołokanalikowej

·         odkładanie w świetle kanalików elementów krystalicznych

·         obliteracje kanalików zębinowych

·         zmiany zwyrodnieniowe

·         cofanie się wypustek odontoblastów

MIAZGA:

·         światło jamy zęba ulega zmniejszeniu (zębina wtórna)

·         w miazdze – utrata komórek

·         wzrost elementów włóknistych (kolagen – zwłóknienie miazgi)

·         zwapnienia w naczyniach krwionośnych

·         ilość włókien nerwowych i ich średnica ulega zmniejszeniu

·         zwężenie – obliteracja otworu wierzchołkowego – zakres ukrw miazgi maleje

·         zębiniaki rzekome  - ogniska zwapnienia

·         miazga staje się mniej wrażliwa

zmniejszone właściwości obronne i regeneracyjne

10. Scharakteryzuj próchnicę rozwijającą się w obrębie korzenia zęba i próchnicę rozwijającą się w obrębie korony zęba. W omówieniu uwzględnij czynniki etiologiczne, podziały, obraz makroskopowy, objawy, metody leczenia i zapobiegania. (KABA)

11. Podaj, czym różni się próchnica występująca w korzeniu zęba od próchnicy rozwijającej się w koronie. (KABA)