Historia sztuki nowoczesnej powszechnej (16).pdf

Historia sztuki nowoczesnej powszechnej 03.10.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/pienkospow031003.html

przedmiot: Historia sztuki nowoczesnej powszechnej

powrót

drukuj

prowadzący: dr Pieńkos data: 03.10.2003 aktualizacja: 21.10.2003

kontakt

zapisz

egz. na koniec roku, pisemny: test + ok. 30 slajdów + pytania otwarte

zakres zajęć: od połowy XVIII w do ok. 1900 r

I sem. dr Pieńkos - sztuki plastyczne (głównie malarstwo)

II sem. dr Świtek - architektura, urbanistyka

Wykłady to przewodnik, w oparciu o który należy samodzielnie pogłębiać temat (lista l ektur w bibliotece) - na egz. mogą

pojawiać się artyści i dzieła w ogóle na omawiane na zajęciach.

sem I: dr Pieńkos

Omawiana będzie głównie Francja, ówczesne centrum artystyczne, miejsce wyznaczania kierunków,

kreowania wzorców, w dalszym zakresie Anglia, Niemcy. Poruszone będą tylko określone gatunki

artystyczne - portret, malarstwo krajobrazowe, malarstwo historyczne.

1. Wstęp

Uważa się, że okres nowoczesny rozpoczął się na przestrzeni XVIII w, dotyczy to nie tylko sztuki, ale

także zachodzących wtedy przemian cywilizacyjnych, społecznych. Trudno wyznaczać konkretne daty

(szczególnie posiłkując się datami z historii politycznej), trudne jest wykazanie fundamentalnych,

podstawowych różnic pomiędzy dziełami z dwóch epok funkcjonujących w XVIII w (nowożytnej i

nowoczesnej). Łatwiej jest wykazać różnice w funkcjonowaniu dzieł, okolicznościach ich zamwaiania

itd.:

2. Zjawisko historyzmu

Traktowane jako pewien model odnoszenia się, myślenia o historii

jest jednym z głównych wyznaczników rozróżniających epoki.

Chodzi tu o zjawisko szersze niż historyzm dziewiętnastowieczny -

jest to pewna postawa w kulturze XVIII w wiążąca się z postawą

oświeceniową (sekularyzacją kultury). W XVIII w następuje

sekularyzacja - przenoszenie świata z władzy boskiej w obszar

władzy ludzkiej. Model religijnego pojmowania świata ustępuje na

rzecz modelu racjonalnego.

Dzięki badaniom, wykopaliskom świat kultury antycznej przestaje

być wzorcem idealnym (ideą sztuki doskonałej), staje się pewnym

konkretem historycznym. Poszerza się ilość dostępnych dzieł

antycznych, przy tym zwiększa się ich znajomość, konkretność - nie

są to już mityczne wzorce, każdy może je zobaczyć dzięki masowo

powielanym grafikom. Odkryte obiekty są badane naukowo - ustala

się autora, datę, cel, kontekst historyczny. Artyści mogą swobodnie

wybierać w tych wzorcach, pojawia się pluralizm artystyczny

(zamiast jednego modelu - wielość wzorców). Ten sam artysta może

korzystać na raz ze wzorów antycznych i średniowiecznych - nie są to idealnie doskonałe dzieła, lecz

konkretne wzory do wykorzystania.

[Hubert Robert: Widok wnętrza Luwru; Hubert Robert: Malarze]

3. Muzea

Działa są gromadzone w "świątyniach dzieł sztuki" - po to, by je oglądać, badać, przeżywać (przeżycie

estetyczne pojawia się dopiero w XVIII w, wraz z muzeami - wcześniej dzieło służyło czemu innemu,

np. przeżyciu religijnemu). Dzieła sztuki zostają oderwane od sensu religijnego - są dziełami

wykonanymi przez ludzi dla ludzi, przestają być częścią świata bogów - greckie posągi bóstw są tylko

pieknymi dziełami, nie sacrum.

Wraz z tą zmianą podejścia masowo pojawiają się w XVIII w galerie, kolekcje (stają się koniecznym

elementem pałacu - sale te służą tylko oglądaniu dzieł, brak funkcji praktycznych). Pojawiają się muzea

publiczne, powstają gmachy zbudowane specjalnie w tym celu, np. Muzea Watykańskie - zespół

pomieszczeń budowanych od nowa lub specjalnie przebudowywanych - dzieje się tak od lat 70. XVIII

w. Luwr jest jednym z pierwszych muzeów malarstwa (wcześniej w muzeach eksponowano głównie

starożytności).

Zmiana epok widoczna jest więc w zmianie funkcjonowania dzieł sztuki, nowym podejściu do nich -

1 z 2

2008-02-28 10:05

Historia sztuki nowoczesnej powszechnej 03.10.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/pienkospow031003.html

wzrost zainteresowania dziełami sztuki, wyrwanie ich z dotychczasowego kontekstu, podkreślenie roli

przeżycia estetycznego.

4. Nowe funkcje i treści dzieł sztuki

[Watteau 1720-21: Szyld sklepu Gersainta (mecenas malarza, kupiec, miał sklep z obrazami - obraz go

reklamuje, przedstawiając go]

Dzieło o nowoczesnej funkcji (reklama) i treści - przedstawia świat sztuki, obrazy (choć ówcześnie

dalej była żywa hierarchia akademicka: najważniejsze malarstwo historyczne, religijne, zaś

najpośledniejsze rodzajowe) - obraz ten zapowiada zmianę podejścia do treści.

W XVIII w następuje przyrost dzieł sztuki pokazujących świat sztuki - ukazane tworzenie dzieł, handel,

artyści, eksperci, krytycy, historycy sztuki, kolekcjonerzy.

[Liotard 1757: portret Tronchina]

Pojawiają się działa, których jedynym celem jest danie upustu wyobraźni - celem nie jest krzewienie

moralnosci, wzorców itd.

[Füssli: nocny koszmar]

Istotną cechą dzieła staje się jego oryginalność, niepowtarzalność - z czasem staje się jego jedynym

sensem.

5. Demokratyzacja sztuki

Następuje w efekcie znacznego wzrostu liczby

obrazów - stają się one łatwiej dostępne, zaś

grafika staje się medium powszechnym, to dzięki

niej poznaje się starożytności. Słynne obrazy,

nowe odkrycia archeologiczne - to wszytsko jest

reprodukowane, błyskawicznie rozprowadzane po

Europie - nieporównywalnie wzrasta liczba

odbiorców poznających sztukę.

Wraz ze zmianą epok pojawia się kult sztuki, emancypacja artysty, zajęcie

przez sztukę nowych pozycji w życiu społecznym, np.:

William Hogarth

Malarz, grafik, bardzo ważny dla sztuki XVIII w. Prowadził fabrykę

graficzną, rozpropagował swą sztukę dzięki mediom (grafika) i procederom

(handlowym, marketingowym).

[ul Wódczana (Gin Lane) - ulotka antyalkoholowa; nowa technika, adresat,

tematyka]

Hogarth malował też obrazy religijne, ale kompletnie się nie sprzedawały, w

przeciwieństwie do takich dzieł.

powrót kontakt drukuj zapisz

2 z 2

2008-02-28 10:05

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: