Musial Janusz - Fotografia a prawda.pdf - BOOKS - Wasteland_Shop

UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH

WYDZIAŁ FILOLOGICZNY

INSTYTUT NAUK O KULTURZE

ZAKŁAD FILMOZNAWSTWA I WIEDZY O MEDIACH

Janusz Musiał

FOTOGRAFIA A PRAWDA

1. Czym jest prawda ?

2. Fotografia – medium prawdy

3. Digitalizacja a prawda fotografii

Katowice 2oo9

1. Czym jest prawda ?

Przytaczając słowa Platona "Prawda jest czymś pięknym i trwałym", zaś

prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn według Arystotelesa.

Prawda jest cechą, która określa zgodność z rzeczywistością. Jest stanem

stwierdzającym, że coś się faktycznie zdarzyło, miało miejsce. To stan wiedzy na temat

obiektów i zdarzeń zgodny ze stanem faktycznym, weryfikowalny na drodze

postępowania empirycznego. Zgodnie z przykładem definicji tautologii w sensie

potocznym prawda to to, co się naprawdę wydarzyło. To własność stwierdzeń, które

mają potwierdzenie w faktach, na mocy określonej formy czy budowy.

Klasyczna definicja pojęcia prawdy wywodzi się ze starożytności, jest związana

z Arystotelesem i stanowi, że prawda to zgodność sądów z rzeczywistym stanem

rzeczy, którego ów sąd dotyczy. Inna z klasycznych definicji prawdy zaproponowana

przez św. Tomasza z Akwinu mówi, że prawdą jest to, co jest, a prawdziwe jest to, co

istnieje. Każda rzecz, która istnieje jest prawdziwa a pojęcie prawdy jest zamienne z

pojęciem bytu. Prawda jest bytem, określonym stanem rzeczy. Byt zaś dotyczy zarówno

pierwiastków fizycznych jak i duchowych, oznacza wzrost, powstawanie, powodowanie

wzrastania i przewyższania (Kołakowski, 2005).

Wedle korespondencyjnej koncepcji prawdy zaproponowanej przez św.

Tomasza prawda jest zgodnością intelektu i rzeczy. Zachodzi wówczas, gdy to co jest w

naszym intelekcie jest zgodne z rzeczywistością (to, co widzimy zgodne jest z tym, co

wiemy na dany temat).

Zgodnie z koherencyjną koncepcją definicja prawdy brzmi: zdanie jest

prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy jest zgodne z innymi, już przyjętymi zdaniami.

Ewidencyjna koncepcja prawdy zaproponowana przez Kartezjusza dodaje, że zdanie

jest prawdziwe wtedy, gdy jest oczywiste. "Powiedzieć o tym, co jest, że jest, a o tym,

czego nie ma, że go nie ma, jest prawdą" (Kołakowski, 2005).

Według Wittgenstein'a nasze sądy o rzeczywistości, o istnieniu czegokolwiek, o

oczywistości zawsze są zbudowane na fundamencie pewnych założeń i są uwikłane w

języku. Odnosi się to do powiedzenia Kanta o tym, że "naoczność bez pojęć jest ślepa".

Słowo prawda powszechnie tłumaczone z łaciny "veritas", które z kolei

wywodzi się z greckiego "alethei" oznacza nie ukryte, nie zapomniane. W dosłownym

tłumaczeniu oznacza coś niezatajonego, nieskrytego.

Współcześnie pojęcie prawdy zatraciło swe pierwotne znaczenie, dziś coraz

trudniej odnaleźć prawdę zawartą w słowach, obrazach i rzeczach. Technologia

sprawia, że coraz częściej pod powłoką obrazów rozmaitych rzeczy, przedstawienia nie

równe są rzeczom, które rzekomo odzwierciedlają. Mamy do czynienia z przykładami

braku prawdy, kłamstwa, fałszu, manipulacji i fikcji. Jesteśmy zrozpaczeni i bezradni

pośród stanów określanych mianem pozoru czy iluzji prawdy.

W dalszej części pracy pragnę przyjrzeć się relacji prawdyi medium fotografii.

Prawda

zgodność

sądów z rzeczywistym stanem rzeczy

to własność

potwierdzona w faktach

stan

weryfikowalny empirycznie

coś

co miało miejsce

co się faktycznie zdarzyło

prawda

jest tym co jest

co istnieje

prawda

to byt

zgodność intelektu i rzeczy

gdy

zdanie jest zgodne z założeniem

gdy

jest oczywiste

prawda

veritas

alethei

coś co jest

nie ukryte

nie zapomniane

nie zatajone

współczesny świat informacji i mediów

przestrzenie cyfrowej technologii

przedstawienia nie równoważne rzeczom które ukazują

powszechny brak prawdy pod powierzchnią obrazów

kłamstwo

fałsz

manipulacja

fikcja

symulacja zajęła miejsce analogii

pozór skrywa miejsce prawdy

wizualna iluzja dominuje.

2. Fotografia – medium prawdy. Obrazy natury ślady realności i światła

„Szukamy potwierdzenia obserwowanej rzeczywistości w obrazie fotograficznym nie tylko

dlatego, żeby gromadzić przekonujący materiał dowodowy, ale również po to, by dostarczyć

podniety wyobraźni, by zatrzymać utrwalone te widoki, które mogły nam umknąć i które

nabierają nowego, świeżego znaczenia wtedy, kiedy możemy je zestawić, wracać do nich i po

wielokroć porównywać z wytworzonym w naszym umyśle obrazem (Dłubak za

Wojnecki,2007,s.27).

Fotografia przynależy do świata naturalnych procesów i umożliwia utrwalanie

obrazu rzeczy czy zjawiska, które stanowią jej przedmiot odniesienia. W swojej historii

pełniła wiele funkcji i wywiązywała się z różnorodnych zadań. Oto główne zadania oraz

funkcje medium fotografii.

Fotografia pozostaje w silnych związkach z prasztuką, z praktykami

magicznych obiektów, ponieważ odwołuje się do obrazów znalezionych w świecie,

jedynie zanotowanych i utrwalonych (Wojnecki, 2007). Jest przykładem realizacji

marzeń o prawdziwych obrazach, powstałych niezależnie od świata kultury, obrazach za

pomocą których natura jest w stanie sama siebie odzwierciedlać. Jest niejako medium

pierwotnym, które umożliwia mechaniczne tworzenie obrazów bez udziału intelektu i

ręki ludzkiej, plastycznego gestu człowieka. Wykorzystując archaiczne medium –

światło oraz archetypowe zasady działania konstrukcji camera obscura – jest dowodem

na to, że natura może tworzyć swoje reprezentacje. Notuje obrazy otaczającego świata

w sposób bezpośredni, niemalże automatyczny i niezapośredniczony. Światło

przedmiotu odniesienia stanowi siłę sprawczą powstającego obrazu, decyduje o

samoujawnianiu się świata na fotografii, jest istotą objawienia się przedmiotu.

Pierwotne promienie światła odbijane od powierzchni przedmiotu odniesienia dotykają

powierzchni materii światłoczułej, powołują do życia swój obraz, pod powierzchnią

którego zostaje utrwalony jedyny w swoim rodzaju stan energetyczny – fotografia

przenosi magiczne siły przedmiotu swego odniesienia i jego aurę. Wywodzi się z

autonomicznych zjawisk natury, powstała jako inspiracja prostymi zjawiskami

fizycznymi, wrażeniami optycznymi, które istnieją samoistnie (odbicia na powierzchni

lustra wody, cienie na powierzchni skały), aby spełniać funkcję śladu rzeczywistości.

Stanowiła przykład zjawiska naturalnego, a jej pierwotną intencją było chwytanie

Musial Janusz - Fotografia a prawda.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: