wielofunkcyjny diller z pamięcią 20 numerów.pdf

Wielofunkcyjny dialer DTMF z pamięcią 20 numerów

P R O J E K T Y

Wielofunkcyjny dialer

DTMF z pamięcią

20 numerów

AVT−856

Po raz kolejny siÍgamy

w†swoich projektach po

DTMF. Staramy siÍ

wyeksploatowaÊ moøliwoúci

tego standardu, o†czym

úwiadcz¹ projekty

publikowane w†EP (m.in.

zamek szyfrowy

z†EP2/2000).

Niezaleønie od aplikacji,

zawsze niezbÍdnym

przyrz¹dem umoøliwiaj¹cym

korzystanie z†dobrodziejstw

DTMF jest generator-dialer

kodu DTMF. Przyk³ad takiego

opracowania znajdziecie

w†artykule.

W†EP2/99 pozwoli³em sobie za-

prezentowaÊ Czytelnikom uk³ad

prostego dialera umoøliwiaj¹cego

generowanie wszystkich 16 ko-

dÛw DTMF. Uk³ad ten spotka³ siÍ

z†duøym zainteresowaniem Czy-

telnikÛw i†s¹dz¹c po liczbie sprze-

danych kitÛw zosta³ wykonany

w†duøej liczbie egzemplarzy. Ze-

staw AVT-1222 jest uk³adem bar-

dzo prostym i†jego moøliwoúci

ograniczaj¹ siÍ jedynie do emito-

wania tonu DTMF odpowiadaj¹-

cego aktualnie naciúniÍtemu kla-

wiszowi. Nie posiada on moøli-

woúci zapamiÍtywania sekwencji

wyemitowanych kodÛw, ani øad-

nych dodatkowych funkcji spoty-

kanych w†nowoczesnych apara-

tach telefonicznych. Kiedy projek-

towa³em ten dialer, nie mia³em

dostÍpu do øadnych nowoczes-

nych uk³adÛw dialerÛw, a†wyko-

nywanie skomplikowanego b¹dü

co b¹dü urz¹dzenia ìna piechotÍî,

z†wykorzystaniem standardowych

uk³adÛw TTL czy CMOS, a†nawet

mikroprocesora by³oby technicz-

nym i†ekonomicznym nonsensem.

Obecnie sytuacja siÍ zmieni³a

i†mamy juø do dyspozycji nowo-

czesny uk³ad telefonicznego dia-

lera, a†w³aúciwie kompletnego te-

lefonu wyposaøonego we wszys-

tkie ìbajerkiî, jakie moøna umieú-

ciÊ w†nowoczesnym aparacie te-

lefonicznym. Pe³ny opis uk³adu

HT99V115, bo o†nim w³aúnie mo-

wa, zosta³ zamieszczony w†bieø¹-

cym numerze Elektroniki Prak-

tycznej. Informacje o†tym cieka-

wym uk³adzie dostÍpne s¹ takøe

w†katalogu firmy HOLTEK (p³yta

CD-EP4) oraz pod adresem http:/

/www.holtek.com.

W†naszym urz¹dzeniu wyko-

rzystana zosta³a zaledwie ma³a

czÍúÊ moøliwoúci uk³adu

HT99V115, jednak z†uwagi na

niewielki koszt tego elementu is-

tnieje takøe uzasadnienie ekono-

miczne zastosowania go w†na-

szym urz¹dzeniu.

Zastosowanie proponowanego

uk³adu dialera jest w†zasadzie

takie samo, jak jego poprzednika

AVT-1222. Podstawowym jest roz-

szerzenie moøliwoúci przestarza-

³ych, lecz jeszcze ci¹gle spraw-

nych aparatÛw telefonicznych.

Jak wiadomo, do wybierania

numerÛw telefonicznych oraz do

przekazywania informacji centra-

lom telefonicznym stosowane s¹

Elektronika Praktyczna 4/2000

Wielofunkcyjny dialer DTMF z pamięcią 20 numerów

Rys. 1. Schemat elektryczny dialera.

dwa sposoby. Historycznie pierw-

szym jest wybieranie impulsowe,

polegaj¹ce na okresowym zwiera-

niu i†rozwieraniu obwodu linii

telefonicznej. System ten posiada

liczne wady i†ograniczenia, i†dla-

tego, pomimo øe przetrwa³ w†uøy-

ciu przez dziesi¹tki lat, obecnie

jest coraz rzadziej stosowany. Nie

buduje siÍ juø aparatÛw ani cen-

tral telefonicznych pracuj¹cych

wy³¹cznie w†systemie wybierania

impulsowego. Wprawdzie wszys-

tkie centrale przystosowane s¹

nadal do pracy w†tym systemie,

ale jest to raczej uk³on w†stronÍ

posiadaczy aparatÛw telefonicz-

nych starego typu.

Drugim systemem wybierania

numeru telefonu i†przekazywania

informacji poprzez liniÍ telefo-

niczn¹ jest system wybierania to-

nowego DTMF (ang. Dual Tone

Multi Frequency). Jednak korzys-

tanie z†tego systemu, umoøliwia-

j¹cego nie tylko wybieranie nu-

merÛw telefonicznych, ale takøe

zdalne sterowanie rozmaitymi

urz¹dzeniami (np. zdalne ìods³u-

chiwanieî sekretarek telefonicz-

nych) nie jest moøliwe dla posia-

daczy aparatÛw telefonicznych

starszego typu, wyposaøonych wy-

³¹cznie w†uk³ad wybierania im-

pulsowego. Posiadaj¹c opisane ni-

øej urz¹dzenie moøemy do nada-

wania kodÛw DTMF wykorzystaÊ

zupe³nie dowolny, przestarza³y

aparat telefoniczny. Po zg³oszeniu

siÍ centrali wystarczy przy³oøyÊ

g³oúniczek naszego uk³adu do s³u-

chawki telefonicznej i†rozpocz¹Ê

wybieranie numeru lub przekazy-

wanie innej informacji za pomoc¹

transmisji DTMF.

Jest to jednak tylko jedno

z†zastosowaÒ proponowanego

uk³adu. Przekazywanie informacji

za poúrednictwem kodu DTMF

moøemy wykorzystaÊ takøe do

innych celÛw niø wybieranie nu-

merÛw telefonu. Moøna je zasto-

sowaÊ rÛwnieø w†systemach zdal-

nego sterowania najrozmaitszymi

urz¹dzeniami w†naszym domu,

a†takøe do kierowania zabawkami

i†modelami. Jest to szczegÛlnie

efektowny i†ìbajeranckiî rodzaj

zdalnego sterowania: uk³ad od-

biorczy reaguje na krÛtkie, dla

niewprawnego ucha niemoøliwe

do rozrÛønienia düwiÍki! Wyko-

rzystuj¹c transmisjÍ DTMF moøna

nawet skonstruowaÊ zamek szyf-

rowy (EP2/2000)!

Nasz dialer bÍdziemy mogli

takøe zastosowaÊ do budo-

wy aparatu telefonicznego

lub rozbudowy i†moderniza-

cji posiadanego telefonu.

Wystarczy dodaÊ do niego

prosty uk³ad obs³uguj¹cy

mikrofon i†g³oúniczek s³u-

chawki (np. TEA1062), aby

uzyskaÊ pe³nowartoúciowy

aparat telefoniczny. Nie jest

to jednak rozwi¹zanie naj-

lepsze, poniewaø taki uk³ad

nie wykorzystywa³by w†pe³-

ni moøliwoúci HT99V115

i†wymaga³by zapewnienia

mu dodatkowego ürÛd³a za-

silania.

Istnieje jeszcze jedna sfe-

ra zastosowaÒ nadajnikÛw

DTMF, takøe zwi¹zana z†ob-

s³ug¹ linii telefonicznych,

a†w³aúciwie z†ingerencj¹

w†pracÍ central. Dlatego teø

chcia³bym zwrÛciÊ na zbu-

dowany przeze mnie uk³ad uwagÍ

pewnych grup zajmuj¹cych siÍ...

no, zainteresowani dobrze wiedz¹,

o†co chodzi! Nie s¹ to dzia³ania

ca³kowicie legalne, a†prawdÍ mÛ-

wi¹c zupe³nie nielegalne, ale hac-

kerzy, phrackerzy i†zbliøone do

nich grupy traktowani s¹ trochÍ

jak wspÛ³czeúni Robin Hoodowie

i†zawsze cieszyli siÍ pewnym po-

b³aøaniem opinii publicznej.

Pomimo z³oøonoúci pe³nionych

funkcji, proponowany uk³ad jest

³atwy do wykonania i†jego budo-

wa wymagaÊ bÍdzie jedynie spo-

rych zdolnoúci manualnych, po-

trzebnych do wykonania klawia-

tury. Uk³ady firmy HOLTEK s¹

znane z†atrakcyjnej ceny, wiÍc

koszt wykonania dialera z†pew-

noúci¹ nikogo z†nas nie zrujnuje.

Rys. 2. Rozmieszczenie elementów na

płytce drukowanej.

Elektronika Praktyczna 4/2000

Wielofunkcyjny dialer DTMF z pamięcią 20 numerów

uk³ad HT99V115 pobiera pr¹d

o†maksymalnej wartoúci nie prze-

kraczaj¹cej 1

oraz zasilanie +9VDC

i†przystÍpujemy do sprawdzenia

poprawnoúci dzia³ania naszego

dialera. Podnosimy s³uchawkÍ te-

lefonu i†po us³yszeniu sygna³u

zg³oszenia centrali zbliøamy g³oú-

nik do mikrofonu s³uchawki na

odleg³oúÊ kilku - kilkunastu cen-

tymetrÛw. Za pomoc¹ naszego

dialera wybieramy numer telefonu

(podczas testÛw najlepiej wybie-

raÊ swÛj w³asny numer: sygna³

zajÍtoúci bÍdzie úwiadczy³ o†po-

prawnym po³¹czeniu, a†my nie

bÍdziemy ponosiÊ zbÍdnych kosz-

tÛw!). Jeøeli prÛba wypad³a po-

myúlnie, to moøemy przyst¹piÊ do

ostatecznej fazy montaøu - umiesz-

czenia p³ytki w†obudowie. Ponie-

waø mamy juø wykonane otwory

na klawisze, zamocowanie uk³adu

w†obudowie nie powinno sprawiÊ

nam najmniejszego k³opotu.

Na rys. 3 pokazano widok

matrycy, ktÛra moøe pos³uøyÊ do

wykonania naklejki na klawiaturÍ.

Rysunek najlepiej przenieúÊ na

papier samoprzylepny, wyci¹Ê

i†nakleiÊ na obudowÍ po wywier-

ceniu w†niej otworÛw.

Andrzej Gawryluk, AVT

Clr P PG RPT

Sygna³ pobierany z†wyjúcia

DTMF IC1 by³by za s³aby do

wysterowania g³oúnika i†zapew-

nienia poprawnej pracy dialera na

wiÍksze odleg³oúci. Z†tego wzglÍ-

du zastosowa³em w†uk³adzie do-

datkowy wzmacniacz m.cz. zbu-

dowany na popularnej kostce

LM386, wielokrotnie juø stosowa-

nej w†naszych projektach.

Istotn¹ rolÍ w†uk³adzie spe³nia

tranzystor T1. Jego zadaniem jest

symulowanie w†momencie w³¹-

czenia zasilania podniesienia s³u-

chawki telefonu, co wyprowadza

uk³ad IC1 ze stanu ìuúpieniaî

i†inicjalizuje jego pracÍ.

123

456

SND

Rys. 3. Widok przykładowej naklejki

na klawiaturę.

Opis dzia³ania uk³adu

Na rys. 1 znajduje siÍ schemat

elektryczny uk³adu dialera oraz

klawiatury 30-przyciskowej. Sche-

mat wzorowany jest na typowej

aplikacji, w†ktÛrej jednak poczy-

niono pewne istotne zmiany.

Z†uwagi na nietypowe zastosowa-

nie uk³adu, wiele jego wejúÊ

i†wyjúÊ pozosta³o nie wykorzysta-

nych.

W†typowych zastosowaniach

uk³ad HT99V115 jest zasilany

z†linii telefonicznej. Poniewaø

pr¹d pobierany przez ten uk³ad

w†stanie spoczynkowym jest po-

mijalnie ma³y, nie zastosowano

w†nim øadnej pamiÍci nieulotnej

i†informacja o†zaprogramowanych

numerach jest bezpowrotnie tra-

cona po wy³¹czeniu zasilania.

Nasz uk³ad zasilany jest z†baterii

9V (typ baterii zosta³ narzucony

przez kszta³t obudowy), ktÛrej

napiÍcie obniøane jest do pozio-

mu wymaganego przez kostkÍ

HT99V115 za pomoc¹ scalonego

stabilizatora napiÍcia - IC3. Spo-

ry pobÛr pr¹du przez ten stabi-

lizator uniemoøliwia pozostawia-

nie w³¹czonego zasilania na

d³uøszy czas. Z†tych powodÛw

zastosowa³em w†uk³adzie dodat-

kowe ürÛd³o napiÍcia zasilania -

bateriÍ 1,5V (BT2), ktÛrej zada-

niem jest zasilanie uk³adu

HT99V115 podczas przerw w†ko-

rzystaniu z†dialera i†tym samym

podtrzymanie zawartoúci pamiÍ-

ci, tj. 20 kombinacji kodÛw

DTMF. Dodatkowe zasilanie, bu-

forowane przez diodÍ D2, aktyw-

ne jest jedynie po wy³¹czeniu

zasilania g³Ûwnego, kiedy to

Montaø i†uruchomienie

Na rys. 2 pokazano rozmiesz-

czenie elementÛw na p³ytce dru-

kowanej. Montaø wykonamy

w†nieco nietypowy sposÛb, ale

zanim do niego przyst¹pimy mu-

simy najpierw wykorzystaÊ p³ytkÍ

obwodu drukowanego jako matry-

cÍ do wykonania otworÛw w†obu-

dowie.

Z†pewnoúci¹ wszyscy zauwaøy-

li, øe na p³ytce obwodu druko-

wanego, pomiÍdzy polami lutow-

niczymi przyciskÛw S1..S30, wy-

konane s¹ dodatkowe, pozornie

niepotrzebne otwory. Tylko pozor-

nie, poniewaø umoøliwi¹ nam

idealnie precyzyjne wykonanie ot-

worÛw na klawisze.

P³ytkÍ wk³adamy do obudowy

(do tej czÍúci, w†ktÛrej znajduje

siÍ pojemnik na bateryjkÍ) i†pro-

wizorycznie przykrÍcamy dwoma

úrubkami. NastÍpnie cienkim wier-

te³kiem lub w†ostatecznoúci ig³¹

krawieck¹ zaznaczamy na we-

wnÍtrznej stronie obudowy pun-

kty, w†ktÛrych nastÍpnie wywier-

camy otwory o†úrednicy ok.

3,2mm.

Po wyjÍciu p³ytki z†obudowy

przystÍpujemy do montaøu, ktÛre-

go wykonanie nie bÍdzie odzna-

cza³o siÍ niczym szczegÛlnym,

z†wyj¹tkiem wlutowania przycis-

kÛw klawiatury.

Uwaga! Przyciski S1..S30 lutu-

jemy od strony lutowania (umow-

nej) druku, co zosta³o wyraünie

zaznaczone na tej stronie p³ytki.

Po zmontowaniu p³ytki i†w³o-

øeniu uk³adÛw scalonych w†pod-

stawki, do³¹czamy do uk³adu g³oú-

Wzory p³ytek drukowanych w for-

macie PDF s¹ dostÍpne w Internecie

pod adresem: http://www.ep.com.pl/

pcb.html oraz na p³ycie CD-EP04/

2000 w katalogu PCB .

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

PR1: potencjometr montażowy

miniaturowy 100k

Ω

R2: 5,6k

Ω

Kondensatory

C1, C2: 39pF

C3, C4, C7: 100

F/10V

C5, C6, C8, C9: 100nF

Półprzewodniki

D1: 1N4148 lub odpowiednik

D2: BAT85 lub odpowiednik

IC1: HT99V115

IC2: LM386 lub odpowiednik

IC3: 78L05

T1: BC548 lub odpowiednik

Różne

LS1: głośnik o impedancji > 8

Ω

S1..S30: przycisk typu Microswitch

6mm

S31: wyłącznik bistabilny

obudowa typu KM−33

Q1: rezonator kwarcowy 3,579MHz

Elektronika Praktyczna 4/2000

niczek o†rezystancji nie mniejszej

niø 8

R1: 30

R3: 10k

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: