Diatomity z Leszczawki w kamieniołomie w Kuźminie.pdf

Diatomity z Leszczawki

w kamienio³omie w KuŸminie

Bircza

Lokalizacja:

województwo podkarpackie

powiat przemyski

gmina Bircza

miejscowoœæ KuŸmina

Region geograiczny:

Zewnêtrzne Karpaty Zachodnie

Pogórze Œrodkowobeskidzkie

Pogórze Przemyskie

5500

Jednostka geologiczna:

Zewnêtrzne Karpaty liszowe

p³aszczowina skolska

synklina Leszczawki

Sanok

4602

4604

Nieczynny kamienio³om diatomitów znajduje siê 300 m

na zachód od drogi Przemyœl – Bircza – Sanok, na odcinku

pomiêdzy Leszczawk¹ Doln¹ a KuŸmin¹ (ok. 1 km na pó³noc

od skrzy¿owania w Ku¿minie). Zlokalizowany jest tu¿ poni¿ej

grzbietu bêd¹cego dzia³em wodnym miêdzy potokami

Leszczawka i Berezka, w obszarze Ÿród³owym pierwszego

z nich; ma wymiary ok. 35 na 70 m i wysokoœæ œcian do 8 m.

Pod wzglêdem geologicznym po³o¿ony jest na terenie

p³aszczowiny skolskiej, w pó³nocno-wschodnim skrzydle

g³êbokiej synkliny Leszczawki, w pobli¿u jej osi. Synklinê Lesz-

czawki wype³niaj¹ warstwy kroœnieñskie górne (miocen dol-

ny, 23-16 mln lat temu), wykszta³cone jako drobnorytmiczna

seria turbidytowa, zbudowana z cienko³awicowych, twar-

dych, laminowanych przek¹tnie piaskowców muskowitowych

oraz popielatoszarych mu³owców. W górnej czêœci tej serii

wystêpuje poziom diatomitowy, ci¹gn¹cy siê na przestrzeni 17

km wzd³u¿ osi synkliny. Tworz¹ go ró¿ne odmiany diatomitów

i ³upków diatomitowych (porowatych ska³ krzemionkowych

zbudowanych z pancerzyków okrzemek), prze³awicane

czasem rogowcami, piaskowcami typu kliwskiego (tzw.

piaskowiec jawornicki) oraz piaskowcami i mu³owcami typu

kroœnieñskiego. W kamienio³omie w KuŸminie sporadycznie

wystêpuj¹ prze³awicenia rogowcami i ³upkami brunatnymi,

natomiast zachodnia czêœæ ods³oniêcia ma cechy sp³ywu

podmorskiego; prawdopodobnie ca³y ten poziom ma cha-

rakter wielkiej olistostromy. Ods³aniaj¹ siê tutaj g³ównie

grubo³upliwe diatomity barwy jasnokremowej, bia³awej lub

be¿owej, czêsto rdzawo wietrzej¹ce.

Kamienio³om w KuŸminie jest najlepszym dostêpnym

ods³oniêciem charakterystycznego poziomu diatomitowego

w stropowej czêœci warstw kroœnieñskich. Reprezentuje

najm³odsze osady Karpat liszowych. Stan ods³oniêcia jest

bardzo dobry.

Od szosy g³ównej dojechaæ mo¿na drog¹ utwardzon¹

prowadz¹c¹ grzbietem w kierunku Leszczawki. Mo¿liwy jest

dojazd do miejsca po³o¿onego kilkadziesi¹t metrów powy¿ej

kamienio³omu (niewidocznego z drogi) i dojœcie drog¹ w dó³

do wyrobiska. Najbli¿szy przystanek autobusowy – KuŸmina

Skrzy¿owanie – znajduje siê ok. 1 km na po³udnie (dojazd

z Sanoka i Przemyœla).

Oko³o 3 km w kierunku wschodnim przebiega szlak

czerwony Przemyœl – Bircza – Leszczawa Górna – Roztoka

– Zawadka – S³onne Góry – Sanok.

The Leszczawka diatomites

in the KuŸmin quarry

In an inactive diatomites quarry located about 300

meters from the Przemyœl-Bircza-Sanok highway, about 1

kilometer north from the road crossing in KuŸmina village

the Upper Krosno Beds (Lower Miocene) are exposed.

The area belongs to the Skole Unit of the Flysch Carpath-

ians, precisely to the northeastern limb of deep Leszczawka

Syncline, close to its axis. The syncline is composed of hard,

ine-rhythmic, thin-bedded, cross-laminated, muscovite

sandstones and ash-grey mudstones deposited by turbidity

currents.

In the upper part of the sequence thick-layered, light-

crème, whitish or beuge diatomites are present. The rock

can be followed along the syncline axis over the distance of

17 kilometers. The layer includes a variety of diatomites

and diatomitic shales intercalated by lydites, the Kliwa-type

sandstones and sandstones with mudstones of the Krosno

type. Sporadically, lydites and brownish shales occur along

with submarine landslide sediments reported from the

western part of the pit. Presumably, this horizon is a huge

olistostrome.

140

Ku¿mina

Wybrana literatura: 212, 213

Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotograii:

T. Malata (2005)

141

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: