{1}{100}www.napiprojekt.pl - nowa jakoć napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. {1}{51}Na poczštku była ciemnoć... {53}{103}I nagle|BANG! {104}{180}Narodziła się nieskończona {181}{242}przestrzeń, czas i materia. {243}{297}Teraz spoglšdamy dalej, {298}{343}poza granice postrzegania, {344}{412}w miejscu nazywanym|Wszechwiatem. {477}{544}Jest zarówno silna, jak i potulna. {645}{771}Człowiek postanowił jš okiełznać|i uciec z jej więzi. {810}{880}Jasny gwint! {881}{929}To włanie odczuwajš astronauci. {957}{1084}Tworzy, ale też niszczy gwiazdy,|planety, galaktyki. {1085}{1155}Napędza kosmicznš kolejkę. {1202}{1238}Grawitacja to nasz przyjaciel i wróg. {1239}{1338}Bez niej nie mogło by istnieć życie. {1339}{1379}Ziemia by eksplodowała. {1427}{1507}Ta niezwykła i tajemnicza siła {1508}{1585}rzšdzi wszechwiatem:|to grawitacja. {1605}{1720}{F:Book Antiqua}{c:$CCCC33}Tłumaczenie:|{c:$22AAFF}amon31 {1730}{1830}{C:$aaccff}Wszechwiat 2x16|{y:i}Grawitacja {1993}{2076}Grawitacja to najpowszechniejsza|siła występujšca we wszechwiecie. {2109}{2230}Działa na obiekty duże i małe, {2231}{2314}w warunkach rutynowych i ekstremalnych. {2353}{2403}Surfer potrzebuje jej,|by utrzymać się na desce. {2449}{2508}Będšc na fali opuszcza się w dół dziób deski, {2509}{2561}dzięki sile grawitacji|utrzymuje się odpowiedni tor lizgu. {2562}{2606}To siła przyspieszenia. {2607}{2663}To przyspieszacz.|Grawitacja przyspiesza. {2712}{2779}Narciarz wykorzystuje jš|podczas zjazdu ze zbocza. {2836}{2908}Snowboardzista również jej potrzebuje. {2949}{3056}Grawitacja przez 24 godziny na dobę|działa na wszystko. {3057}{3131}Bez względu na to czy pimy, czy stoimy. {3175}{3260}Oczywicie, tu, na Ziemi,|grawitacja przycišga nas w dół, {3261}{3330}ku centrum globu|z przyspieszeniem 9,81 m/s2. {3460}{3536}W parku rozrywki grawitacja sprawia, {3537}{3648}że kolejka górska jedzi, a ludzie krzyczš. {3649}{3712}Grawitacja na Ziemi przycišga nas, {3713}{3767}dzięki temu możemy się szybko poruszać. {3920}{3984}Cała materia, {3985}{4132}czyli czšstki, ludzie, planety,|gwiazdy i galaktyki {4133}{4197}wytwarzajš grawitację. {4198}{4256}Wszechmocna i wszechobecna {4257}{4386}grawitacja przycišga, kontroluje,|zakrzywia, kształtuje, tworzy {4387}{4517}i skupia materię i masę we wszechwiecie. {4518}{4542}Jest zatem siłš dominujšcš. {4543}{4640}Działa na wszystko,|nawet na duże dystanse {4641}{4696}i nic nie jest w stanie od niej uciec. {4724}{4816}To grawitacja utrzymuje|układ słoneczny w znanym nam stanie. {4817}{4844}Grawitacja {4845}{4912}to siła, dzięki której jestemy na tej planecie, {4913}{4955}dzięki niej możemy chodzić po powierzchni Ziemi. {5060}{5164}Jest jak klej wišżšcy ze sobš kosmicznš materię. {5199}{5266}Wyobramy sobie, że bierzemy 2 kostki {5267}{5384}i umieszczamy je w przestrzeni kosmicznej {5385}{5440}w odległoci centymetra od siebie. {5441}{5521}Po pewnym czasie zauważymy, że {5522}{5613}koci te zbliżyły się do siebie i zetknęły. {5700}{5772}Grawitacja tworzy nasz wiat. {5773}{5845}Słońce uformowało się z ogromnej chmury gazu {5846}{5910}poprzez grawitacyjne więzi. {5911}{6008}Podobnie było z Ziemiš,|również dzięki przycišganiu {6009}{6068}małe czšsteczki, małe kawałki materii {6069}{6156}zaczęły formować coraz większy obiekt. {6192}{6248}Siła grawitacji {6249}{6315}zależy od masy i odległoci. {6316}{6381}Zależna jest od masy każdego obiektu, {6382}{6434}iloci materii w danym obiekcie. {6435}{6516}Jest proporcjonalna do kwadratu masy. {6555}{6603}Innymi słowy, im większe co jest, {6604}{6659}tym mocniej przycišga inne obiekty. {6685}{6717}Ale to nie wszystko. {6748}{6780}Jest również odwrotnie proporcjonalna {6781}{6858}do kwadratu odległoci między obiektami. {6859}{6948}Oznacza to, że zwiększajšc dwukrotnie|odległoć między dwoma obiektami {6949}{7054}siła przycišgania wynosi 1/4 poczštkowej wartoci. {7127}{7217}Siła grawitacji odpowiada za ruch {7218}{7334}materii, niezależnie od masy. {7335}{7386}Na przykład galaktyki {7387}{7422}orbitujš wokół siebie. {7423}{7567}Cała gromada galaktyk kršży|wokół wspólnego rodka masy. {7759}{7862}Lecz to praktyczne zastosowanie tej siły {7863}{7948}napędzało badania naukowe przez całe wieki. {8004}{8126}Pewien siedemnastowieczny badacz, Galileusz, {8127}{8228}był pierwszym człowiekiem,|który odkrył grawitację. {8229}{8318}Galileusz odkrył, że różne|przedmioty o różnej masie {8319}{8368}spadajš z tš samš szybkociš. {8369}{8429}Oto ciężka, stalowa kula {8430}{8520}i lekka piłeczka ping-pongowa tego samego rodzaju. {8521}{8576}Jeli wypuszczę je w tym samym czasie {8577}{8643}obie uderzš o ziemię|w tym samym momencie, {8644}{8699}ponieważ spadajš w tym samym tempie. {8793}{8900}Aby zademonstrować odkrycie Galileusza {8901}{9008}dotyczšce tempa spadania przedmiotów {9047}{9146}wybierzmy się na superszybkš kolejkę|"Superman: Ucieczka {9147}{9233}w Six Flags Magic Mountain|w południowej Kaliforni. {9266}{9324}Kolejka ta jest niesamowitym sposobem {9325}{9398}na zademonstrowanie spadku swobodnego. {9399}{9472}Pokazuje, co się dzieje,|gdy wagonik pełen ludzi {9473}{9564}i piłka tenisowa spadajš|z wysokoci ponad 120 m. {9647}{9696}Dobra. Zaczynamy.|W porzšdku. {9697}{9752}O, rany. Mój Boże. {9896}{9976}Uczestnicy zostajš wystrzeleni|na wysokoć 41-go piętra {9977}{10019}z prędkociš 160 km/h. {10020}{10129}Grawitacja pozwala im|poczuć się jak superbohater. {10228}{10269}Mój Boże. Dobrze. {10270}{10305}Teraz upuszczę tę piłkę i {10306}{10347}Mój Boże,|unosi się! {10348}{10387}Unosi się!|Unosi się! {10489}{10573}Wiatr wywiał piłkę. {10574}{10684}Równy spadek swobodny|przedmiotów różnišcych się masš {10685}{10784}na wietrze nie zawsze|wyjdzie nam tak, jak chcemy. {10893}{10938}Super. Mój Boże. {10939}{11031}Na szczycie, gdzie kończy się podjazd {11032}{11133}grawitacja zaczyna swš grę|i rozpoczyna się spadek swobodny. {11174}{11201}Upuszczę tę piłkę, {11202}{11243}zaczynamy się unosić.|Unosić. {11244}{11284}Unosić.|Unosić. {11407}{11453}Teraz jš wypuszczę. {11454}{11509}Przez kilka rozkosznych sekund {11510}{11571}poszukiwacze mocnych wrażeń|czujš się, jakby nic nie ważyli, {11572}{11701}jakby byli wolni od grawitacji,|co nazywa się stanem nieważkoci. {11795}{11873}Odleciała.|Odleciała. {12118}{12176}Spróbuję upucić piłkę. {12177}{12231}Jednak tu stan nieważkoci to tylko złudzenie. {12232}{12288}Prawdziwe skrzypce gra tu grawitacja. {12321}{12414}To siła, która cišgnie wagonik,|ludzi i piłkę tenisowš {12415}{12524}ku ziemi w tym samym tempie. {12613}{12649}Fantastyczna przejażdżka. {12650}{12730}Uczucie spadku jest niesamowite. {12731}{12791}Jednak prawdziwš radociš był widok piłki {12792}{12855}spadajšcej na moich oczach. {12856}{12916}Teraz wiem, że spadam.|Wiem, że spadam {12917}{12969}w tym samym tempie, co piłka. {12970}{13028}Masa nie ma tu znaczenia. {13029}{13109}Siła grawitacji jest zawsze taka sama,|niezależnie od masy. {13205}{13258}Dzięki takim eksperymentom {13259}{13347}wiemy, że grawitacja|działa na wszystko równo. {13365}{13454}Czego trzeba, aby wystrzelić|kulę armatniš na orbitę okołoziemskš? {13627}{13696}Kiedy sławny brytyjski fizyk,|Isaac Newton {13697}{13792}obserwował spadajšce jabłko,|niektórzy twierdzš, że upadło mu na głowę, {13793}{13841}jego mylenie zmieniło wiat. {13864}{13914}Mamy więc jabłko spadajšce z drzewa, {13915}{14003}a na niebie widzimy Księżyc, {14004}{14092}wnioskujemy więc, że tak jak owo jabłko, {14093}{14133}tak i Księżyc spada na Ziemię. {14245}{14306}Czy Księżyc rzeczywicie spada na Ziemię? {14354}{14378}Załaduj! {14397}{14504}Dzięki obliczeniom trajektorii|lotu wystrzelonej kuli {14505}{14594}Newton rozwišzał kosmicznš zagadkę. {14769}{14922}Rozwišzanie pojawiło się w publikacji,|"Principia Mathematica," z 1687 roku. {14946}{14990}Isaac Newton|narysował słynny obrazek, {14991}{15056}na którym znajduje się planeta i góra. {15057}{15107}Z góry wystrzelono mały pocisk, {15108}{15146}który po jakim czasie upadł. {15147}{15201}Nadajšc obiektowi większš prędkoć,|ten dalej doleci. {15221}{15270}Załóżmy, że możemy|zwiększyć jš ile nam się podoba. {15271}{15345}Pocisk może przelecieć 80 km,|może nawet 160 km. {15418}{15528}Dodajšc więcej prochu|i ustalajšc odpowiedni kšt wystrzału {15529}{15620}kula może polecieć szybciej i dalej. {15670}{15743}Nieuchronnie jednak grawitacja i tak wygrywa {15744}{15837}cišgajšc kulę ku ziemi. {15838}{15928}Ziemia jest okršgła, nie płaska,|zatem Newton zdał sobie sprawę, {15929}{16035}że jeli wystrzeli się|kulę z odpowiedniš prędkociš {16093}{16149}można wyrzucić jš na orbitę okołoziemskš. {16205}{16259}Aby tego dokonać,|Newton obliczył, {16260}{16319}że prędkoć kuli musi wynosić {16320}{16402}przeszło 28 000 km/h. {16428}{16462}Kula okršża Ziemię po krzywinie, {16463}{16538}zatem istnieje prędkoć, przy której {16539}{16605}kula okršży glob {16606}{16639}i uderzy nas od tyłu {16640}{16724}nigdy nie dotykajšc powierzchni ziemi. {16725}{16788}A jeli się schylimy,|będzie lecieć dalej, {16789}{16847}w koło okršżajšc Ziemię|po własnej orbicie. {16889}{16953}Dlaczego Księżyc nie spada na Ziemię? {16974}{17050}Księżyc porusza się w obie strony, {17051}{17106}trochę opada ku Ziemi, {17107}{17182}trochę się też od niej oddala, {17183}{17329}a suma tych dwóch odległoci|tworzy jego orbitę wokół Ziemi. {17380}{17493}Newton zdał sobie również sprawę z tego,|że Ziemia swobodnie kršży wokół Słońca. {17516}{17597}Grawitacja trzymajšc Ziemię na swym torze {17598}{17673}sprawia, że kršży ona niczym|wagonik kolejki po torach. {17730}{17782}Newton rozgryzł tajemnicę grawitacji, {17783}{17904}a fizycy do dzi korzystajš z jego|pomysłów przy rozwišzywaniu problemów, {18004}{1...
randal_flagg