2006 styczeń historia_a2.06.pdf

Miejsce

na naklejkę

z kodem szkoły

dysleksja

MHI-R1A1P-061

EGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII

Arkusz II

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 150 minut

ARKUSZ II

STYCZEŃ

ROK 2006

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20stron.

Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu

nadzorującego egzamin.

2. Arkusz zawiera dwie części. Część pierwsza arkusza wymaga

analizy materiałów źródłowych, a część druga napisania

krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów.

3. Czynności zaplanuj tak, aby możliwe było rozwiązanie zadań

z obu części arkusza w ciągu 150 minut.

4. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.

5. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

6. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.

8. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.

Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej

dla egzaminatora.

9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.

Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne

zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.

Za rozwiązanie

wszystkich zadań

można otrzymać

łącznie

50 punktów

Życzymy powodzenia!

Wypełnia zdający przed

rozpoczęciem pracy

KOD

ZDAJĄCEGO

PESEL ZDAJĄCEGO

Egzamin maturalny z historii

Temat arkusza: Ewolucja monarchizmu od starożytności do XX wieku

CZĘŚĆ I. WŁADCA W STAROŻYTNYM EGIPCIE – PODSTAWY WŁADZY, IDEAŁ

WŁADCY

Źródło A

Modlitwa i wyznanie Ramzesa III

Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.

[ w:] Pierre Montet, Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów XIII – XII w. p.n.e. , Warszawa 1964, s. 160 - 161.

Ramzes III – król Egiptu (zm. ok. 1165 r. p.n.e.), drugi władca XX dynastii.

Hołd wam składam, bogowie i boginie, władcy nieba, ziemi, oceanu, wielcy w Łodzi

Milionów [Lat], obok ich ojca Re, którego serce raduje się, gdy widzi ich doskonałość [...].

Jestem waszym synem, którego stworzyły wasze dwie ręce. Wy sprawiliście, że

ukazałem się jako władca, Życie, Zdrowie, Siła całej ziemi. Wy uczyniliście dla mnie

doskonałość na ziemi. Wypełniam moją powinność w pokoju.

Źródło B

Pismo podyktowane przez Ramzesa III pod koniec życia

Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.

[ w:] Ibid., s. 181.

Dałem życie ziemi całej z jej mieszkańcami, [...] mężczyznami i kobietami. Wydarłem

człowieka jego nędzy. Dostarczyłem mu powietrza. Chroniłem go przed silnym, który go

prześladował... Ziemia była nasycona, szczęśliwa podczas mojego panowania. Czyniłem

dobro zarówno bogom, jak ludziom. Nie przywłaszczyłem sobie nic z tego, co było

własnością wszystkich.

CZĘŚĆ II. DROGA DO JEDYNOWŁADZTWA W STAROŻYTNYM RZYMIE

Źródło C

Publiusz Korneliusz Tacyt, Roczniki , I, 3.

przekł. S. Hammer, [w:] Źródła i materiały do nauczania historii , opr. zbiorowe pod red. S. Sierpowskiego, Warszawa 1998, s. 39-40.

Tacyt (ur. ok. 55, zm. ok. 120) - najwybitniejszy historyk rzymski.

Kiedy po gwałtownej śmierci Brutusa i Kasjusza zabrakło już armii państwowej,

kiedy [...] nie pozostał inny przywódca prócz Cezara Oktawiana, złożył on tytuł triumwira,

chcąc tylko za konsula być uważany i za takiego, któremu do obrony praw ludu władza

trybuńska wystarcza. Lecz skoro żołnierzy przynęcił darami, lud rozdawnictwem zboża,

a wszystkich słodyczą pokoju, powoli zaczął się wzbijać i zagarniać w swoje ręce przywileje

senatu, urzędników i praw. Nikt mu w tym nie stawiał oporu, gdyż najbutniejsi padli w bojach

albo wskutek proskrypcji 1 , a z pozostałej szlachty im bardziej kto był gotowy do służalczości,

tym więcej wyróżniano go bogactwami i zaszczytami [...]. Także prowincje temu stanowi

rzeczy nie były przeciwne: wszak podejrzliwie patrzyły one na rządy senatu i ludu z powodu

sporów możnych i chciwości urzędników, a bezskuteczna była im pomoc praw, które mąciła

przemoc, zabiegi i wreszcie przekupstwo [...].

1 Proskrypcje (łac. proscriptio – obwieszczenie, konfiskata) – wpisanie na listę wyjętych spod prawa,

w konsekwencji pozbawionych majątku i skazanych na wygnanie.

Arkusz II

Egzamin maturalny z historii

Źródło D

Sekstus Aureliusz Wiktor, O cesarzach

[w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole , nr 3. Rzym starożytny , opr. L. Błaszczyk, Warszawa 1961, s. 44.

Sekstus Aureliusz Wiktor (II poł. IV w. n.e.) - autor zbioru życiorysów cesarzy od Augusta do Konstantyna.

Dioklecjan – (C. Valerius Aurelius Diocletianus) cesarz 284-305 n.e.

Waleriusz Dioklecjan [...] posiadał wprawdzie liczne przymioty godne wielkiego

męża, nie wszystkie jednak rysy charakteru jego zasługują na nasze uznanie. Był on

pierwszym, który nosił wyszukane, złotem tkane, jedwabne szaty i znajdował upodobanie

w obuwiu purpurowym, wysadzanym drogimi kamieniami [...]. Jeśli już to jest dowodem

zarozumiałości, pychy i chęci wynoszenia się ponad innych rzymskich obywateli, to jest to

drobnostka w porównaniu do tego, że pierwszy od czasów Kaliguli i Domicjana polecił

tytułować się publicznie panem [łac. dominus ] i bogiem i przy powitaniu cześć boską sobie

oddawać. [...] Wszystkie te wady, któreśmy wytknęli, wyrównywały jednak jego zalety. Bo

choć panem nazywać się kazał, był naprawdę ojcem swoich poddanych. [...]

CZĘŚĆ III. ŚREDNIOWIECZE - NAWIĄZANIE DO STAROŻYTNEJ TRADYCJI

WŁADZY KRÓLEWSKIEJ

Źródło E

List Karola Wielkiego do papieża Leona III z 796 r. (fragm.)

Aleksander Gieysztor, Władza Karola Wielkiego w opinii współczesnej, [w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole nr 6. Rozwój

dążeń uniwersalistycznych, walka papiestwa z cesarstwem i wojny krzyżowe . opr. J. Żuławiński, Warszawa 1959, s. 6.

Einhard (ok. 770 - 840) - biograf Karola Wielkiego, przebywał na jego dworze w Akwizgranie ok. 792-794 r.

Tak jak z Ojcem Świętym, poprzednikiem Waszym, wszedłem w układ świętego

współojcostwa, tak ze Świątobliwością Waszą pragnę zawrzeć nienaruszalne tejże wiary

przymierze miłości, aby za łaską Bożą, przywołaną Waszej apostolskiej Świątobliwości

prośbami, ze mną wszędzie szło apostolskie błogosławieństwo, i żeby najświętsza stolica

Rzymskiego Kościoła za zrządzeniem Bożym naszą pobożnością zawsze była broniona.

Do nas należy z pomocą Bożą na zewnątrz wszędzie orężem święty Kościół

Chrystusowy od najazdu pogan i zniszczenia ze strony niewiernych ochraniać, a na wewnątrz

wzmacniać szerzeniem wiary katolickiej. Do Was, Ojcze Święty, należy: z podniesionymi do

Boga wraz z Mojżeszem rękoma wspomagać wojsko, aby za Waszym pośrednictwem a łaską

Bożą chrześcijaństwo zawsze i wszędzie odnosiło zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi imienia

swego i aby imię Pana naszego Jezusa Chrystusa na całym zajaśniało świecie.

Źródło F

Koronacja Karola Wielkiego w Rzymie 800 r.

Einhard, Życie Karola Wielkiego, przekł. J. Parandowski, [w:] Ibid., s. 7.

Karol przybył [...] do Rzymu i spędził tam całą zimę, aby wnieść ład w stosunki

kościelne, które znalazły się w wielkim zamęcie. Wtedy właśnie przyjął miano cesarza

i Augusta. Z początku tak mu to było przykre, że zapewniał, iż w tym dniu, chociaż to było

wielkie święto, nie byłby wszedł do kościoła, gdyby wcześniej znał zamiary papieża.

Z wielką jednak cierpliwością znosił zawiść, która szła za tym tytułem, spotęgowana

zwłaszcza oburzeniem cesarzy rzymskich. Pokonał ich zaciętość wielkodusznością, w czym

ich bez wątpienia znacznie przewyższał; wyprawiał do nich częste poselstwa i w listach

nazywał ich braćmi.

Arkusz II

Egzamin maturalny z historii

Źródło G

Chory u stóp króla

Miniatura z XIII w., Cambridge, University Library.

[w:] M. Bloch, Społeczeństwo feudalne, Warszawa 1981, ilustr. nr 40.

Źródło H

Janko z Czarnkowa, Kroniki [fragment]

[w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole nr 10, Powstanie państw scentralizowanych i rozwój dążeń narodowych w XIII – XV w .

opr. Z. Dąbrowska, Warszawa 1959, s. 42.

Janko z Czarnkowa (ur. ok. 1320, zm. ok. 1387) - kronikarz polski, gorliwy stronnik Kazimierza Wielkiego.

Ozdobiony koroną królewską, rządził po męsku i pożytecznie państwem i narodem od

Boga sobie powierzonym, albowiem wedle słów proroka miłował pokój, prawdę

i sprawiedliwość. Był to najtroskliwszy opiekun i obrońca dobrych i sprawiedliwych, bardzo

srogi zaś prześladowca złych, rozbójników, gwałtowników i potwarców. [...]

Ponieważ zaś w królestwie odbywały się sądy na podstawie dawnych zwyczajów,

a raczej przekupstwa, przy których różni wyroki rozmaicie zmieniając, liczne przeprowadzali

krzywdy i potwarze, przeto król, dbały żarliwie o sprawiedliwość, [...] za wspólną zgodą [...]

prałatów i baronów, kazał spisać ustawy zgodnie z prawem i rozumem dla przestrzegania po

wsze czasy, na ich podstawie sprawiedliwość każdemu miała być równo wymierzana.

Ten król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził Rzeczpospolitą, albowiem

jak drugi Salomon wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. [...]

Arkusz II

Egzamin maturalny z historii

Źródło I

Pieczęć majestatyczna Kazimierza Wielkiego (awers)

[w:] Jerzy Wyrozumski, Kazimierz Wielki , Wrocław 1986, po s. 32.

CZĘŚĆ IV. KONCEPCJA ABSOLUTYZMU FRANCUSKIEGO

Źródło J

Jean Bodin, Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej

przekł.: R. Bierzanek, Z. Izdebski, J. Wróblewski, Warszawa 1958, s. 102-103, 171.

J. Bodin (1530 – 1596) - najwybitniejszy francuski teoretyk państwa doby renesansu, ideolog absolutyzmu francuskiego.

[...] co to jest władza absolutna; albowiem, jeśli mówimy, że ten ma władzę absolutną,

kto zupełnie nie jest poddany prawom, to nie znajdzie się na świecie suwerennego księcia,

zważywszy, że wszyscy książęta na ziemi są poddani prawom Boga i natury i wielu prawom

ludzkim, wspólnym wszystkim ludom.

[...] Otóż trzeba, aby ci, którzy są suwerenni, nie byli w żaden sposób poddani

rozkazodawstwu drugiego i aby mogli wydawać i znosić prawa dla poddanych lub

unicestwiać prawa nieużyteczne, aby w ich miejsce ustanowić inne. [...]

Ponieważ nie ma na ziemi po Bogu nikogo większego od suwerennych książąt

i ponieważ są oni przezeń ustanowieni jako jego namiestnicy, ażeby rozkazywali innym

ludziom, trzeba zwracać uwagę na ich godność, aby z całym posłuszeństwem uszanować

i uczcić ich majestat, myśleć i mówić o nich z pełną czcią, albowiem ten, kto znieważa swego

suwerennego księcia, znieważa Boga, którego jest on obrazem na ziemi. [...]

Arkusz II

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: