Andrzej Nowicki
O ŚWIĘTEJ INKWIZYCJI
1959
Redaktor: Stanisław Kalman
Spis treści
Lęk przed prawdą o dziejach Inkwizycji 2
Święta Inkwizycja jako narzędzie walki klasowej z antyfeudalnymi ideami mas ludowych 4
Papieże a tortury 12
Z dziejów walki świętej Inkwizycji z nauką 20
O ważniejszych pracach z dziejów Inkwizycji - Źródła 37
Ważniejsze opracowania 39
Przypisy 41
Wielcy inkwizytorzy XX wieku, kardynałowie z kongregacji Świętego Officjum, uważają dzieje Inkwizycji za najbardziej sekretny dział dziejów papiestwa i dlatego nawet najwierniej służącym papiestwu teologom katolickim uniemożliwiają poznanie prawdy, zamykając przed nimi. centralne archiwum, liczące przeszło siedem tysięcy tomów rękopisów protokółów Inkwizycji.
Trudno by chyba było wymienić nazwisko historyka o większych zasługach dla papiestwa od von Pastora, autora olbrzymiej, źródłowej, 22-tomowej ,,Historii Papieży". Pracą jego interesował się osobiście sam papież Leon XIII, ułatwiając mu dostęp do wielu tajnych archiwów. Jedno przecież archiwum pozostało — mimo ,,bardzo wysokiego wstawiennictwa" — zamknięte przed Pastorem, a tym bardziej przed wszystkimi innymi historykami. Posłuchajmy zresztą samego Pastora: „Przedstawienie i ocena działalności Inkwizycji, po zreorganizowaniu jej przez papieża Pawła III, to rzecz wciąż dla historyka niemożliwa, ponieważ nie ma on do dyspozycji żadnych dokumentów. Wprawdzie archiwum Świętego Officjum w Rzymie posiada podobno część dokumentów, ale wgląd w te dokumenty jest bezwzględnie zabroniony — Einsicht wird absolut nicht gestattet. W końcu 1901 roku złożyłem pierwszą prośbę o zezwolenie na korzystanie z archiwum rzymskiej Inkwizycji, a potem jeszcze dwie prośby; jedyną rzeczą, której się dowiedziałem po 14 miesiącach starań od archiwisty, Ojca G.M. van Rossum, było to, że z czasów Pawła III zaginęły protokóły procesów inkwizycyjnych przeciw heretykom, a zachowały się jedynie dekrety ...
atlantka1