Wykład 4
e-BIZNES – REGUŁY I STRATEGIE GOSPODARKI INTERNETOWEJ
Problematyka wykładu:
1) Wyjaśnienie pojęć: E-economy – E-business – E- commerce
2) Społeczeństwo informacyjne a nowa gospodarka
- Fakty w pigułce, definicje i główne wyznaczniki
- Wizje i programy społeczeństwa informacyjnego
- Wskaźniki statystyczne
3) Możliwości wykorzystania Internetu i technologii informatycznych w biznesie
4) Uwarunkowania, kategorie i bariery rozwoju handlu elektronicznego
1) Wyjaśnienie pojęć:
E-gospodarka (E-economy) – E-biznes (E-business) - E-handel (E-commerce)
,,E-gospodarka’’ – zwana inaczej ,,gospodarką cyfrową’’ (digital economy), ,,cyberekonomią’’ lub ,,nową gospodarką’’ w przeciwieństwie do tradycyjnej (,,starej’’) - wirtualna arena, na której:
- prowadzona jest działalność
- przeprowadzane są transakcje
- dochodzi do tworzenia i wymiany wartości
- dojrzewają bezpośrednie kontakty pomiędzy jej uczestnikami
Procesy te mogą być powiązane z podobnymi działaniami zachodzącymi na tradycyjnym rynku, mimo że są od nich niezależne
(A. Hartman, J. Sifonis, J. Kador, E-biznes. Strategie sukcesu w gospodarce internetowej, Wydawnictwo K. E. Liber s.c., Warszawa 2001, s. XVIII)
,,E-biznes’’ (electronic business) – termin wprowadzony w 1995 r. przez IBM – model prowadzenia biznesu online z wykorzystaniem systemów informatycznych i technologii internetowych obejmujący m.in.:
- wymianę informacji między producentami, dystrybutorami i odbiorcami produktów i usług
- zawieranie kontraktów
- przesyłanie dokumentów
- prowadzenie telekonferencji
- pozyskiwanie nowych kontraktów
- wyszukiwanie informacji (wywiad biznesowy)
Wspomaganie procesów biznesowych umożliwiają rozwiązania:
- B2B – Business to Business – np. giełdy internetowe, portale korporacyjne
- B2C – Business to Consumer – np. wirtualne sklepy, interaktywne katalogi oferowane na stronach WWW
- użytkowane często w połączeniu z systemami CRM – Consumer Relation Management – aplikacje usprawniające pracę wewnątrz przedsiębiorstwa
- i SCM – Supply Chain Management – aplikacje realizujące zarządzanie łańcuchem dostaw
W zależności od strategii firmy informatyczne systemy ebiznesowe mogą posiadać charakter otwarty (nieograniczona dostępność za pośrednictwem Internetu) lub zamknięty (ekstranety – dostępne dla wybranej grupy posiadającej upoważnienie w postaci hasła)
E-business nie powinien być mylony z e-commerce, który ogranicza się do promocji i sprzedaży artykułów w sieci
(http://www.ws-webstyle.com - Netopedia: Encyclopedia of Internet and New Technologies)
,,E-handel’’ (E-commerce) – szczególny rodzaj przedsięwzięć w zakresie e-biznesu skupiający się wokół pojedynczych transakcji wykorzystujących sieć jako medium wymiany, obejmujący relacje między przedsiębiorstwami (B2B), jak i pomiędzy przedsiębiorstwem i konsumentem (B2C)
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Handlu (WTO)
e-commerce – to produkcja, reklama, sprzedaż i dystrybucja produktów poprzez sieci teleinformatyczne
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) proponuje, aby w skład tego pojęcia zaliczyć wyraźnie oddzielone od siebie:
- transakcje elektroniczne - ,,sprzedaż bądź zakup towarów lub usług, niezależnie od tego, czy odbywa się to między przedsiębiorcami, gospodarstwami domowymi, osobami fizycznymi, rządami i innymi publicznymi lub prywatnymi organizacjami, prowadzona za pośrednictwem sieci komputerowych’’
- transakcje internetowe – podobnie, jak wyżej – prowadzone za pośrednictwem sieci Intrnet
(Źródło: http://www.oecd.org)
Należy zaznaczyć, że nawet nowoczesny ,,internetowy’’ e-commerce nie ogranicza się tylko do Internetu
Wykorzystywane w tym procesie są także:
- EDI – Electronic Data Interchange – Elektroniczne Wymiana Danych (Dokumentów)
- Telewizja kablowa i satelitarna (t-commerce)
- Telefonia (m-commerce)
- Karty elektroniczne
- Intranet i Ekstranet
(Źródło: http://www.businesstown.com - The Definition of E-Commerce)
Tabela: Tradycyjny i internetowy handel elektroniczny – cechy charakterystyczne
(z książki: e-Commerce)
(Źródło: http://www.e-bm.pl - ,,e-Businessman’’ 01.10.2000)
2.1. Fakty w pigułce, definicje i główne wyznaczniki
W latach 60-tych XX w. po raz pierwszy pojawiło się pojęcie społeczeństwa informacyjnego
Użył go japoński badacz i ekonomista Tadeo Umesao
Opisał on ewolucyjną teorię społeczeństwa na przykładzie społeczeństwa japońskiego, w którym o standardach gospodarki zaczęły decydować informacja i technologia
Na początku lat 70-tych Daniel Bell pisał o społeczeństwie postindustrialnym – zwracając uwagę na nowy typ usług związanych z informacją
W 1980 Y. Masuda opublikował w Japonii książkę Information Society
W 1979 r. we Francji S. Nora i A. Minc piszą o informatyzacji społeczeństwa
Ostatnie dekady XX w. to ożywiona dyskusja nad tym, jak dalece następujące po sobie generacje technologii teleinformatycznych wpływają na społeczeństwa najbardziej zaawansowanych gospodarczo i technologicznie rejonów świata
(Źródło: F. Webster, Theories of Information Society, Routledge, London 1995)
Zanim upowszechnił się termin ,,społeczeństwo informacyjne’’ – proponowano określenia:
- ,,cybernetyczne’’
- ,,cyfrowe’’
- ,,multimedialne’’
- ,,społeczeństwo wiedzy’’ (P. Drucker)
- ,,era informacji trzeciej fali’’ (A. Toffler)
- ,,społeczeństwo telematyczne’’ (J. Martin)
- ,,społeczeństwo nadmiaru informacji’’ (M. Marien)
Ewolucja technologii informatyczno-komunikacyjnych doprowadziła do powstania i zastosowania technologii, które bez wątpienia zmieniają system komunikowania społecznego i jego struktury, transformują procesy gospodarcze, polityczne i społeczne.
Rozwój technologiczny przełomu XX i XXI w. przyniósł nową jakość, jaką jest sieć informacyjno-telekomunikacyjna.
To właśnie sieci stały się najistotniejszymi narzędziami technologicznymi współczesnych społeczeństw, w których gromadzenie, przetwarzanie, transmisja i dystrybucja informacji jest fundamentalnym źródłem produktywności i władzy.
Mannuel Castells wysunął tezę:
Logikę sieci przejmują struktury społeczne, gospodarcze, sfera publiczna i kultura – dlatego nazwał współczesne społeczeństwa informacyjne społeczeństwami sieci
(M. Castells, The Rise of the Network Society, Blackwell, Oxford 1996)
Społeczeństwo informacyjne można traktować jako konglomerat wzajemnych związków pomiędzy:
- technikami i technologiami informacyjnymi
- przemianami struktur gospodarczych w mikro- i makroskali
- polityką poszczególnych państw i organizacji międzynarodowych
- celami różnych grup interesów, od producentów IT, poprzez nowo powstałe społeczności wirtualne, aż do społeczności lokalnych i grup broniących się przed dokonującymi się zmianami
Rysunek: Główne siły kształtujące społeczeństwo informacyjne
(Źródło: M. Goliński, Społeczeństwo informacyjne – problemy definicyjne i problemy pomiaru, [w:] Polskie doświadczenia w kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego. Dylematy cywilizacyjno-kulturowe. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków 2001, wersja elektroniczna: http://www.agh.edu.pl/agh/dep/WNSS/konferencja/doc/Goliński.doc.
Główne wyznaczniki społeczeństwa informacyjnego:
- Traktowanie informacji jako dobra ekonomicznego, podstawowego zasobu i podstawowej kategorii ekonomicznej
- Upowszechniony dostęp do technologii informacyjnej, tworzącej obecnie różne kanały dystrybucji
- Swobodną cyrkulację różnych kategorii informacji w społeczeństwie i nowe formy demokratyzacji – demokratyczny dostęp do informacji
- Ok. 50% zatrudnionych w sektorze informacyjnym
- Ok. 50% udziału sektora informacyjnego w PKB – jest to sektor dominujący w gospodarce
- Warunkowanie przez sektor informacyjny sprawnego funkcjonowania innych sektorów i działów gospodarki
- Specjalny status nauki i edukacji
(D. Dziuba, ,,Przyjazne dla użytkownika’’ społeczeństwo informacyjne, [w:] A. Szewczyk (red.), Problemy społeczeństwa globalnej informacji, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000, s. 38)
2.2. Programy budowy społeczeństwa informacyjnego
A. Projekt Unii Europejskiej – Europejska droga do społeczeństwa informacyjnego
(A European Way for the Information Society, Information Society Forum Report, Brussels 2000)
W czasie szczytu w Goeteborgu w czerwcu 2001 r. wytyczono cel:
Osiągnięcie przez Wspólnotę w 2010 r. pozycji najbardziej konkurencyjnego gospodarczo regionu świata, w związku z czym Unia Europejska opracowując projekt tworzenia i rozwoju społeczeństwa informacyjnego bierze pod uwagę:
- strategię przeobrażania gospodarki – wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych i sieci dla zwiększenia konkurencyjności gospodarki, przy założeniu polityki równowagi między wzrostem gospodarczym a wartościami społecznymi i ekologicznymi
- działania mające zapewnić powszechny dostęp do podstawowych usług informatyczno-komunikacyjnych
- ochronę prywatności
- tworzenie nowych zawodów i miejsc pracy
- wykorzystanie nowych mediów dla demokracji i przeciwdziałania procesom wykluczenia społecznego
Zaprezentowanie europejskiej wizji społeczeństwa informacyjnego zostało poprzedzone polityką deregulacji, demonopolizacji i prywatyzacji sektorów informacyjnych i komunikacyjnych.
Deregulacja oznaczała kres monopoli komunikacyjnych, umiędzynaradawianie przepływów informacji i przesunięcie aktywności społeczeństw w kierunku rynku, który stał się najważniejszym mechanizmem nowego typu regulacji.
Kluczowym dokumentem określającym politykę Wspólnoty w dziedzinie budowania społeczeństwa informacyjnego był tzw. Raport Bangemanna, który został przedstawiony Radzie Europy w czerwcu 1994 r.:
i stanowiący jego integralną część europejski plan działania:
Europe’s Way to the Information Society: An Action Plan
Raport jednoznacznie wskazywał, że rozwój społeczeństwa informacyjnego niesie za sobą gruntowne przeobrażenia społeczne i gospodarcze.
W marcu 2000 r. podczas szczytu Unii Europejskiej w Lizbonie, kraje czlonkowskie przyjęły nową inicjatywę
eEurope – Information Society for All
Sformułowano trzy główne cele strategiczne:
- Wyposażenie wszystkich obywateli Europy w domu, szkole i pracy oraz administracji w cyfrowe technologie online
- Kreowanie kultury informatycznej wśród Europejczyków i kultury przedsiębiorczości wspomaganej systemami finansowania rozwoju nowych idei
- &#x...
jelonka72