Nietypowe roliny w kuchni Drukuj Email Mlecz, pokrzywa, stokrotka, babka, chmiel, dla większoci z nas sš to roliny dzikie które jako dzieci spotykalimy na polach i łškach, które uparcie tępimy jako szkodniki na wypielęgnowanym trawniku i w ogrodzie lub unikamy bojšc się poparzeń i nieestetycznych bšbli na skórze. Niewielu z nas wie, że większoć z nich doskonale nadaje się do użytku w kuchni, nie tylko jako przyprawa, ale jako składnik zup, sałatek i sosów. Roliny dziko rosnšce do doskonałe ródło substancji bardzo ważnych dla ludzkiego organizmu, przede wszystkim witamin i soli mineralnych. Zioła i roliny polne zawierajš duże iloci witaminy C, witamin z grupy B, kwasu foliowego, biotyny, rutyny, jak również witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A i E oraz K. Poza witaminami w rolinach dziko rosnšcych można znaleć cynk, mied, potas, sód, żelazo, mangan, magnez, wapń i fosfor, alkaloidy, glikozydy, saponiny, garbniki, kwasy organiczne takie jak salicylowy, szczawiowy i octowy, olejki eteryczne, fitoncydy zwane naturalnymi antybiotykami i enzymy. Wiele z tych składników ma liczne dobroczynne oddziaływanie na nasz organizm, głównie bakteriobójcze, antywirusowe i przeciwzapalne (dziki chrzan i cebula, czosnek niedwiedzi, lawenda, pokrzywa, szałwia, hyzop, tymianek, macierzanka licie malin i jeżyn, owoce bzu czarnego, dereń i borówki), działajš lekko wykrztunie (mięta, tymianek, macierzanka), moczopędnie (kora berberysu i jałowiec) lub zapobiegajš powstawaniu gazów w przewodzie pokarmowym (kminek, mięta i tymianek). Jeli nie lubimy używać naparów, nalewek i syropów możemy spróbować zebrać wieże licie, kwiaty czy owoce i zrobić z nich sałatkę, zupę lub doskonały deser. Oto kilka przykładów rolin dziko rosnšcych i przepisów na potrawy z ich udziałem. MNISZEK LEKARSKI (MLECZ) Licie mlecza zawierajš witaminę C, witaminę B i prawie tyle witaminy A co marchew. Korzeń mniszka lekarskiego zawiera insulinę, garbniki , żywice i luzy. Działa żółciopędnie, moczopędnie i wspomaga trawienie. Do celów kulinarnych najlepiej nadajš się licie i kwiaty. Z lici sporzšdza się zupy i sałatki z kwiatów napoje, wino i syropy. Surówka z mlecza z pomidorami 4 garcie młodych lici mlecza, 3 pomidory, 2 małe cebule, kilka lici bazylii, natka pietruszki, 2 łyżki octu winnego, 3 łyżki oleju lub oliwy z oliwek, sól i pieprz. Licie mlecza umyć i pokroić na kawałki, pomidory umyć i pokroić w dużš kostkę, cebulę w talarki. Bazylię i pietruszkę posiekać na drobno. Z oleju octu soli i cukru sporzšdzić dresing i zalać surówkę przed podaniem. Doskonała jako dodatek do dań z drobiu i ryb oraz jako przystawka. POKRZYWA ZWYCZAJNA Licie pokrzywy to bogactwo witamin i składników mineralnych, zawierajš miedzy innymi witaminę C, witaminy B i prowitaminę A, wapń, potas i żelazo, histaminę, garbniki, kwasy organiczne i acetylocholinę obniżajšcš poziom cukru we krwi. Z młodych lici i pędów można przyrzšdzać sałatki, omlety, zupę i farsze. Bułgarska zupa z pokrzyw z ryżem 2 filiżanki posiekanych młodych lici pokrzyw, 3 łyżki oleju, 1 cebula lub pęczek dymki, 1 filiżanka ryżu, papryka w proszku słodka lub ostra, 1 jajo, natka pietruszki. Drobno posiekanš cebulę zeszklić na oleju, dodać ? litra wody i pokrzywę, dodać ryż, posolić i gotować na wolnym ogniu ok. 15 minut. Zupę zagęcić rozmšconym jajem i doprawić paprykš do smaku. Na koniec posypać natkš pietruszki. STOKROTKA POSPOLITA Stokrotka zawiera głównie saponiny, garbniki, olejki eteryczne, luzy, kwasy organiczne, flawonoidy i witaminę C. Stosuje się jš głównie jako dodatek do zup i sałatek lub jako składnik nadzień, sosów i past twarogowych. Polepsza trawienie i pobudza przemianę materii. Syrop ze stokrotek 500 g kwiatków stokrotki 1 cytryna, 750 g cukru, ? l wody. Kwiaty stokrotki sparzyć wrzšcš wodš, dodać pokrojonš cytrynę ze skórkš ale bez nasion i pozostawić na jeden dzień. Następnego dnia przecedzić wycišg, kwiaty wycisnšć, dodać cukier i gotować do zgęstnienia syropu. Wykorzystywać jako dodatek do herbaty w stanach zapalnych dróg oddechowych. ROSZPUNKA Roszpunka ma dużš wartoć odżywczš i przyjemny, lekko orzechowy smak i zapach. Zawiera duże iloci witaminy C, witaminę A i witaminy z grupy B. Odznacza się tez sporš zawartociš fosforu, wapnia i żelaza. Z lici roszpunki przyrzšdza się doskonałe sałatki i surówki oraz zupy. Surówka z roszpunki 300 g lici roszpunki, 3 jaja, 1 duża cebula, 1 łyżka octu winnego, 2 łyżki oleju, sól, cukier i pieprz czarny mielony. Licie roszpunki opłukać, cebulę pokroić w cienkie kršżki, jaja ugotować i pokroić w czšstki, z oleju octu i przypraw sporzšdzić sos. Wszystko wymieszać doprawić do smaku, podawać jako dodatek do dań głównych lub jako przystawkę. KWIATY I OWOCE BZU CZARNEGO Sok z owoców bzu czarnego znały już nasze babcie. Znane jest jego dobroczynne działanie w leczeniu przeziębień. Owoc bzu zawiera liczne składniki czynne, w tym kwasy organiczne, witaminę C, witaminy z grupy B, barwniki antocyjanowe, witaminę A, glikozydy i cholinę. Sporzšdza się z nich napary, soki, nalewki, kompoty i dżemy. Powinno się je jednak spożywać z umiarem gdyż w dużych ilociach mogš powodować biegunki i mdłoci. Kwiaty tej roliny zawierajš spore iloci witaminy C, fitoncydów, rutyny, kwasów organicznych i garbników. Podobnie jak owoce w lecznictwie, tak w kuchni można wykorzystać kwiaty bzu czarnego. Sporzšdza się z nich głównie soki, syropy, napoje oraz wino a także Smaży się w ciecie. Syrop z kwiatów bzu czarnego 10 kwiatostanów bzu, 2 l wody, 2 ? kg cukru, sok z 5 cytryn. Kicie bzu wypłukać, usunšć szypułki, sparzyć zagotowanš wodš i pozostawić na 12 h. Wcišg przecedzić, kwiaty odcisnšć, dodać do wywaru cukier i gotować aż się rozpuci. Dodać sok z cytryny. Goršcy syrop rozlewać do butelek. Używać głównie do herbaty szczególnie w okresie jesienno zimowym. BIEDRZENIEC MNIEJSZY Biedrzeniec zawiera głównie olejki eteryczne, garbniki, saponiny, żywice, pektynę, pewne iloci witaminy A, C oraz potas i wapń. Rolina ta doskonale wpływa na przemianę materii, apetyt, wydzielanie soków żołšdkowych. W kuchni stosuje się młode licie zbierane zanim rolina wytworzy kwiaty. Używa się je jako składnik w zupach, sałatkach i surówkach, sosach, jako dodatek do past i twarogów oraz majonezów i masła ziołowego. Sałatka ziemniaczana z biedrzeńcem ? kg ugotowanych ziemniaków, 4 jaja ugotowane na twardo, duża cebula, 2 duże garcie lici biedrzeńca, 4 łyżki oleju, 2 łyżki białego wina, 2 łyżki octu winnego, 1 łyżka musztardy, sól i pieprz. Ziemniaki pokroić w kostkę, jajka w redniej wielkoci czšstki, cebulę w kršżki, licie biedrzeńca drobno posiekać. Wszystko wymieszać. Dodać olej wino i ocet. Doprawić do smaku musztardš, solš i pieprzem. Podawać do smażonej kiełbasy, kotletów i ryby. CZOSNEK NIEDWIEDZI Cała rolina czosnku niedwiedziego jest przesycona olejkami eterycznymi, zawierajšcymi amoniak i siarkę. Ponadto zawiera witaminę C, fitoncydy, goryczki i inne. Skutecznie pomaga w procesie gojenia ran, wspomaga trawienie, reguluje pracę żołšdka, łagodzi kurcze mięni gładkich i niszczy pasożyty jelit. W kuchni stosuje się go jako dodatek do zup i sosów, majonezów, masła ziołowego, jako przyprawa do mięs i dodatek do pieczywa. Wołowina z czosnkiem niedwiedzim ? kg wołowiny przedniej, 50 g masła, 1 cebula, 3 łyżki mški, garć lici czosnku, 1 łyżka majeranku, sól. Wołowinę ugotować, następnie pokroić w dużš kostkę. W rondlu roztopić masło, zeszklić na nim pokrojona w drobnš kosteczkę cebulę, opruszyć mškš i sporzšdzić delikatnš zasmażkę. Następnie zasmażkę rozprowadzić wywarem z mięsa i gotować przez 20 minut do zgęstnienia. Do sosu włożyć mięso, drobno pokrojone licie czosnku i majeranek, doprawić solš do smaku i dusić przez 5 minut. Podawać z sałatš, ziemniakami lub kluskami kładzionymi. MACIERZANKA PIASKOWA Macierzanka to rolina o licznych właciwociach leczniczych, ze względu na duże iloci olejków eterycznych w tym tymolu i terpentyny jest stosowana jako rodek leczniczy w zapaleniu oskrzeli, zawartoć garbników, flawonoidów, goryczki i składników mineralnych wpływa na układ pokarmowy i nerwowy człowieka. W kuchni stosowana jako dodatek do potraw z mięsa, warzyw, jako składnik zup i sosów oraz omletów i farszów. Masło ziołowe z macierzankš 50 g masła, 1 łyżeczka posiekanej drobno macierzanki, 1 łyżka posiekanej natki pietruszki i szczypiorku, 1 zšbek rozgniecionego czosnku, 1 łyżeczka posiekanej cebuli, sos sojowy i sok z cytryny (do smaku). Wszystkie składniki starannie utrzeć, następnie uformować wałek, zawinšć w folię aluminiowš i włożyć do lodówki. Kršżki masła dodaje się do potraw z mięsa i warzyw lub używa do smarowania pieczywa. LEBIODKA POSPOLITA Lebiodka zawiera głównie w swoim składzie olejki eteryczne, garbniki i goryczki. Dzięki temu wpływa na apetyt, jest żółciopędna i działa przeciwbiegunkowo. W starożytnoci była stosowana w leczeniu zaburzeń układu nerwowego i chorobach płuc. W redniowieczu za stosowano jš jako panaceum na bóle żołšdka. Jambalaya z suszonš lebiodkš 250 g ryżu, 500 g mięsa wędzonego, 2 cebule, 1 główka czosnku, 2 zielone papryki, 400 g pomidorów bez skórki, 1 łyżeczka słodkiej papryki, 2 łyżeczki suszonej lebiodki, 3 łyżki masła, sól i pieprz, 1 mała papryczka chilli. Na 2 łyżkach masła zeszklić cebulę, dodać suszone zioła, paprykę, paprykę chilli, rozgnieciony czosnek , pokrojonš w kostkę lub słupki zielona paprykę, pomidory pokrojone na częci i dusić do miękkoci. W tym czasie ugotować ryż i przesmażyć na patelni z masłem pokrojone w kostkę mięso, następnie wymieszać je z warzywami, doprawić solš i pieprzem do smaku, podawać z ugotowanym ryżem. TARNINA Owoc tarniny to jedn...
margotbao