raport_wplyw_turystyki_2006.pdf

ÊãìêçèåìæçìÞÜàÔæâêØÝ

áÔ×íÜØ×íÜÖçêâãåíìåâ×áÜÖíØ

ÜÞèßçèåâêØ¾ÔåãÔç¡

ÅÔãâåçíàâáÜçâåÜáÚèÞÜØåèáÞxê

íÔÚâæãâ×ÔåâêÔáÜÔÜêìÞâåíìæçÔáÜÔ

çèåìæçìÖíáØÚâãâßæÞÜÖÛÚxå¡

ÉØçæéëçæîêëØîéØäØÚßçéæáÜâëìçë±

ÿÑØÞéææåØÅØëìéØ¤çéæáÜâëæÚßéæåð

Ùàæé|åæéæÛåæÚàÂØéçØë£æÙáëðÚßêàÜÚà

ÅØëìéØ©§§§¥ÄæåàëæéàåÞêñâæÛãàîðÚß

àåîÜêëðÚáàëìéðêëðâàäØêæîÜáč

ÊëæîØéñðêñÜåàÜÇéØÚæîåàØåØéñÜÚñÎêñðêëâàÚßÀêëæë

¹ðêëéØâ¥¹àÜãêâØ¤¹àØÜá©§§é¥

Treść raportu opracowali:

Iwona Kukowka, Grzegorz Bożek, Radosław Ślusarczyk

Zdjęcia: Jerzy Zembrzuski, Jacek Zachara, Ryszard Kulik,

Radosław Ślusarczyk, Grzegorz Bożek, Dariusz

Matusiak, Jano, archiwum Popradzkiego Parku

Krajobrazowego, archiwum Stowarzyszenia

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Koordynator projektu: Radosław Szymczuk

Redakcja i korekta: Bożena Karolina Bielenin

Skład: Magdalena Warszawa

Nakład: 3 tysiące egzemplarzy

Wydrukowano na papierze ekologicznym.

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Wydane przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot - Ośrodek Głębokiej Ekologii

ul. Jasna 17

43-360 Bystra

tel/fax: (+48) 33/ 817 14 68

tel. 33/ 818 31 53

biuro@pracownia.org.pl

www.pracownia.org.pl

konto: PNRWI BS Bystra 158133 0003 0001 0429 2000 0001

3PISßTREÅCI

Wstęp 3

Wprowadzenie 4

Raport jako narzędzie efektywnej współpracy 4

Monitoring szkodliwych inwestycji turystyki masowej 5

Strategia rozwoju turystycznego 6

Karpaty - walory, znaczenie i zagrożenia 7

Walory przyrodnicze Karpat 7

Bogactwo kulturowe 8

Karpackie pasma górskie 8

Zagrożenia 12

Turystyka – stan faktyczny a pożądany 13

Idea turystyki 13

Konsumpcja w turystyce 13

Skutki realizacji turystyki masowej 13

Turystyka nieinwazyjna - alternatywa czy powrót? 15

Idea strefowości - udostępnianie i ochrona 17

Narzędzia prawne 19

Dostęp do informacji 19

Procedura ustalania i wprowadzania zmian do miejscowych planów zagospodarowania prestrzennego

oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 20

Procedura pozyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia

mogącego znacząco oddziaływać na środowisko 21

Monitoring 27

Zakres 27

Cele i metody 27

Zestawienie zbiorcze efektów monitoringu 28

Analiza wyników 29

Wnioski z przeprowadzonego monitoringu 30

Analiza wybranych przypadków planowania infrastruktury turystyki masowej na terenach cennych

przyrodniczo w polskich Karpatach 31

I. Brenna – wyciągi na górę Kotarz 31

. Położenie, wartości przyrodnicze, status ochrony lokalnej przyrody 3

2. Opis i cel przedsięwzięcia 3

3. Zagrożenie – możliwość wystąpienia skutków negatywnych 32

4. Obecny stan realizacji przedsięwzięcia 32

5. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 32

6. Nasze działania 32

7. Ocena łączna. Wnioski 33

II. Koszarawa – centrum sportu i rekreacji 33

. Położenie, wartości przyrodnicze, status ochrony lokalnej przyrody 33

2. Opis i cel przedsięwzięcia 33

3. Zagrożenie – możliwość wystąpienia skutków negatywnych 33

4. Obecny stan realizacji przedsięwzięcia 34

5. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 34

6. Nasze działania 34

7. Ocena łączna. Wnioski 34

III. Góra Jasło – kolorowy zawrót głowy 34

1. Położenie, wartości przyrodnicze, status ochrony lokalnej przyrody 34

. Opis i cel przedsięwzięcia 35

3. Zagrożenie – możliwość wystąpienia skutków negatywnych 35

4. Obecny stan realizacji przedsięwzięcia 35

5. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 35

6. Nasze działania 36

7. Ocena łączna. Wnioski 36

IV. Muszyna – pierwszy element sieci 36

1. Położenie, wartości przyrodnicze, status ochrony lokalnej przyrody 36

. Opis i cel przedsięwzięcia 37

3. Zagrożenie – możliwość wystąpienia skutków negatywnych 37

4. Obecny stan realizacji przedsięwzięcia 37

5. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 37

6. Nasze działania 38

7. Ocena łączna. Wnioski 38

V. Kolej terenowa Piwniczna – Szczawnica 38

1. Położenie, wartości przyrodnicze, status ochrony 38

. Opis i cel przedsięwzięcia 38

3. Zagrożenie – możliwość wystąpienia skutków negatywnych 39

4. Obecny stan realizacji przedsięwzięcia 39

5. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 39

6. Nasze działania 39

7. Ocena łączna. Wnioski

Studium indywidualnego przypadku - Tatry. 41

Antyolimpijski „Apel o opamiętanie” 41

1. Położenie, wartości przyrodnicze Tatr oraz rejonu Kasprowego Wierchu 4

. Tatrzański Park Narodowy w europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 000 4

3. Wyjątkowość obszaru Kasprowego Wierchu 4

4. Historia budowy kolei linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch 43

5. Dotychczasowa działalność kolei na Kasprowy Wierch – zniszczenia tatrzańskiej przyrody 43

6. Opis planowanej inwestycji 44

7. Opis postępowania administracyjnego 44

8. Zgodność planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami, w tym z przepisami Unii

Europejskiej 45

9. Analiza wykładni prawa w procedurze wydawania pozwolenia na budowę inwestycji

„Przebudowa kolei linowej Kuźnice – Kasprowy Wierch” 45

10. Działania organizacji ekologicznych 46

11. Kalendarium procedury administracyjnej 46

1. Ocena łączna. Wnioski 47

Wnioski 51

Literatura 53

7STP

Na obszarze polskich Karpat wciąż ubywa ostoi dzikiej, górskiej przyrody. Unikalne krajo-

brazy, siedliska i gatunki ustępują miejsca zabudowie, a w serca obszarów najcenniejszych

przyrodniczo przybywają tysiące turystów. Bezcenne dziedzictwo natury sprzedaje się

wielkim inwestorom, którzy przy braku jego poszanowania szpecą górskie szczyty i zbocza

dziesiątkami sieci wyciągów, kolejek, tras, wielkimi hotelami, restauracjami czy salonami

odnowy. Z drugiej strony, społeczeństwo zmęczone egzystencją w miastach, coraz częś-

ciej poszukuje wypoczynku „u źródeł”, możliwości kontemplacji majestatu i piękna natury,

a także kontaktu z kulturą ludową.

Niestety, obecnie brak jednej, spójnej, profesjonalnie i kompleksowo przygotowanej koncep-

cji zrównoważonego zagospodarowania turystycznego polskich Karpat. Turystyka realizowa-

na jest głównie w sposób przypadkowy i wbrew podsta-

wowym zasadom długofalowego rozwoju czy ekonomiki

i funkcjonalności inwestycji. Często zdarza się, iż zago-

spodarowywane są tereny o najwyższych walorach przy-

rodniczych dla realizacji inwestycji, które zaspokajają po-

trzeby jednej tylko grupy odbiorców.

FOTß*ERZYß:EMBRZUSKI

Warto zaznaczyć również fakt, iż polskie góry i tak nie

są w stanie sprostać wymaganiom prawdziwych narcia-

rzy, głównie ze względu na ukształtowanie terenu, wy-

sokość i nieodpowiednie warunki śniegowe.

Wycina się hektary prawnie chronionych górskich lasów

dla budowy kolejnych inwestycji infrastruktury narciar-

stwa zjazdowego. Kulturę ludową zamienia się na budki

z komercyjnymi pamiątkami, hamburgerami i sprzętem

narciarskim. Tak właśnie turystyka niszczy turystykę,

gdyż w sposób krótkowzroczny zamyka się możliwość

realizacji turystyki krajobrazowej, przyrodniczej, etno-

logicznej czy agroturystyki. Czyni się tak w imię rozwoju zaplecza dla rozrywek, które z po-

wodzeniem mogą być prowadzone w setkach istniejących już obiektów i poza obszarami,

gdzie wyjątkowa przyroda ma jeszcze szanse rządzić się własnymi prawami.

Z przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot monito-

ringu planowania i realizacji inwestycji turystyki masowej na obszarach cennych przyrod-

niczo, jasno wynika, iż w ślad za szerokim lobbingiem zdecydowana większość objętych

monitoringiem gmin karpackich planuje lub realizuje inwestycje inwazyjnej turystyki na

terenach o wybitnych i często prawnie chronionych walorach przyrodniczych. Konieczne

jest więc nawiązanie szerokiego dialogu pomiędzy organami decyzyjnymi, organizacja-

mi społecznymi, służbami ochrony przyrody, osobami odpowiedzialnymi za planowanie

i rozwój turystyki czy mieszkańcami gmin, dla stworzenia długodystansowych i najko-

rzystniejszych warunków zrównoważo-

nego rozwoju turystyki i efektywnej

ochrony najcenniejszych terenów przy-

rodniczych w polskich Karpatach.

Prezentowany raport ma na celu wskaza-

nie na podstawowe problemy związane

z rozwojem turystyki masowej, a także

posłużyć jako swoiste narzędzie współ-

pracy oraz źródło praktycznych informa-

cji i wskazówek dla wszystkich zainte-

resowanych zarówno ochroną przyrody,

jak i rozwojem turystyki.

Mamy nadzieję, że prezentowany raport

przyczyni się do efektywnej ochrony gór-

skiej przyrody oraz rozwoju turystyki.

FOTßARCHIWUMß0NR7)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: