SKRYPT Z KS. ZAŁĘSKIEGO – SŁOWO W SŁOWO :)
KRÓTKI ZARYS WSZYSTKICH KSIĄG
1 Kor
Autentyczność dobrze poświadczona przez tradycję, fragmenty poświadczone przez tradycję:
· 1 Kor 1, 2b – za bardzo ekumeniczne
· 1 Kor 10, 1-23 - niejednolity fragment, Paweł potępia obecność chrześcijan na ucztach pogan, a nie spożywanie pokarmów ; Paweł głosi wolność, ale mówi też o jej ograniczeniach.
· 1 Kor 11, 2-16 – Autentyczność 50%/50%. Załęski raczej skłania się, że Pawłowy.
· 1 Kor 14, 33-35 – milczenie kobiet w K. – raczej nie Pawłowy.
Jedność literacka. Były inne list Pawłowe, których nie znamy. Langkamer – 5 listów. 1 Kor powstał przez kompilację innych (było po 7 w Corpus Paulinum)
· Sprzeczności
· Przechodzenie od tematu do tematu (odp. przeciwników – przez to, że do Pawła dochodziły nowe wątpliwości, wiadomości)
Partie:
· od Piotra,
· od Apolla,
· od Pawła,
· od Chrystusa – nikogo nie ma w Kor. w czasie pisania tego listu.
Od Chrystusa
· późniejszy dodatek
· chrześcijanie pochodzenia judaist. ( nie ma dowodów)
· reprezentacja gnozy korynckiej
· deklaracja Pawła
Czas i miejsce powstania: 57 r. najwcześniej, Efez.
Tematy teologiczne
· Mądrość hellenizmu, a mądrość chrześcijan (1 Kor 1-2)
· Tradycja apostolska (1 Kor 11, 2.23; 15,3)
· Etyka chrześcijańska a zagadnienie małżeństwa (1 Kor 7, 1-17.25-38 1 Kor 5 – rozwiązłość)
· Niewolnictwo (1 Kor 7, 18 – 24)
· Agapy i Eucharystia (1 Kor 11, 23 – 29)
· Zmartwychwstanie (1 Kor 15)
Ga
Adresaci i czas powstania:
Mieszkańcy Galacji
· Płn- właściwie: Celtowie, który w IIIw pne osiedlili się w Azji Mn. i przyjęli język i kult grecki (dziś Turcja), tu P. II i III wypr. Misyjna -54 lub 57 rok
· Płd- rzymska prowincja= Galacja Właśc.+ inne prowincje (I i II wypr. mis.- ok. 49r.)
Okoliczności powstania
Skąd P. wie, że w Gal. Kryzys doktrynalny?
Ataki na autorytet Pawła
Zamęt od ludzi z zewnątrz zaś Galaci mało odporni. P. wysyła list by przyśpieszyć interwencję.
Gwałtowny i impulsywny charakter listu- wielkość grożącego niebezpieczeństwa i gniew na podstępne działania.
Czas powst uzależniony od miejsca powstania:
Jeśli powstał w płd Galacji to w Antiochi przed sob. Jerowo. (gdyż brak wzmianki o deklaracji sob.)
Pół Galacja- nie w Efezie, ale w Macedonii 57r. (Efez 54)
Za rokiem 57: podob. tem. do Rz i do 2Kor 10-13
Za 54 : 1Kor16,1- przeprowadzenie zbiórki tak jak w Galacji
Nawiązanie do 2 Kor1,8-10 i 4,7-18 --prześladowanie w Efezie
Autentyczność:
Nie była kwestionowana, za autorstwem Pawła czasy Ojców K.
Wątpliwości pojaw się w Xix. : O’Neil – że Gal przeredagowany
Treść:
Przeciwnicy P. w Galacji wprowadzają zmieszanie, przekręcają Ew, chcą przywiązać wiernych do siebie.
Mogą to być: Judeo -chrześcijanie
Pogano -chrześcijanie
Chrz. Na których ciążą błędy judaistyczne lub pog- gnostyckie
Paweł nie wiedział kim oni są
Za Judeo :
Nakłanianie do zachowanie prawa (obrzezanie)
Zachęta do zachowania dni nowiu i lat (kalendarz żydowski)
Zarzuty o ludzkim pochodzeniu pawiowego apostolstwa
Najlepiej się tym nie zajmować, to prozelici przywiązani do świątyni lub poganie.
Podróże do Jerozolimy Ga i Dz
Ga- 2x w Jerozolimie ( Ga 1,18; 2,1nn) - P. nie wspomina o swojej wizycie soborowej, gdyż tam ustępstwa na rzecz żydów a on z tym walczy
Dz- 3x w Jerozolimie ( Dz 9,26; 11,29nn; 15,1-3 )
Tematy teologiczne:
· Chrystologia
Chrystus –Zmartwychwstały Syn Bozy objawił się Pawłowi pod Damaszkiem. P. się z JCh utożsamia („już nie ja żyję, lecz…)
W JCh wypełnienie obietnic Abrahama
Zbawcza rola Męki Pańskiej
· Teologia
Bóg oglądany przez pryzmat JCh
inicjatywa zbawcza od Ojca,
rola Syna- posłuszeństwo
· Pneumatologia
Duch Syna- jedność z JCh
On woła w nas „Abba Ojcze”
Dzięki Niemu żyjemy
· Wiara
usprawiedliwienie przez wiarę
aktem wiary- otwarcie się na przyjęcie Ew.
utożsamiana z objaw. JCh
Jest rzeczywistością ubogacającą człowieka, czyniąca Dzieckiem Bożym
żyć wiarą- żyć w zjednoczeniu z JCh
Chrzest jej konsekwencją
· Uniwersalizm- powszechność Kościoła
2Kor
Adresaci czas i miejsce powst:
Wierni w Koryncie oraz gminy sąsiadujące
Napisany w Macedonii podczas III podróży misyjnej- 57r (55-58)
Powstanie:
Paweł chciał ponownie odwiedzić Kor.
Zdarzył się przykry dla P. incydent w Koryncie- pisze tylko „list we łzach pisany”
Tytus go dostarczył i powtórzył wiad., że winny ukarany, szacunek dla P. przywrócony
P. pisze 2Kor by wyjaśnić swą decyzję
To osobisty list P.
Dużo aluzji, niedomówień, dubletów- trudność z introdukcją.
Autentyczność
List długi, złożony z kilku, raczej Pawłowy
Przeciw autorstwu P.:
· Zależność od apokryfów i pism Filona z Aleksandrii i Seneki
· Nie da się ustalić okoliczności ich powstania
· Zawarta Chrystologia później wypracowana
Za autentycznością:
· Ojcowie K.
· Cechy charakt. stylu P.
· Zgodność z Dz we fragmentach o działalności P.
Jedność literacka:
Problemy:
1.
a. 2Kor 9 – po 2kor 8 mógł by nastąpić koniec tem. ofiar
b. Tekst rozpoczyna się dość nieoczekiwanie
c. Zbiórka na rzecz ubogich w Jerozolimie
· Sprzeczności:
2Kor 8,1-8-- wzorem Macedończycy
2Kor 9,6-14 -- pochwała Kor
2Kor 8,7-15 --bo Chrystus tak postępował
2Kor 9,6-14 –zaplata w przyszłości
Wnioski: 2Kor 9 na pocz nie był w 2Kor
Mogło to być samodzielne pismo do Achai
Włączone tu przy tworzeniu cors paulinum
Inni: To nie odrębne pismo lecz dopełnienie poprz rozumowania, brak ciągłości 2Kor 8-9 dłuższą przerwą w pisaniu
Inni 2: ten rozdział tworzy jednocz 2Kor
2. 2Kor 3,17-18 i 5,16 – mogły być sformułowane przez gnostyka na marginesie, potem wpisane do tekstu
3. 2Kor 6,14-7,1 to interpolacja, bo rozrywa logiczną całość. argumenty:
a. 6,13 nawiązuje do 7,2
b. Fragment nie pasuje
c. Sprzeczności
d. Słownictwo
e. Dużo hapax legomenon
f. Inny sposób cytowania ST
g. Podobieństwo z Qumran
Jednak to wszystko nie przekonuje do końca, za autentycznością:
To tekst P. ale nie z tego miejsca, bo jest odniesienie do 5,11 i 6,1-11
Tekstu nie ma w odpisach
4.a. 2Kor 10-13
-racje psychologiczne- ten fragm. Nie należał do 2Kor gdyż: w 1-8 ton spokojny
w 10-13 inny nastrój
- kompozycyjnie nie łączy się z poprzednimi.
- sprzeczności:
a. 1,24 –zadowolony z wiary Kor
13,5 -każe im „badać” swa wiarę
b. 7,4.14-16 – uznanie dla Kor
10,2 i 13,1-10- gani ich
c. 1-8 - P. chce się pojednać
10-13 atakuje przeciwników
Langkamer mówi o 5 listach do Kor
Są wzmianki o innych listach.
b. 2Kor 2,4.7-8 – list we łzach pisany
W zw. z odwołaniem podróży; dotyczy przestępstwa 1 z Kor
według niektórych jest to fragment 1. lub 2. do Kor albo cały list:
-1Kor- nie można go utożsamiać z 1Kor bo w tym chodzi o różne sprawy wszystkich Kor
Nie ma związku między 1Kor a ewentualnym odwołaniem podróży
Nie można utożsamiać kazirodztwa z 1Kor5 z przestępstwem z listu „we łzach pisanego”
-2Kor
2Kor 2,3- czas przeszły może sugerować pismo poprzedzające 2Kor, ale jest tu użyty aoryst epistolarny ozn. czynność równoczesną
2Kor7,8- skutki listu we łzach
...
agacia_