Wędrówki myśli naukowej i technicznej w średniowieczu.doc

Początki, źródło

Szlak wędrówki

W Europie

Znaczenie

Strze­miona żelazne

Ludy stepowe Azji Wsch.

Chiny (III w. n.e.)

→ Awarowie (VI w.) → Bizancjum

Wczesne średniowiecze

Możliwość łatwiejszego utrzymania się na koniu – wzrost roli jazdy

Chomąto

Chiny

ok. I w. n. e.

Chiny → Azja Środ­kowa (?) → Europa

VIII w. pierwsze zastosowania. Udoskonalenie i rozpowszechnienie w XII-XIII w.

Lepsze niż w starożyt­ności (4-5-krotnie) wy­korzystanie siły konia; umożliwienie postępu w rolnictwie i transporcie

Kompas

Chiny

XI w.a

Chiny → żeglarze arabscy (?) → Europa

Ok. 11 90 żeglarze na M. Śródziemnym

Ułatwienie nawigacji przy żegludze z dala od lądu

Tradycja myśli greckiej

Grecja

(wielcy filo­zofowie V i IV w. p.n.e., m.in. Arystoteles)

Bliski Wschód (cza­sy hellenistyczne) → szkoły chrześcijań­skie w Iraku i Iranie (VI-XI w.) → Arabo­-wie (VIII-XII w.)

Stopniowe pojawia­nie się tłumaczeń dzieł filozofów greckich z arabskie­go na łacinę, zwł.

w XII-XIII w.

Ożywienie filozofii, impuls do oddzielenia przyrodoznawstwa od teologii

Okulary

Chiny

X w. (?),

ok. 1270 –pewne świadectwa

?

Koń. XIII w. pierwsze wzmianki, 1301 produkcja na większą skale,

poł. XV w. okulary dla krótkowidzów

Wydłużenie okresu ak­tywności zawodowej osób starszych, umo­żliwienie pracy oso­bom z wadami wzroku

Cyfry „arab­skie"

Indie

III w. p.n.e. – VI w. n. e.

Indie → kraje arabskie (VIII w.) → Europa Pd.-Zach.

Sporadyczne zas­tosowania przed

XIII w., rozpow­szechnienie w XV

i XVI w.

Radykalne ułatwienie księgowości i in. obli­czeń, możliwość stoso­wania ułamków dzie­siętnych

Proch

Chiny

pierwsze przepisy IX w., zastosowania wojskowe XI w.

Chiny → Indie → Azja Środkowa → kraje arabskie (XIII w.) → Europa

Pierwsze wzmianki w pół. XIII w., po­czątki broni palnej –XIV w.

Zmniejszenie znaczenia obronnego forty­fikacji, osłabienie roli rycerstwa feudalnego

Papier

Chiny

(II w. p.n.e.)

Chiny → Indie

(VII w.) → Azja Środk. (VIII w.) → kraje arabskie → Hiszpania (XII w.) → Europa Zach.

Pierwsza papiernia –we Francji 1189;

w Polsce 1473 (Gdańsk)

Rozszerzenie obiegu wiadomości dzięki możliwości zastąpie­nia bardzo drogiego pergaminu materiałem znacznie tańszym

Druk

Chiny

VIII w. pier­wsze książki drukowane, 1044 ruchome czcionki

?

XV w. wykorzysta­nie do druku rucho­mych czcionek, 1455 Biblia Gutenberga i szybkie upowszech­nienie wynalazku

Bezprecedensowe pota­nienie książek. Przy­spieszenie obiegu infor­macji, umożliwienie szybszego rozwoju nauki i szkolnictwa