STYCZEŃ.doc

STYCZEŃ
Nazwa pochodzi od słowa stykać się, gdyż styka się rok stary z nowym.
Według innych źródeł nazwa styczeń pochodzi od słowa stygnąć ze względu na panujące w tym miesiącu mrozy.
Miesiąc ten zwano również godnikiem lub tycznikiem od tyk, które wykonywano zimą.

·  Styczeń rok stary z nowym rokiem styka, kto w starym nie robił , ten w nowym utyka.

·  Gdy Nowy Rok nastąpi z czerwoną zorzą, w tym roku niepogody i wiatry się mnożą.

·  Gdy na Nowy Rok pluta, ze żniwem też będzie pokuta.

·  Gdy Nowy Rok w progi, to stary w nogi.

·  Gdy w Nowy Rok skwar i upał, baran wilka będzie chrupał.

·  Na Nowy Rok przybyło dnia na barani skok.

·  Nowy Rok jaki, cały rok taki.

·  Noworoczna pogoda słońcu w lecie sił doda.

·  Rok Nowy pogodny, zbiór będzie dorodny.

·  Taką pogodę Nowy Rok przynosi, jaka na Jana od Krzyża się zgłosi.

·  Nowy rok pogodny , zbiór będzie dorodny.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  Gdy Makary pogodny, cały styczeń chłodny.

·  Ile słońca na Makarego, tyle ciepła wrześniowego.

·  Makary jasny, będzie wrzesień krasny.

·  Jak Makary pogodny, będzie wrzesień chłodny.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  Od Genowefy listopad swój początek bierze.

·  Gdy w styczniu początek i koniec pogodny, rok będzie dobry i dorodny.

·  Bój się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  Czwarty styczeń nam objawi, jak się przyszły styczeń sprawi.

·  Eugeniego lód albo woda pokaże czy w lipcu będzie pogoda.

·  Święty Eugenii pogodę w styczniu odmieni.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  W styczniu grzmoty, częste słoty, wiatrów wały przez rok cały.

·  W styczniu leje, źle się dzieje.

·  Gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  Gdy Trzej Królowie szarugą częstują, w Zielone Świątki słotę przewidują.

·  Gdy w Trzech Króli mrozem trzyma będzie jeszcze długa zima.

·  Na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci.

·  Sieć ostatnią Trzej Królowie rozpinają po dąbrowie.

·  Na Trzech Króli panowanie przybywa dnia na kura pianie.

·  Na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci.

·  Na Trzech Króli noc się tuli.

·  Gdy w Trzech Króli mrozem trzyma będzie jeszcze długa zima.

·  Od stycznia do Trzech Króli dnia patrzają; jakie te dni, takie miesiące bywają.

·  Kiedy w styczniu mróz panuje, chłop z radości pokrzykuje.

·  Jeśli deszcze w styczniu leją, nie ciesz się wielką nadzieją.

·  Kiedy dni styczniowe zimne i jasne, rok będzie dobry, stodoły za ciasne.

·  Styczeń bywa zwykle łagodny, gdy październik śnieżny i chłodny.

·  W styczniu ciepło na dworze, pustki będą w komorze.

·  Jeśli w styczniu mróz nie sroży, katary, choroby mnoży.

·  Gdy w styczniu trawa rośnie na łące, marną (pogodę) mieć będziem w letnie miesiące.

·  Kiedy w styczniu rośnie trawa, licha w lecie jest potrawa.

·  Jak w styczniu komary brzęczą, to w maju mrozy brzęczą.

·  Gdy w styczniu deszcze leją, nie ciesz się wielką nadzieją.

·  Kiedy w styczniu słońce śniegi topi, długo w swe ręce chuchać będą chłopi.

·  Styczeń , styczeń wszystko studzi: ziemię, wodę, bydło, ludzi.

·  Gdy słońce przygrzewa na Jana Dobrego, spodziewać się można lata pogodnego.

·  Ile deszczu w styczniu, tyle mrozu w maju.

·  Jak jest w styczniu mróz, chowaj sanie, szykuj wóz.

·  Styczeń rok stary z nowym rokiem styka, kto w starym nie robił , ten w nowym utyka.

·  Święta Honorata, figle płata.

·  Kiedy w styczniu rosną trawy, lipiec dla nas niełaskawy.

·  Zła zima zbożu szkodzi i nieplenne kłosy rodzi.

·  Po suchej zimie wiosna bez deszczów nie minie.

·  Jeśli pszczoła w styczniu z ula wylatuje, rzadko pomyślny rok nam obiecuje.

·  Gdy styczeń zamglony, marzec zaśnieżony.

·  Gdy styczeń jasny i biały w lecie będą upały.

·  Kiedy ptaki w zimie śpiewają, to w maju im dzioby pozamarzają.

·  Gdy styczeń z mgłą chodzi, mokrą i wczesną wiosnę zrodzi.

·  Styczeń zamglony, marzec zaśnieżony.

·  Święta Weronika, słonko wciąż pomyka.

·  Przyjdzie św. Weronika, zniesie jajka kaczka dzika.

·  Weronika chustkę zrzuci, wiosna od nas się odwróci.


LUTY
Nazwa pochodzi od wyrazu "luty" czyli srogi. Miesiąc ten zwano również "strąpacz" czyli ścinający szronem. W niektórych regionach Polski zwany też "gromnicznikiem" od święta Matki Boskiej Gromnicznej. O lutym mówiło się też "mięsopustnik" jako o zapowiedzi wielkiego postu, czyli mięsa upustu.

·  Jaka pogoda w dzień Bożego Narodzenia, taka też będzie od Ignacego po Szymona.

·  Czasem luty się zlituje, że człek niby wiosnę czuje, ale czasem tak się zżyma, że człek prawie nie wytrzyma.

·  Gdy na początku lutego burze i śniegi, początek wiosny już niedaleki, ale gdy słońce ciepło świeci, wiosna tak szybko nie przyleci.

·  Jak pogoda w św. Błażeja, będzie ze śniegiem Wielka Niedziela.

·  Jak śnieg na św. Błażeja, pogodna będzie Wielka Niedziela.

·  Deszcz na świętego Błażeja, słaba wiosny nadzieja.

·  Pogoda na świętego Błażeja, dobra wiosny nadzieja.

·  Święty Błażej, gardła zagrzej.

·  Gdy na Gromnice roztaje, rzadkie będą urodzaje.

·  Gdy w Gromnice pięknie wszędzie, tedy dobra wiosna będzie.

·  Gdy w Gromniczną jest ładnie, dużo śniegu jeszcze spadnie.

·  Gdy w Gromnicę z dachów ciecze, zima jeszcze się przewlecze.

·  Gromniczna pogodna, będzie jesień dorodna.

·  Kiedy Gromniczna zimę traci, to święty Maciej (24.02) ją wzbogaci.

·  Kiedy w Gromniczną gęś chodzi po wodzie, to będzie na Wielkanoc chodzić po lodzie.

·  Na Gromnicę - masz zimy połowicę.

·  Jak słońce jasno świeci na Gromnice, to przyjdą wielkie mrozy i śnieżyce.

·  Jaka Gromniczna bracie, taki święty Maciej (24.02).

·  Jak śnieg na św. Błażeja, pogodna będzie Wielka Niedziela.

·  Jaka Gromniczna bracie, taki święty Maciej (24.02).

·  Gdy jasne słońce w dzień gromniczny będzie, więcej niż przedtem śniegu spadnie wszędzie.

·  Gromnice w śniegu, wiosna jest w biegu, lecz gdy pogoda, dla wiosny zawoda.

·  Jak na Matkę Gromniczną, tak na święty Józef (19.03).

·  Jak suche i jasne Gromnice, przyjdą jeszcze śnieżyce.

·  Jasna Gromnica - zła orędownica.

·  Kiedy na Gromniczną mróz, zładuj sanie, szykuj wóz.

·  Maria pogodna, będzie jesień dorodna.

·  Na Gromniczną Pan Bóg daje, czasem mróz, czasem roztaje.

·  Na Oczyszczenie Marii Panny, zbliża się koniec sanny.

·  Pamiętaj, że Gromnica, to już zimy połowica, ale żadna też nowina, gdy dopiero się zaczyna.

·  Gdy ciepło w lutym, zimno w marcu bywa, długo potrwa zima, rzecz to niewątpliwa.

·  Kiedy w lutym rosa pada, nowe mrozy zapowiada.

·  Jak luty nastaje, śnieg jeszcze nie taje.

·  Gdy św. Agata po błocie brodzi, człek w Zmartwychwstanie (31.03) po lodzie chodzi.

·  W dzień Agaty, to dopiero pół zimy rogatej.

·  Św. Agata w zimę bogata.

·  Na św. Agatę wysusz na słońcu szmatę.

·  Chleb świętej Agaty od ognia strzeże chaty.

·  Po świętej Agacie widzimy myszy w chacie.

·  Po świętej Agacie wyschnie bielizna na płocie.

·  Święta Agata chatę wymiata.

·  Na dzień świętej Doroty, ma być śniegu nad płoty.

·  Po świętej Dorocie wioska cała w błocie.

·  Jaki dzień Doroty, taki w polu roboty.

·  Św. Dorota zapowiada śnieg i błota.

·  Po św. Dorocie wyschną chusty na płocie, a jak nie wyschną, to człeka mrozy do chałupy wepchną.

·  Kiedy luty, obuj buty.

·  Luty, gdy wiatrów i mrozów nie daje, sprowadzi rok słotny i nieurodzaje.

·  Jeśli ci jeszcze nie dokuczył luty, to pal dobrze w kominie i miej kożuch suty.

·  Jak dym w górę szybuje, zawsze to mróz zwiastuje.

MARZEC
Jego imię wywodzi się z języka łacińskiego. W starożytnym Rzymie był to miesiąc poświęcony bogowi wojny - Marsowi. Mars minę miał marsową, czyli bardzo groźną. "Martius" w łacinie oznacza "miesiąc Marsa", czyli ten, w którym ta planeta świeci najjaśniej. U nas jest zapowiedzią wiosennych dni.
Są jednak i inne tłumaczenia tej nazwy. Mówi się, że nazwa Marzec pochodzi od wyrazu marznąć ze względu na częste przymrozki. Miesiąc ten nazywany był również brzezeń, ponieważ w marcu zaczynają zielenić się brzozy.

·  A po lutym marzec spieszy, koniec zimy wszystkich cieszy.

·  Na świętego Albina rzadka u ludzi mina, bo post się zaczyna.

·  Chłodny marzec, ciepły maj, będzie zboże jako gaj.

·  Czasem i w marcu, zetnie wodę w garncu.

·  Gdy marzec mglisty, w lecie czas dżdżysty.

·  A po lutym marzec spieszy, koniec zimy wszystkich cieszy.

·  Na świętego Albina rzadka u ludzi mina, bo post się zaczyna.

·  Chłodny marzec, ciepły maj, będzie zboże jako gaj.

·  Czasem i w marcu, zetnie wodę w garncu.

·  Gdy marzec mglisty, w lecie czas dżdżysty.

·  Jak święta Agnieszka wypuści śnieg z mieszka, to go nie powstrzyma ani do Franciszka.

·  Już pierwszego Franciszka, gdzie jajka ma pliszka.

·  Gdy marzec suchy, kwiecień nagradza, bo deszcze sprowadza.

·  Gdy w marcu grzmi, w maju śniegiem ćmi.

·  Gdy w marcu topnieje, to na wiosnę mróz bieleje.

·  Kto sieje groch w marcu, gotuje go w garncu, a kto w maju, ten w jaju.

·  Na świętą Kondę wyrzuć już bondę (zimowe okrycie).

·  Deszcze marcowe zbożu niezdrowe.

·  Gdy marzec suchy, kwiecień nagradza, bo deszcze sprowadza.

·  Gdy w marcu grzmi, w maju śniegiem ćmi.

·  Gdy w marcu topnieje, to na wiosnę mróz bieleje.

·  Kto sieje groch w marcu, gotuje go w garncu, a kto w maju, ten w jaju.

·  Dzień świętego Kazimierza resztki zimy uśmierza.

·  Jeżeli na świętego Kazimierza pogoda, to na ziemniaki woda (na wykopki).

·  Na świętego Kazimierza pełno już młodego zwierza.

·  Na świętego Kazimierza wyjdzie skowronek spod pierza.

·  Święty Kazimierz groch dmie.

·  W dzień świętego Kazimierza zima do morza zmierza.

·  Jak w Kazimierza pochmurno, o jarzynę nietrudno.

·  Na Kazimierza dzień się z nocą przymierza.

·  Gdy w ostatni (ostatki) wtorek pada, suchy rok się zapowiada.

·  W ostatni wtorek pogoda jaka, przez cały post taka.

·  Jak tłuste zapusty, to dom może być pusty.

·  Jakie zapusty, taka Wielkanoc.

·  Jeśli zapusty pogodne bywają, świąt wielkanocnych tak się spodziewają.

·  Po ostatni wtorek wskazuje, jaka pogoda w poście panuje.

·  Kiedy pada w ostatni wtorek, to ze lnem uciekaj w dołek.

·  Na zapusty będzie kurak tłusty.

·  Na zapusty jedz barszcz tłusty.

·  Zapust smutny, post wesoły, będziesz człeku, cały rok goły.

·  Gdy w Popielec pogoda, wiosna będzie sucha; gdy deszcz będzie mokra; a jeżeli zimno, będzie zimna.

·  Po deszczu środa popielcowa i wiosna deszczowa.

·  Gdy w Popielec pogoda służy, suchą wiosnę wróży.

·  Jeśli po deszczu środa popielcowa, to cała wiosna bywa deszczowa.

·  Jak się we środę zapustną powietrze ma, tak się przez cały post trzyma.

·  W środę popielcową pogoda jaka, przez wszystek post taka.

·  Gdy w marcu niebo od południa ryknie, rok wszego dobra z tego wyniknie.

·  W marcu, gdy są grzmoty, urośnie zboże ponad płoty.

·  Gdy w marcu deszcz pada, wtedy rolnik biada, gdy słonko jaśnieje, to rolnik się śmieje.

·  Marzec zimny i słoneczny, plon zaręcza dostateczny.

·  Ile mgieł w marcu, tyle deszczów w czerwcu.

KWIECIEŃ
Nazwa pochodzi od pierwszych kwitnących kwiatów. Miesiąc ten zwany był także łyżykwiat, łudzikwiat lub dębień od pierwszych drobnych kwiatuszków zwanymi złudnymi kwiatami.
- Pierwszy kwietnia - bajów pletnia.
- W prima aprilis się omylisz, gdzie postąpisz, gdzie się schylisz.
- Jeżeli w kwietniu posuszy, nic się w polu nie ruszy.
- Kwiecień- plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lat
- Na św. Franciszka nieraz dobrze grzmi i łyska.
- Na świętego Franciszka chłop w polu nic nie zyska.
- Na św. Franciszka zielenią się łany i ze swego zimowiska wracają bociany.
- Na świętego Franciszka przylatuje pliszka.
- Na świętego Franciszka szuka ziarnek w polu myszka.
- Po świętym Franciszku pasą na owsisku.
- Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje.
- Przyjdzie kwiecień, ostatki z gumna (podwórka) wymiecie.
- Grzmot w kwietniu dobra nowina, już szron roślin nie pościna.
- Na świętego Izydora dla bociana pora
- Jeśli w kwietniu pszczoły nie latają, to jeszcze długie chłody się zapowiadają.
- W kwietniu posucha, niknie rolnikom otucha.
- Kwiecień - dla pogody istny plecień.
- Chociaż św. Wincenty, jednak szczypie mróz w pięty.
- Jak się Wincenty rozdeszczy, źle chłopu wilga wieszczy.
- Kwiecień wilgotny obiecuje rok stokrotny.
- Na św. Wincenty nie chodź bosymi pięty, bo nieraz mrozek cięty.
- Gdy sucho w kwietnia niedzielę, przez cały rok deszczu wiele.
- Suchy kwiecień, marzec mokry, maj niechłodny, rok niegłodny.
- Jak w kwietniu rosa, to dosiewaj chłopie mocno prosa.
- Kiedy w kwietniu słonko grzeje, rolnik nie zubożeje.
- Pogody kwietniowe - słoty majowe.
- Jak w kwietniu mróz, to na pagórku siana wóz.
- Na świętego Donata idź po pracę do brata.
- Grzmot w kwietniu dobra nowina, już mróz listków nie pościna.
- Jaka na Julii pogoda, taką Wielkanoc poda.(gdy Wielkanoc wypada po Julii).
- Kwiecień wesołe nowinki plecie.
- Mokre dni kwietnia zazwyczaj wróżą, że w lecie będzie owoców dużo.
- Śnieg w kwietniu goi rolę, hamuje niedolę.
- Chodzisz na Marka bez koszuli, w maju kożuchem się otulisz.
- Co Marek zagrzeje, Pankracy (12.05) wywieje.
- Co na Marka się stanie, to na ogrodników (12,13,14.05) odstanie.
- Deszcz w święty Marek, to ziemia w lecie jak skwarek.
- Do świętego Marka nie ma żyta ani ziarnka.
- Gdy Marek z deszczem przychodzi, posuchę w lecie rodzi.
- Gdy na marka pot ocierasz, Tak na Serwacego (13.05) kożuch wdziewasz.
- Jak długo żaby przed Markiem krzeczą, tak też długo potem milczeć muszą.
- Jak długo żaby przed Markiem rechoczą, tak długo deszczu po Marku nie zoczą.
- Jak Marek przypieka, chłop jeszcze ponarzeka.
- Jeśli na święty Marek deszcz idzie, to i na kamieniu owies , wzejdzie.
- Kiedy Marek skwarem zieje, w maju kożuch nie dogrzeje.
- Kiedy Marek przypieka, człek jeszcze na ziąb ponarzeka.
- Na Marka dmuchasz, w maju pochuchasz.
- Na Marka dogrzewa, zwykle potem ulewa.
- Na św. Marka deszcz, to suchego lata wieszcz.
- Świętego Marka - buchnie ciepło jak z garnka.
- Na świętego Marka nie kładź mięsa do garnka.
- Na świętego Marka rychły groch, późna tatarka.
...