Rok interny.pdf

ROBIN COOK

ROK INTERNY

Przełożył Marian Baranowski

Najsłynniejszy autor thrillerów medycznych prezentuje tym razem książkę opartą na faktach, w której możemy napotkać

więcej prawdziwej grozy niż w jego słynnych powieściach. Z psychologiczną wnikliwością autor opowiada o wyzwaniach

stawianych młodemu człowiekowi, nim stanie się prawdziwym lekarzem. Czy wobec okrucieństwa śmierci można nie zatracić

wrażliwości na ludzkie cierpienie?Doktor Peters, który dopiero od kilku tygodni pracuje na oddziale interny, popada w pełne

lęku zniechęcenie. W ciągu najbliższych godzin będzie musiał znów podejmować decyzje przesądzające o życiu i śmierci

pacjentów, asystował chirurgom podczas operacji, rozmawiał z pielęgniarkami, które zdają się wiedzieć więcej niż on,

pocieszał i okłamywał rodziny chorych, ale przede wszystkim, będzie musiał udawać, że jest tym, kim się jeszcze nie stał -

doświadczonym lekarzem o wysokich kwalifikacjach.

Książka ta jest dedykowana ideałowi medycyny, który mieliśmy w roku, w którym

zaczynaliśmy studia w akademii medycznej.

Podziękowania

Książka ta została napisana pod powierzchnią Oceanu Spokojnego, gdy autor

przebywał na pokładzie okrętu podwodnego klasy Polaris, USS "Kamehameha". Nie

powstałaby bez życzliwości i zrozumienia dowódcy "Kamehamehy", komandora

Jamesa Sagerholma, któremu winien jestem wdzięczność.

Dziękuję również dr med. Craigowi Van Dyke, psychiatrze, który praktykował,

zanim rozpoczął specjalizację, i dzięki temu podtrzymywał autora na duchu

przez okres zwątpienia i przygotowywania książki do druku.

WSTĘP

Amerykanie trwają przy swoich mitach. Nigdzie nie jest to bardziej widoczne

niż w przepełnionym emocjami świecie medycyny i opieki lekarskiej. Ludzie

wierzą w to, w co chcą wierzyć, w co zawsze wierzyli, i albo lekceważą, albo

odrzucają jako fałszywe wszystko, co zagraża ich pokrzepiającemu zaufaniu do

swoich lekarzy albo do sposobu leczenia, jakiemu mogą być poddani.

Dopiero ostatnio, i to z niechęcią, szeroki ogół społeczeństwa zaczął

kwestionować swe kołtuńskie założenia, że personel medyczny i opieka zdrowotna

w Stanach Zjednoczonych są najlepsze na świecie. To przykre przebudzenie

dokonało się bardziej pod wpływem wzrastających kosztów niż samej jakości

usług medycznych.

Pani Brown co prawda może przyznać, że kilka rzeczy jest złych, jednak trwa

niezmiennie w przekonaniu, że jej własny kochany lekarz mieszkający na tej

samej ulicy jest najlepszy na świecie - taki cudowny człowiek!

A ci wszyscy młodzi stażyści, niech ich Bóg błogosławi - tacy oddani i pełni

poświęcenia!

Podstawa tego uwielbienia dla świata medycznego leży głęboko w psychice

współczesnego Amerykanina. Jego miłość do medycyny okazywana jest podczas

godzin, jakie spędza przykuty do telewizora, oglądając triumfy diagnozy i

terapii wszechwiedzących lekarzy.

Taki romantyzm wraz z jego ukierunkowaną wiarą, i stąd tak wąską tolerancją,

sprawia, że głoszenie przeciwstawnych poglądów jest niezwykle trudne.

Niemniej jednak, celem autora tej książki jest odarcie owego roku na stażu z

całej tej mitologii i mistyki i przedstawienie go ze wszystkimi twardymi,

bezwzględnymi realiami. Psychologiczne oddziaływanie stażu na lekarza jest

ogromne (ponieważ tak jest, wyobraźmy sobie, jaki to ma wpływ na nie kończący

się pochód pacjentów).

Gorąco proszę Czytelnika o rozpoczęcie lektury z otwartym umysłem, odrzucenie

prawie nieprzepartej chęci gloryfikowania medycyny i ludzi z nią związanych -

prosząc o zrozumienie prawdziwego wpływu stażu na normalnego człowieka.

Osoby związane z medycyną są najnormalniejszymi ludźmi, którym nieobce są

problemy i negatywne emocje - gniew, lęk, wrogość, egocentryzm. Kiedy znajdują

się w nieprzyjaznym środowisku, reagują jak zwykli ludzie, nie zaś jak

nadludzcy uzdrowiciele.

Mimo że spektakle telewizyjne sugerują coś innego, staż w obecnej formie

wywołuje właśnie taki nieprzyjazny stan emocjonalny (sam brak snu wystarcza,

aby wytłumaczyć mnóstwo zachowań odbiegających od normy: ostatnie badania

wykazały, że człowiek szybko staje się schizofrenikiem, jeśli pozbawiony

zostanie dostatecznej ilości snu).

Wszystkie opisane zdarzenia są prawdziwe. To typowe, zwyczajne - nie niezwykłe

- dni z życia stażysty. Sam doktor Peters jest syntezą moich własnych

doświadczeń i doświadczeń kolegów stażystów, ogniskuje w sobie kilka

prawdziwych postaci. Jeśli nie wykazuje odchyleń konkretnej psychospołecznej

osobowości, to i tak odwzorowuje każdego stażystę - w mniejszym lub większym

stopniu. Fakt ukazywania go jako jednostki narzekającej i skarżącej się,

zawodzącej w roli społecznej czy towarzyskiej, ale rozwijającej się zawodowo

nie powinien dziwić. Doktor Peters podczas swego stażu naprawdę zyskuje dużo

wiedzy i doświadczenia, rozwija bardziej obiektywną postawę wobec śmierci.

Jednocześnie wraz z tymi cechami narasta w nim gwałtownie tłumiony gniew i

wrogość, które prowadzą do izolacji, niemal autystycznego zachowania,

rozczulania się nad sobą i niemożności nawiązywania stosunków międzyludzkich.

Inne aspekty praktyki lekarskiej przedstawione w tej książce zapewne również

zostaną odebrane jako rysy na powierzchni przyjętych przekonań. Znów proszę

Czytelnika o zachowanie otwartości spojrzenia, o zapamiętanie, że duża część

anonimowości i bezosobowości w kontaktach z pacjentami jest po prostu

nieuniknionym skutkiem znajomości ludzkich chorób.

Ta bezosobowość może oczywiście w swej skrajności doprowadzić do zredukowania

pacjenta do roli leczonego obiektu. Jest to zdecydowanie patologiczne. W

wypadku stażysty istnieje niebezpieczna możliwość osiągnięcia takiego stanu.

Stażysta zmuszony jest do radzenia sobie bez żadnej pomocy, do działania tak,

jak dyktuje mu jego charakter.

Jedno słowo, które wyprzedza szczególną krytykę: doktor Peters odbywał staż w

normalnym szpitalu, a nie w ośrodku uniwersyteckim, toteż niektórzy mogą

twierdzić, że jakiekolwiek wnioski i uogólnienia dotyczą jedynie takiego

środowiska. Taka uwaga być może ma pewną wartość, ale nie wierzę, aby obniżała

słuszność mego głównego argumentu. Wprost przeciwnie, doświadczenia Petersa

mogłyby być głębsze, gdyby został osadzony w realiach ośrodka

uniwersyteckiego. Tam bowiem konkurencja między stażystami, konieczność

plasowania się zawsze przed kimś, jest prawie zawsze silniejsza. W związku z

tym w codziennym systemie wartości ważniejsze staje się przeglądanie

literatury i praca papierkowa niż pacjent.

Jestem przekonany, że doświadczenia doktora Petersa mogą być odniesione

zarówno do szpitali uniwersyteckich, jak i do normalnych klinik. To, co jemu

się przydarzyło, udowodnione zostało poprzez przekonywające podobieństwo

doświadczeń moich i innych lekarzy odbywających najrozmaitsze staże.

Nie przedstawiono środowiska szpitala nieuniwersyteckiego, który nie prowadzi

szkolenia. Możliwe, że krytyka odniesie się również do staży w takich właśnie

instytucjach.

Rękopis tej książki został przeczytany przez ośmiu lekarzy, którzy byli nie

dłużej niż trzy lata po stażu. Wszyscy, poza jednym, zgodzili się, że jest ona

realistyczna, napisana bez ogródek, całkowicie reprezentatywna. Ten, który

miał odmienne zdanie, stwierdził, że lekarze w szpitalu, w którym odbywał

staż, byli bardzo uczynni, bardziej otwarci na jego potrzeby niż ci

przedstawieni w książce. Przebywał na stażu w szpitalu uniwersyteckim na

Zachodnim Wybrzeżu.

Wniosek wypływający z jego wypowiedzi mógłby być taki, że wszyscy adepci

medycyny powinni odbywać staż tam, gdzie on.

Powtarzam, że książka ta jest prawdziwa. Jeśli nie przedstawia wszystkich

staży we wszystkich szpitalach, to przedstawia większość z nich. Uczciwie

odzwierciedla szerzący się stan, przynajmniej przygnębiający, a w najgorszym

wypadku niebezpieczny. To już wystarczający powód do napisania Roku interny.

Dzień 15

CHIRURGIA OGÓLNA

Spałem już chyba z pół godziny, zmarznięty, gdy znów zadzwonił telefon.

Odebrałem, zanim zamilkł pierwszy dzwonek, sięgając po słuchawkę

instynktownie, prawie w panice. Podręcznik chirurgii, który czytałem, zanim

zasnąłem, spadł z łóżka na podłogę.

- Cholera, co znowu?

Usłyszałem zrozpaczony głos pielęgniarki:

- Doktorze Peters, pacjent, którego pan badał, przestał oddychać i nie

wyczuwam tętna.

- Już idę.

Udało mi się odłożyć słuchawkę. Wciągnąłem spodnie, koszulę, buty i zszedłem

do windy, zaciągając zamek bluzy. Wcisnąłem przycisk i usłyszałem

charakterystyczny dźwięk pracującego silnika elektrycznego. Oczekując

niecierpliwie na windę, nagle zdałem sobie sprawę z tego, że właściwie nie

wiem, o jakim pacjencie mówiła pielęgniarka.

Było ich wielu. Wszyscy, których widziałem wieczorem, pojawili mi się przed

oczyma. Pani Takura, Roso, Sperry, ten nowy, starszy facet z rakiem żołądka.

To musi być on. Nie był to pacjent leczony u nas. Zetknąłem się z nim pierwszy

raz, gdy wyrwano mnie z izby przyjęć, bo wystąpiły u niego gwałtowne bóle

brzucha. Okazało się, że był bardzo wyczerpany. Nie mógł się w ogóle poruszyć

i z trudem odpowiadał na pytania.

Nie mogłem się doczekać windy i oparłem głowę o drzwi. Moje informacje o tym

facecie były bardzo skąpe. Pielęgniarka też niewiele wiedziała. Nie było

historii choroby, a jedynie krótki zapis, z którego wynikało, że ma

siedemdziesiąt dwa lata i już trzeci rok cierpi na nowotwór żołądka; przed

paroma miesiącami przeprowadzono resekcję. Tym razem został przyjęty do

szpitala z uwagi na bóle, zawroty głowy i ogólne osłabienie.

Winda, skrzypiąc i zgrzytając, zjechała wreszcie i otworzyły się brązowe

drzwi. Wszedłem do środka, wcisnąłem guzik i czekałem z niecierpliwością, aż

to pudło zwiezie mnie na parter.

Wcześniejsze badanie starszego pana nie przyniosło niczego niespodziewanego.

Jasne było, że odczuwa ogromny ból i niewątpliwie rak zaatakował całą jamę

brzuszną. Po kilku bezskutecznych próbach dodzwonienia się do zajmującego się

nim lekarza zdecydowałem się podać mu kroplówkę z demerolem jako środkiem

nasennym. Nic innego nie przyszło mi do głowy.

W końcu winda dotarła na parter. Szybko przeszedłem przez dziedziniec,

wszedłem do głównego budynku, a następnie tylnymi schodami dotarłem na

oddział. Wkroczyłem do jego sali i w smutnym świetle nocnej lampki zobaczyłem

bezradną pielęgniarkę. Pacjent był przeraźliwie wychudzony. Można mu było

policzyć wszystkie żebra; brzuch zapadł się głęboko, tworząc dołek. Leżał

nieruchomo z zamkniętymi oczami. Spojrzałem na jego klatkę piersiową.

Byłem przyzwyczajony do widoku klatek piersiowych, które poruszały się miarowo

w trakcie oddychania. Wydawało mi się, że i tym razem widzę, jak nieznacznie

opada i wznosi się. Jednak to nie była prawda. Sprawdziłem tętno -

niewyczuwalne. Nieraz tętno rzeczywiście bywa bardzo słabe. Sprawdziłem, czy

trzymam jego przegub w odpowiedni sposób, od strony kciuka, a później

uchwyciłem drugą rękę. Znowu nic.

- Doktorze, to nie zatrzymanie akcji serca. Lekarz dyżurny powiedział, że nie

powinniśmy tego uważać za przyczynę - starała się usprawiedliwiać

pielęgniarka.

Zamknij się, pomyślałem. Byłem poirytowany, a jednocześnie poczułem ulgę. Nie

martwiło mnie przypisanie wszystkiego zatrzymaniu akcji serca. Chciałem mieć

zupełną pewność, bo pierwszy raz musiałem wziąć na siebie odpowiedzialność za

stwierdzenie zgonu. W czasie studiów zetknąłem się z wieloma przypadkami

śmierci; wtedy, w zeszłym roku jeszcze, choć to dawno, zawsze ktoś służył

pomocą - zespół lekarzy, stażysta albo bardziej doświadczony kolega. Nigdy nie

decydował sam student. Teraz to ja stanowiłem zespół lekarzy i musiałem sam

podjąć decyzję, ostateczny werdykt.

Zupełnie jak w baseballu: aut czy w polu, pomyślałem z kwaśną miną, bez

odwoływania się do sędziego.

Nie żyje. Czy na pewno? Demerol, chuda sylwetka, brak reakcji - połączenie

tego wszystkiego mogło dać wrażenie śmierci.

Powoli wyjąłem stetoskop, świadomie zwlekając z orzeczeniem, i włożyłem

końcówki do uszu. Przyłożyłem słuchawkę w okolice serca starszego mężczyzny.

Usłyszałem kilka dźwięków przypominających delikatne pękanie, gdy przesuwała

się po jego owłosieniu i reagowała na drżenie mojej ręki. Nie słyszałem serca,

a może prawie nie słyszałem? Było gdzieś daleko albo stłumione?

Rozpalona wyobraźnia podtrzymywała we mnie wrażenie życiodajnego bicia. Zdałem

sobie jednak sprawę z tego, że było to echo mojego własnego serca, które

brzmiało mi w uszach. Zdjąłem stetoskop, jeszcze raz poszukałem tętna na

przegubach, szyi i w pachwinach. Nigdzie nie było wyczuwalne. Jakieś

niesamowite wrażenie mówiło mi, że on żyje, że się zaraz zbudzi, a ja wyjdę na

wariata. Przecież on nie może być martwy, skoro rozmawiałem z nim dopiero parę

godzin temu. Nienawidziłem tego miejsca. Komu mam powiedzieć, czy on żyje, czy

nie? Komu?

Ja i pielęgniarka patrzyliśmy na siebie w półmroku. Byłem tak bardzo zajęty

swymi myślami, że prawie zaskoczyła mnie jej obecność. Przytrzymałem powieki

pacjenta, wpatrując się w dwoje brązowych oczu, które wyglądały zupełnie

normalnie, ale tym razem powiększone źrenice nie zareagowały zwężeniem, gdy

wiązka światła z mojej lampki penetrowała rogówkę. Byłem pewien, że nie żyje;

miałem nadzieję, że tak jest, bo miałem to stwierdzić.

- Sądzę, że on nie żyje - odezwałem się, patrząc znów na pielęgniarkę, ale ona

się odwróciła. Myślała chyba, że jestem osłem.

- To pierwszy pacjent, który umarł na moim dyżurze - powiedziała, raptownie

zwracając się w moją stronę. Jej ręce opadły bezsilnie.

Dopiero po chwili dotarło do mnie, że chciała, abym powiedział coś o demerolu,

że to nie był demerol, który mu podała. Skąd miałem wiedzieć, co go zabiło?

Po głowie zaczęła mi się plątać scena ze starego horroru. Było to ujęcie, w

którym ciało zmarłego powoli wstaje z cementowej płyty w kostnicy. Rozeźliłem

się na siebie, ale znów postanowiłem go osłuchać. Ponownie sięgnąłem po

stetoskop. Mój własny oddech w tej nocnej ciszy wdzierał się z łoskotem do

głowy. "Zmarły", "śmierć", "zimno", "cisza" docierały do ośrodków myślowych

mózgu. Powinienem powiedzieć pielęgniarce coś miłego.

- Musiało to być łagodne i spokojne; umarł godnie. Na pewno był pani wdzięczny

za demerol.

Wdzięczny? Co za dziwaczne słowo. Walczyłem ze swoją niepewnością, ledwo

trzymając się w ryzach, a tu usiłuję przekonać kogoś, by zachował spokój.

Powstrzymywałem się od tego, aby jeszcze raz sprawdzić tętno. Zakryłem głowę

zmarłego prześcieradłem.

- Zadzwońmy do jego lekarza - powiedziałem, gdy wychodziliśmy z sali.

Lekarz domowy odebrał telefon tak szybko, że jego głos podziałał jak zimny

kompres na twarz. Powiedziałem mu, kim jestem i dlaczego dzwonię.

- Dobrze, dobrze. Proszę powiadomić rodzinę i zrobić sekcję zwłok. Chcę się

przekonać, jak wygląda zespolenie, które zrobiłem między kikutem żołądka a

jelitem cienkim. Było to zespolenie dokonane za pomocą pojedynczego szwu.

Myślę, że jest to najlepsza i najszybsza technika. Prawdę mówiąc, staruszek

był ciekawym przypadkiem, gdyż żył znacznie dłużej, niż się spodziewałem.

Panie Peters, niech pan załatwi sekcję, dobrze?

- W porządku, postaram się.

Próbowałem uporządkować myśli, zanurzając się w wewnętrzną ciszę po tym

jowialnym monologu, bo przecież nie rozmowie. Lekarz zmarłego chciał sekcji. W

porządku. Gdzie jest numer telefonu do rodziny? Kobieca ręka, która przesunęła

się nad moim ramieniem, wskazywała na kartę pacjenta. "Najbliższy krewny:

syn". Wszawa sytuacja. Nieznajomy głupi stażysta dzwoniący w środku nocy.

Usiłowałem znaleźć odpowiednie słowo, którym mógłbym bezboleśnie powiadomić go

o tym. "Zmarł", "zgon"... nie, "zszedł".

Dźwięk w słuchawce przerwało miłe pozdrowienie.

- Tu doktor Peters; przykro mi, że muszę powiadomić o zejściu pańskiego ojca.

Z drugiej strony zapanowała długa cisza; może mnie nie zrozumiał. Po chwili

znów usłyszałem głos.

- Spodziewałem się tego.

- Jest jeszcze jedna sprawa. - Na końcu języka miałem już "sekcja zwłok".

- Słucham?

- Właściwie... Nic. Porozmawiamy o tym później, ale muszę pana poprosić o

przyjście do szpitala.

Pielęgniarka przekazała mi to, energicznie gestykulując.

- Tak, przyjdę. Dziękuję.

- Bardzo mi przykro... i dziękuję panu.

Starsza pielęgniarka wynurzyła się z ciemności korytarza i podetknęła mi pod

nos kupę urzędowych papierów. Pokazała, gdzie mam wpisać swoje nazwisko oraz

godzinę zgonu pacjenta.

Zastanawiałem się, kiedy zmarł. Nie wiedziałem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: