zapasy.pdf

opracowanie: Tomasz Walendowski

SPIS TREŚCI

1. MIEJSCE ZAPASÓW W BILANSIE PRZEDSIĘBIORSTWA .................... 2

2. ZARZĄDZANIE ZAPASAMI ...................................................................... 5

3. ANALIZA ZAPASÓW................................................................................... 7

1) Analizarentowności.................................................................................. 8

2) Ocenasprawności działania przedsiębiorstwa .......................................... 8

4. ZAOPATRZENIE......................................................................................... 12

5. OCENA DOSTAWCÓW. ALGORYTM POSTĘPOWANIA ..................... 13

6. RODZAJE ZAPASÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE................................... 13

7. KOSZTY ZAPASÓW................................................................................... 14

1. MIEJSCE ZAPASÓW W BILANSIE PRZEDSIĘBIORSTWA

UPROSZCZONA STRUKTURA ORGANIZACYJNA

I OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

2. zużycie energii i paliw

3. naprawy i remonty budynków i wyposażenia

4. płace (koszty zatrudnienia) wraz z odpowiednim narzutem

5. amortyzacja budynków i wyposażenia

6. ubezpieczenia

7. straty i ubytki

8. koszty obsługi komputerowej

9. usługi obce

10.inne koszty w postaci wydatków np. podatki od nieruchomości, transportu

Poziom kosztów magazynowania i obsługi zapasów jest zależny od:

- - rodzaju i wielkości budowli magazynowych i ich infrastruktury

- - lokalizacji budowli magazynowych

- - liczby i rodzaju pozycji asortymentowych składowanych zapasów

Uwaga: Koszty zakupu, zwłaszcza koszty transportu są w niektórych przypadkach

ponoszone przez odbiorców (dotyczy to np. węgla)

KOSZTY MAGAZYNOWANIA:

W celu bliższego sprecyzowania przeciętnego kosztu magazynowania na

1 m 2 lub 1 tonę obrotu, stosuje się podział całkowitych miesięcznych kosztów

magazynowania na trzy grupy.

Miesięczne koszty magazynowania:

GRUPY W BILANSIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Aktywa

Pasywa

I grupa

1. Koszty obsługi zapasów

2. Koszty zużycia materiałów i przedmiotów nietrwałych

3. Koszty zatrudnienia

4. Koszty strat i ubytków

5. Koszty obsługi komputerowej

II grupa

1. Koszty magazynowania

2. K. zużycia materiałów i przedmiotów nietrwałych

3. K. zużycia energii i paliw służących magazynowaniu

4. K. napraw i remontów budynków i wyposażenia

5. K. pracy (wraz z narzutami)

6. K. ubezpieczeń

7. K. usług obcych

8. K. inne (np. podatki od nieruchomości, środków transportu)

III grupa

1. Koszty administracji

2. K. przygotowania dokumentacji

3. K. dokonania rozliczeń finansowych

A. Aktywa trwałe

B. Aktywa obrotowe

A. Kapitały (fundusze) własne

B. Zobowiązania

Suma aktywów

Suma pasywów

Podstawowym kryterium grupowania poszczególnych składników majątku

przedsiębiorstwa jest ich podział z punktu widzenia płynności, czyli łatwości z

jaką mogą być zamienione na gotówkę. Zgodnie z tym kryterium majątek

przedsiębiorstwa dzielimy na aktywa trwałe i aktywa obrotowe

Aktywów trwałych powinno być w przedsiębiorstwie tylko tyle ile jest

niezbędne do wykonania zadań.

Aktywa obrotowe mają natomiast inny charakter. Ich cechą charakterystyczną

jest stosunkowo krótki okres ich przebywania w przedsiębiorstwie i wysoka rotacja.

Jest to więc majątek płynny.

Strona 2 z 15 opracowanie: Tomasz Walendowski

opracowanie: Tomasz Walendowski Strona 15 z 15

2. Produkcję w toku:

- struktura i długość cyklu produkcyjnego,

- rodzaj wyrobu i jego struktura konstrukcyjno – techniczna,

- organizacja procesu produkcyjnego,

3. Wyrobów gotowych:

- struktura asortymentowa wytworzonych wyrobów,

- organizacja i struktura kanałów dystrybucji,

- charakterystyka rynku.

Główne powody tworzenia zapasów

1. Zapewnienie dostępności dóbr w momencie występowania popytu,

2. Neutralizowanie zmian popytu i produkcji, a także ewentualnego spóźnienia

dostaw.

3. Tworzenie buforów w procesie produkcji zapewniając tym samym łagodny i

efektywny ich przebieg.

4. uzyskiwanie upustów cenowych dzięki nabywaniu większych partii,

5. zapobieganie ujemnym skutkom wynikającym z określonych wahań zużycia

lub popytu,

6. Stosowana technologia produkcji wymagająca sezonowania surowców (np.

drewno).

7. Przeciwdziałanie stratom wynikającym z inflacji lub oczekiwanego deficytu na

rynku.

7. KOSZTY ZAPASÓW

Podział kosztów zapasów:

1.Koszty tworzenia zapasów

a. koszty fizycznego tworzenia zapasów

-koszty dostawy

-koszty zamówienia

-koszty transportu

-koszty manipulacji

b. koszty procesów manipulacyjnych

2.Koszty utrzymania zapasów

a. koszty zaangażowania kapitału

b. koszty magazynowania

c. koszty starzenia się zapasów

-koszty fizycznego starzenia się zapasów

-koszty moralnego starzenia się zapasów

3.Koszty wyczerpania się zapasów

a. dodatkowe koszty związane z wyczerpaniem się zapasów

b. utrata korzyści finansowych, wynikająca z wyczerpania zapasów

Koszty magazynowania i obsługi zapasów

1. zużycie materiałów i przedmiotów nietrwałych

Strona 14 z 15 opracowanie: Tomasz Walendowski

opracowanie: Tomasz Walendowski Strona 3 z 15

Najmniej płynnymi składnikami aktywów obrotowych są zapasy , a

charakteryzującymi się najwyższą płynnością są środki pieniężne. Bezpośrednio do

osiągania zysku przyczyniają się aktywa obrotowe, które dzięki swym stałym

przemianom tworzą nową wartość przy każdym obrocie.

Przedsiębiorstwo powinno dążyć do relatywnie wysokiego udziału aktywów

obrotowych przynoszących zysk. Większy udział aktywów obrotowych w strukturze

majątku ma jeszcze tę zaletę, że zwiększa płynność majątkową przedsiębiorstwa.

W grupie aktywów obrotowych wykazuje się składniki majątku nie zaliczone do

aktywów trwałych. Aktywa te wykazują znaczną zmienność w krótkim okresie czasu.

Choć i tej grupie znajdują się takie aktywa, które wykazują względną stałość oraz

takie, które w krótkim okresie czasu znacznie się zmieniają. Zapasy to:

1. Materiały

2. Półprodukty i produkty w toku

3. Produkty gotowe

4. Towary

5. Zaliczki na dostawy.

Zapasy są to rzeczowe aktywa obrotowe tzn. te, które są nabyte lub

wytworzone we własnym zakresie przeznaczone do zużycia (materiały) lub

odsprzedaży (produkty gotowe, towary).

W obrębie aktywów obrotowych wykazywane są m.in.:

B.I. Zapasy

W ramach zapasów wyróżnia się kilka grup:

• materiały (B.I.1.) - są to surowce podstawowe i pomocnicze,

półfabrykaty obcej produkcji, opakowania, paliwo, części zamienne;

• półprodukty i produkty w toku produkcji (B.I.2.) - to półfabrykaty

czyli nie gotowe produkty własnej produkcji, a także wykonywane

produkty jeszcze przed ukończeniem;

• produkty gotowe (B.I.3.) - są to wyroby gotowe wykazywane według

kosztu wytworzenia;

• towary (B.I.4.) - to rzeczowe składniki majątku nabyte w celu sprzedaży;

• zaliczki na dostawy (B.I.5.) – są to zaliczki wpłacone przez

przedsiębiorstwo na poczet przyszłych dostaw (nie rozliczonych do dnia

sporządzenia bilansu).

O postaci i wielkości zapasów oprócz rodzaju i rozmiarów prowadzonej

działalności gospodarczej decyduje szereg czynników zależnych i niezależnych

od podmiotu gospodarczego. Rozpoznanie czynników zapasotwórczych pozwala

na świadome kreowanie zapasów na poziomie gospodarczo niezbędnym i

5. OCENA DOSTAWCÓW. ALGORYTM POSTĘPOWANIA

1. Ustalić kryteria oceny, np.:

a/ jakość

b/ terminowość

c/ koszt

d/ poziom obsługi i niezawodności

2. Wymienionym kryteriom przypisać wagi, np.:

kryterium waga

jakość 8

terminowość 6

koszt 4

poziom obsługi i niezawodności 2

3. Przypisać punkty każdemu z kryteriów, np.:

1-„ocena niedostateczna”

5-„ocena bardzo dobra”

4. Przemnożyć przez odpowiednią wagę (w wyniku czego otrzymujemy

końcowe wartości oceny kryteriów).

W wyniku otrzymujemy:

Dostawca „A”

kryterium

waga

oc. pkt.ważona ocena punktowa

JAKOŚĆ

TERMINOWOŚĆ

KOSZT

POZIOM OBSŁ.

RAZEM

6. RODZAJE ZAPASÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Zapasy bieżące – zużywane na bieżąco do produkcji.

Zapasy cykliczne – te, na które jest popyt sezonowy (zap. sezonowe).

Zapasy bezpieczeństwa – gromadzone ze względu na możliwość wystąpienia

jakichś nieprzewidzianych okoliczności dla utrzymania tempa produkcji.

Zapasy spekulacyjne – (zap. nadmierne) tworzone z wyprzedzeniem ze względów

finansowych lub zaopatrzeniowych.

Czynniki bezpośrednio oddziałujące na sterowanie zapasami:

1. Surowce i materiały:

- struktura asortymentowa,

- częstotliwość dostaw,

- charakterystyka strumieni zużycia,

- możliwości magazynowania,

Strona 4 z 15 opracowanie: Tomasz Walendowski

opracowanie: Tomasz Walendowski Strona 13 z 15

Ocena tego wskaźnika jest podobna do interpretacji wskaźnika produktywności

należności z tytułu dostaw i usług. Oba te wskaźniki należy rozpatrywać we

wzajemnym związku, bowiem ich niekorzystne rozejście się może oznaczać poważne

problemy z płynnością finansową. Poziom tego wskaźnika uzależniony jest od

pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynku w stosunku do dostawców oraz

panujących zwyczajów, a także od kosztu zobowiązań z tytułu dostaw i usług.

W przypadku, gdy zobowiązania z tytułu dostaw i usług stanowią

nieoprocentowane źródło finansowania działalności gospodarczej, okres spłaty

zobowiązań należy wydłużać. W ten sposób zwiększ się bowiem płynność i

rentowność firmy. Jeśli natomiast źródło to jest oprocentowane, a stopa procentowa

jest wyższa niż kredytu bankowego, wykorzystanie zobowiązań w finansowaniu

potrzeb w obrocie należy ograniczać, skracając cykle rozrachunkowe. Wówczas

poprawie ulega rentowność przedsiębiorstwa. Stąd też trudno jest określić, kiedy

wskaźnik ten przyjmuje wielkości niekorzystne.

finansowo opłacalnym. Rozmiary zapasów są kształtowane przez szereg

czynników, z których najważniejszymi są:

• własności dóbr tworzących zapas,

• kształtowanie się popytu na poszczególne dobra,

• warunki dostaw .

2. ZARZĄDZANIE ZAPASAMI

Kształtowanie się popytu na poszczególne dobra może być dokładnie

określone, może być znane prawdopodobieństwo przyszłego zapotrzebowania na

dane dobro lub może wystąpić całkowity brak informacji o przyszłym popycie.

Warunki dostaw charakteryzują okresy, jakie upływają między datą złożenia

zamówienia a datą dostawy. Dostawy mogą być natychmiastowe , okresy między

zamówieniami mogą być stałe , lub też okresy mogą być zmienne , ale o znanym

rozkładzie prawdopodobieństwa możliwych opóźnień.

Na dobór metody zarządzania zapasami bezpośredni wpływ ma rodzaj

prowadzonej działalności gospodarczej, która może mieć charakter produkcyjny,

usługo lub handlowy.

W działalności produkcyjnej problemy zarządzania zapasami skupiają się na

materiałach oraz na produkcji nie zakończonej, w skład której wchodzi produkcja

w toku oraz półfabrykaty własnej produkcji, a także na wyrobach gotowych.

Pod pojęciem pozycje asortymentowe rozumiane są surowce, materiały

podstawowe i pomocnicze, półfabrykaty obcej produkcji, paliwo, części

zamienne, opakowania i odpady.

Problemy zarządzania zapasami materiałowymi w produkcji obejmują

zagadnienia jak:

• określanie poziomu zapasów materiałowych, zapewniającego ciągłość

procesu produkcji oraz wykonywanie harmonogramów produkcji w

zakresie ilościowym, jakościowym i asortymentowym,

• politykę dostaw, kształtującą strukturę ilościowo-jakościową zapasów, a

poprzez ceny pozycji asortymentowych nabywanych z dostępnych źródeł,

wpływającą na kształtowanie się wyniku finansowego firmy produkcyjnej,

• minimalizowanie kosztów obsługi zapasów, na które wpływają poziom

zapasów i szybkość ich rotacji.

Zarządzanie zapasami produkcji nie zakończonej obejmuje :

• ustalania optymalnych partii produkcji wyrobów finalnych oraz partii

produkcji ich elementów składowych,

4. ZAOPATRZENIE

Zadania działu zaopatrzenia :

• Wyszukiwanie i aprobowanie dostawców

• Zapewnienie zaopatrzenia po najwyższym możliwym do zaakceptowania

koszcie.

• Ostrzeganie wszystkich zainteresowanych o spodziewanym opóźnieniu

dostawy

• Sprawdzanie faktur wystawionych przez dostawców

• Organizowanie wszelkich spotkań z dostawcami obecnymi jak i

potencjalni

• Zakupy nadzwyczajne

• Konsultacje w ustanawianiu cen dla materiałów lub usług wprowadzanych

na nowe rynki bądź po zmianach konstrukcyjnych.

• Działanie jako "okno na świat"

Procesy fizyczne, zachodzące w sferze logistyki zaopatrzenia obejmują :

• dopływy surowców, materiałów, elementów kooperacyjnych itp. do

przedsiębiorstwa

• wszelkie czynności manipulacyjne związane z odbiorem, transport

wewnętrznym i składowaniem dostaw

• przepływ materiałów do pierwszego stanowiska w procesie produkcji,

procesy informacyjne – obejmują: pozyskanie i gromadzenie informacji

oraz jej transformację prowadzą do ustalenia potrzeb materiałowych

przedsiębiorstwa oraz realizacji zakupów.

Strona 12 z 15 opracowanie: Tomasz Walendowski

opracowanie: Tomasz Walendowski Strona 5 z 15

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: