ROZDZIAŁ 2
PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU BADANIA STATYSTYCZNEGO
Pyt. 1
Pojęcie zbiorowości statystycznej, zasady jej wyodrębnienia oraz warunki, jakimi powinna odpowiadać.
ODP.
Zbiorowość statystyczna jest to podmiot badania statystycznego. Zbiorowość statystyczną nazywamy inaczej populacją bądź masą statystyczną. Zbiorowością statystyczną nazywamy zespół jednostek objętych badaniem statystycznym, posiadających jedną lub kilka cech wspólnych ( stałych ) oraz wiele cech różniących je. Zbiorowość Statystyczną mogą stanowić istoty żywe, rzeczy i zjawiska – jednak muszą spełniać warunki z powyższej definicji.
Aby wyróżniona zbiorowość była statystyczna, to jej elementy nie mogą różnić się od siebie pod względem cechy przedmiotowej ( czyli np. nie możemy uznać za zbiorowość psa i krzesła- bo muszą posiadać cechę stałą, która pozwoli nam określić co lub kto jest przedmiotem badań) –mowa zatem o jednorodności.
Pyt. 2
Kryteria podziału zbiorowości, rodzaje zbiorowości.
Są trzy kryteria podziału zbiorowości :
- treść ( dzieli się na jednorodne i niejednorodne)
- czas (statyczne i dynamiczne)
- liczebność (skończone i nieskończone)
Rodzaje zbiorowości:
-zbiorowości skończenie liczne – składają się z określonej przeliczanej liczby elementów ( np. banki w poznaniu w 2002r.)
-zbiorowości nieskończenie liczne- są tworzone przez elementy o nieprzeliczalnej liczbie. Są większe od dowolnej liczby naturalnej (np. organizmy żywe na kupi ziemskiej)
- Zbiorowości statyczne – tworzone przez jednostki, które istniały, istnieją lub będą istnieć w określonym momencie ( np. ludność polski na dzień 21.12.2002r.)
-Zbiorowości dynamiczne – tworzą jednostki obserwowane w pewnym przedziale czasu (kredyty konsumpcyjne udzielone przez peko bp w poznaniu od stycznia do grudnia 2002r.)
- zbiorowość jednorodna- tworzą jednostki nie zróżnicowane pod względem cechy stałej. Muszą one posiadać taką samą cechę przedmiotową, która umożliwia określenie zbiorowości jako statycznej. Jednostki badania muszą też być zróżnicowane pod względem różnych właściwości ( studenci wsb w poznaniu w roku akademickim 2002/2003)
- zbiorowość niejednorodna – jednostki nie posiadają takiej samej cechy przedmiotowej czyli stałej. (np. pracownicy WSB i Studenci WSB – ujęci w jednym zbiorze)
Pyt.3
Zbiorowość generalna a próba.
Kolejnym podziałem jest podział związany z pełną lub częściową obserwacją jednostek.
-Zbiorowość generalna –składa się z wszystkich elementów, w stosunku do której będziemy formułować wnioski. Liczebność może być skończona i nieskończona, a równocześnie statyczna i dynamiczna.
- Zbiorowość próbna(próba) – jest to część zbiorowości wybrana losowo lub przez wybór celowy. Liczebność jest mała gdy n jest mniejsze lub równe 30 a duża gdy n jest większe od 30.
Wybór elementów może być celowy (– czyli że o wyborze jednostek decyduje badacz, opierając się na merytorycznej znajomości problematyki badawczej- próba nie podlega działaniu prawa wielkich liczb) lub losowy( - zgodny z zasadami doboru według reguł metody reprezentacyjnej- wtedy działa prawo wielkich liczb).
Pyt.4
Desygnaty zbiorowości statycznej i ich podział.
Desygnatami zbiorowości nazywamy jej elementy czyli jednostki statystyczne (jednostki badania). Muszą być one jednoznacznie określone pod względem rzeczowym, czasowym i przestrzennym(czyli kogo lub co badamy, kiedy i gdzie)
Dzielą się na :
-proste – czyli takie której elementy nie tworzą zbiorowości statycznych.
- złożone- czyli takie której elementy mogą tworzyć dalsze zbiorowości.
Ważne pojęcia:
SUMA JEDNOSTEK STATYSTYCZNYCH – oznaczamy ją symbolem N – jest to suma jednostek zbiorowych czyli n1=n2=n3 ( małe ni gdzie i to liczba naturalna )
Pyt.5
Pojęcie cechy statystycznej, podział i rodzaje.
ODP .
Cechami statystycznymi nazywamy właściwości jednostek statystycznych .
Dzielą się one na :
- stałe ( rzeczowe, czasowe i przestrzenne)
- zmienne ( rzeczowe(ilościowe(ciągłe i skokowe) i jakościowe) , czasowe i przestrzenne )
Cechy stałe to takie które są wspólne dla wszystkich jednostek zbiorowości i opierając się na nich dokonujemy wyodrębnienia jednorodnej zbiorowości, czyli umożliwiają one scalenie poszczególnych jednostek w jednorodną zbiorowość i odgraniczenie od innych zbiorowości.
Cechy zmienne to takie które różnicują jednoski między sobą. Dzielą się one na :
- przeczowe mierzalne – inaczej ilościowe – czyli cechy które można wyrażić w jednostkach miary .dzielimy je na :
- ciągłe – mogą przyjmować wszystkie liczby rzeczywiste z
określonego przedziału liczbowego ( np. wzrost można podać 1,50m
albo 150cm itd.)
- skokowe- przyjmują skończony lub przeliczany zbiór wartości w
danej skali liczbowej (np. liczba rodzeństwa danej jednostki – czyli
może być tylko 1, 2, 3, itd…)
- cechy niemierzalne- inaczej jakościowe, można je wyrazić za pomocą opisu ( np. płeć)
Ważne pojęcia :
Quasi –ciągła jest to cecha charakteryzująca się numerami np. mieszkanie 1 i 2 izbowe, 3 i 4 izbowe itd.
Quasi – porządkowa to cecha która charakteryzuje się opisem – np. standard pokoju – niski i wysoki .
Pyt. 6
Przykłady zbiorowości według schematów z książki )
- osób, rzeczy, zjawisk
- ocena jednorodności zbiorowości
-wyróżnienie cech zmiennych i ich wariantów
-określenie rodzaju cechy zmiennej
PRZYKŁAD!!!!
Obserwacji poddano kredytobiorców PKO BP w Poznaniu w 2003 roku.
Zbiorowość: kredytobiorcy
Jednostka: kredytobiorca
Cecha stała: rzeczowa (kogo badamy) – kredytobiorca
Czasowa ( kiedy badamy ) – 2003 rok
Przestrzenna ( gdzie badamy ) – w PKO BP w Poznaniu
TabelkaJ
Zbiorowość:
- kredytobiorcy PKO BP w Poznaniu w 2003r.
Cechy zmienne:
1.) Płeć
2.) Wiek
3.) Wykształcenie
4.) Rodzaj kredytu
Warianty cechy:
1.) Mężczyzna, Kobieta, Kobieta, itd.
2.) 34, 56 ,76,35, itd..
3.) Wyższe, średnie , wyższe, podstawowe itd..
4.) Konsumpcyjny, inwestycyjny, lombardowy itd…
Określenie cechy:
1.) Rzeczowa, jakościowa
2.) Rzeczowa, ilościowa, ciągła
3.) Rzeczowa, jakościowa
4.) Rzeczowa jakościowa.
ZARZADZANIE-WSB