Zatrudnianie pracowników tymczasowych.pdf

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

w Lublinie

Adam Bernau

e-mail: adam@bernau.pl

www.bernau.pl

Zatrudnianie pracowników tymczasowych

www.pracatymczasowa.bernau.pl

Praca magisterska opracowana

pod kierownictwem

Dr hab. prof. nadzw. Teresy Liszcz

Lublin 2006

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie - s. 3

Rozdział I. Podmioty uczestniczące w zatrudnianiu tymczasowym

§ 1. Agencja pracy tymczasowej - s. 8

§ 2. Pracodawca użytkownik - s. 10

§ 3. Pracownik tymczasowy - s. 16

Rozdział II. Czynności poprzedzające zawarcie umowy o pracę tymczasową

§ 1. Uzgodnienia między agencją pracy tymczasowej

a pracodawcą użytkownikiem - s. 19

§ 2. Informacja związkowa - s. 27

Rozdział III. Umowa o pracę tymczasową

§ 1. Rodzaje umowy - s. 30

§ 2. Składniki treści umowy - s. 31

Rozdział IV. Czas pracy i czas wypoczynku pracowników tymczasowych

§ 1. Czas pracy pracowników tymczasowych - s. 34

§ 2. Urlop wypoczynkowy - s. 37

Rozdział V. Standardy ochrony prawnej pracowników tymczasowych

§ 1. Zasada równego traktowania - s. 42

§ 2. Limitowanie okresu wykonywania pracy tymczasowej - s. 46

§ 3. Bezpieczeństwo i zdrowie w pracy pracowników

tymczasowych - s. 48

§ 4. Odpowiedzialność agencji pracy tymczasowej - s. 51

§ 5. Odpowiedzialność pracodawcy użytkownika - s. 53

Rozdział VI. . Ustanie stosunku pracy z pracownikiem tymczasowym - s. 55

Zakończenie - s. 59

Bibliografia - s. 63

Wprowadzenie

1 stycznia 2004 r. weszła w życie ustawa o zatrudnianiu pracowników

tymczasowych 1 , która po raz pierwszy kompleksowo uregulowała zjawisko

pracy tymczasowej w Polsce. Zgodnie z art. 1, ustawa reguluje zasady

zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawcę będącego agencją

pracy tymczasowej oraz zasady kierowania tych pracowników do wykonywania

pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika. Cechą charakterystyczną

tego systemu są specyficzne trójstronne relacje pomiędzy trzema podmiotami:

agencją pracy tymczasowej, pracodawcą użytkownikiem i pracownikiem

tymczasowym.

Specyfika polega na tym, że pracownik tymczasowy zawiera umowę z

jednym podmiotem - agencją pracy tymczasowej, a wykonuje pracę na rzecz i

pod kierownictwem innego podmiotu - pracodawcy użytkownika. Tego

ostatniego łączy umowa jedynie z agencją pracy tymczasowej. Agencja jest

natomiast podmiotem, którą łączy więź prawna z obiema stronami - zawiera

umowę z pracownikiem tymczasowym i drugą z pracodawcą użytkownikiem.

Pierwsza agencja pracy tymczasowej powstała w USA w 1948 r.,

w Polsce natomiast w 1994 r. Dlatego też na długo przed wejściem w życie

ustawy o z.p.t. leasing pracowniczy (czyli wynajmowanie pracowników) było

możliwe przy wykorzystaniu zasady swobody umów. W związku jednak z coraz

częstszym korzystaniem z pracy tymczasowej, pojawiła się w Polsce 24 sierpnia

2001 r. pierwsza regulacja ustawowa w tej materii, która zaczęła obowiązywać

od 1 stycznia 2002 r. 2 Wprowadzono wówczas do Kodeksu pracy 3 art. 298 3 ,

który odnosił się jedynie do niektórych aspektów tej formy zatrudnienia.

Zgodnie z tym przepisem podmiot, który zamierzał korzystać z pracy

pracownika zatrudnionego przez pracodawcę będącego agencją pracy

tymczasowej, był zobowiązany przekazać tej agencji informacje dotyczące

rodzaju pracy, która ma być powierzona temu pracownikowi, wymagań

kwalifikacyjnych oczekiwanych od pracownika oraz warunków wykonywania

tej pracy. W czasie korzystania z pracy pracownika skierowanego przez

pracodawcę (agencję pracy tymczasowej) podmiot ten był zobowiązany

1 Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2003, Nr 166, poz. 1608, zm. Dz. U. z

2004, Nr 96, poz. 959), zwana w dalszej części ustawą o z.p.t.

2 Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 128,

poz. 1405)

3 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998, Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), zwana w dalszej części k.p.

zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy. To była całość

uregulowania na tamten czas. Przepis ten nie wyjaśniał wielu istotnych kwestii

dotyczących pracy tymczasowej.

Drugą niejako zapowiedzią kompleksowego uregulowania pracy

tymczasowej w Polsce była nowelizacja ustawy o zatrudnieniu

i przeciwdziałaniu bezrobociu z dnia 20 grudnia 2002 r 4 . Ustawodawca

usankcjonował w niej prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie

pośrednictwa pracy m.in. przez agencje pracy tymczasowej. Art. 37 ust. 4

znowelizowanej ustawy przesądzał, że usługi w zakresie zatrudniania

pracowników w celu ich udostępniania stronie trzeciej, którą może być osoba

fizyczna lub prawna, zwana dalej przedsiębiorcą użytkownikiem, wykonują

wyłącznie agencje pracy tymczasowej. Ustawa ta określała także warunki

tworzenia i działalności agencji pracy tymczasowej jako podmiotu

wykonującego zadania w zakresie pośrednictwa pracy.

Obecnie ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu zastąpiła

ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 5 , która zawiera

analogiczne regulacje w zakresie agencji pracy tymczasowej co jej

poprzedniczka. Natomiast art. 298 3 k.p. został uchylony przez art. 29 ustawy o

z.p.t. z dniem wejścia jej w życie.

Zgodnie z ustawową definicją 6 , praca tymczasowa to wykonywanie na

rzecz danego pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy niż wskazany w

ustawie, zadań:

- o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym,

- których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez

pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe,

- których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika

zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika

Muszą zatem wystąpić łącznie dwie przesłanki, tj. tymczasowy charakter

pracy oraz maksymalny termin trwania umowy. Maksymalne terminy określa

art. 20 ustawy o z.p.t., o czym będzie mowa w rozdziale V.

Zadania o charakterze sezonowym charakteryzują się tym, że mogą być

wykonywane tylko w okresie odpowiadającym określonej porze roku lub w

4 Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, z późn. zm);

Ustawa z dnia 20 grudnia 2002 o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz.

65)

5 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99 poz. 1001 z późn. zm.),

zwana w dalszej części ustawą o promocji zatrudnienia.

6 Art. 2 pkt 3 ustawy o z.p.t.

czasie występowania właściwych dla danej pory roku warunków

atmosferycznych 7 .

W przypadku zadań o charakterze okresowym chodzi o zadania

obejmujące powtarzalne czynności robocze, wykonywane przez określony czas.

Natomiast zadania o charakterze doraźnym stanowią jednorazową czynność

roboczą.

Natomiast pozostałe zadania, które mogą być powierzane pracownikom

tymczasowym, charakteryzuje to, że są wykonywanie u pracodawcy

użytkownika w sposób ciągły przez jego własnych pracowników, jednakże w

sytuacjach określonych w ustawie o z.p.t. kwalifikują się do powierzenia także

w charakterze pracy tymczasowej. Ustawa nie określa jednak, kto i w jaki

sposób dokonuje oceny, czy stali pracownicy są w stanie terminowo wykonać

zadania, do jakich miałby być ewentualnie skierowany pracownik tymczasowy.

W związku z tym decyzja ta zależy od oceny pracodawcy.

Agencje pracy tymczasowej z entuzjazmem przyjęły nowy akt prawny. Po

10 latach istnienia ta forma zatrudnienia, stanowiąca ważne narzędzie walki z

bezrobociem, została prawnie zdefiniowana. Podstawowym celem ustawy było

objęcie pracowników tymczasowych przepisami prawa pracy gwarantującymi

im status pracowniczy. Zapewniono im m.in. prawo do urlopu

wypoczynkowego, zaliczanie okresu takiej pracy do pracowniczego stażu pracy

przy ustalaniu prawa do świadczeń rentowych i emerytalnych. Ustawa o z.p.t.

daje możliwość zatrudniania osób pozostających bez pracy nawet na krótkie

okresy czasu, jednak w zgodzie z zasadami obowiązującymi przy pracowniczym

stosunku pracy, a przy tym daje możliwość zdobycia lub poszerzenia

doświadczenia zawodowego.

Istotnym przepisem gwarantującym właśnie pracownikom tymczasowym

uprawnienia pracownicze jest art. 5 ustawy o zatrudnianiu pracowników

tymczasowych, zgodnie z którym w zakresie nieuregulowanym odmiennie

przepisami ustawy i przepisami odrębnymi do agencji pracy tymczasowej,

pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika stosuje się przepisy

prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika. Wyjątek od tej

zasady stanowi art. 6 ustawy o z.p.t. stanowiący, że do pracowników

tymczasowych nie stosuje się przepisów ustawy o szczególnych zasadach

rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących

pracowników 8 . Taka formuła istotnie zwiększa ochronę prawną tej grupy

7 Wyrok SN z 3 kwietnia 1986 r. III URN 20/86

8 Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn

niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.), zwana w dalszej części ustawą o zwolnieniach

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: