WykladSIT_05.pdf

6. Metody pozyskiwania danych

Jedną z podstawowych funkcji systemu informacji przestrzennej jest pozyskiwanie

danych. Od jakości pozyskanych danych i ich kompletności będą zależały przyszłe

możliwości wykorzystania systemu. Należy bardzo precyzyjnie zdefiniować pod względem

przestrzennym obiekty, o których informacje będą przechowywane w systemie. Określić

zakres wymaganych dla nich atrybutów opisowych oraz ustalić wymagania dokładnościowe.

W zagadnieniu pozyskiwania danych, oprócz dosłownego rozumienia czynności,

zawartych jest również wiele dodatkowych funkcji służących do weryfikacji i wstępnego

opracowania wprowadzanych danych. Duże znaczenie ma mają tutaj również funkcje

związane z aktualizacją danych. Szczególnie znaczenie aktualizacji ujawnia się w przypadku

systemów informacji o terenie, gdzie zmienność danych dotyczących modelowanej

rzeczywistości jest bardzo duża.

Do podstawowych metod pozyskiwania danych zaliczamy:

− pomiary terenowe,

− digitalizację map,

− trójwymiarowa digitalizację fotogrametryczną (stereodigitalizację),

− skanowania i wektoryzację map.

− metody fotogrametrii i teledetekcji,

− transfer danych z innych systemów.

Zakres zastosowania wymienionych metod zależy od wielu czynników, w tym od

wymagań jakościowych oraz uwarunkowań technicznych i ekonomicznych. Inne metody

będą zastosowane do pozyskiwania danych wektorowych a inne do pozyskiwania danych

rastrowych.

Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 64

6.1. Pomiary bezpośredni

Pomiar bezpośredni ma zasadnicze znaczenie w metodach pozyskiwania danych do

systemów informacji o terenie, co wnika to głównie z potrzeby zachowania wysokiej

dokładności gromadzonych danych. Obecnie najczęściej do pomiaru bezpośredniego

wykorzystywane są nowoczesne tachimetry elektroniczne z automatyczną rejestracją danych

pomiarowych. Dane pomiarowe (odległość skośna, kąt pionowy i kąt poziomy) już w trakcie

pomiaru mogą być natychmiast przekształcane na współrzędne punktów X Y H,

określających położenie szczegółów terenowych. Znacznym usprawnieniem procesu pomiaru

może być wykorzystanie technik GPS. Proces pomiarowy kończy się więc wykazem punktów

w postaci elektronicznej i szkicem polowym.

Rys. 6.1. Szkic polowy z pomiaru tachimetrycznego

Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 65

Po wprowadzeniu do systemu pomierzonych punktów konieczne będzie dokonanie na

podstawie szkicu, odpowiedniego połączenia punktów aby uzyskać obraz pomierzonych

obiektów.

Rys. 6.2. Ilustracja wyników pomiaru tachimetrycznego

Jeśli zastosujemy techniki kodowania terenowego możemy ten proces w znacznej części

pominąć gdyż w wyniku pomiaru informacja będzie wstępnie zakodowana i pozostanie

ewentualnie wykonanie drobnych korekt.

Przy zastosowaniu metody domiarów prostokątnych gdzie wynikiem pomiaru jest

jedynie szkic polowy niewątpliwie cały proces wprowadzania danych do systemu musi być

prowadzony interaktywnie z wykorzystaniem szkicu i procedur wprowadzania danych

geometrycznych oferowanych przez oprogramowanie. Na początek wprowadza się punkty

oparcia linii pomiarowych a potem na podstawie miar bieżących i domiarów od linii

pomiarowych oraz innych związków geometrycznych zawartych na szkicach uzyskuje się

współrzędne lokalizujące poszczególne obiekty. Jednocześnie z danymi geometrycznymi

wprowadzane są zapisane na szkicu informacje opisowe dotyczące pomierzonych obiektów.

Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 66

Rys. 6.3. Szkic polowy z pomiaru metodą domiarów prostokątnych

Metoda domiarów prostokątnych ma obecnie małe znaczenie jeśli chodzi o

wykorzystanie w prowadzonych pomiarach może być jednak bardzo użyteczna w przypadku

wykorzystywania materiałów archiwalnych. Ośrodki dokumentacji geodezyjnej i

kartograficznej pełne są operatów na podstawie, których dokonywano aktualizacji map. Jeśli

metoda digitalizacji lub wektoryzacji nie są wystarczające do pozyskania danych możemy

sięgnąć do tych operatów i na podstawie obliczonych w nich współrzędnych, dzienników

pomiarowych, szkiców wprowadzić dane do systemu korzystając z funkcji interaktywnego

wprowadzania danych.

6.2. Digitalizacja

Proces digitalizacji polega na rejestracji punktów z materiału analogowego w układzie

współrzędnych urządzenia (digitizera) a następnie ich transformacji na powiązany z nim

matematycznie układ terenowy. Proces digitalizacji rozpoczyna się wpasowaniem materiału

analogowego w układ geodezyjny. Zadanie realizowane jest przez wskazanie punktów

dostosowania czyli zarejestrowanie w układzie urządzenia współrzędnych punktów P(x,y),

których współrzędne geodezyjne P(X,Y) są znane. Punkty powinny być rozmieszczone na

Waldemar Izdebski - Wykłady z przedmiotu SIT / Mapa zasadnicza 67

obrzeżach digitalizowanego fragmentu mapy a ich liczba powinna zapewnić możliwość

wyznaczenia parametrów transformacji metodą najmniejszych kwadratów. Najczęściej

stosowanymi modelami transformacji są metoda Helmerta, afiniczna i biliniowa.

Rys. 6.4. Digitizer

Postęp w technologii przetwarzania rastrów spowodował znaczny spadek znaczenia

digitalizacji jako metody pozyskiwania danych.

6.3. Stereodigitalizacja

Stereodigitalizacja zdjęć lotniczych polega na rekonstrukcji modelu przestrzennego

zrealizowanej na autografie analogowym, analitycznym lub cyfrowym. Rekonstrukcja modelu

przestrzennego oparta jest o parę zdjęć tworzącą stereogram. Na podstawie współrzędnych

uzyskanych w układzie modelu drogą transformacji uzyskuje się współrzędne szczegółów

terenowych w układzie geodezyjnym.

Rys. 6.5. Autograf analogowy Wild A8

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: