Mieczysław Gogacz - (1987) Elementarz metafizyki.pdf
(
793 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - M. Gogacz - Elementarz metafizyki
MIECZYSŁAW GOGACZ
ELEMENTARZ METAFIZYKI
Edycja internetowa wydania drugiego
Mieczysław Gogacz
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA ...................................................................................................................................................... 5
Rozdział I. SPOTKANIE ŹRÓDŁEM POZNANIA I PRZEDMIOTU NAUK..................................................... 9
1.
Mowa serca jako bytowy skutek spotkania............................................................................................... 9
2.
Uwyraźnianie się przedmiotu nauk......................................................................................................... 12
Rozdział II. BYT Z POZYCJI SPOTKANIA I POZNANIA............................................................................... 15
1.
Mowa serca jako doświadczenie bytu..................................................................................................... 15
2.
Istotowe pryncypia bytu (forma jako akt i materia jako możność) ......................................................... 16
3.
Niepełna istota (quidditas) i pełna istota (subsystencja) ......................................................................... 19
4.
Wewnętrzny w bycie akt istnienia .......................................................................................................... 20
5.
Dwa sposoby zidentyfikowania w bycie aktu istnienia........................................................................... 21
6.
Wykluczenie krążenia pryncypiów i wiedzy podczas spotkania bytu z intelektem (reditio i gnoza) ..... 23
Rozdział III. BYT W ASPEKCIE PRZYCZYN .................................................................................................. 25
1.
Wewnętrzne przyczyny bytu (istnienie jako akt i istota jako możność) ................................................. 25
a)
Ujęcie strukturalne ........................................................................................................................... 25
b)
Ujęcie genetyczne ............................................................................................................................ 27
2.
Zewnętrzne przyczyny bytu .................................................................................................................... 28
a)
Samoistny akt istnienia przyczyną sprawczą zależnych aktów istnienia ......................................... 28
b)
Substancje przyczynami celowymi istoty bytów ............................................................................. 31
Rozdział IV. TRANSCENDENTALNE WŁASNOŚCI BYTU I PIERWSZE ZASADY................................... 33
1.
Poznawcza kolejność transcendentaliów ................................................................................................ 33
2.
Odrębność bytu ....................................................................................................................................... 34
3.
Jedność bytu............................................................................................................................................ 35
4.
Realność bytu.......................................................................................................................................... 36
5.
Pryncypia bytu a pierwsze zasady wyrażające transcendentalia ............................................................. 37
6.
Prawda jako własność bytu ..................................................................................................................... 39
7.
Dobro Jako własność bytu ...................................................................................................................... 39
8.
Piękno jako własność bytu...................................................................................................................... 40
9.
Zamienność bytu z transcendentaliami ................................................................................................... 42
Rozdział V. RELACJE......................................................................................................................................... 43
1.
Budowa relacji ........................................................................................................................................ 43
2.
Podział relacji ......................................................................................................................................... 45
a)
Relacje transcendentalne .................................................................................................................. 45
b)
Relacje kategorialne ......................................................................................................................... 45
c)
Istnieniowe relacje sprawcze............................................................................................................ 46
d)
Istnieniowe relacje osobowe ............................................................................................................ 46
e)
Istnieniowe relacje nieosobowe ....................................................................................................... 48
f)
Relacje istotowe ............................................................................................................................... 49
2
Rozdział VI. DOMINUJĄCY W BYCIE AKT ISTNIENIA ............................................................................... 50
1.
Pluralistyczne zidentyfikowanie istnienia............................................................................................... 50
2.
Typy aktów istnienia............................................................................................................................... 53
3.
Inne koncepcje istnienia.......................................................................................................................... 55
Rozdział VII. ISTNIENIE SAMOISTNE - BÓG.................................................................................................59
1.
Wykrycie samoistnego aktu istnienia...................................................................................................... 59
2.
Struktura samoistnego aktu istnienia ...................................................................................................... 60
3.
Bóg tożsamy z samoistnym aktem istnienia ........................................................................................... 61
4.
Stwarzanie (creatio esse)......................................................................................................................... 63
5.
Podtrzymywanie bytu w istnieniu (conservatio esse) ............................................................................. 65
6.
Inne koncepcje Boga............................................................................................................................... 66
7.
Monizm i pluralizm................................................................................................................................. 69
Rozdział VIII. PODMIOT SPOTKANIA - CZŁOWIEK .................................................................................... 71
1.
Mowa serca drogą do problemu człowieka............................................................................................. 71
2.
Bytowa struktura człowieka.................................................................................................................... 72
3.
Ujęcie genetyczne stanowiących człowieka przyczyn wewnętrznych.................................................... 72
4.
Dusza człowieka ..................................................................................................................................... 73
5.
Ciało człowieka....................................................................................................................................... 74
6.
Zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny człowieka..................................................................................... 75
7.
Człowiek jako osoba ............................................................................................................................... 75
8.
Godność osoby........................................................................................................................................ 76
9.
Miłość jako relacja osobowa................................................................................................................... 78
10.
Wiara jako relacja osobowa .................................................................................................................... 80
11.
Nadzieja jako relacja osobowa................................................................................................................ 81
12.
Humanizm, religia, ciemna noc miłości.................................................................................................. 82
Rozdział IX. RELACJA POZNANIA JAKO SKUTEK SPOTKANIA............................................................... 83
1.
Poznanie niewyraźne (realne relacje między bytem i intelektem możnościowym) ................................ 83
2.
Poznanie wyraźne (tworzenie wiedzy).................................................................................................... 85
3.
Kontemplacja i mistyka .......................................................................................................................... 88
4.
Uwagi o odmianach metafizyki .............................................................................................................. 89
Rozdział X. RELACJA POSTĘPOWANIA JAKO PRZEJŚCIE ZE SPOTKANIA DO OBECNOŚCI ............. 91
1.
Przedmiot etyki ....................................................................................................................................... 91
2.
Pryncypia postępowania (sumienie, kontemplacja, mądrość)................................................................. 92
3.
Teoria wartości ....................................................................................................................................... 95
4.
Metanoia i humanizm kultury ................................................................................................................. 96
5.
Problem powinności................................................................................................................................ 97
Rozdział XI. METODY I STRUKTURA METAFIZYKI ................................................................................... 98
1.
Identyfikowanie bytu jako metoda uzyskiwania twierdzeń metafizyki .................................................. 98
2.
Szukanie zgodności wiedzy z bytem jako metoda uznawania twierdzeń metafizyki ............................. 99
3.
Krótka historia metod metafizyki ........................................................................................................... 99
4.
Uwyraźnienie metody identyfikowania i uznawania twierdzeń metafizyki.......................................... 101
3
5.
Kolejność twierdzeń metafizyki............................................................................................................ 102
Rozdział XII. Z DZIEJÓW METAFIZYKI BYTU............................................................................................ 106
1.
Okres do XX wieku .............................................................................................................................. 106
2.
Powody różnych recepcji myśli św. Tomasza ...................................................................................... 108
3.
Tomizm tradycyjny............................................................................................................................... 108
4.
Tomizm lowański i transcendentalny ................................................................................................... 109
5.
Tomizm egzystencjalny i konsekwentny .............................................................................................. 110
6.
Problem jednej recepcji myśli św. Tomasza ......................................................................................... 112
7.
Uwagi o życiu św. Tomasza ................................................................................................................. 112
SŁOWNIK TERMINÓW................................................................................................................................... 114
4
PRZEDMOWA
Książkę tę stanowi ukazywanie powodów tego, czym byt jest i że jest, zarazem
wszystkiego, co podstawowe i wyjściowe w uprawianiu metafizyki. Przez metafizykę
należy rozumieć identyfikację wewnętrznych i zewnętrznych pryncypiów bytu, to
znaczy pierwszych i realnych powodów tego, czym byt jest i że jest. To, co podstawowe
i wyjściowe, staram się ukazywać w sposób, który ujawnia drogi dojścia do twierdzeń
metafizyki. Jest to więc ujęcie heurystyczne, odsłaniające byt wyraźniej niż zespół
samych twierdzeń o bycie, bez tłumaczenia się, w jaki sposób je odkryliśmy. Nie są to
więc twierdzenia dowolne. Ich źródłem jest wynik spotkania, nazywany poznaniem
niewyraźnym. Metafizykę jako zespół zdań o pryncypiach bytu stanowi wierne ujęcie
skutków bytowego spotkania.
Metafizyki różnią się od siebie dopiero na poziomie poznania wyraźnego, to
znaczy z powodu wywoływanych przez kulturę zakłóceń w przekazywaniu doznań z
poziomu poznania niewyraźnego w ujęciach na poziomie poznania wyraźnego.
Dokładny i wierny opis skutków naszego spotkania z oddziałującym na nas bytem
stanowi pierwotną i wyjściową, wprost elementarną wiedzę o wewnętrznej zawartości
bytu. Za pomocą rozumowań możemy uwyraźniać i rozwijać tę wiedzę. Książka o
skutkach spotkania jest więc wprost elementarzem wiedzy o bycie, istniejącym realnie i
udostępniającym informację o swej wewnętrznej budowie. Jest więc jako elementarz
punktem wyjścia każdej metafizyki, którą wciąż należy precyzować, by uzyskać jak
największą zgodność ujęć z bytem, ujawniającym stanowiące go jego wewnętrzne
pryncypia. Także ten elementarz metafizyki należy precyzować, poprawiać, uzupełniać,
przeformułowywać, gdyż interesuje nas i jest dla nas ważna prawda o bycie, a nie
stanowiący metafizykę układ zdań. Metafizyk nie broni metafizyki, broni zawsze
rzeczywistości, a tym samym prawdy o bytach. Jest wierny istnieniu i istocie bytu, a nie
ujęciom i wiedzy. Broni tylko tej wiedzy, która wiernie przekazuje to, czym byt jest i że
właśnie istnieje, skoro kontaktuje się z nami swą bytową zawartością. I właśnie
istnienie bytu jest miarą i sprawdzianem naszej wiedzy, a nie intelekt i poznanie, które
tylko wypełniają się tym, co byt przekazuje dzięki wywołanemu przez siebie spotkaniu.
5
Plik z chomika:
Michal_Raj
Inne pliki z tego folderu:
Mieczysław Gogacz - (2009) Niepełnosprawność.pdf
(736 KB)
Mieczysław Gogacz - (2006) Życie społeczne w duchu ewangelii.pdf
(798 KB)
Mieczysław Gogacz - (2001) Skrzydła aniołów.pdf
(1337 KB)
Mieczysław Gogacz - (1999) Kościół moim domem.pdf
(1143 KB)
Mieczysław Gogacz - (1999) Etyka i medycyna.pdf
(246 KB)
Inne foldery tego chomika:
pomniejsze prace
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin