Mam prawo czuć się dobrze i bezpiecznie – dotyk dobry, zły i potajemny.

Scenariusz zajęć wychowawczo – profilaktycznych.

Cele:

-         dzieci będą sobie uświadamiały, że mogą odmówić dorosłym, gdy zmuszają je do czegoś, czego one nie lubią,

-         dzieci poznają niektóre prawa dziecka,

-         dzieci będą zachęcane do odwagi mówienia o sytuacjach wstydliwych,

-         dzieci wskażą na ilustracjach   który dotyk jest „dobry”, „zły” a który „potajemny”.

Przebieg zajęcia:

1.Wychowawca zaprasza wszystkie dzieci do  wspólnego kręgu i proponuje zabawę

   pt. „Iskierka przyjaźni”. Wszyscy trzymają się za ręce. Jedno z dzieci wygłasza 

   formułkę: Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci do moich rąk.

       Pod koniec wypowiedzi dziecko daje impuls osobie stojącej po jego prawej stronie. Był to lekki uścisk dłoni. Ten sam impuls przechodzi kolejno od osoby do osoby aż do powrotu do nadawcy, który mówi:

     Iskierka przyjaźni wróciła jako duży płomień, który rozpali ognisko przyjaźni.

Wychowawca mówi: mam nadzieję, że już wszyscy czyją się radośnie i są rozgrzani iskierką przyjaźni. Są jednak czasem takie sytuacje, które zdarzają się dzieciom, a które nie sprawiają im przyjemności. Dzisiaj porozmawiamy sobie o różnych sposobach dotykania.

2. Zabawa: „Czy mogę cię dotknąć?”

Wychowawca podchodzi do każdego dziecka i pyta, np. czy mogę cię dotknąć w policzek, nos itp.

3. Rozmowa z dziećmi na temat różnych rodzajów dotyku, poparta ilustracjami, opisami różnych sytuacji i osobistymi przeżyciami dzieci i nauczycielki. Dzieci odpowiadają na pytania:

-         Czy lubicie być dotykani i przytulani?

-         Przez kogo lubicie być dotykani?

-         Kiedy dotyk sprawia wam przyjemność?

Swobodne wypowiedzi dzieci. Jeśli dzieciom trudno jest mówić na ten temat, prowadzący sam opowiada, co jemu sprawiało przyjemność, gdy był dzieckiem albo o tym, jak znane mu osoby – dzieci lub dorośli  - lubią być dotykane.

-         A w jaki sposób dzieci nie lubią być dotykane?

( Jeśli dzieciom trudno jest  od razu odpowiedzieć, nauczyciel podaje przykład: starszy brat bije młodszego). Następnie dzieci podają znane sobie przykłady nieprzyjemnego, czy wręcz przykrego dotykania.

Prowadzący wiesza na tablicy ilustracje przedstawiające trzy rodzaje dotyku i napisy : DOBRY, ZŁY, POTAJEMNY. Prosi by dzieci przyjrzały się obrazkom i podzieliły się wrażeniami na temat ich treści. Wyjaśnia, co oznacza dotyk „potajemny”: to taki dotyk, który dotyczy tych części ciała, które zakrywa kostium kąpielowy. Taki dotyk, którego się wstydzimy i o którym dorośli czasem nie pozwalają lub wstydzą się mówić, będziemy nazywać „dotykiem potajemnym”.    Dzieci  dobierają odpowiednie obrazki do napisów.

4. Zabawa w sferze ruchu: „Dotyk dobry – dotyk zły”

Dzieci przy muzyce o miłym, radosnym nastroju biegają dotykając się, wymieniają między sobą uśmiechy i ukłony. Gdy zaczyna  grać muzyka o groźnym, smutnym nastroju dzieci w sposób pantomimiczny wyrażają uczucia niepokoju, lęku, strachu i przerażenia.

5. Gdy muzyka milknie nauczycielka pyta:

-         Jaki dotyk sprawia radość?

-         Czy możemy uniknąć złych dotyków?

-         Co robić, gdy ktoś chce nam zrobić przykrość, gdy jego zachowanie sprawia, że czujemy się niepewnie, jesteśmy niezadowoleni i zmieszani?

Dzieci udzielają swobodnych odpowiedzi. Wychowawca informuje dzieci, że mają one prawo do tego, by czuć się bezpiecznie, przyjemnie, dobrze. Mają prawo protestować, gdy ktoś chce je źle i potajemnie dotykać i koniecznie powinny powiedzieć o tym komuś dorosłemu. Jeżeli ktoś chce, aby dziecko zrobiło coś, co mu się nie podoba, co wydaje się dziwne lub podejrzane – to dziecko ma prawo robić wszystko: odmawiać, bronić się, uciekać, krzyczeć, płakać, kłamać a nawet gryźć. Dziecko powinno opowiedzieć
o wszystkim swoim rodzicom albo innym dorosłym, nawet jeśli obiecało, że zachowa to
w tajemnicy.

Wychowawca wyjaśnia dzieciom, co to znaczy, że mają swoje prawa i gdzie są one zapisane.

Proponuje naukę wiersza, który powstał w oparciu o Konwencję Praw Dziecka:

                   Prawa dziecka

Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego,

A szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego.

Mogę uczyć się wszystkiego , co mnie zaciekawi,

I mam prawo sam wybierać, z kim się będę bawić.

Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać,

I każdego mogę zawsze na ratunek wzywać.

6. Podsumowanie zajęć.

Wychowawca rozdaje dzieciom karty pracy,  które przedstawiają ilustracje z różnymi postaciami dotyku np. „Dziecko przytula się do dorosłego”, „Dzieci biją się”, „Dziecko przytula się do psa”, „Dorosły szarpie dziecko”, „Dorosły wkłada dziecku rękę do spodni”, „Dorosły prowadzi dziecko za rękę”.   Zadaniem dzieci jest zakreślić kółeczkiem te obrazki, które pokazują dobre dotyki, a znakiem x  obrazki ze złymi dotykami. Następnie   dzieci kolorują obrazki przedstawiające dobre dotyki i powtarzają treść wiersza Prawa dziecka.

7. Pożegnanie.   „Piosenka pożegnalna” – zabawa integracyjna.

Dzieci stoją w dwóch kołach twarzami do siebie.  Śpiewają: „Zajęcia skończone i chce nam się jeść, do domu idziemy adieu, baj, baj, cześć”.  Dwa razy klaśnięcie w swoje ręce, dwa razy w ręce partnera („chce nam się jeść”), gładzimy się po brzuchu, znowu dwa klaśnięcia w swoje ręce i dwa w ręce partnera, na „adieu, baj, baj, cześć” machamy na pożegnanie. Na słowo „cześć” koło zewnętrzne przesuwa się o jedną osobę i zabawa zaczyna się  od początku.

Opracowała:  Halina Wojtyca