polska-zbrojna-nr 38-2011.pdf

(18271 KB) Pobierz
Wizje
i rewizje strona 24
Gra
na zwłokę strona 49
Ogień rusznic
pod Orszą strona 61
www.polska-zbrojna.pl
Cena 4 zł (w tym 8% VAT)
NR 38 (764) 18 września 2011
INDEks 337 374 IssN 0867-4523
strona 11
Gąsienice
czy koła
Polskie Wojska Lądowe powinny mieć pojazdy pancerne
zarówno na gąsienicach, jak i kołach.
779913801.126.png 779913801.130.png 779913801.131.png 779913801.132.png 779913801.001.png 779913801.002.png 779913801.006.png 779913801.017.png 779913801.028.png 779913801.038.png
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
779913801.122.png 779913801.123.png 779913801.124.png
 
 
 
779913801.125.png
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
779913801.127.png 779913801.128.png 779913801.129.png
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
779913801.133.png 779913801.134.png 779913801.135.png
 
 
 
779913801.136.png
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
779913801.003.png
 
 
 
779913801.004.png 779913801.005.png 779913801.007.png 779913801.008.png 779913801.009.png 779913801.010.png 779913801.011.png 779913801.012.png 779913801.013.png 779913801.014.png 779913801.015.png 779913801.016.png 779913801.018.png 779913801.019.png 779913801.020.png 779913801.021.png 779913801.022.png 779913801.023.png 779913801.024.png 779913801.025.png 779913801.026.png 779913801.027.png 779913801.029.png 779913801.030.png 779913801.031.png 779913801.032.png
779913801.033.png
ideolo
ideolo
mińsk 2009
marek sarjusz-Wolski
„Wietierany, wietierany eto wietier, eto rany…”
Śmierć bohaterom
I lekroć słyszałem ten popularny szlagwort po-
Nie było nawet lekarza, a na jednego człowieka
przypadało pół metra w pomieszczeniach jako
tako nadających się do zamieszkania. Jak usta-
lił w Moskwie Wacław Radziwinowicz, na
Walaamie pochowanych zostało około dwóch ty-
sięcy weteranów. Kilkudziesięciu najtwardszych
nie wykonało jednak rozkazu. W 1984 roku, by
zatrzeć ślady zbrodni, rozesłano ich pojedynczo
do domów starców rozmieszczonych po całym
ZSRR. Dopiero 10 lipca 2011 roku Cyryl, pa-
triarcha Moskwy i Wszechrusi, odsłonił na wy-
spie pomnik inwalidów wojennych.
Po zakończeniu demobilizacji uczestnicy
wojny przestali istnieć jako prawnie zdefinio-
wana grupa. Ulice miast ZSRR na stokroć
większą skalę niż po wojnie afgańskiej zaludni-
ły się setkami tysięcy inwalidów pozbawionych
jakiegokolwiek wsparcia ze strony państwa,
które wysłało ich na wojnę. Ponieważ zdemobi-
lizowanych żołnierzy zsyłano do łagrów nawet
za głośne wspominanie wojennych cierpień,
oczywiste jest, że nie można było pozwolić, by
udekorowany bojowymi orderami kiedyś „chro-
bryj gieroj”, a teraz „antyspołeczny element pa-
sożytniczy”, przypominał, jak ogromną cenę
naród rosyjski zapłacił za zwycięstwo. Na roz-
bite czołgi czekały piece hutnicze w Magnito-
gorsku, w których przetopiono je na części do
nowych modeli. Roztrzaskany materiał ludzki
nie nadawał się do recyklingu. Nie wolno było
zakładać stowarzyszeń kombatantów i inwali-
dów, a powstające spontanicznie likwidowano.
Akcję oczyszczania miast z „jednostek nieumie-
jących dostosować się do życia w warunkach
powojennych” rozpoczęto w 1950 roku.
W 1951 wywieziono w miejsca takie jak Wala-
am 107 tysięcy inwalidów. W 1952 roku wyła-
pano ich już 156 tysięcy, a w 1953 – 182 tysią-
ce. Wielu z nich swą ostatnią podróż, bez rąk
i nóg, odbyło na noszach. Cmentarzy dla ży-
wych musiano zatem w całym imperium urzą-
dzić kilka tysięcy. Na razie zidentyfikowano tyl-
ko ten jedyny, a na nim groby zaledwie
54 żołnierzy. Pozostali kawalerowie wysokich
odznaczeń wojennych nie mają mogił, a ich do-
kumenty i ordery przepadły.
8 maja 2011, jak co roku, prezydent Dmitrij
Miedwiediew zjadł żołnierską kaszę i wypił
„frontowyje 100 gram” ze zdrowymi weterana-
mi. W tym czasie 83-letni Anton Karawaniec
pisał list do prezydenta Baracka Obamy.
W 1945 roku, będąc żołnierzem 262 Dywizji
Strzelców, podczas walk z Japończykami
w Chinach wyzwolił amerykańskich jeńców
wojennych. Amerykanie zaproponowali mu wy-
jazd do „kraju wielkich możliwości”, ale odmó-
wił, bojąc się – słusznie – o los rodziny. Przeżył
66 lat w ZSRR, a następnie w Rosji jako inwali-
da drugiej grupy, i zmienił zdanie: „Czy mogę
teraz skorzystać z zaproszenia? Mam 83 lata,
pełno energii i chęci do życia, ale nie jestem już
potrzebny swojej ojczyźnie”.
wojennej piosenki, ilekroć oglądałem sowiec-
kie defilady, tyle razy zadawałem sobie pyta-
nie, jak to możliwe, że oni wszyscy (znaczy:
weterani, którzy najczęściej otwierali parady) pre-
zentują się tak zdrowo, prężnie i mężnie. Nikogo
o kulach, nikogo bez ręki, nikogo z okaleczoną
twarzą, że o wózkach inwalidzkich nawet nie
wspomnę. Kiedy poprosiłem swą moskiewską
przyjaciółkę, by mi ów fenomen wyjaśniła,
uśmiechnęła się: „Widzisz, czego potrafią doko-
nać opieka państwa i sowiecka medycyna?”. Kłó-
ciło mi się to z widokiem brzęczących medalami
„afgańców” (weteranów z Afganistanu), okrutnie
poparzonych i pokaleczonych, którzy całymi puł-
kami okupowali moskiewskie metro i przejścia
podziemne, żebrząc o wsparcie.
Jurij Nagibin jako pierwszy odważył się
opowiedzieć o losach ludzi, o których bano się
pytać. W latach pierestrojki opublikował opo-
wiadanie „Tierpenje” („Cierpliwość”). W nim
właśnie po raz pierwszy padła złowroga nazwa
Walaam. To wyspa na jeziorze Ładoga w Kare-
lii, którą (po wojnie zimowej w 1940 roku) Mo-
skwa odebrała Finlandii. Tu, do zrujnowanego
klasztoru, w 1950 roku trafiło pierwszych 770
kalekich weteranów wielkiej wojny ojczyźnia-
nej. Stalin wydał im ostatni rozkaz: „Umrzeć!”
Większość, tak jak poprzednie komendy wo-
dza, wykonała go szybko. Nie mieli tam bo-
wiem niczego: pościeli, ubrań, pralni ani łaźni.
3
POLSKA ZBROJNA NR 38 | 18 WRZEŚNIA 2011
779913801.034.png 779913801.035.png 779913801.036.png 779913801.037.png
 
arMia
bezPieczeńsTWo
11 | Tadeusz Wróbel
Gąsienice czy koła
20 | arTur GołaWski
Seria wcieleń
22 | andrzej kiński
Pozorny dylemat
24 | janusz b. GrochoWski
Wizje i rewizje
28 | PioTr
bernabiuk
Żołnierz kompletny
31 | roberT czulda
Trzy skoki do Iraku
36 | boGusłaW
Pacek
Czas na integrację
49 | jacek sTaWski
Gra na zwłokę
53 | Tadeusz chabiera
Odważnie, ale z rozwagą
56 | sTanisłaW koziej
NATO to gra interesów
60 | andrzej jonas
urażona godność
Piotr BernaBiuk
Wojny i Pokoje
Żołnierz
kompletny
28
61 | jerzy besala
Ogień rusznic pod Orszą
66 | łukasz reszczyński
Śmierć w Marsylii
68 | WaldeMar rezMer
Zaraza w Tucholi
MiliTaria
horyzonTy
37 | arTur GołaWski
Rosiczka do kolekcji
69 | MaGdalena
koWalska-sendek
Skok przez kanał
72 | PrzeMysłaW WiTek
Amerykański saper
74 | PaWeł sikora
Przedwojenny klimat
82 | Mariusz janicki
Naród i trolle
42 | MaGdalena
Miernicka
Wycieczka taktyczna
48 | WłodziMierz
kaleTa
Armia pedantów
Łukasz reszCzyński
Śmierć
w Marsylii
66
zdjęcie
na okładce
adaM roik/
coMbaT
caMera
– do sz
mariusz janicki, Dominik jankowski, andrzej
jonas, marcin kaczmarski, Włodzimierz
kaleta, Włodzimierz kalicki, zdzisław kryger,
michał nita, tomasz otłowski, marek
Przybylik, Waldemar rezmer, Henryk
suchar, andrzej szenajch, Piotr Wołejko,
krzysztof Wojciewski
joanna rochowicz,
tel.: +4822 684 52 30, Ca mon 845 230;
aneta Wiśniewska,
tel.: +4822 684 52 13, Ca mon 845 213;
polska-zbrojna@zbrojni.pl
kieroWnicy działóW
anna Dąbrowska, andrzej Fąfara,
ppłk artur Goławski, małgorzata
schwarzgruber, maciej szopa,
tadeusz Wróbel,
tel.: +4822 684 03 55, Ca mon 840 355
FoTorePorTer
ewa korsak,
tel.: +4822 684 52 29, Ca mon 845 229
dyrekTor WojskoWeGo insTyTuTu
WydaWniczeGo
redakTor naczelny
marek sarjusz-Wolski,
tel.: +4822 684 53 65, 684 56 85,
faks: 684 55 03; Ca mon 845 365,
845 685, faks: 845 503;
sekretariat@zbrojni.pl
al. jerozolimskie 97,
00-909 Warszawa
dział GraFiczny
marcin Dmowski (kierownik),
Paweł kępka, monika siemaszko,
andrzej Witkowski,
tel.: +4822 684 51 70, Ca mon 845 170
redakTor Wydania
joanna rochowicz
PublicyŚci
WarszaWa: Piotr Bernabiuk, Paulina
Glińska, krzysztof kowalczyk, magdalena
miernicka, marek Pielach, Paweł sikora,
tel.: +4822 684 52 44, Ca mon 845 244;
tel.: +4822 684 52 29, Ca mon 845 229;
bydGoszcz: krzysztof Wilewski,
tel.: +4852 378 52 00, Ca mon 415 200;
Gdynia: tomasz Gos,
tel.: +4858 626 24 13, Ca mon 262 413;
krakóW: magdalena kowalska-sendek,
tel.: +48 725 880 221;
jacek szustakowski, tel.: +48 725 880 220;
WrocłaW: Bogusław Politowski,
tel.: +48 725 880 224
kolPorTaŻ i reklaMacje
toPloGistiC
ul. skarbka z Gór 118/22
03-287 Warszawa,
tel.: +4822 389 65 87, +48 500 259 909,
faks: +4822 301 86 61; biuro@toplogistic.pl
oPracoWanie sTylisTyczne
renata Gromska (kierownik),
małgorzata mielcarz,
urszula zdunek,
tel.: +4822 684 55 02, Ca mon 845 502
zasTĘPca dyrekTora
WojskoWeGo insTyTuTu
WydaWniczeGo
sekreTarz redakcji
„Polski zbrojnej”
Wojciech kiss-orski,
tel.: +4822 684 02 22, Ca mon 840 222;
wko@zbrojni.pl
druk
Drukarnia trans-Druk spółka jawna,
kraśnica k. konina
biuro reklaMy i MarkeTinGu
adam niemczak (kierownik),
anita kwaterowska (tłumacz),
aleksandra ogłoza, małgorzata
szustkowska, elżbieta toczek,
tel. +4822 684 53 87, 684 51 80,
684 04 00, faks: +4822 684 55 03;
reklama@zbrojni.pl
numer zamknięto: 08.09.2011 r.
redakTorzy ProWadzĄcy
katarzyna Pietraszek,
tel.: +4822 684 02 27, Ca mon 840 227;
WsPółPracoWnicy
robert Czulda, zbigniew Furman, andrzej
Garlicki, janusz Grochowski, Paweł Henski,
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze odzwierciedla stanowisko redakcji. Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. zastrzega sobie prawo do skrótów.
egzemplarze tygodnika w wojskowej dystrybucji wewnętrznej są bezpłatne. informacje: ca Mon 840 400
4
4 POLSKA ZBROJNA NR 38 | 18 WRZEŚNIA 2011
779913801.039.png 779913801.040.png 779913801.041.png 779913801.042.png 779913801.043.png 779913801.044.png 779913801.045.png 779913801.046.png 779913801.047.png 779913801.048.png 779913801.049.png 779913801.050.png 779913801.051.png 779913801.052.png 779913801.053.png 779913801.054.png 779913801.055.png 779913801.056.png 779913801.057.png 779913801.058.png 779913801.059.png 779913801.060.png 779913801.061.png 779913801.062.png 779913801.063.png 779913801.064.png 779913801.065.png 779913801.066.png 779913801.067.png 779913801.068.png 779913801.069.png 779913801.070.png 779913801.071.png 779913801.072.png 779913801.073.png 779913801.074.png 779913801.075.png 779913801.076.png 779913801.077.png 779913801.078.png 779913801.079.png 779913801.080.png 779913801.081.png 779913801.082.png 779913801.083.png 779913801.084.png 779913801.085.png 779913801.086.png 779913801.087.png 779913801.088.png 779913801.089.png 779913801.090.png 779913801.091.png 779913801.092.png 779913801.093.png 779913801.094.png
 
wojSkA lądowe
Ćwiczenia
DRAWSKO. Pod okiem instruk-
torów z 2 Stargardzkiego Batalio-
nu Saperów żołnierze kierowcy
z pododdziałów 12 Brygady Zme-
chanizowanej ćwiczyli załadunek
samochodów ciężarowych na pły-
wający transporter gąsienicowy
PTS. Zajęcia prowadził chorąży
Marcin Smus, który zapoznał
uczestników ćwiczeń z zasadami
bezpieczeństwa i wjazdu na
transporter . n
W Kielcach została
podpisana umowa
między EADS PZL
Warszawa-Okęcie SA
a ITWL
Transportery i czołgi
najciekawszą premierą XIX Międzynarodowego Salonu Przemysłu
obronnego były specjalistyczne wersje rosomaka.
Strzelania
SZCZECIN. w trakcie szkolenia
uzupełniającego kadry żołnierze
12 Szczecińskiej Dywizji Zmecha-
nizowanej odbyli strzelania z kara-
binka Beryl i pistoletu wojskowe-
go P-83. Ćwiczyli też udzielanie
pierwszej pomocy oraz zakłada-
nie odzieży chroniącej przed bro-
nią chemiczną. n
D o Kielc przyjechało w tym roku pra-
trzeb operacyjnych. „Wojsko, jako użyt-
kownik sprzętu, powinno być bliżej prze-
mysłu zbrojeniowego. Nie mam na myśli
decydentów, ale żołnierzy, którzy z tego
sprzętu korzystają”, stwierdził minister
Siemoniak. Dodał też, że chciałby, aby
żołnierze mieli też możliwość przekazy-
wania swoich uwag.
Minister, który pierwszego dnia wizy-
tował targi, miał między innymi okazję
zapoznać się z najciekawszą targową pre-
mierą – KTO Rosomakiem w aż siedmiu
wersjach. Wozy rozpoznania techniczne-
go, dowodzenia i bojowy dla modułu
RAK, wsparcia ogniowego z wieżą
CT-CV uzbrojoną w 105-milimetrową
armatę, KTO z wieżą Hitfist uzbrojoną
dodatkowo w ppk Spike, wóz z wielosen-
sorowym systemem rozpoznania i dozo-
rowania oraz KTO NJ – nauka jazdy.
Wojskowe Zakłady Mechaniczne z Sie-
mianowic zaprezentowały w Kielcach
większość specjalistycznych wersji KTO
Rosomak.
Na MSPO kilka firm pokazało również
przeznaczone dla KTO nowe bezzałogo-
we wieżowe systemy uzbrojenia. Kongs-
berg promował uzbrojoną w 30-milime-
trową armatę bezzałogową wieżę
MCRWS (Medium Caliber Remote We-
apon Stadion), Poznańskie Wojskowe Za-
kłady Motoryzacyjne (w kooperacji
z Rheinmetall Defence) wieżę Lance RC,
izraelski Rafael wieżę Samson, a Bumar
zamontowaną na Andersie wieżę OWS
(Overhead Weapon Stadion) włoskiej
OTO Melary.
Nie oznacza to, że pozostałe firmy nie
pokazały w Kielcach ciekawych produk-
tów. Bumar, największy polski koncern
zbrojeniowy, przygotował kilka nowości.
Jedną z najciekawszych był po raz pierw-
szy zaprezentowany publicznie pakiet mo-
dernizacyjny dla czołgów T-72/PT-91,
określany jako T-72U, który obejmuje
między innymi ulepszenie opancerzenia
– ażurowe ekrany po bokach, i uzbrojenia
– czołg wyposażono w zdalnie sterowany
moduł uzbrojenia Kobuz, a także moder-
nizację układów optoelektronicznych
– zamontowanie systemu obserwacji do-
okólnej ODR-HV firmy ODF Optronics.
Na stoisku Grupy Bumar dużym zaintere-
sowaniem zwiedzających cieszyły się
boksy z bronią. (KW)
wie 400 wystawców z dwudziestu
państw; wystawę odwiedziły też rządowe
delegacje z 30 krajów, w tym z Kolumbii,
Mozambiku i Brunei. Jak podkreślał mini-
ster Tomasz Siemoniak podczas otwarcia
MSPO, kieleckie targi są jedną z najważ-
niejszych tego typu imprez w Europie,
a największą w Europie Środkowej. „Stwa-
rzają możliwość nawiązania kontaktów
i prowadzenia rozmów pomiędzy przedsta-
wicielami przemysłu obronnego, sił zbroj-
nych i administracji rządowej”. Stwierdził,
że resort obrony jest zainteresowany dobrą
kondycją polskiego przemysłu obronnego,
w tym jego większą obecnością na ryn-
kach zagranicznych. Jak mówił minister,
realizacji tych celów powinna sprzyjać
wspólna praca nad rozwojem europejskiej
bazy technologiczno-przemysłowej, która
ma zapewnić bezpieczeństwo dostaw dla
armii i umożliwić zaspokajanie pilnych po-
Mistrzostwa
ZEGRZE. w Centrum Szkolenia
Łączności i informatyki odbyły się
mistrzostwa wojsk Lądowych w że-
glarstwie, których celem było wyło-
nienie najlepszych osad regatowych
oraz popularyzacja żeglarstwa
w środowisku wojskowym. Do rywa-
lizacji na wodach Zalewu Zegrzyń-
skiego stanęło siedem załóg
z wojsk Lądowych. n
MArynArkA wojennA
Akcja
ŚWINOUJŚCIE. Grupa nurków
minerów uczestniczyła w operacji
zniszczenia ponad pół tony materia-
łów wybuchowych zalegających na
terenie budowy gazoportu. Niebez-
pieczne obiekty, w tym mina morska
zawierająca ponad 420 kilogramów
materiałów wybuchowych, po prze-
transportowaniu przez niszczyciela
min ORP „Flaming” na poligon mor-
ski zostały zdetonowane. n
nowy orlik
wiceprezes Władysław Skorski,
a iTwL – dyrektor instytutu doktor
Ryszard Szczepanik oraz Andrzej
Żyluk, zastępca dyrektora do spraw
naukowo-badawczych. Zgodnie
z umową samolot oznaczony jako
PZL 130 Orlik TC-iiGC zostanie wypo-
sażony w awionikę glass cockpit.
Umowa obliguje iTwL, który otrzyma
Orlika z Sił Powietrznych, do oblatania
zmodernizowanej maszyny w pierw-
szym kwartale 2013 roku. (wiL)
P rzedstawiciele eADS PZL warsza-
wa-Okęcie SA oraz instytutu
Technicznego wojsk Lotniczych za-
warli w Kielcach 6 września 2011
roku umowę na zbudowanie demon-
stratora technologii nowej wersji sa-
molotu szkoleniowego PZL-130 Or-
lik. Należący do Airbus Military eADS
PZL warszawa-Okęcie SA reprezen-
towali prezes Javier Diaz Gil oraz
n
n
więcej o wersjach specjalistycznych
Rosomaków na stronie 20
5
POLSKA ZBROJNA NR 38 | 18 wRZeśNiA 2011
779913801.095.png 779913801.096.png 779913801.097.png 779913801.098.png 779913801.099.png 779913801.100.png 779913801.101.png 779913801.102.png 779913801.103.png 779913801.104.png 779913801.105.png 779913801.106.png 779913801.107.png 779913801.108.png 779913801.109.png 779913801.110.png 779913801.111.png 779913801.112.png
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
779913801.113.png 779913801.114.png 779913801.115.png 779913801.116.png 779913801.117.png 779913801.118.png 779913801.119.png 779913801.120.png 779913801.121.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin