Swoista koncepcje diagnozy przedstawił S. Turlej ( 1975) jego zdaniem diagnoza aspołeczności powinna opierać się na obserwacji spontanicznego zachowania się dzieci i młodzieży w różnych sytuacjach życiowych; szczególna uwagę należy tu zwrócić na przejawy niedostosowania społecznego ( chłód uczuciowy, wrogość, agresje, negatywny stosunek do obowiązków, demoralizację) S. Turlej wymienia kilka metod, którymi posługujemy się aby zebrać odpowiednie informacje o nieletnim w celu postawienia uzasadnionej diagnozy:
1. Obserwacja spontanicznego zachowania dzieci i młodzieży w różnych sytuacjach życiowych - dla celów obserwacji opracowany został Przewodnik skalowy do obserwacji , uwzględniający przejawy chłodu uczuciowego , agresji wrogiej i otwartej, przejawy negatywnego stosunku do obowiązków oraz wadliwej oceny jednostki, dotyczącej aspołecznego zachowania się innych ludzi. Przewodnik akcentuje główne odchylenia od normy w zachowaniu się uczniów, wynikające z zakłócenia uczuciowości, jako ze czynnik uczuciowy ma doniosłe znaczenie w strukturze stosunków osobowych. Ustalenia w zakresie uwzględnionych w przewodniku odchyleń w zachowaniu nieletnich mogą być źródłem informacji o poziomie przystosowania się nieletniego do szkoły.
2. Wywiad - do postawienia prawidłowej uzasadnionej diagnozy niezbędne jest poznanie środowiska wychowawczego dziecka niedostosowanego społecznie. Poznanie środowiska może przebiegać głownie za pomocą wywiadu środowiskowego. Podstawa każdego wywiadu powinien być odpowiednio opracowany kwestionariusz , uwzględniający celowo dobrane pytania, na które maja odpowiadać rodzice lub opiekunowie, a nawet samo dziecko. Prezentowany przez Turleja Kwestionariusz Wywiadu Środowiskowego uwzględnia tylko te czynniki, których znajomość jest konieczna przy ustalaniu stopnia aspołeczności i głównych przyczyn tego zjawiska. Kwestionariusz składa się z 2 części : z opisu środowiska wychowawczego oraz opisu historii życia nieletniego. Obejmuje informacje dotyczące: przebiegu ciąży matki dziecka, porodu, przebytych chorób dziecka, doznanych urazów, aktualnego stanu zdrowia, rozwoju fizycznego i psychicznego, kariery szkolnej, zawodowej, kontaktów z rówieśnikami, z rodzeństwem, rodzicami, zachowania w domu i poza domem, trudności wychowawczych, dotychczasowej działalności przestępczej i jej przyczyn, osobowości nieletniego, itp.. Zdobyta na tej podstawie wiedza jest konieczna do ustalenie g...
mpwjs