Biuletyn DSW 2010 nr 10.pdf

numer 10 – zima 2011

Biuletyn

DWS.org.pl

ISSN 2080-5780

Ano urodziło się!

Tym razem po przewidywanym terminie – i to sporo.

Stał się tak z przyczyn wielu. Po pierwsze, w przewidywa-

nym terminie PT Autorzy nie dopisali. Po drugie, gdy już

napisali, mnie z kolei dopadła seria zdarzeń, które pochło-

nęły mój czas i energię. Ale nie ma nic złego…

Okazało się więc, że potencjał autorów z naszego fo-

rum jednak się – miejmy nadzieję chwilowo – wyczerpał.

Stąd pomysł na poszerzenie kręgu piszących i obecność

w tym numerze Biuletynu kolegów z innych for. Na razie

miłośników cesarskiej i królewskiej armii: www.fahnen.pl .

Ale… mam nadzieję, że w przyszłości dołączą do nas ko-

lejni. Zapraszam!!!

Zaczynamy jakże aktualnym tekstem Grzegorza Wą-

sowskiego. Temat gorący. I takim zapewne przez wiele

miesięcy pozostanie. Tekst o tyle wart uwagi, że skupia się

na konkrecie, a to w zalewie – byle jakiej często – publicy-

styki, wartość sama w sobie.

Teksty Pawła Grudnia i Sławomira Kułacza (znanego

już z łamów Biuletynu) są o tyle ciekawe, że Wielka Wojna

dla wielu wciąż jest wielką enigmą. A działania na pozio-

mie, o którym obaj piszą, całkowicie popadły w zapomnie-

nie. Nie dziwne to, bo to nie była nasza wojna. Ale skoro

toczyła się tutaj, to przeczytać warto.

Następny tekst to prawdziwa ozdoba numeru. Po-

przedzony solidnym Janowiakowym wprowadzeniem,

pamiętnik Leona Błażeja Zwolińskiego. Ten policjant, za-

stępca komendanta powiatowego PP w Janowie Lubel-

skim, jeszcze w czasie okupacji spisał wspomnienia. Część

dotyczącą września 1939 publikujemy za sprawą Łukasza

Pasztaleńca. To naprawdę świetna lektura, znakomity

obraz codzienności wojennej, a której nader często w „pa-

triotycznym” uniesieniu się zapomina. A przy okazji – nie-

które fragmenty pamiętnika są znakomitym pendant do

prac pewnego młodego historyka Luftwafe.

Plan „Zachód” Michała Miazgi, to kolejna propozycja inte-

lektualnej zabawy. Czy mogliśmy przegrać w lepszym stylu?

I na koniec recenzje. Trzy. Kupił, nie kupił… Sprawdzić

warto przed :)

spis treści

Grzegorz Wąsowski

6. Brygada Wileńska Armii Krajowej przeciwko

poszukiwaczom złota w Treblince . . . . . . . . . . . . . . . 2

Paweł Grudzień (pablo8019)

Działania niemieckiego 217. rezerwowego pułku

piechoty w okolicach Markuszowa

(31.07–3.08.1915 r.) .............................. 4

Sławomir Kułacz (AlterUrsi)

Kwatera Tyrolskich Strzelców Cesarskich na

cmentarzu w Kamieniu ......................... 7

Łukasz Pasztaleniec (Janowiak)

Kampania wrześniowa 1939 r. we wspomnieniach

janowskiego policjanta ........................ 10

Leon Błażej Zwoliński

Pamiętnik czasu wojny......................... 14

Michał Miazga

Alternatywny plan „Zachód”.

Koncepcja obrony głębokiej ................... 32

Tadeusz Zawadzki (TZaw1)

Biuletyn.DWS.org.pl

nr 10 – zima 2011

Łukasz Pasztaleniec (Janowiak)

Grzegorz Motyka, W kręgu „Łun w Bieszczadach”

(recenzja)...................................... 38

Wydawca, redakcja, DTP:

Tadeusz Zawadzki

biuletyn-dws@pro.wp.pl

Łukasz Pasztaleniec (Janowiak)

Piotr Niwiński, Działania komunistycznego aparatu

represji wobec środowisk kombatantów wileńskiej AK

19 45 –19 8 0 (recenzja) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Projekt graiczny:

Teresa Oleszczuk

Biuletyn jest bezpłatny. Prawa Autorów są chronione

ustawami i konwencjami międzynarodowymi.

Kopiowanie, przedruk i wykorzystanie fragmentów obszer-

niejszych niż przewiduje ustawa tylko za zgodą Autorów.

Wojciech Kania (woj45)

Edward Kospath-Pawłowski, Chwała i zdrada –

Wojsko Polskie na Wschodzie 1943-45 (recenzja) ..42

ISSN 2080-5780

BIuletyN DWS.org.pl

6. Brygada Wileńska Armii Krajowej przeciwko poszukiwaczom

złota w Treblince

czyli o czym powinniśmy pamiętać w kontekście nowej książki Jana Tomasza Grossa

Grzegorz Wąsowski

W marcu na polskim rynku księgarskim ma ukazać się nowa książka Jana Tomasza Grossa zatytułowana

„Złote żniwa”. W zamiarze autora, publikacja ta ma przybliżyć historię bogacenia się, w pierwszych latach po za-

kończeniu okupacji niemieckiej, przez część naszych krajan na mieniu pożydowskim. Jeden z istotnych wątków

nowej książki Grossa dotyczy procederu przekopywania terenu obozu zagłady w Treblince przez mieszkańców

okolicznych wsi w poszukiwaniu kosztowności.

Do premiery Złotych żniw zostało jeszcze kilka tygodni. Już

dziś wiadomo jednak, że książka ta wywoła żywą dyskusję, czy

raczej wymianę ciosów między tymi, którzy chcieliby obraz

naszych przodków z tamtych lat sprowadzić do „hien cmen-

tarnych” z kieszeniami napchanymi precjozami zdartymi z led-

wo ostygłych trupów Żydów lub, w najlepszym wypadku, do

zbiorowości akceptującej rabowanie mienia oiar Holocaustu,

a tymi, którzy w obronie źle pojętego honoru narodowego bę-

dą kwestionować lub pomniejszać fakt, że ten haniebny pro-

ceder był rzeczywiście udziałem niektórych naszych rodaków.

Jest wysoce prawdopodobne, że w większości mediów wygra

„wrażliwość” bliższa pierwszej z zarysowanych powyżej wizji

„historii Polski”, co dla osób wyznających drugą optykę będzie

tylko kolejnym dowodem na słuszność trwania przy swoim.

Przegra, jak zwykle w konfrontacji dwóch zwalczających się

obozów, prawda. Bo nie satysfakcjonuje ona żadnej ze stron

konliktu. Bo propaganda, niezależnie od swej ideowej charak-

terystyki, nie znosi niewygodnych dla niej faktów. Bo albo się

robi w propagandzie albo się robi w historii. Te zajęcia są nie

do pogodzenia, to alternatywa wykluczająca.

Pierwsze opinie na temat książki Grossa, formułowane

przez tych, którzy, jak twierdzą, zapoznali się z jej maszynopi-

sem, zwracają uwagę na trudną do zaakceptowania tendencję

autora do rozszerzania odpowiedzialności jednostkowej, tych

naszych rodaków, którzy dopuścili się hańbiących ich dobre

imię czynów, których treścią było niezgodne z prawem bo-

skim i ludzkim wzbogacenie się na mieniu pozostawionym

przez oiary Holocaustu, na cały naród, czy też większą jego

część. Czy tego rodzaju opinie są uzasadnione treścią książki,

będziemy mogli przekonać się wkrótce.

Na pewno jednak książka Grossa, mając na uwadze jej

spodziewany wielki rezonans medialny, wprowadzi do świa-

domości ogólnospołecznej informacje, których szersza opinia

polska nie posiada, bądź posiadać nie pragnie. Dlatego warto

do wątku „hien cmentarnych” plądrujących kiedyś teren obo-

zu w Treblince dorzucić garść informacji, które, w moim prze-

konaniu, są obiektywnie ważne dla odmalowania pełnego

obrazu tego epizodu historii.

Chcę mianowicie przypomnieć, że jedna z najważniejszych

jednostek partyzanckich podziemia antykomunistycznego na

Podlasiu, jaką była odtworzona na rozkaz majora Zygmunta

Szendzielarza” Łupaszki” 6. Brygada Wileńska AK, dowodzona

kolejno przez ppor./por. Lucjana Minkiewicza„Wiktora”, por./kpt.

Władysława Łukasiuka „Młota” i kpt. Kazimierza Kamieńskiego

„Huzara”, podjęła w początkach 1946 r. działania porządkowe

wymierzone przeciwko osobom uprawiającym na terenie Treb-

linki proceder grabienia szczątków ludzkich z kosztowności.

Oddział ten, operujący zwykle w innych rejonach Podlasia,

zawitał w okolice Treblinki w pierwszych dniach lutego 1946

r. Oto co w tamtych dniach zanotował kronikarz 6. Brygady

Wileńskiej AK (kronika Brygady wpadła w ręce komunistów

po bitwie, którą partyzanci stoczyli z obławą komunistyczną

30 kwietnia 1946 r. pod Śliwowem; następnie przeleżała się

w archiwach MSW, dziś pozostaje w zasobach IPN-u):

2.II.1946 r. Zbliżamy się do sławnej Treblinki. Według opowia-

dań ludności, ciągłe rozkopywanie i ograbianie trupów

doszło do ostatnich granic zezwierzęcenia . Wyrywa się

zęby, całe szczęki, obcina ręce, nogi, głowy, aby zdobyć kawa-

łek złota . Profanacja, a władze nie przedsiębiorą [żadnych

działań – przyp. G.W.] celem zabezpieczenia tego jedyne-

go w swoim rodzaju cmentarzyska, na którym spoczywa

przeszło 3 miliony [liczba oiar zawyżona – przyp. G.W.] Ży-

dów, Polaków, Cyganów, Rosjan i in. narodowości.

3–4.II.1946 r. Chmielnik. Jesteśmy o trzy km od „obozu

śmierci”. Wywiad przeprowadzony w „obozie” potwierdził

dane o profanacji. Wieczorem 4.II.1946 r. jedziemy do wsi

Wólka - Okrąglik na ekspedycję karną przeciw poszuki-

waczom złota w Treblince .

Przez kolejne dwie noce (z 4/5 i 5/6 lutego 1946 r.) licząca

wówczas kilkudziesięciu partyzantów 6. Brygada Wileńska AK

numer 10 – zima 2011

BIuletyN DWS.org.pl

wypuszczała w teren patrole, w celu ujęcia zdemoralizowa-

nych rodaków uprawiających haniebny proceder profanowa-

nia szczątków oiar hitlerowskiego obozu zagłady w Treblince

w poszukiwaniu złota i innych kosztowności. Winnych, którzy

zostali przez partyzantów schwytani, ukarano solidnymi bata-

mi.

Dlatego też nie należy dziwić się, że z poszukiwaczami

złota w Treblince, z którymi powinny i mogły szybko oraz sku-

tecznie uporać się państwowe agendy przymusu, starali się

rozprawić partyzanci.

Uważam, że ważne jest, aby przywołany w niniejszym

tekście epizod z dziejów 6 Brygady Wileńskiej AK nie umknął

naszej świadomości. Zwłaszcza, że obraz „leśnych” w polskich

mundurach z orłem w koronie na czapkach i ryngrafem z Mat-

ką Boską Ostrobramską na piersiach, bo tak właśnie prezen-

towały się oddziały walczące w 1946 roku pod rozkazami

„Łupaszki”, „Wiktora” i „Młota”, ścigających i karzących chłostą

amatorów mienia zamordowanych w Treblince oiar Holocau-

stu może nie pasować do wizji, którą lada moment prezento-

wać będą co poniektóre media. Warto ten obraz wszem i wo-

bec przywoływać, w imię pełnej prawdy o naszych przodkach,

w tym kontekście historycznym.

Niech mi będzie wolno wspomnieć na koniec, że epopeja

odtworzonej na Podlasiu 6. Brygady Wileńskiej AK zakończy-

ła się dopiero jesienią 1952 r., kiedy to komunistom udało się

rozbić ostatnie grupy partyzantów z tego oddziału. Z grona

kolejnych dowódców tej jednostki partyzanckiej, jak również

dowódców jej pododdziałów, zwanych szwadronami, nie oca-

lał nikt. Padła w kolejnych walkach bądź została zamordowana

w komunistycznych kazamatach także większość szeregowych

żołnierzy 6. Brygady. Wszyscy oni dotrzymali zapewnienia, ja-

kie zawarli w odezwie pochodzącej z 1946 r., kolportowanej

na terenie Podlasia, sygnowanej: 6. Partyzancka Brygada Wi-

leńska AK :

Z przywołanego powyżej fragmentu kroniki oddziału par-

tyzanckiego wynika kilka interesujących kwestii.

Po pierwsze, zjawisko grabienia ludzkich szczątków na te-

renie Treblinki miało miejsce jeszcze w 1946 roku, a jego skala

w tym czasie musiała być niemała, skoro praktyki te były szeroko

komentowane przez okolicznych mieszkańców.

Po drugie, według przywołanej w kronice 6. Brygady oce-

ny okolicznej ludności, władze komunistyczne przez cały czas

od odejścia Niemców z Podlasia w sierpniu 1944 r. aż do przy-

najmniej początków 1946 r. (czyli przez blisko półtora roku!),

pomimo, że dysponowały rozbudowanym aparatem przymu-

su, nie podjęły żadnych środków zaradczych mających ukrócić

plądrowanie cmentarzyska w Treblince.

Po trzecie, część ludności zamieszkującej wsie położone

nieopodal Treblinki jednoznacznie potępiała „hieny cmentar-

ne” grasujące na terenie byłego obozu. Obecność oddziału

partyzanckiego wykorzystała dla opisania tego procederu

partyzantom, licząc zapewne na podjęcie przez nich działań

wymierzonych w osoby dopuszczające się okradania ludzkich

szczątków. I nie zawiodła się.

Dla każdego badacza okresu pierwszych lat rządów komu-

nistów w Polsce jest mniej więcej jasne, że instytucje przymu-

su państwowego, które w normalnym, tj. szanującym wolność

i własność indywidualną, państwie prawa są wykorzystywa-

ne dla ochrony obywateli oraz porządku, były wówczas na-

rzędziem w rękach partii komunistycznej do zaprowadzenia

i utrzymania zniewolenia komunistycznego na ziemiach pol-

skich. Z tego powodu Milicja Obywatelska praktycznie nie

zajmowała się tropieniem i zwalczaniem złodziejstwa, ale była

pochłonięta wspieraniem Urzędu Bezpieczeństwa oraz Kor-

pusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w działaniach wymie-

rzonych przeciwko wrogom „władzy ludowej”, czy pomocą

w werbunku agentury na potrzeby UB. Rolę stróżów prawa

i porządku spełniało natomiast, w miarę swych możliwości,

ścigane przez władze państwowe podziemie antykomuni-

styczne. Bardzo duża liczba zachowanych do naszych czasów

raportów przeróżnych struktur podziemnych z informacjami

o wykonanych przez nie w latach 1945–1947 akcjach przeciw-

ko przestępcom pospolitym, w szczególności złodziejom, jest

dowodem zarówno na to, że mające miejsce podczas okupacji

niemieckiej zjawisko silnego osłabienia poszanowania norm

społecznych, przejawiające się m.in. istotnym wzrostem prze-

stępczości, utrzymywało się także w okresie tuż powojennym,

jak i na to, że zagrożona pospolitym bandytyzmem ludność

szukała i znajdowała swoich obrońców nie na posterunkach

MO, lecz pośród partyzantów walczących z komunistami

o wolność. I to właśnie m.in. z tego powodu znaczna część lud-

ności partyzantkę antykomunistyczną popierała i udzielała jej

pomocy, dzięki czemu oddziały „żołnierzy wyklętych” mogły

tak długo, bo aż do przełomu lat czterdziestych i pięćdziesią-

tych ubiegłego stulecia, utrzymać się w terenie.

Nie obchodzą nas partie lub te, czy owe programy. My chce-

my Polski suwerennej, Polski chrześcijańskiej, Polski – polskiej.

[…]. Tak jak walczyliśmy w lasach Wileńszczyzny, czy na gru-

zach kochanej stolicy – Warszawy – z Niemcami, by świętej

Ojczyźnie zerwać pęta niewoli, tak dziś do ostatniego legnie-

my, by wyrzucić precz z naszej Ojczyzny Sowietów. Święcie

będziemy stać na straży wolności i suwerenności Polski i nie

wyjdziemy dotąd z lasu, dopóki choć jeden Sowiet będzie

deptał Polską Ziemię.

Grzegorz Wąsowski

Fundacja Pamiętamy

( www.fundacjapamietamy.pl)

Tekst został opublikowany między innymi na stronie:

http://podziemiezbrojne.blox.pl

numer 10 – zima 2011

BIuletyN DWS.org.pl

Działania niemieckiego 217. rezerwowego pułku piechoty

w okolicach Markuszowa (31.07–3.08.1915 r.)

Paweł Grudzień (pablo8019)

Przełamanie rosyjskiego frontu pod Gorlicami w pierw-

szych dniach maja 1915 r. doprowadziło do generalnego

odwrotu wojsk rosyjskich, w trakcie którego armie austro-wę-

gierskie i sprzymierzone z nimi oddziały niemieckie stopniowo

odzyskiwały utracone wcześniej tereny i zajmowały w pościgu

coraz większe obszary Królestwa Polskiego. Rosjanie cofali się

stawiając zacięty opór na kolejnych liniach obrony – jedną

z nich, na której walki rozgorzały w dniach 31 lipca–3 sierp-

nia 1915 r. była pozycja ciągnąca się od wzgórz leżących na

północ od Lublina wzdłuż drogi prowadzącej z Lublina do

Kurowa i dalej do Puław. Na tej linii przyszło toczyć ciężkie

walki m.in. legionistom Piłsudskiego (słynna bitwa pod Jast-

kowem), natomiast na odcinku Kurów–Markuszów chlubne

karty swej historii zapisała w tych dniach niemiecka 47. Re-

zerwowa Dywizja Piechoty. Dywizja, która w 1915 r. składała

się z dwóch brygad: 93. (217. i 218. rezerwowy pułk piecho-

ty – dalej rez. pp) i 94. (219. i 220. rez. pp), swój szlak bojowy

rozpoczęła w okolicach Verdun we Francji jednak z końcem

1914 r. została przetransportowana na front wschodni. Tu,

na wiosnę 1915 r., wzięła udział w przełamywaniu rosyjskich

pozycji w Beskidach, a latem 1915 r., przydzielona do austro-

węgierskiej 4 Armii i należącego do niej VIII Korpusu, znalazła

się na terenach Lubelszczyzny działając w okolicach Kraśnika,

Chodla i Nałęczowa.

31 lipca o godzinie 5.45 rano 217. rez. pp wymaszerował

z Nałęczowa. Przed Piotrowicami Małymi przecięto linię kole-

jową Chełm–Nowa Aleksandria (dzisiejsze Puławy) i skierowa-

no się w kierunku Bronic, gdzie pułk otrzymał rozkaz, by w po-

ciętej wąwozami dolinie rzeki Kurówki, na północ od Kalenia,

przygotować się do działań ofensywnych. Zadanie rozpozna-

nia terenów leżących na osi planowanego natarcia otrzymał

II batalion. Rozpoznanie wykryło najpierw na północnych

krańcach doliny rosyjskie ubezpieczenia, które jednak nie sta-

wiły oporu i wycofały w kierunku północnym. Patrole stwier-

dziły następnie iż nieprzyjaciel zajmuje słabo obsadzone (jak

się wtedy jeszcze wydawało) pozycje na północ od szosy

Markuszów–Kurów, które ciągnęły się w kierunku północno-

zachodnim od wzgórza 186. Swoistym dopełnieniem prowa-

dzonego rozpoznania było pochwycenie pierwszych jeńców

w liczbie 62. Miało to miejsce na obrzeżach Markuszowa w Ła-

nach, gdzie zapędziła się ubezpieczająca rozpoznanie od stro-

ny Zabłocia 5 komp./II.

Dysponując najnowszymi wiadomościami o przeciwni-

ku dowództwo 93. brygady opracowało plan ataku, zgodnie

pierwsza linia obrony Rosjan na odcinku 217. rez. pp

druga linia obrony Rosjan na odcinku 217. rez. pp

Pozycje rosyjskie pod Markuszowem

z którym 218. rez. pp (zajmujący pozycje na wschód od 217.

rez. pp) miał zaatakować wzgórze 186 i teren na zachód od

niego, natomiast 217. rez. pp przypadło zajęcie wzgórz do li-

nii: wschodnia krawędź stawów w Płonkach – wzgórze 158 na

południe od Kłody. W tym celu bataliony I/217 i III/217 rozwi-

nęły się na lewo od znajdującego się do tej pory w pierwszej

linii II batalionu. Dalej na zachód znajdowały się pozycje 219.

rez. pp z 94. Brygady.

Atak rozpoczął się o godzinie 16.15. Rozwinięci w tyraliery

żołnierze poruszając się szybkimi skokami ok. godziny 18.30

osiągnęli linię porośniętych zbożem wzgórz przylegających

do szosy Markuszów–Kurów. Tkwiący w swoich okopach Ro-

sjanie nie dali się zaskoczyć i atakujący od razu dostali się pod

silny ostrzał z broni ręcznej i maszynowej, nie próżnowała tak-

że nieprzyjacielska artyleria. Wskutek takiej reakcji nieprzyja-

ciela tempo natarcia gwałtownie spadło, jednak poszczególne

kompanie wytrwale posuwały się do przodu, nie zważając

na ponoszone straty. Około godziny 21.00 Niemcy dotarli na

odległość pozwalającą na bezpośredni szturm umocnień ro-

syjskich. Dokonano ostatnich przemieszczeń jednostek (m.in.

podciągnięto na pierwszą linię dwie znajdujące się w rezer-

wie kompanie) i dano sygnał do szturmu. W zapadających

ciemnościach kompanie wdarły się do nieprzyjacielskich oko-

numer 10 – zima 2011

BIuletyN DWS.org.pl

pów – walka wręcz trwała stosunkowo krótko i zakończyła się

wyparciem Rosjan z zajmowanych pozycji. Zwycięski szturm

kosztował jednak Niemców wielu zabitych i rannych, również

w kadrach oicerskich. Ranny został m.in. dowódca I batalio-

nu major von der Osten i jego adiutant porucznik Schellert,

podobnie jak i dowódca 4 komp./I porucznik Rosenow. Stra-

cono także podporucznika Bischofa z 3 komp./I oraz dowód-

cę 7 komp./II podporucznika Schrötera, który został raniony

w pierś i zmarł w punkcie opatrunkowym (nagrobki dwóch

ostatnich oicerów zachowały się do dziś na cmentarzu wo-

jennym w Olesinie). Wszystkie bataliony przeszły tymczasowo

do obrony wykorzystując zdobyte umocnienia przeciwnika.

W samą porę, bowiem już o godzinie 23.00 rozległo się głośne

Urra ! i nastąpił pierwszy kontratak rosyjski na pozycje II bata-

lionu, został jednak krwawo odparty. O godzinie 1.00 w no-

cy Rosjanie kontratakowali również na odcinku I batalionu,

a o 3.00 nad ranem na odcinku III batalionu – we wszystkich

przypadkach bezskutecznie. Kolejne kontrataki już nie nastą-

piły i nad polem bitwy zapadła cisza.

Jeden z uczestników walki, sierżant Paul Weiss z 1 komp./I,

tak opisywał później te wydarzenia:

O godzinie 4 po południu nadszedł rozkaz abyśmy grupkami

przesunęli się ku szosie Markuszów–Kurów, za którą lekko

wznosiło się wzgórze będące celem ataku [wzgórze 186 –

przyp. aut.] . Zachowując spore odległości miedzy sobą ruszy-

liśmy skokami naprzód. Wśród żółtych łanów żyta i owsa sta-

nowiliśmy dobry cel dla nieprzyjacielskich strzelców i szybko

dostaliśmy się pod ich morderczy ostrzał. Drużyny rozluźniły

szyk. Z jednej strony rozległo się wezwanie do ataku na bag-

nety, z drugiej ktoś zaczął wołać sanitariuszy. Do tego nie-

przyjacielskie baterie zaczęły zasypywać nas szrapnelami. Do

godziny 6 po południu, kiedy to osiągnęliśmy rów przy szosie,

prawie połowa z nas została po drodze traiona. Z mojej dru-

żyny pozostało jedynie 4 ludzi. Pewnemu 40-letniemu siwo-

brodemu landwerzyście, który mimo swego wieku był jednym

z naszych najodważniejszych żołnierzy, przestrzelono twarz,

inny został jednocześnie traiony dwoma kulami. Naszemu

majorowi von der Ostenowi odstrzelono szpic z hełmu. Z na-

pływających stopniowo informacji wynikało iż 1 kompania

zostawiła po drodze 50 ludzi.

Rosyjskie okopy dostały się teraz pod nasz ostrzał. W za-

padającym zmierzchu nadeszły również pozostałe kompa-

nie. Dano sygnał do szturmu. Rozbrzmiał ochrypły ryk Hurra!

i kolumny rzuciły się do ataku. Przyjął nas tak wściekły ogień

z broni ręcznej i maszynowej, że musieliśmy przypaść do zie-

mi. Major von der Osten pociągnął nas do przodu. Ponownie

rzuciliśmy się skokami naprzód. Rosyjski ogień wkrótce ucichł

– nieprzyjaciel rzucił się do ucieczki, ścigany naszym ogniem.

Obsadziliśmy uparcie bronione okopy, które po mistrzowsku

nawzajem się lankowały. Otwory strzelnicze wykonaliśmy po

ich drugiej stronie i wystawiliśmy czujki na przedpolu. Oko-

ło 3 rano na przedpolu pojawiły się gęste rosyjskie kolumny.

Głośno krzycząc starali się wprowadzić nas w błąd iż chcą

zdezerterować. Ostrzeżeni wcześniejszymi takimi manewra-

mi i bojąc się podstępu otworzyliśmy do nich ogień i dopiero

teraz większość z nich rzuciła broń i przeskoczyła za nasze

okopy. Pozostali uciekli.

Widok ze wzgórza 186 na południe,

w kierunku szosy Markuszów–Kurów

1 kompania ucierpiała najbardziej: 7 zabitych i 53 ran-

nych; 130 ludzi wyruszyło dalej. Nieprzyjacielskie kule zebrały

szczególnie duże żniwo wśród starej kadry 217. pułku, która

wyruszyła z nim w pole jeszcze z Magdeburga. Ludzie czuli się

nieswojo po tym jak okazało się iż major von der Osten został

ciężko ranny a jego adiutantowi przestrzelono rękę.”

Wstający świt 1 sierpnia rozproszył ciemności i jednocześ-

nie rozjaśnił sytuację na polu walki. Rosyjskie okopy na odcin-

ku biegnącym przez wzgórze 186 zostały wprawdzie zajęte,

jednak ich część biegnąca przez wzgórze 163 znajdowała się

nadal w rękach przeciwnika. Ponieważ były one tu uformowa-

ne w kształt litery S, Rosjanie mogli dzięki temu ostrzeliwać

zarówno lankę jak i tyły pułku. Z tego też powodu znajdują-

ca się na lewym skrzydle 9 komp./III została cofnięta do tyłu

z zadaniem utworzenia pozycji ryglującej wzgórze 163. Dalsze

posuwanie się naprzód było uzależnione od zdobycia wspo-

mnianych wyżej pozycji rosyjskich – zadanie to otrzymał III ba-

talion. Po silnym przygotowaniu artyleryjskim oraz ostrzale

z broni maszynowej okopy zostały wespół z 219. pułkiem zdo-

byte o godzinie 14.00. III batalion wziął przy tym do niewoli

109 jeńców.

Pozycje I i III batalionu dostały się teraz pod wściekły ogień

nieprzyjaciela, w tym ciężkiej artylerii, który chciał w ten spo-

Widok ze wzgórza 186 w kierunku północnym,

wzdłuż drogi prowadzącej do Olempina

numer 10 – zima 2011

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: