C2_Bezpieczenstwo_pracy_z_laserami.pdf

BEZPIECZE¼STWO PRACY Z LASERAMI

Szkodliwe dzia»anie promieniowania laserowego dotyczy oczu oraz

skóry cz»owieka, przy czym najbardziej zagroóone s oczy. Ze wzgldu na

kierunkowoÑ wizki zagroóenie promieniowaniem laserowym jest

zagroóeniem potencjalnym, tzn. ekspozycja na to promieniowanie jest

zazwyczaj przypadkowa. Mimo tego, w przypadku wielu laserów nawet taka

przypadkowa, krótkotrwa»a ekspozycja moóe by bardzo niebezpieczna.

W zakresie dzia»ania fal o d»ugoÑci od 400 nm do 1400 nm moóe dojÑ

do uszkodzenia siatkówki. Promieniowanie z zakresu d»ugoÑci fal ponióej

400 nm i powyóej 1400 nm nie wnika do wntrza oka, natomiast powoduje

uszkodzenie rogówki. W przypadku skóry skutkiem dzia»ania

promieniowania laserowego moóe by uszkodzenie tkanki (zwglenie,

oparzenie, rumie½).

Bezpiecze ½ stw o prac y z laseram i 1

Szkodliwe dzia»anie promieniowania laserowego

- wywiera ciÑnienie na tkanki,

- powoduje zmiany fotochemiczne,

- podgrzewa.

W przypadku dzia»ania na wzrok

Szkodliwe promieniowanie moóe trafi do obszaru ïrenicy nie tylko

bezpoÑrednio z lasera, ale i przypadkowo, poprzez odbicie wizki pierwotnej

od róónych przedmiotów znajdujcych si na jej drodze, takich jak np.

okienka, kuwety, soczewki, czy szyby okienne. Szczególnie jest to

niebezpieczne przy pracy z laserami generujcymi promieniowanie w

niewidzialnym zakresie widma.

Promieniowanie impulsowe moóe by bardziej niebezpieczne od

promieniowania cig»ego. O ile w przypadku promieniowania cig»ego

ïrenica moóe odci jego dostp do oka juó na samym pocztku oÑwietlenia

wzroku, o tyle w przypadku impulsu jego czas trwania moóe by zbyt krótki

dla zareagowania ïrenicy we w»aÑciwy sposób.

W przypadku dzia»ania na skór

- skóra moóe ulec poparzeniu, uszkodzeniu poprzez nacicie

termiczne lub odparowanie w miejscach oddzia»ywania

promieniowania laserowego,

- d»ugotrwa»e napromieniowanie moóe doprowadzi do mutacji

komórkowych, a nawet do zmian nowotworowych w przypadku

promieniowania ultrafioletowego,

- promieniowanie laserowe moóe spowodowa poraóenie naczy½

krwionoÑnych i koagulacj bia»ek, a takóe destrukcj komórek na

skutek dzia»ania fali uderzeniowej wywo»anej impulsem.

Bezpiecze ½ stw o prac y z laseram i 2

Szkodliwe skutki oddzia»ywania promieniowania laserowego o róónych

d»ugoÑciach fal na skór i oczy

Zakres

promieniowania

Oczy

Skóra

100 - 280 nm

(UV-C)

rumie½, dzia»ania rako-

twórcze, przyspieszone

uszkodzenie rogówki

280 - 315 nm

(UV-B)

starzenie skóry

315 - 400 nm

katarakta fotoche-

oparzenie skóry, ciemnienie

(UV-A)

miczna

pigmentu

400 - 780 nm fotochemiczne i termi-

czne uszkodzenie siat-

oparzenie skóry, reakcje

fotoczu»e

kówki

780 - 1400 nm

(IR-A)

katarakta, poparzenie

siatkówki

1400 - 3000 nm

przymglenie rogówki,

(IR-B)

katarakta, oparzenie

rogówki, gwa»towna

oparzenie skóry

ekspansja pary wodnej

3000 nm - 1 mm

(IR-C)

oparzenie rogówki

Ðwiat»o z pozosta»ych zakresów spektralnych g»ównie wywo»uje oparzenia.

Bezpiecze ½ stw o prac y z laseram i 3

Klasy laserów i produktów laserowych

Klasa

Opis

Lasery, które s bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy.

1M Lasery emitujce promieniowanie w zakresie d»ugoÑci fal od 302,5

nm do 4000 nm, które s bezpieczne w racjonalnych warunkach

pracy, ale mog by niebezpieczne podczas patrzenia w wizk

przez przyrzdy optyczne.

Lasery emitujce promieniowanie widzialne w przedziale d»ugoÑci

fal do 700 nm. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny

przez instynktowne reakcje obronne. (Moc promieniowania do 1

mW)

2M Lasery emitujce promieniowanie widzialne w przedziale d»ugoÑci

fal do 700. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez

instynktowne reakcje obronne, ale mog by niebezpieczne

podczas patrzenia w wizk przez przyrzdy optyczne. (Moc

promieniowania potencjalnie docierajca do oka do 1 mW)

3R Lasery emitujce promieniowanie w zakresie d»ugoÑci fal od 302,5

nm do 1 mm, dla których bezpoÑrednie patrzenie w wizk jest

potencjalnie niebezpieczne. (Moc promieniowania do 5 mW)

3B Lasery, które s niebezpieczne podczas bezpoÑredniej ekspozycji

promieniowania. Patrzenie na odbicia rozproszone s zwykle

bezpieczne. (Moc promieniowania do 500 mW)

Lasery, które wytwarzaj niebezpieczne odbicia rozproszone.

Mog one powodowa uszkodzenie skóry oraz stwarzaj

zagroóenie poóarem. Podczas obs»ugi laserów klasy 4 naleóy

zachowa szczególn ostroónoÑ. (Moc promieniowania powyóej

500 mW)

Bezpiecze ½ stw o prac y z laseram i 4

Zabezpieczenia i oznaczenia laserów

Zabezpieczenia laserów

- obudowy ochronne,

- specjalne, dostpne tylko dla osób do tego powo»anych, w»czniki

lasera,

- uk»ady zdalnego sterowania,

- wskaïniki poziomów mocy i energii,

- itp.

Oznaczenia laserów

- oznakowanie umoóliwiajce jednoznaczne okreÑlenie klasy

zagroóenia,

- znaki i napisy ostrzegawcze,

- nazwa lasera i wytwórca.

Wyposaóenie i oznakowanie pomieszcze½ laboratoryjnych

- znaki i napisy ostrzegawcze oraz lampy sygnalizacyjne dzia»ajce

podczas pracy lasera,

- zminimalizowanie iloÑci powierzchni odbijajcych promieniowanie,

- stosowanie dostatecznie silnego oÑwietlenia, wywo»ujcego

zwóenie ïrenic, a tym samym ograniczenie iloÑci energii

promieniowania wnikajcego do oka.

Bezpiecze ½ stw o prac y z laseram i 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: