AO_modul5_I-III.pdf

Warsztat pracy skutecznego nauczyciela —

Wsparcie ucznióW ze specyficznymi trudnościami

W uczeniu się z klas i–iii

Moduł 5

Wczesna diagnoza specyficznych trudności

w czytaniu i pisaniu

autor:

prof. m. Bogdanowicz

Po realizacji modułu uczestnik:

posiada podstawowe umiejętności w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej

uczniowi w jego środowisku szkolnym,

umie dostrzec u swoich uczniów objawy gotowości do nauki czytania i pisania oraz ryzyka dyslek-

sji, posługując się dostępnymi metodami eksperymentalnymi, jak: kwestionariusz rozpoznawa-

nia ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci rozpoczynających naukę szkolną

w klasie i, ii, iii oraz skala ryzyka dysleksji.

W reformującym się systemie edukacji dostrzeżono małe dziecko i najmłodszego ucznia oraz przy-

pomniano doniosłość paradygmatów: wczesna edukacja, wczesna diagnoza, wczesna interwencja.

nie „reforma” lecz „reformująca się szkoła” powinna być obecnie w centrum uwagi, jej zmiany,

uwzględniające specyfikę osobowości dzieci w tym wieku oraz ich potrzeby psychiczne i fizyczne. te

zmiany muszą przede wszystkim zajść w mentalności nauczycieli, w ich wiedzy i umiejętnościach. to

szkoła powinna się dostosować do sześcioletniego ucznia, a nie odwrotnie. nauczyciel powinien być

w stanie przetłumaczyć nawet bardzo skomplikowaną rzeczywistość na język zrozumiały dla swoich

uczniów. on jest też „filtrem”, pierwszą osobą, która może dostrzec trudności w uczeniu się dziecka,

w tym objawy ryzyka dysleksji, dysortografii i dysgrafii.

W sytuacji, gdy dzieci wcześniej rozpoczynają naukę szkolną, szczególnie widoczne są problemy bra-

ku gotowości szkolnej oraz specyficznych trudności w uczeniu się. od wprowadzenia przeze mnie,

w 1993 roku, do literatury polskiej pojęcia „ryzyko dysleksji” niedługo minie 20 lat (Bogdanowicz

2011). pojęcie to miało zwrócić uwagę na doniosłość wczesnego rozpoznawania symptomów zapo-

wiadających specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu po to, aby jak najwcześniej podjąć stosowną

interwencję. W tym okresie, a szczególnie od 2008 roku, w pracowniach testów psychologicznych

i pedagogicznych w gdańsku i Warszawie, opracowano szereg nowych narzędzi badawczych. prze-

znaczone są do użytku nauczycieli i rodziców jako narzędzia przesiewowe w ramach tzw. diagnozy

nauczycielskiej – przedszkolnej i szkolnej . metody te mają służyć poznawaniu dzieci i ich specjal-

nych potrzeb edukacyjnych. znacznie więcej narzędzi badawczych opracowano z myślą o stosowaniu

ich przez specjalistów szkolnych – psychologów i pedagogów zatrudnionych w szkole. W repertuarze

tych metod diagnostycznych znalazły się skale, kwestionariusze i testy diagnostyczne. dla interdy-

scyplinarnego zespołu pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych opracowano wystan-

daryzowane i znormalizowane narzędzia w formie testów, pozwalające na sformułowanie klinicznej

diagnozy specjalistycznej .

. Ocena gotowości szkolnej – pięcio- i sześciolatki (najstarsza grupa przed-

szkolna)

Moduł 5.

Wprowadzenie do terapii pedagogicznej

Model wczesnego diagnozowania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu – propozycja

etapów i metod do oceny gotowości szkolnej, rozpoznawania ryzyka oraz diagnozowaniu

dysleksji, dysortografii i dysgrafii (Bogdanowicz 2011). I

I. Ocena gotowości szkolnej – pięcio- i sześciolatki (najstarsza grupa przedszkolna)

Bateria metod diagnozy rozwoju psychomotorycznego dzieci 5- i 6- letnich. Bateria 5/6 (Bog-

danowicz, kalka, radke, sajewicz-radtke 2010) – dla pracowników poradni psychologiczno-

pedagogicznych.

Bateria metod diagnozy rozwoju psychomotorycznego dzieci 5- i 6- letnich. Bateria 5/6 S

(Bogdanowicz, kalka, radke, sajewicz-radtke 2010) – dla pracowników poradni psychologicz-

no-pedagogicznych.

Skala Gotowości Szkolnej (frydrychowicz, koźniewska, matuszewski, zwierzyńska 2006) – dla

nauczycieli, specjalistów szkolnych (pedagog, psycholog, specjalista terapii pedagogicznej).

Skala Ryzyka Dysleksji SDR-6 dla dzieci wstępujących do szkoły (Bogdanowicz, kalka 2011)

– dla rodziców, nauczycieli, specjalistów szkolnych.

Gotowość Szkolna – Zestaw ćwiczeń do wspomagania procesu diagnozy gotowości szkolnej

oraz stymulacji funkcji percepcyjno-motorycznych i umiejętności matematycznych (czabaj,

mańkowska, rożyńska, tryzno 2009) – multimedialny produkt wydawnictwa young digital

planet sa dla nauczycieli i rodziców.

Diagnoza edukacyjna dzieci 6-, 7-letnich rozpoczynających naukę (tryzno2005).

Ocena rozwoju pięciolatka pod kątem gotowości szkolnej (czabaj, 2011) – dla nauczycieli

i specjalistów przedszkolnych.

priorytetowym zadaniem nauczyciela na poziomie edukacji wczesnoszkolnej jest nauka czytania

i pisania. na tym etapie nauki wyłania się pewien odsetek dzieci niepotrafiących opanować tych

podstawowych umiejętności. zgodnie z nowym rozporządzeniem o pomocy psychologiczno-pedago-

gicznej nauczyciel musi temu problemowi poświęcić szczególną uwagę. Jego zadaniem jest wczesna

ocena właściwego rozwoju procesów czytania i pisania. nauczyciel ma rozpoznać stan faktyczny

funkcjonowania ucznia oraz zapewnić mu właściwą pomoc. trudności w czytaniu i pisaniu powinien

zauważyć już na poziomie elementarnym. najlepiej by było, gdyby to nauczyciel przedszkola, a więc

jeszcze przed podjęciem przez dziecko nauki szkolnej, dostrzegł symptomy zapowiadające przyszłe

trudności w czytaniu i pisaniu. znajomość objawów zaburzeń rytmu rozwoju psychoruchowego, czyli

opóźnienia rozwoju niektórych funkcji poznawczych, ruchowych oraz ich integracji, leżących u pod-

staw uczenia się czytania i pisania, pomoże nauczycielowi trafnie ocenić przyczynę i stopień trud-

ności ucznia. na tym etapie edukacji problemy w nauce czytania i pisania kwalifikują go do grupy

ryzyka niepowodzeń szkolnych. dzięki rozpoznaniu problemu, można otoczyć ucznia opieką i udzie-

lić mu zindywidualizowanej pomocy. Wczesne zdiagnozowanie trudności, umożliwi uczniowi udział

w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych.

Moduł 5.

Wprowadzenie do terapii pedagogicznej

II. Ocena ryzyka dysleksji, dysortografii i dysgrafii – klasa I

początek klasy i

Skala Ryzyka Dysleksji SDR-6 dla dzieci wstępujących do szkoły (Bogdanowicz, kalka 2011)

– dla rodziców, nauczycieli, specjalistów szkolnych.

Kwestionariusz rozpoznawania ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci

rozpoczynających naukę szkolną w I klasie (Bogdanowicz 2011) – dla rodziców i nauczycieli.

koniec klasy i

Skala Ryzyka Dysleksji SRD (Bogdanowicz 2002, 2005, 2011) – dla nauczycieli, rodziców, spe-

cjalistów szkolnych.

Ocena Ryzyka Dysleksji, Seria EduSensus Dysleksja, – pakiet interaktywny zasobów wspo-

magających diagnozę psychologiczną (multimedialna wersja srd) (Bogdanowicz 2010) – ro-

dzice, nauczyciele, specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Test dekodowania (szczerbiński, pelc-pękala 2008) – specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Testy czytania dla sześciolatków (krasowicz-kupis 2009) – specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Test Czytania Głośnego „Dom Marka” (Bogdanowicz 2009) – nauczyciele, specjaliści szkolni,

pracownicy poradni.

Ocena czytania głośnego „Dom Marka” , seria edusensus dysleksja – pakiet interaktywny

zasobów wspomagających diagnozę pedagogiczną (multimedialna wersja testu czytania gło-

śnego „dom marka”) (Bogdanowicz 2010) – nauczyciele, specjaliści szkolni, pracownicy porad-

ni.

Próby oceniające umiejętność czytania i pisania u uczniów klas I (czabaj 2011) – do oceny

techniki i tempa czytania, czytania ze zrozumieniem, pisania z pamięci, przepisywania – na-

uczyciele, specjaliści szkolni.

Próby diagnozujące umiejętność czytania i pisania u uczniów klas I (czabaj 2010) – nauczy-

ciele, specjaliści szkolni.

Moduł 5.

Wprowadzenie do terapii pedagogicznej

Wstępna diagnoza dysleksji – klasa II

początek klasy ii

Kwestionariusz rozpoznawania ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci

w II klasie (Bogdanowicz, 2011) - rodzice, nauczyciele.

koniec klasy ii

Skala Ryzyka Dysleksji SRD (Bogdanowicz 2002, 2005, 2011) – nauczyciele, rodzice, specjali-

ści szkolni.

Ocena Ryzyka Dysleksji, Seria EduSensus Dysleksja – pakiet interaktywny zasobów wspo-

magających diagnozę psychologiczną (Bogdanowicz 2010).

Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych dla 8- latków (Bateria-8) (Bogdanowicz, kalka,

sajewicz-radtke, radtke 2010) – pracownicy poradni.

Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych dla 8.latków – wersja skrócona (Bateria-8S) (Bog-

danowicz, kalka, sajewicz-radtke, radtke 2010) – specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Ocena przyczyn trudności w nauce czytania i pisania – zestaw zadań dla dzieci ośmiolet-

nich. Seria EduSensus Dysleksja – pakiet interaktywny zasobów, wspomagających diagnozę

pedagogiczną (Bogdanowicz, kalka, sajewicz-radtke, radtke 2010) – multimedialna wersja

Baterii-8 – nauczyciele, specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Test dekodowania (szczerbiński, pelc-pękala 2008) – specjaliści szkolni, pracownicy poradni.

Próby oceniające umiejętność czytania i pisania u uczniów klas II (czabaj 2011) – do oceny

techniki i tempa czytania, czytania ze zrozumieniem, pisania z pamięci, pisania ze słuchu,

przepisywania – nauczyciele, specjaliści szkolni.

Próby diagnozujące umiejętność czytania i pisania u uczniów klas II (czabaj 2011) – nauczy-

ciele, specjaliści szkolni.

Moduł 5.

Wprowadzenie do terapii pedagogicznej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: