Dobre praktyki.pdf

Dobre praktyki z szuflady terapeuty – zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

W Programie Ortograffiti z Bratkiem (I. Mańkowska, M Rożyńska 2010, 2011) proponuje się

wiele różnorodnych zabaw, ćwiczeń kształcących funkcje wzrokowe i wzrokowo-przestrzenne.

Oto przykłady zabaw i ćwiczeń do wykorzystania w pracy z dziećmi na zajęciach.

W klasie I

Przykłady zabaw, które pomogą dziecku w zapamiętaniu liter (w tzw. biernej ich znajomości)

„Literkowy kramik”

Prowadzący wspólnie z dziećmi buduje „literkowy kramik” – sklepik, w którym będą wystawione

litery. Mogą one leżeć, stać, wisieć lub pływać.

Dzieci wybierają spośród siebie sprzedawcę, pozostałe są kupującymi. Prowadzący pilnuje, by

pamiętały o ważnych zasadach grzeczności, zwłaszcza mówieniu: dzień dobry, proszę, dziękuję,

do widzenia. Jak płacimy za towar? Oczywiście uśmiechem.

Dziecko podchodzi do kramiku i mówi: „Dzień dobry, proszę literkę, która mi się podoba, tę

z dwoma brzuszkami”. Terapeuta informuje: „To jest B ”. Dziecko powtarza: „Poproszę B ”. Dziecko

sprzedawca mówi: „Za B płacisz dwa uśmiechy”. Dziecko klient uśmiecha się dwa razy i mówi:

„Dziękuję i do widzenia”.

• Leżące litery wycinamy ze starych gazet lub czasopism i kładziemy na ladzie sklepowej.

• Stojące litery to na przykład klocki literowe.

• Wiszące litery wykonujemy z drucika albo plasteliny. A może będą samolocikami, które

po lekkim dmuchnięciu zaczynają wirować? Samoloty można zrobić z bibuły, na której

odwzorowuje się litery.

• Pływające litery przygotowujemy w następujący sposób: piszemy litery wodoodpornym

pisakiem na plastikowych klockach i wrzucamy je do przezroczystej miski wypełnionej wodą.

Można również wykonać małe rybki z masy solnej. Kiedy wyschną, zapisujemy na każdej

rybce po jednej literze i całość lakierujemy.

Pomoce: gazeta, klocki literowe, bibuła oraz inne materiały

„Ugotuj literową zupę”

Dziecko wybiera do zupy klocki literowe zgodnie z „przepisem” i opowiada o ich walorach

smakowych. W „przepisie” każda litera może oznaczać jakieś warzywo lub przyprawę.

Pomoce: klocki literowe

„Ułóż pociąg z klocków”

Dziecko wybiera klocki z określonymi literami np. oznaczającymi samogłoski.

Pomoce: klocki literowe

Moduł 6.

Dobre praktyki z szuflady terapeuty - zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

„Zbuduj dom z klocków”

Dziecko wybiera klocki z określonymi literami, na przykład tylko wielkie litery.

Pomoce: klocki literowe

„Polowanie na litery w gazecie”.

Dziecko szuka w czasopismach określonej litery, na przykład małego i dużego M . Znalezioną literę

otacza niebieską pętlą lub wycina.

Pomoce: czasopisma

W klasie II

Przykłady zabaw ułatwiających zapamiętywanie liter podobnych pod względem kształtu

Zabawa „Zapamiętaj b-d”

Dzieci siadają w jednym szeregu. Kładą przed sobą na podłodze, pionowo (w linii środkowej

swojego ciała) niebieski sznurek, określają głośno, gdzie jest lewa oraz prawa strona, a następnie

tworzą małą literę b , kładąc kulę z gazety z prawej strony.

Teraz prowadzący wchodzi w rolę Bratka i mówi: „Co tam ułożyłyście? Widzę kulę na sznurku. Czy

to jakiś nowy pojazd?” Kolejne dziecko powtarza Bratkowi, że tak wygląda litera b – ma brzuszek

z prawej strony kreski.

Następnie dzieci tworzą małą literę d , kładąc kulę z lewej strony. Ponownie prowadzący wchodzi

w rolę Bratka i mówi: „A teraz co ułożyłyście? Kolejne dziecko mówi Bratkowi, że tak wygląda

litera d – ma brzuszek z lewej strony laski.

Zabawa „Zapamiętaj g-p”

Dzieci siadają w jednym szeregu. Kładą przed sobą na podłodze, pionowo (w linii środkowej

swojego ciała) niebieski sznurek, określają głośno, gdzie jest lewa oraz prawa strona, a następnie

tworzą małą literę g , kładąc „groszek” (kulkę z zielonego papieru) z lewej strony. Potem tworzą

małą literę p kładąc „pierniczek” (kulkę z brązowego papieru) z prawej strony. Na koniec kolejno

mówią, jakie litery przypominają poszczególne układy.

Zabawa „Czy już dobrze znam b- d- g- p?”

Dzieci siadają w jednym szeregu. Kładą przed sobą na podłodze, pionowo (w linii środkowej

swojego ciała) niebieski sznurek, określają głośno, gdzie jest lewa oraz prawa strona oraz góra

i dół, a następnie tworzą małe litery:

• literę d , kładąc „krążek” na dole z lewej strony sznurka

• literę b , kładąc „krążek” na dole z prawej strony sznurka

• literę g , kładąc „krążek” u góry z lewej strony sznurka

• literę p , kładąc „krążek” u góry z prawej strony sznurka

Na koniec prowadzący w roli Bratka prosi o rozszyfrowanie zagadek. Dzieci kolejno mówią Bratkowi,

jakie litery przypominają poszczególne układy.

Moduł 6.

Dobre praktyki z szuflady terapeuty - zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

W klasie III

Przykłady zabaw kształcących funkcje wzrokowo-przestrzenne na materiale literowym

Zabawa „Skoki po dwuznakach”

Prowadzący oraz dzieci wydzierają lub wycinają z gazety dwuznaki, a następnie układają je

na stoliku w rozsypce. Dzieci skaczą Spaceruchem po dwuznakach jak po kamyczkach i szybko

odczytują je. Prowadzący w roli Bratka komentuje: „To skoki Spaceruchów po dwuznakach”.

Podpowiedź: Należy zwrócić uwagę na staranną wymowę.

Pomoce: gazeta

Zabawa „Zagadki literowe”

Bratek wkłada do pudełeczka/woreczka klocki lub kartoniki z literami. Zadaniem kolejnego dziecka

jest wylosowanie dwóch klocków/kartoników i sprawdzenie, czy da się z nich ułożyć dwuznak. Jeśli

nie, litery wracają do pudełeczka/woreczka.

Pomoce: klocki literowe lub kartoniki z literami, pudełko lub woreczek na literki

Zabawa „Litery”

Dzieci stoją w kręgu. Głośno powtarzają kolejne litery alfabetu. Następnie każde dziecko otrzymuje od

prowadzącego zajęcia kolorowy sznureczek. Prowadzący pokazuje na palcach liczbę litery z alfabetu,

którą dziecko powinno ułożyć ze sznureczka na podłodze, (np. pierwszemu dziecku pokazuje na

palcach 1, a dziecko układa literę a , drugiemu dziecku pokazuje 5, a dziecko układa literę e , itd.).

Kiedy wszystkie dzieci ułożą swoje litery, wstają i przesuwają się w prawo o jedno miejsce, odczytując

głośno litery sąsiada.

Pomoce: kolorowy sznureczek dla każdego dziecka

Zabawa „Podobne litery”

Dzieci siadają w rzędzie na podłodze jeden obok drugiego. Każde dziecko posiada po 2 elementy

wykonane z gazety: pasek w kształcie długiego prostokąta (długość ok. 20cm; szer. 1 cm) oraz

kółko (średnica ok. 10 cm). Dziecko kładzie pasek pionowo przed sobą.

Prowadzący w roli Bratka daje dzieciom polecenia:

• Z której strony paska położysz kółko, aby odczytać/utworzyć literę p ? Wykonaj to polecenie.

Dziecko tworzy odpowiedni układ i odczytuje literę.

• Podobnie z literami g , d , b .

Na koniec dzieci układają po jednej literze wskazanej przez Bratka i wymieniają po jednym wyrazie

– rzeczowniku, rozpoczynającym się na ułożoną literę ( g, p, d, b ).

Pomoce: pasek i kółko z gazety

Zabawa „Kto pierwszy?”

Dzieci leżą na podłodze (na dywanie) na brzuchu, podpierając się na łokciach. Nogi mają lekko ugięte

w kolanach i swobodnie nimi poruszają. Każde dziecko trzyma w rękach gazetę i zakreślacz/kredkę.

Zadaniem dzieci jest wyszukiwanie litery ś . Dziecko, które odnajdzie literę głośno wypowiada hasło

„MAM”. Analogicznie postępujemy z następnymi literami: ć, ź, ń, dź .

Na koniec prowadzący w roli Bratka chwali najbardziej aktywnych.

Pomoce: gazeta, zakreślacze

Moduł 6.

Dobre praktyki z szuflady terapeuty - zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

Zabawa „Chomikuj”

Dzieci oraz prowadzący zajęcia w roli Bratka siedzą w kole na podłodze. W środku mają zgromadzone

klocki literowe (małe i wielkie litery). „Bratek” wymawia kolejne imiona dzieci i ich zwierzątek

(z bajki), np. Ola, Przemądrzałek; Dominik, Dusia; Zosia, Rodzynek... Zadaniem dzieci jest jak

najszybsze zauważenie pierwszych liter w imionach i zgromadzenie ich obok siebie. Wygrywa ten,

kto „zachomikował” najwięcej liter.

Pomoce: klocki literowe lub kartoniki z wielkimi i małymi literami

Zabawa „Pstryk do bramki”

Prowadzący zajęcia wspólnie z dziećmi buduje z klocków literowych bramkę piłkarską: (bramka

zbudowana z dowolnych wielkich liter). Kolejni uczniowie-zawodnicy pstrykają palcami piłeczkę,

próbując wbić gola do bramki. Po udanej próbie dziecko odczytuje literę, w którą wcelowało,

podając na tę literę nazwę miasta.

Pomoce: piłeczka gumowa lub z gazety, klocki literowe z literami drukowanymi

Zabawa „Kto prędzej”

Dzieci siedzą w rzędzie na podłodze. Prowadzący zajęcia rozkłada przed dziećmi kilka książek (np.

z ulubionymi bajkami lub lekturami do klasy III). Zadaniem dzieci jest wskazanie ręką przeczytanej

przez prowadzącego pierwszej litery tytułu wybranej książki.

Po kilku próbach prowadzący podsumowuje: „Tytuły książek zapisane są wielką literą”.

Uwaga! Prowadzący eksponuje przed dziećmi książki w różnym układzie: pionowo, poziomo czyli

niektóre książki powinny leżeć, inne „stać”. Warto rozłożyć takie książki, których tytuły będą

zawierały zróżnicowany krój liter.

Pomoce: książki z tytułami o zróżnicowanym kroju liter

Zabawa „Jaka to litera?”

Prowadzący zajęcia wyjmuje z worka po jednym klocku literowym. Prezentuje kolejnemu dziecku

literę przez ułamek sekundy pytając: „Jaka to litera?” Dziecko powinno odpowiedzieć, jaka to litera

i czy jest pisana czy drukowana, np. „ a – mała, drukowana”.

Pomoce: klocki z wielkimi i małymi literami, drukowanymi i pisanymi

Zabawa „Jaka to litera?”

Dzieci stają przed lustrem. Prowadzący zajęcia wyjmuje z worka po jednym kartoniku z literą.

Prezentuje kolejnemu dziecku literę w lustrze przez ułamek sekundy pytając: „Jaka to litera?”

Dziecko powinno odpowiedzieć, jaka to litera i czy jest pisana czy drukowana, np. „ a – mała,

drukowana”.

Pomoce: lustro, kartoniki z literami wielkimi i małymi, drukowanymi i pisanymi

Moduł 6.

Dobre praktyki z szuflady terapeuty - zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

Zabawa „Skojarzenia”

Prowadzący w roli Bratka rozkłada na różnych przedmiotach w sali karteczki z napisem – uje .

Zadaniem dzieci jest odnalezienie karteczek i odgadnięcie skojarzenia z danym przedmiotem. Np.

karteczka leżąca na ołówku – skojarzenie – rysuje ; na pędzlu – maluje ; na paczce – pakuje itp.

Podpowiedź! Karteczki z napisem – uje powinny być zróżnicowane. Każdy zapis inny (litery małe,

wielkie, drukowane, pisane, ozdobne itp.)

Pomoce: karteczki z napisem – uje

Zabawa „Gazet-uje”.

Prowadzący w roli Bratka daje dzieciom gazetę i poleca wyrwanie kształtu 3 liter: u - j - e . Dzieci

po wydarciu liter układają cząstkę „uje ” i wymawiają ją na różne sposoby – wesoło, smutno,

żartobliwie itd.

Pomoce: gazeta

Zabawa „Zaczarowany paluszek”

Prowadzący w roli Bratka rozkłada na różnych przedmiotach w sali karteczki z napisem - uszka

oraz - uszek . Zadaniem dzieci jest wskazanie paluszkiem odnalezionego przedmiotu oraz głośne

wymienienie jego nazwy. Np. karteczka z napisem - uszka leżąca na poduszce – dziecko mówi -

pod uszka ; na paluszku Bratka – pal uszek .

Podpowiedź! Karteczki z napisem - uszka oraz - uszek powinny być zróżnicowane. Każdy zapis

inny (litery małe, wielkie, drukowane, pisane, ozdobne itp.).

Pomoce: przedmioty (ilustracje), których nazwy mają cząstkę „– uszek ”, „- uszka ”np. poduszka,

puszka, muszka, łańcuszek, paluszek, gruszka

Zabawa „Jaki to miesiąc?”

Dzieci biegają po sali w rytm bębenka. Na mocniejsze uderzenie bębenka dzieci zatrzymują się.

Zadaniem dzieci jest odgadnięcie, jaki miesiąc kryje się pod prezentowaną przez prowadzącego

literą, będącą pierwszą literą nazwy miesiąca, np. litera p - oznacza październik; litera l - luty, lipiec

i listopad.

Podpowiedź! Każda litera powinna być inna (pisana lub drukowana, bądź ozdobna).

Pomoce: karty (etykiety) z literami

Zabawa „taśmy literowe”

Prowadzący zajęcia rozkłada na podłodze „ taśmy literowe ” czyli paski papieru, na których

zapisanych jest po 10 liter (różny układ, zróżnicowana czcionka), np.

1. AÓPÓRÓSÓCÓ (litery drukowane)

2. fólółówómó (litery pisane)

3. ąóęóćóśóńó (litery drukowane)

4. Dz Ó Sz Ó Cz Ó Dż Ó Dź Ó (litery pisane)

Ważne jest, aby dowolna litera przeplatana była literą ó . Pasków jest tyle, ile dzieci w grupie.

Dzieci chodzą swobodnie między paskami w rytm klaskania prowadzącego. Na przerwę w klaskaniu

dzieci stają przed wybraną „ taśmą literową ”, czytają jednocześnie i głośno przedstawiony układ liter.

Podpowiedź! Dzieci mogą czytać układy liter ze słuchawkami z butelek. Wtedy czytają cicho.

Pomoce: paski papieru z dziesięcioma literami

Moduł 6.

Dobre praktyki z szuflady terapeuty - zabawy kształcące funkcje wzrokowo-przestrzenne

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: