Zaliczenie chorób wewnętrznych (układ pokarmowy)

Wywiad i badanie fizykalne

Wywiad:

W czasie zbierania wywiadu należy zwrócić szczególną uwagę na:

· bóle w obrębie jamy brzusznej, klatki piersiowej, odbytnicy i odbytu

· gorączkę i dreszcze

· odbijanie, nudności i wymioty

· obecność krwi w wymiocinach

· zgagę

· trudności w połykaniu

· zaburzenia w oddawaniu stolca (zaparcia, biegunki, lub obie na przemian, parcie na stolec, zatrzymanie gazów i stolca)

· krwawienie oraz wydalanie śluzu i ropy z odbytu

· powiększenie rozmiarów brzucha (wzdęcia, wodobrzusze)

· zaburzenia łaknienia

· cuchnienie z ust

· czkawka

· zachowanie masy ciała

Badanie fizykalne:

· badanie tętna, ciśnienia tętniczego i temperatury ciała

· oglądanie

· obmacywanie

· opukiwanie

· osłuchiwanie

· badanie per rectum

Obrona mięśniowa: objaw zapalenia otrzewnej polegający na odruchowym pojawieniu się napięcia mięśni brzucha podczas badania palpacyjnego, mówimy wtedy o brzuchu ,,deskowatym”

Objaw Blumberga: objaw otrzewnowy, nagłe oderwanie ręki uciskającej bolesną część brzucha, powoduje gwałtowne nasilenie się bólu.

Objaw Rovsinga: ucisk lewego dołu biodrowego w kierunku antyperystaltycznym wywołuje ból  w prawym dole biodrowym – okolice wyrostka robaczkowego (pkt. McBurnea)

Objaw Chełmońskiego: chorzy odczuwają krótkotrwały ból w prawym podżebrzu podczas uderzania ręką tej okolicy i świadczy to o zapaleniu pęcherzyka żółciowego.

Żylaki przełyku

Są to poszerzone naczynia żylne przebiegające bardzo powierzchownie w błonie śluzowej albo podśluzowej i mogą mieć charakter wrodzony (bardzo rzadkie), lub nabyty.

Etiologia:

· nadciśnienie wrotne z powodu marskości wątroby

· zakrzepica żyły wrotnej

· zakrzepica żył wątrobowych

Obraz kliniczny:

· żylaki same z siebie objawów ani dolegliwości nie sprawiają, mogą jednak być źródłem krwotoku.

            Rozpoznanie:

· badanie radiologiczne

· endoskopia

Leczenie:

· unieruchomienie i zapewnienie spokoju chorego

· wstrzymanie żywienia doustnego

· dożylne podawanie płynów, masy erytrocytarnej i świeżego osocza mrożonego krwi w celu korekcji zaburzeń krzepnięcia

· założenie sondy Sengstakena-Blakemorea (przed założeniem należy chorego zaintubować)

· skleroterapia endoskopowa

· zabiegi operacyjne

Rokowanie:

· małe krwawienia mogą ustać samoistnie

· duże, nie dające się zatrzymać, mogą doprowadzić do śmierci

Profilaktyka:

· zapobieganie i skrupulatne leczenie zapalenia wątroby

· ograniczenie konsumpcji alkoholu i nadużywania leków

Choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka

Wrzody trawienne są ograniczonymi ubytkami błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, określanymi jako nadżerka gdy ubytek jest niewielki lub jako wrzód gdy ubytek sięga tkanki mięśniowej.

Etiologia:

× czynniki endogenne

· kwas solny i pepsyna

· żółć

× czynniki egzogenne

· stres

· palenie tytoniu

· nieprawidłowa dieta

· niesterydowe leki przeciw zapalne

· helicobacter pylori

× czynniki genetyczne

Bez kwasu solnego i helicobacter pylori nie ma wrzodu !!!

Obraz kliniczny:

· ból palący lub szarpiący, który nie promieniuje, umiejscawiający się w nadbrzuszu

· tkliwość nadbrzusza bez objawów otrzewnowych

· krwawienie (smoliste stolce lub/i krwawe wymioty)

· perforacja (nagły początek dolegliwości bólowych nadbrzusza, z wymiotami i zlewnymi potami)

Rozpoznanie różnicowe bólu:

× wrzody dwunastnicy

· ból pojawia się między posiłkami, często w czasie snu, nasila się przed samym posiłkiem, a ustępuje bezpośrednio po nim.

× wrzody żołądka

· ból pojawia się natychmiast po posiłku, a ulgę sprawiają wymioty

Rozpoznanie:

· testy na obecność helicobacter pylori

· gastrofiberoskopia

Leczenie:

· eradykacja helicobacter pylori (2 antybiotyki + inhibitor pompy protonowej)

· blokery H2 (np. Ranitydyna) i/lub IPP(Polprazol, Controloc)

· leki osłaniające błonę śluzową

· leczenie objawowe

· odpowiednia dieta

Rak żołądka

Rak żołądka jest nowotworwem pochodzenia nabłonkowego, stąd też powstaje w śluzówce. Nowotwory te dzielimy na złośliwe i łagodne. Histologicznie najczęściej spotykaną odmianą jest gruczolakorak, rzadszy rak rdzeniasty, najrzadszy rak włóknisty.

Etiologia:

· czynnik genetyczny

· grupa krwi A

· zewnątrz pochodne – żywienie (wędzonki)

· wewnątrz pochodne (bezkwas)

· choroby sprzyjające (np. zapalenie żołądka z helikobacter pylori)

· zmniejsza ryzyko pożywienie z vit. C

Obraz kliniczny:

· wywiad krótki albo brak

· spadek masy ciała

· wstręt do mięsa

· uczucie ucisku w nadbrzuszu

· nudności

· wyczuwalny guz w nadbrzuszu

· powiększone węzły chłonne - okoliczne

Rozpoznanie:

· badanie radiologiczne

· badanie endoskopowe

· badanie histologiczne

Leczenie:

· operacyjne

· chemio i radioterapia nie dają zadawalających wyników

· objawowe

Rokowanie:

· zależy od chwili rozpoznania

Choroba Leśniowskiego – Crohna

Zapalenie odcinkowe wszystkich warstw układu żołądkowo – jelitowego najczęściej w końcowym odcinku jelita krętego i bliższym okrężnicy.

Obraz kliniczny:

· choroba dotyczy najczęściej ludzi młodych przed 30 rż.

· ból w jamie brzusznej

· biegunka

· czasami stolce tłuszczowe

· czasami krwawienie z odbytnicy

· zmiany około odbytnicze

· spadek masy ciała

· gorączka

· opóźnienie wzrostu u dzieci

Rozpoznanie:

· na podstawie objawów zgłaszanych przez chorego

· badanie fizykalne

· badania labolatoryjne

· badanie radiologiczne

· badanie endoskopowe i biopsja

Leczenie:

· chirurgiczne ostrych powikłań

· objawowe

Rak jelita grubego

Rak jelita grubego i odbytnicy jest gruczolakorakiem, występujący  w następujących postaciach: rak rdzeniasty, rak brodawczakowaty, rak włóknisty, rak galaretowaty, rak płaskonabłonkowy.

Etiologia:

· nieodpowiednia dieta ubogoresztkowa

· choroby przedrakowe np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, polipy jelita grubego, czerwonka.

Obraz kliniczny:

· bóle brzucha

· utrata masy ciała

· krew i śluz w stolcu

· biegunki naprzemienne

· mdłości i wymioty

· osłabienie ogólne

· utrata łaknienia

· stolce ołówkowate

Rozpoznanie:

· badanie palpacyjne –per rectum

· badanie radiologiczne

· badanie morfologiczne

· badanie endoskopowe i biopsja

· badanie na obecność krwi utajonej w kale

Leczenie:

· leczenie operacyjne

· chemioterapia i radioterapia

Profilaktyka:

· badanie na obecność krwi utajonej w kale u ludzi po 50 rż.

· odpowiednia dieta

· nadzór nad polipami

Żylaki odbytu

Są to poszerzone żyły tworzące sploty w kanale i bańce odbytu, występujące najczęściej po 50 rż.

Etiologia:

· siedzący tryb życia

· częste ciąże

· przewlekłe zaparcia

· nadciśnienie wrotne

· przewlekła niewydolność krążenia

· czynniki genetyczne

Obraz kliniczny:

· uczucie palenia i świąd odbytnicy

· bóle podczas oddawania stolca

· krwawienia w czasie defekacji lub niezależnie od niej

· krew pokrywająca stolec

· niedokrwistość niedobarwliwa

Rozpoznanie:

· oglądanie okolicy odbytu

· badanie per rectum

· endoskopia (rektoskopia)

Leczenie:

· zachowawcze

· skleroterapia

· chirurgiczne

Przyczyny powiększenia wątroby i śledziony

Hepatomegalia – termin określający powiększenie wątroby.

Splenomegalia – termin określający powiększenie śledziony.

Przyczyny hepatomegalii:

· czynne i bierne przekrwienie wątroby

· ostre i przewlekłe zapalenia wątroby, gruźlica, kiła

· marskość wątroby

· nowotwory wątroby

· choroby krwi (białaczki, ziarnica złośliwa, niedokrwistości)

· ogólnoustrojowe zaburzenia metaboliczne i hormonalne (cukrzyca, glikogenozy, lipidozy)

· ropnie, guzy, torbiele wątroby

Przyczyny splenomegalii:

· ostre i przewlekłe zapalenia (posocznice, bur brzuszny, WZW,)

· choroby krwi (białaczki, szpiczak mnogi, ziarnica złośliwa)

· zaburzenia krążenia wrotnego (nadciśnienie wrotne)

· przewlekła niewydolność krążenia

· choroby spichrzeniowe (np. choroba Gauchera)

· ropnie, guzy, torbiele, zawały śledziony

Marskość wątroby

Jest to zniszczenie struktury zrazików i naczyń wątroby z wtórnym włóknieniem i powstawaniem guzków regeneracyjnych. Marskość wątroby można podzielić na wrotną, żółciową, splenomegaliczną, dysmetaboliczną.

Etiologia:

· przewlekły alkoholizm

· niewłaściwa dieta

· przebyte WZW

· wrodzone wady metaboliczne

Obraz kliniczny:

· nie charakterystyczny taki jak: wzdęcia, nudności, puste odbijania, brak apetytu, osłabienie

· pajączki naczyniowe na skórze

· zaczerwienie dłoni

· białe paznokcie

· głowa meduzy

· żółtaczka

· wodobrzusze

· ginekomastia

· owłosienie u kobiet i brak lub nieregularna miesiączzka

Rozpoznanie:

· badania labolatoryjne (AspAT, Alat)

· laparoskopia i badanie histopatologiczne

Powikłania:

· nadciśnienie wrotne

· żylaki przełyku

· rak wątroby

· niewydolność wątroby

Leczenie:

· przestrzeganie właściwej diety

· farmakoterapia

· leczenie operacyjne

Ostre zapalenie trzustki

Związane jest z uczynnieniem wewnątrztrzustkowym enzymów i trawieniem przez nie miąższu trzustki.

Etiologia:

· kamica żółciowa

· alkohol

· jatrogenne – po ERCP i po leczeniu chirurgicznym

· leki – kortykosteroidy

·...