Piece Oświęcimia-Zeznanie Henryka Taubera.pdf

Zeznanie Henryka Taubera

Protokół zeznania członka Sonderkommando Henryka Taubera

Oświęcim, dnia 24 maja 1945 r. Sędzia śledczy w Krakowie Jan Sehn, członek Komisji

dla Badania Zbrodni Niemiecko-Hitlerowskich w Oświęcimiu przesłuchał na wniosek w

obecności i przy współudziale wiceprokuratora Sądu Okręgowego w Krakowie Edwarda

Pęchalskiego w trybie art. 254 w związku z art. 107, 115 kodeksu postępowania karnego

b. więźnia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu nr 90124, który zeznał co następuje:

Nazywam się Henryk Tauber, urodzony 8.VII.1917 r. w Chrzanowie, syn Abrahama

Taubera i M i n d y z domu Szajnowic, kawaler, wyznania mojżeszowego, narodowości i

przynależności państwowej polskiej, z zawodu cholewkarz, zamieszkały w Chrzanowie,

ul. Grunwaldzka 1, nie karany.

Do czasu wybuchu wojny w roku 1939 mieszkałem wraz z moją najbliższą rodziną

liczącą 12 osób w Chrzanowie. Z rodziny tej pozostałem przy życiu ja i jeden z moich

szwagrów. O losie jednego z braci, który wywędrował do Rosji, nie mam dotąd

wiadomości. W związku z masowymi akcjami przesiedleńczymi i wysiedleńczymi rodzina

nasza została rozbita i ja znalazłem się w getcie krakowskim. Tam aresztowany zostałem

w listopadzie 1942 r. i osadzony w więzieniu żydowskiej służby porządkowej przy ul.

Józefińskiej 31. W dniu 19 stycznia 1943 r. przewieziony zostałem wraz z transportem

400 Żydów z getta krakowskiego i 800 aryjczykami z Monteluppich do Oświęcimia. W

transporcie tym było około 800 mężczyzn i 400 kobiet . Kobiety oddzielono zaraz na

dworcu w Oświęcimiu j umieszczono w obozie kobiecym w Brzezinkach, a ja w grupie 50

więźniów Zydów i około 550 aryjczyków dostałem się na blok 27 odcinka BIb. Był to blok

niewykończony, bez okien, bez drzwi i bez koi. Następnie przeszedłem z kolei przez blok

22, 20 tego samego odcinka obozowego, byłem przez parę dni w Bunie, skąd z powodu

stwierdzonej wśród więźniów tej grupy, do której należałem, choroby tyfusu, przeniesiony

zostałem z powrotem do Brzezinki i umieszczony na bloku 21 odcinka BIb. W

międzyczasie przeprowadzono rejestrację 2, w czasie której podałem się za

kwalifikowanego ślusarza-mechanika. Z początkiem lutego 1943 przybył na blok

Unterscharfiihrer Groll, Arbeitsdienst i Arbeitseinsatz więzień Mikusz i wybrali spośród

przebywających na naszym bloku więźniów fachowców rzekomo do pracy w warsztatach

w Oświęcimiu. Wybrano nas 20 młodych mężczyzn Z y d ów. Zaprowadzono nas na blok

IV, gdzie zbadani zostaliśmy przez lekarza i wszyscy uznani za zdrowych. Tego samego

dnia przewieziono nas autem pod eskortą esesmanów do Oświęcimia i umieszczono na

bloku XI w bunkrze nr 7. Następnego dnia zaprowadzono nas 20 pod silną eskortą

esesmanów do bunkra, w którym, jak się później okazało, mieściło się krematorium nr 1.

Tu zastaliśmy siedmiu Żydów, m. in. i Jankowskiego oraz trzech Polaków . Kapo był

Mietek Morawa z Krakowa. Był to mężczyzna wysokiego wzrostu, blondyn, szczupły,

wyglądał na około 24 lat. Jeden z braci jego był bokserem w Krakowie. Słyszałem, że

rodzina Morawy mieszkała na Dębnikach. Początkowo tu w czasie pracy w pierwszym

krematorium w Oświęcimiu był on bardzo surowym kapo, nakazaną przez Niemców

pracę wykonywał przepisowo. W późniejszym czasie przeszedł jako Oberkapo do

krematoriów II i III w Brzezince. Tam starał się żyć z nami w zgodzie, ponieważ było nas

tam około 400, pracowaliśmy już przez dłuższy czas przy krematoriach, byliśmy

zrezygnowani, zdecydowani na wszystko i dlatego nie pozwalaliśmy sobie pluć w kaszę.

W pierwszym dniu po przybyciu do krematorium przemówił tu do nas esesman

Unterscharfiihrer, którego nazwiska nie pamiętam. Powiedział nam, że wykonywać

będziemy pracę nieprzyjemną, że musimy się jednak do niej przyzwyczaić i po jakimś

czasie nie będzie ona przedstawiała dla nas żadnej trudności. Przemawiał on w języku

polskim. W całym przemówieniu nie wspomniał ani słowem, że zatrudnieni będziemy

przy paleniu zwłok ludzkich. Zakończył to przemówienie rozkazem "Los an die Arbeit" i

biciem po głowach bykowcem. Wraz z Mietkiem Morawą zapędzili nas do bunkra

krematorium nr I, gdzie ujrzeliśmy kilkaset zwłok ludzkich. Leżały one na stosach, jedne

na drugich, zabrudzone, zmarznięte, wiele zwłok było pokrwawionych, z rozbitymi

czaszkami, inne z rozciętymi, widocznie na sekcjach, brzuchami. Zwłoki te były

pozmarzane, musieliśmy siekierami odzielać jedne od drugich. Bici i poganiani przez

owego Unterscharfiihrera i kapo Morawę wyciągaliśmy te zwłoki do "hajcowni", gdzie

znajdowały się trzy piece, każdy po dwa mufle. Jako mufle oznaczam, zgodnie z

nomenklaturą przyjętą przez Komisję sowiecką, retorty do spalania zwłok. W "hajcowni"

układaliśmy zwłoki na wózku poruszającym się na szynach, biegnących między piecami.

Od drzwi prowadzących z bunkra, gdzie znajdowały się zwłoki, wózek ten jeździł na

"szajbie" obracającej się we wszystkich kierunkach i poruszającej się w poprzek

"hajcowni" na szerszych szynach. Do każdej retorty prowadziły od tych szerokich szyn

wąskie szyny, na których toczył się wózek, do retorty. Wózek ten poruszał się na

czterech małych, metalowych kółkach. Miał silną metalową podstawę w kształcie skrzyni.

Do skrzyni tej wkładano dla obciążenia kamienie i żelazo. Przedłużeniem wierzchniej

ściany owej skrzyni było metalowe koryto, długości ponad 2 m. Na korycie tym

układaliśmy po pięć zwłok. Najpierw dwoje zwłok zwróconych nogami w kierunku pieca,

brzuchami do góry, następnie w odwrotnym kierunku dwoje zwłok. I te zwłoki zwrócone

były brzuchami do góry. Piąte zwłoki kładziono nogami w kierunku pieca i grzbietem

zwróconym do góry. Ręce tych piątych zwłok opadały w dół i jak gdyby obejmowały

wszystkie zwłoki pod nimi leżące. Ponieważ ładunek taki przeważał nieraz ciężar

podstawy wózka, wobec tego podtrzymywaliśmy deską koryto od dołu, aby wózek nie

przechylił się i zwłoki nie spadły. Tak naładowane koryto wpychaliśmy do retorty. Gdy

zwłoki znajdowały się już w piecu, przytrzymywaliśmy je blaszanym pudłem

przesuwalnym wzdłuż koryta, a inni więźniowie wyciągali wózek spod zwłok. Specjalny

uchwyt na końcu koryta porywał ów suwak-pudło. Następnie zamykaliśmy drzwi. W

krematorium nr I były trzy piece po dwie retorty każdy, o czym już poprzednio

wspominałem. Każda retorta spalić mogła pięć ludzkich zwłok jednocześnie, można więc

było spalić w krematorium tym 30 zwłok ludzkich . W tym czasie, gdy ja przy obsłudze

tego krematorium pracowałem, spalenie takiego ładunku trwało do półtorej godziny. Były

to bowiem zwłoki ludzi wychudzonych, istne szkielety, które się bardzo powoli paliły. Z

późniejszej praktyki i obserwacji spalania w krematoriach II i III wiem, że zwłoki ludzi

tłustych palą się znacznie szybciej. Proces spalania przyspiesza palenie się tłuszczu

ludzkiego, które wytwarza dodatkowy żar . Wszystkie piece krematorium I znajdowały się

w hali, którą nazywam "hajcownią ". W pobliżu wejścia do tej hali znajdował się jeden

piec zwrócony generatorem w kierunku drzwi wejściowych, a piecami retortowymi w głąb

hali. Dwa dalsze usytuowane wprost odwrotnie, to znaczy z piecami retortowymi w

kierunku drzwi wejściowych, a generatorami w głąb hali, znajdowały się na drugim końcu

hali. Piece te opalane były koksem. Zostały wykonane, jak świadczyły o tym napisy na

drzwiach pieców i innych metalowych częściach, przez firmę " Topf und Sohne" z Erfurtu.

Wózek do przewożenia zwłok był również wyrobem tej firmy. Za "hajcownią" znajdowała

się mała koksownia, obok niej mała szreibsztuba, a dalej na prawo magazyn urn na

popiół ludzki. Drzwi wejściowe, które prowadzą obecnie do hali nazywanej przeze mnie

"hajcownią", przebite zostały dopiero później.

W tym czasie, kiedy ja w krematorium I pracowałem, drzwi tych nie było. Do hajcowni

wchodziło się wówczas drzwiami z korytarza na lewo od wejścia. Drzwi takich było

dwoje. Na prawo z korytarza prowadziły drzwi pierwsze do podręcznego magazynu, w

którym znajdowały się zapasowe ruszta. Tu rozbierali się ludzie przywiezieni małymi

transportami autami, których za czasów mej pracy w krematorium I w bunkrze tego

krematorium rozstrzeliwano. (Bunkrem nazywam tę część budynku, w której gazowano

ludzi). Transporty takie nadchodziły raz lub dwa razy w tygodniu i składały się z 30-40

osób. Byli to ludzie wszelkich narodowości. Na czas rozstrzeliwania, nas pracujących w

Sonderkommando, zapędzono do koksowni. Zwłoki rozstrzelanych znajdowaliśmy

następnie w bunkrze. U wszystkich zwłok widzieliśmy ranę postrzałową w tył czaszki

(Genickschuss). Rozstrzeliwań dokonywał stale jeden i ten sam esesman z oddziału

politycznego, w asyście drugiego esesmana z tego samego oddziału, który pisemnie

stwierdzał śmierć rozstrzelanych. Kapo Morawa nie był wraz z nami w koksowni w czasie

rozstrzeliwania. Co robił w tym czasie, nie wiem. Zwłoki rozstrzelanych wynosiliśmy z

bunkra do hajcowni, gdy jeszcze całkiem ciepłe były i ociekały świeżą krwią. Drugie

wejście z korytarza na prawo prowadziło do pokoiku, w którym składano popiół ze zwłok

ludzkich. Przez pokoik ten przechodziło się do właściwego bunkra, używanego za moich

czasów do rozstrzeliwania ofiar, a przedtem do gazowania ludzi. W grudniu 1942 r.

zagazowano w tym bunkrze 400 więźniów ze Sonderkommando. Opowiadali mi o tym

więźniowie, których przy pracy przy krematorium I zastałem, gdy do pracy tej zostałem

przydzielony. W krematorium nr I pracowałem od początku lutego 1943 r. do dnia 4

marca 1943 r., a więc przeszło jeden miesiąc. Przez cały ten czas trzymano nas w

bunkrze 7 bloku XI. Było nas tam 22 Żydów, ponieważ do grupy naszej przybyłej z

początkiem lutego z Brzezinki dodano dwóch dentystów Żydów czeskich. Owych siedmiu

Żydów, których zastałem przy pracy w krematorium I, trzymano również na bloku XI,

tylko w innej celi. Kapo Morawa i pracujący już przy krematorium nr I wraz z nim Polacy

Józek 6 i Wacek 7, mieszkali na bloku XV , a więc na bloku otwartym. Prócz owych

dwóch Żydów czeskich przydzielono w ciągu tego miesiąca do naszej grupy czterech

Polaków Staszka i Władka , których nazwisk nie pamiętam oraz Władysława Biskupa z

Krakowa i Agrestowskiego Jana z gminy P ..., koło Warszawy. Nazwiska ich dokładnie

pamiętam, ponieważ pisałem im listy po niemiecku do rodziny. I ci czterej ostatni

wymienieni Polacy mieszkali na bloku XV .Przy wyruszaniu do pracy nazywano stare

komando, zatrudnione przy krematorium I, "Komando Krematorium I". Naszą grupę, to

znaczy 22 Żydów z bloku XI i owych czterech Polaków przydzielonych do naszej grupy,

nazywano "Komando krematorium II". Oznaczenia tego nie rozumieliśmy wówczas.

Dopiero później przekonaliśmy się, że przysłano nas na miesięczną praktykę do

krematorium I, celem przygotowania się do pracy w krematorium II.

[...]

Przypominam sobie, jak kapo Mietek zwrócił się do Grabnera, ażeby mu przydzielił

jednego więźnia do pracy, ponieważ jeden z naszej grupy zmarł. Grabner odpowiedział

mu, że jednego "zugangu" dać mu nie może, żeby zabił jeszcze czterech Żydów, to

wówczas da mu "zugang" pięciu. Zapytał przy tym Mietka, czym bije więźniów. Mietek

pokazał mu kij. Grabner chwycił wówczas ruszt żelazny i oświadczył Mietkowi, by tym bił

więźniów. Po pierwszym dniu pracy w krematorium I pięciu z mej grupy zameldowało się

chorymi i pozostało na bloku. Następnego dnia przy wyciąganiu trupów z bunkra

krematorium I znaleźliśmy ich zwłoki nagie bez śladów postrzału. Przypuszczam, że

zostali zaszpilowani. Po miesięcznej pracy przy krematorium I pozostało nas z 22 Żydów

tylko 12. Grupę tę wraz w Władysławem Tomiczkiem z Cieszyna i czterema

wymienionymi już przeze mnie Polakami (Biskup i inni) przeniesiono w dniu 4.III.1943 r.

do Brzezinki, gdzie umieszczeni zostaliśmy w bloku nr II odcinka BIb. Był to blok

zamknięty. Jak się później dowiedziałem Tomiczek pracował w krematorium jeszcze w

roku 1941. Był to stary więzień, miał numer tysiąc czterysta kilka. Przed przydzieleniem

go do naszej grupy, co miało miejsce w marcu 1943 r., pracował on przez jakiś czas w

młynie i w rzeźni, skąd został z grupą dalszych 49 więźniów aresztowany pod zarzutem

działalności konspiracyjnej. Cała ta grupa osadzona została w bloku XI w Oświęcimiu i

przez sąd S S skazana na śmierć. Untersturmfiihrer Grabner rozpoznał Tomiczka

jeszcze przed wykonaniem egzekucji i przydzielił go do naszej grupy. W Brzezince

pracował Tomiczek jako kapo komanda zatrudnipnego w krematorium II, a później w

krematorium IV. Zdaje się w sierpniu 1943 r. wezwany został Tomiczek na oddział

polityczny, skąd jeszcze tego samego dnia Oberscharfiihrer Kwakernak przywiózł jego

zwłoki, które spaliliśmy w krematorium nr V. Głowa Tomiczka zawinięta była w worek,

jednak rozpoznaliśmy go wszyscy, ponieważ odznaczał się silną budową ciała.

Kwakernak pilnował nas osobiście tak długo, dopóki zwłoki Tomiczka nie znalazły się w

piecu, a następnie zaraz odszedł. Otwarliśmy drzwi pieca, wyciągnęli zwłoki, odwinęli

worek i z twarzy zupełnie dokładnie rozpoznaliśmy Tomiczka. Był to człowiek bardzo

dobry, obchodził się z nami przyzwoicie, wtajemniczyliśmy go w naszą pracę

konspiracyjną.

W dniu 4 marca 1943 r. pod strażą esesmanów zaprowadzeni zostaliśmy na teren

krematorium nr II. Tu objaśnił nam konstrukcję tego krematorium kapo August ,

sprowadzony w tym samym czasie z Buchenwaldu, gdzie pracował przy tamtejszym

krematorium. Krematorium nr II posiadało pod ziemią rozbieralnię (Auskleideraum) i

bunkier czyli gazownię (Leichenkeller). W przejściu między tymi oboma piwnicami

znajdował się korytarz, do którego prowadziły z zewnątrz schody i koryto do zrzucania

zwłok przywiezionych do spalenia w krematorium z obozu. Drzwiami z rozbieralni

wchodziło się do tego korytarza, a stąd drzwiami na prawo do gazowni. Od strony wjazdu

na teren tego krematorium prowadziły do korytarza drugie schody. Na lewo od tych

schodów znajdował się w rogu mały pokoik na włosy, okulary itp. rzeczy, a na prawo

mały pokoik, w którym przechowywano zapasowe puszki z "Cyklonem". W prawym kącie

korytarza na ścianie przeciwległej od wejścia z robieralni znajdowała się winda do

wyciągania zwłok.

Do robieralni wchodziło się z podwórza krematorium schodami. Schody te otoczone były

żelazną barierą. Nad drzwiami wisiała tablica z napisem "Zum Baden und Desinfektion".

Napis ten był w paru językach wypisany. W rozbieralni biegły wzdłuż ścian ławy

drewniane oraz drzewiane wieszaki ponumerowane. Nie było tam żadnych okien i stale

paliło się światło. Robieralnia miała również instalację wodociągową i była

skanalizowana. Z rozbieralni wchodziło się do korytarza przez drzwi, nad którymi wisiał

napis "Zum Bade", powtórzony w kilku językach. Przypominam sobie, że wypisane tam

było również słowo "Bania". Z korytarza tego wchodziło się drzwiami na prawo do

gazowni. Były to drzwi drzewiane,. zbudowane z dwóch warstw krótkich kawałków

desek, podobnie jak posadzka parkietowa jest układana, między tymi warstwami

znajdowała się płyta z masy uszczelniającej brzegi drzwi i fugi futryny również obite były

uszczelkami filcowymi. W drzwiach tych na wysokości głowy mężczyzny średniego

wzrostu znajdowało się okrągłe okienko, oszklone. Z drugiej strony drzwi, to znaczy od

strony gazowni, okienko to było zakratowane kratą w kształcie półkuli. Kratę tę założono

dlatego, ponieważ zdarzały się wypadki, iż ludzie znajdujący się komorze gazowej przed

śmiercią wybijali szybę w okienku. Ponieważ i krata temu nie zapobiegała i wypadki takie

mimo jej założenia powtarzały się, okienko to później zabito blachą lub deską. W tym

miejscu nadmieniam, że przeznaczeni na gazowanie i znajdujący się w komorze gazowej

ludzie uszkadzali nieraz przewody elektryczne, zrywali je, uszkadzali urządzenia

wentylacyjne. Drzwi te zamykane były od strony korytarza na żelazne rygle, które po

zamknięciu drzwi dociągało się dla uszczelnienia specjalnymi zakrętkami. Sklepienie

komory gazowej oparte było na cementowych filarach w środku swej szerokości. Na lewo

i na prawo od tych filarów znajdowały się cztery słupy. Zewnętrzną ścianę tych słupów

stanowiły kraty z grubego drutu, biegnące aż po sufit i na zewnątrz. Za tą ścianą

znajdowała się druga siatka z drobniejszymi oczkami i otworami, .a w niej trzecia gęsta.

W tej trzeciej siatce poruszało się pudełko, którym wyciągano przy pomocy drutu

proszek, z którego wyparował już gaz. Poza tym w komorze znajdowała się instalacja

elektryczna prowadzona po obu stronach belki nośnej podpartej na filarach

cementowych. Instalacja wentylacyjna wmontowana była w murach komory gazowej. Do

wnętrza komory prowadziły od niej małe otwory zaopatrzone siatkami z białej blachy,

które położone były w górnej części ścian bocznych oraz otwory dolne zabezpieczone

jak gdyby kagańcami żelaznymi. Wentylacja komory gazowłej połączona była z

systemem rur wentylacyjnych, znajdujących się w rozbieralni .

Wentylacja ta obsługująca również pokój sekcyjny, poruszana była motorami

elektrycznymi, znajdującymi się na strychu budynku krematoryjnego. Komora gazowa nie

posiadała instalacji wodociągowej. Kran wodociągowy znajdował się w korytarzu i z

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: