2005-04-Automatyczne skrzynie biegow.pdf

Automatyczne skrzynie biegów

Wojciech Sobieraj

REKLAMA

Dyrektor ds. Marketingu i Reklamy

Grażyna Kałużyńska

Specjalista ds. Reklamy

Magdalena Dyszy tel. 678-37-33

e-mail: m.dyszy@automotoserwis.com.pl

PRENUMERATA: tel. 678-38-05

GRAFIKA I ŁAMANIE: MAT-Andrzej Glanda

DRUK: TAURUS, Kazimierów 13 k. Halinowa

Wydawnictwo INSTALATOR POLSKI

PREZES mgr Władysław Polesiński

REDAKTOR NACZELNY mgr inż. Krzysztof Trzeciak

e-mail: k.trzeciak@automotoserwis.com.pl

SEKRETARZ REDAKCJI mgr inż. Elżbieta Woźniak

e-mail: e.wozniak@automotoserwis.com.pl

ADRES REDAKCJI ul. Koniczynowa 11, 03-612 Warszawa

tel. 678-64-90, fax 679-71-01

www.automotoserwis.com.pl

Od autora

Współczesna automatyczna skrzynia biegów jest postrzegana jako zespół skomplikowany i wyma

gający specyficznej obsługi. Warsztaty serwisowe ze szczególną rezerwą podchodzą do diagnostyki

i napraw sterowników - bloków hydraulicznych, których budowa w skrzyniach sterowanych mecha

nicznie jest bardzo złożona. Współczesne, elektroniczne układy sterowania przekładnią automatyczną

umożliwiły znaczne uproszczenie budowy bloku hydraulicznego. W zamian za to na tradycyjnie me

chanicznym zespole pojawiły się elementy elektryczne, które choć dobrze znane w przemyśle samocho

dowym, ponownie stały się przeszkodą w pewnej i efektywnej naprawie skrzyni automatycznej. Przede

wszystkim jednak, największą barierą w obsłudze tego typu przekładni jest ich niska popularność

w naszym regionie. W poradniku zostaną przedstawione podstawy budowy skrzyni automatycznej,

przykłady typowych uszkodzeń elementów tego zespołu oraz wskazówki dotyczące weryfikacji skrzyń

przed naprawą.

Wojciech Sobieraj

Fot. Wojciech Sobieraj i Andrzej Glanda

Spis treści

Budowa klasycznej skrzyni biegów

Przykład działania bloku hydraulicznego

Układ sterujący

Czujniki zewnętrzne

Zasady prawidłowej obsługi automatycznej skrzyni biegów

Kontrola i weryfikacja zespołów

Diagnostyka

Poradnik SERWISOWY

1. Budowa

klasycznej skrzyni biegów

K lasyczna, stosowana w samochodach osobo

Konwertor

wych przekładnia automatyczna składa się

z czterech podstawowych zespołów:

• konwertora

• przekładni planetarnych

• koszy sprzęgieł i hamulców

• bloku hydraulicznego

Konwertor to automatycznie dostosowująca

się do warunków pracy przekładnia hydrokine¬

tyczna, łącząca wał silnika z wałem wejściowym

skrzyni biegów tzw. wałem turbiny. W skład ze

społu wchodzą: wirnik pompy zintegrowany

z obudową przykręcaną do wału silnika, wirnik

turbiny połączony z wałem wejściowym skrzyni

oraz wirnik kierownicy osadzony na obudowie

skrzyni - tzw. statorze za pośrednictwem sprzę

gła jednokierunkowego (wolnego koła). Dystans

i wzajemną współpracę pomiędzy wymieniony

mi elementami zapewniają pierścienie ślizgowo

i łożyska igiełkowe. Konwertor jest całkowicie

wypełniony olejem.

Podstawowe zespoły przekładni automatycznej

Skrzynia biegów 7G-Tronic montowana w samochodach Mercedes Benz

Poradnik SERWISOWY

ka (wirnik pompy) i wału turbiny (wirnik turbi

ny) jest eliminowane przez wirnik kierownicy,

umieszczony pomiędzy pompą a turbiną. Olej

hydrauliczny, wypływając z wirnika turbiny,

uderza w przednie powierzchnie łopatek kierow

nicy, dążąc do jej obrócenia w kierunku przeciw

nym do obrotów wirnika pompy. Kierownica za

blokowana przez działanie sprzęgła jednokierun

kowego nie obraca się, co powoduje, że kierunek

strumienia cieczy zostaje zmieniony tak, że

„wspomaga" obrót wirnika pompy.

Ukierunkowany przepływ oleju wewnątrz

współczesnego konwertora umożliwia 2-3-krot¬

ne zwiększenie momentu obrotowego na osi wir

nika pompy przy dużych wartościach poślizgu

między pompą i turbiną (ruszanie z miejsca,

przyspieszanie). Przy niewielkiej wartości pośli

zgu olej hydrauliczny, wypływając z wirnika tur-

Zespół konwertora (przecięta obudowa pompy)

Wirnik pompy pracuje jak pompa odśrodko

wa, która pobiera olej hydrauliczny z obszaru

wokół jej osi i wyrzuca go na zewnątrz z siłą od

środkową, zależną od prędkości obrotowej kon

wertora. Olej hydrauliczny wyrzucany na łopat

ki wirnika turbiny powoduje jej ruch. Olej traci

na łopatkach turbiny swoją energię kinetyczną

(jest ona zamieniana na ruch obrotowy turbiny)

i jest zasysany w kierunku osi konwertora,

a więc obszaru o niższym ciśnieniu, aby ponow

nie znaleźć się na łopatkach wirnika pompy.

Przepływ oleju wewnątrz konwertora jest uzależ

niony od różnicy prędkości obrotowej wirników

pompy i turbiny. Przy znacznej różnicy prędko

ści obu wirników olej opuszczający turbinę ude

rza w dolne łopatki wirnika pompy w kierunku

przeciwnym do jego obrotu. Oznacza to wyha

mowanie obrotów pompy i stratę energii. Nato

miast przy podobnych wartościach prędkości

obrotowych pompy i turbiny olej opuszcza turbi

nę w kierunku zgodnym z kierunkiem obrotów

pompy. W tym przypadku niemal nie przepływa

on z pompy do turbiny, lecz „obraca się" łącznie

z dwoma wirnikami.

Niepożądane zjawisko wyhamowania wirnika

pompy przy dużej różnicy prędkości wału silni-

Przepływ oleju wewnątrz konwertora w zakresie

znacznej różnicy prędkości obrotowej wirnika pompy

i turbiny. Wirnik kierownicy zablokowany przez

sprzęgło jednokierunkowe

Wykrywanie usterek konwertora

Objawy

Poślizg przy ruszaniu, brak wzmocnienia momentu

przy niskich prędkościach obrotowych

Utrata momentu i mocy tylko przy wysokich obrotach

Możliwe usterki

Sprzęgło jednokierunkowe kierownicy nie blokuje się

Sprzęgło jednokierunkowe kierownicy zablokowane

w obu kierunkach

Łopatki połamane lub wykrzywione

Utrata mocy w całym zakresie prędkości obrotowych

i nietypowy hałas

Nadmierne „pełzanie" w położeniu D i nietypowy hałas

Turbina i pompa zblokowane przez połamane łopatki

lub kierownicę

Pęknięty wałek turbiny lub wielowypust

Niezależnie od położenia dźwigni wyboru biegu

pojazd stoi

6 Poradnik SERWISOWY

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: