Składniki skał osadowych okruchowych.
Skały osadowe ze względu na skład i genezę dzielimy na:
- okruchowe (detrytyczne lub klastyczne)
- ilaste (iłowe)
- rezydualne ( alitowe)
- organogeniczne i chemiczne
Skały okruchowe.
· Skład szkieletu ziarnowego:
Szkielet może składać się z jednego (skały monomiktyczne) lub wielu składników (skały polimiktyczne) np. piaskowiec kwarcowy. Składniki tych skał są takie same jak składniki (odporne na wietrzenie) powszechnych skał budujących skorupę ziemską, gdyż tworzą się one w wyniku rozpadu starszych skał.
Główne składniki:
- kwarc
- skalenie
- chloryt
- miki
- minerały ilaste
- szczątki organiczne
- minerały ciężkie < 1% (cyrkon, rutyl, turmalin, dysten, granaty, amfibole, pirokseny,
oliwiny, tytanit, biotyt, magnetyt, epidot i inne)
- okruchy skał plutonicznych: izometryczne ziarna kwarcu, skalenie, łyszczyki, czasem
amfibole, pirokseny i oliwiny
- okruchy skał wulkanicznych: listewkowe skalenie, chloryty, węglany i minerały
nieprzezroczyste
- okruchy skał metamorficznych:
gnejsy - wydłużone ziarna kwarcu, skalenie, minerały łyszczykowe, chloryty;
łupki łyszczykowe oraz chlorytowe i fyllity – drobnoziarnisty kwarc, rzadko skalenie (wyraźna kierunkowa foliacja z oznakami drobnych zafałdowań);
amfibolity i łupki amfibolowe - wydłużone ziarna amfiboli często częściowo zastąpione przez agregaty biotytu, chlorytów oraz epidotów, plagioklazy, granaty;
kwarcyty i łupki kwarcytowe – ziarna kwarcu silnie pozaziębiane i często faliście wygaszające światło spolaryzowane, często struktury laminowane (kwarcowe oraz wzbogaconymi w chloryty, łyszczyki a czasem skalenie)
- okruchy starszych skał osadowych:
Piaskowce – okruchy skaleniowe, litoklastyczne, glaukonitowe i inne
Iłowce i łupki ilaste – trudno rozpoznawalne, min ilaste oraz masa felzytowa z wulkanitów
Skały węglanowe i organogeniczne – radiolarie, opal, chalcedon i inne.
· Spoiwo skał okruchowych:
Spoiwo powstaje dzięki działalności wód porowych i jest wynikiem rozpuszczania składników obecnych w skale, a następnie ich wytrącanie się z wody i wypełniania przestrzeni między ziarnowych. Nie wszystkie skały okruchowe posiadają spoiwo = matrix np. piaski, muły
- kalcytowe
- krzemionkowe
- węglanowe
- dolomityczne
- wapniste
- margliste
- ilaste
- żelaziste
- siarczanowe
- barytowe (rzadkie, jest uważane za świadectwo działalności gorących wód hydrotermalnych
lub też wzbogacenia wód porowych w bar pochodzący z rozkładu skaleni i mik)
- fosforanowe
- fluorytowe
Może też tworzyć je połączenie kilku składników np.. żelazisto-wapniste itp.
M_rycha