Piekarski Michał - Odpowiadając siłą na siłę.pdf - Piekarski Michał - Odpowiadając siłą na siłę - hermes50

Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne

Michał Piekarski

ODPOWIADAJĄC SIŁĄ NA SIŁĘ –

WOJSKOWE I POLICYJNE DZIAŁANIA

PRZECIWTERRORYSTYCZNE

Terroryzm jest jednym z najpoważniejszych problemów współczesnego świata.

Dlatego też, niezbędne stało się wypracowanie skutecznych metod jego zwalczania . Oprócz

całej gamy środków prawnych i politycznych, jednymi z najważniejszych pozostają działania

przeciwterrorystyczne sił wojskowych i policyjnych. Są one stosowane zarówno w celu

zapobiegania zamachom, jak również w reakcji na same zamachy, w celu odbicia zakładników,

lub ukarania sprawców tych zamachów. Celem niniejszej pracy jest wskazanie pewnych cech

wspólnych dla całości tych działań, natomiast szczegółowe omówienie zagadnienia – z powodu

jego różnorodności – wykracza poza ramy niniejszej pracy. Należy także zauważyć, że działania

przeciwterrorystyczne są podobne do działań przeciwpartyzanckich i przeciwdywersyjnych.

Termin „działania przeciwterrorystyczne” jest pojęciem dość szerokim, w którym

zawierają się dwa inne pojęcia : „antyterroryzm” („antiterrorism”) oraz „kontrterroryzm”

„counterterrorism”. Pochodzą one z terminologii anglojęzycznej, gdzie termin „antiterrorism”

oznacza działania o charakterze defensywnym, podejmowane w celu zapobieżenia atakowi

terrorystycznemu, a termin „counterterrorism” oznacza działania ofensywne przeciwko

terrorystom. Należy brać pod uwagę, że obydwa rodzaje działań mogą się nakładać w czasie i

przestrzeni, jednak cały czas aktualne pozostaje rozróżnienie : działania defensywne –

antyterroryzm, działania ofensywne – kontrterroryzm. Obecnie w Polsce używa się terminu

„antyterroryzm” na określenie całości działań przeciwterrorystycznych co może prowadzić do

nieporozumień, dlatego, zdaniem autora niniejszej pracy, celowe jest wprowadzenie terminu

„działania przeciwterrorystyczne” jako określenia całości działań przeciw terrorystom, i

zawężenie terminu „antyterroryzm” do działań defensywnych.

Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne

Podstawą wszelkich skutecznych działań przeciwterrorystycznych jest dobry wywiad,

dlatego też zagadnienia te zostaną omówione na początku. Informacje dostarczane przez

organa zajmujące się ich gromadzeniem i analizowaniem pozwalają na uzyskanie obrazu

sytuacji, ocenę poziomu zagrożenia, wytypowanie potencjalnych celów terrorystów, a także na

rozpracowanie ich struktur – a co za tym idzie, umożliwiają zadawanie terrorystom bolesnych

ciosów. Informacje te mogą, pod względem swojego znaczenia, sytuować się na dwóch

poziomach :

- Strategicznym – dotyczącym ogólnej sytuacji danej grupy

terrorystycznej, jej długofalowych celów i zamierzeń, także

współpracy z innymi grupami lub państwami. Informacje te pozwalają

na przewidywanie działań terrorystów w długofalowej perspektywie,

oraz na kształtowanie podstaw polityki antyterrorystycznej.

Odbiorcami tego typu informacji są przede wszystkim najwyższe

ośrodki decyzyjne.

- Taktycznym – dotyczącym krótkoterminowych zamiarów

terrorystów, miejsc pobytu poszczególnych członków, aktualnie

przygotowywanych zamachów. Te informacje pozwalają na ustalenie

miejsc pobytu poszukiwanych terrorystów, ustalenie zamiarów

działania poszczególnych „komórek” danej grupy, a także na

tworzenie krótkoterminowych prognoz. Odbiorcami tych informacji są

służby bezpośrednio zaangażowane w działania

przeciwterrorystyczne.

Informacje wywiadowcze mogą być pozyskiwane z wielu źródeł. Możliwe jest tu

stosowanie narzędzi wywiadu agenturalnego, jak i technicznego, a także opartego na

źródłach jawnych (tzw. „biały wywiad”). Informacje pochodzące ze źródeł jawnych mają

jednak ograniczone znaczenie. Na ich podstawie możliwe jest określenie orientacji

ideologicznej grupy terrorystycznej, jak również jej celów długofalowych. Na podstawie

orientacji ideologicznej danej grupy, jej celów politycznych, przeciwników a także analiz

ogólnej sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej możliwe jest także przybliżone

prognozowanie jej „modus operandi”, potencjalnych celów, częściowo także sposobu

działania. Są to więc, zgodnie z przyjętym podziałem, dane wywiadu strategicznego. „Biały

wywiad” umożliwia także wykrywanie dopiero powstających grup terrorystycznych, poprzez

Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne

obserwację legalnie działających skrajnych ugrupowań, i analizę zachodzących w tych

ugrupowaniach procesów (na podstawie wydawanych przez nie książek, periodyków,

materiałów w internecie). W ten sposób, możliwe jest wykrycie dopiero powstającego

ugrupowania terrorystycznego, a właściwie jego zalążków. Należy jednak zwrócić uwagę, że

takie działania mogą budzić opór organizacji broniących praw obywatelskich.

Wywiad techniczny obejmuje pozyskiwanie informacji wywiadowczych za

pośrednictwem środków technicznych. Są to między innymi takie metody jak nasłuch

łączności przeciwnika, podsłuch i podgląd pomieszczeń oraz osób, pozyskiwanie informacji

przez rozpoznanie lotnicze i satelitarne, oraz włamania do systemów komputerowych. W

działaniach przeciwterrorystycznych najbardziej przydatne jest stosowanie podsłuchu

telefonicznego wobec podejrzanych osób, a także instalowanie mikrofonów i kamer (tzw.

„pluskiew”) w pomieszczeniach i pojazdach używanych przez podejrzanych. Efektywne może

być również włamywanie się do systemów komputerowych używanych przez terrorystów.

Efektywność tych metod może jednak zostać poważnie osłabiona jeśli terroryści będą się

zabezpieczać przed inwigilacją, stosując urządzenia do wykrywania podsłuchów (powszechnie

dostępne na rynku) oraz stosować się do elementarnych zasad bezpieczeństwa łączności (np.

szyfrowanie i kodowanie korespondencji, unikanie omawiania ważnych spraw przez telefon

itp.). Rozpoznanie lotnicze i satelitarne jest raczej rzadko stosowane w działaniach

przeciwterrorystycznych, jednak może być cennym dodatkiem jeśli działania obejmują

śledzenie podejrzanych osób czy obiektów czy też monitorowanie wskazanych obszarów (np.

obozów treningowych). Informacje uzyskane poprzez wywiad techniczny mogą mieć

znaczenie zarówno strategiczne jak i taktyczne. W związku ze specyfiką działalności

terrorystycznej, zakładającej działania w konspiracji, najbardziej efektywny jest jednak

wywiad agenturalny.

Wywiad agenturalny opiera się na pozyskiwaniu informacji poprzez informatorów

(agentów). Szczegółowe omówienie zagadnienia przekracza ramy niniejszej pracy, należy

jedynie zaznaczyć podstawowe elementy tego typu działań. Werbunek agentów jest

najskuteczniejszą metodą rozpoznawania grup terrorystycznych. Możliwe jest w ten sposób

uzyskanie bardzo dobrego wglądu w procesy zachodzące w grupie terrorystycznej, zwłaszcza

w procesy decyzyjne. Wywiad agenturalny może dostarczać informacji także wtedy gdy

niemożliwe jest zastosowanie środków wywiadu technicznego (np. terroryści unikają

używania środków technicznych do łączności). Istnieje jednak poważne niebezpieczeństwo

Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne

wprowadzenia organów wywiadu w błąd przez terrorystów, poprzez umiejętną grę

podwójnymi agentami. Aby uniknąć tego typu zagrożeń, celowe jest wielokrotne sprawdzanie

agentów, i kontrola jakości dostarczanych przez nich informacji - poprzez dążenie do

uzyskania informacji na dany temat z wielu źródeł.

Kolejnym elementem działań przeciwterrorystycznych są działania defensywne

(antyterrorystyczne). Działania te są nastawione na zapobieżenie atakowi terrorystycznemu

poprzez uniemożliwienie jego przeprowadzenia oraz ograniczenie jego skutków. Działania te

mogą być prowadzone w skali całego państwa (lub nawet kilku państw), w skali regionalnej

(konkretnej części terytorium) oraz lokalnej (konkretnego miejsca). Charakter tych działań

musi być skorelowany z ogólną polityką władz i warunkami lokalnymi, dlatego też należy

liczyć się z ograniczeniami w tym zakresie. Na przykład najlepszym sposobem na unikniecie

zamachów w metrze było by jego zamkniecie, ale to doprowadziłoby do paraliżu

komunikacyjnego.

Uniemożliwienie przeprowadzenia ataku możliwe jest zasadniczo w sytuacji

odpowiednio wczesnego wykrycia zagrożenia. Powraca tu więc, wspomniana wyżej,

konieczność posiadania dobrego wywiadu. Dzięki temu możliwe jest pozyskanie informacji o

charakterze ogólnym (np. o możliwych sposobach ataku), jak i szczegółowych (o konkretnym

zagrożeniu ze strony konkretnych osób). Im większa jest szczegółowość danych

wywiadowczych, tym większe jest prawdopodobieństwo uniemożliwienia dokonania zamachu.

Jednak szczegółowość tych danych maleje wraz ze wzrostem perspektywy czasowej, lub

inaczej : im bliższy jest czas zamachu, tym dokładniejsze są informacje wywiadowcze. Zatem

jeśli zagrożenie terrorystyczne jest jedynie zagrożeniem potencjalnym, to wszystkie cele i

metody dokonania zamachu są potencjalne. W momencie wzrastającej grecyzacji zagrożenia

(od wykrycia danej grupy terrorystycznej aż do dokonania konkretnego zamachu) określone

cele i sposoby zamachów stają się stopniowo bardziej prawdopodobne niż inne. Takie oceny

możliwe są do sporządzenia na podstawie danych wywiadowczych, pochodzących z

wszystkich możliwych źródeł informacji a dotyczących celów strategicznych i taktycznych oraz

sił i środków danej organizacji terrorystycznej.

Dysponując takimi informacjami, możliwe jest zorganizowanie konkretnych

działań antyterrorystycznych. Jak już wspomniano, mogą one zachodzić na wielu szczeblach :

od narodowego po lokalny. Jednocześnie, działania te prowadzone są w dwóch formach :

jako działania punktowe (ochrona konkretnych obiektów lub osób) jak i działania strefowe

Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne

(mające na celu uniemożliwienie działalności terrorystycznej na danym obszarze).

Podstawowymi środkami działań punktowych są środki fizyczne oraz techniczne.

Środki fizyczne są to po prostu odpowiednio przygotowane i wyposażone służby

wartownicze lub ochronne. W przypadku obiektów wojskowych czy policyjnych oraz

najważniejszych obiektów państwowych służby te są z reguły przeznaczonymi do tych zadań

pododdziałami wojska lub policji, natomiast w przypadku obiektów cywilnych rolę tą spełniają

cywilne podmioty gospodarcze (w przypadku Polski – koncesjonowane agencje ochrony). W

przypadku stanu zwiększonego zagrożenia może się okazać potrzebne uzupełnienie wyżej

wymienionych służb przez liczniejsze i lepiej wyposażone formacje państwowe. Formacjami

tymi z reguły są siły policyjne, zazwyczaj ze składu tzw. pododdziałów zwartych (w przypadku

Polski – Oddziały Prewencji Policji i Nieetatowe Pododdziały Prewencji). W przypadku użycia

do tej roli sił wojskowych, najbardziej celowe jest użycie sił ze składu Żandarmerii Wojskowej

lub specjalnie sformowanych w tym celu jednostek ochronnych (jak np. jednostki FAST w

Korpusie Piechoty Morskiej USA). Możliwe jest też użycie sił lekkiej piechoty (po odpowiednim

przeszkoleniu), natomiast niecelowe jest wykorzystanie sił ciężkich (pancernych bądź

zmechanizowanych), gdyż ich wyposażenie ogranicza ich możliwości w tym zakresie zadań.

Do wsparcia głównych sił ochronnych można także używać pododdziałów innych rodzajów

wojsk, np. inżynieryjnych lub chemicznych. Tak więc mamy do czynienia z koniecznością

tworzenia czasem nawet bardzo licznych grup operacyjnych, przy czym grupy te są tworzone

na bazie kilku formacji państwowych, w tym czasem nawet kilku rodzajów wojsk.

Podstawowymi formami działań służb wartowniczych (ochronnych) są posterunki,

warty, patrole i obserwacja. Celem tych działań jest przede wszystkim niedopuszczanie do

wkroczenia na chroniony obiekt osób nieupoważnionych, a także nadzorowanie sytuacji na

obiekcie i w jego bezpośrednim otoczeniu. W tym celu służby te wykrywają próby dokonania

zamachu na dany obiekt (poprzez obserwację i środki techniczne), a w razie ataku prowadzą

działania neutralizujące zagrożenie, lub – jeśli nie są w stanie zneutralizować zagrożenia –

przechodzą do działań obronnych (np. izolując budynek zajęty przez terrorystów). Ponadto w

razie ataku współdziałają także przy ratowaniu poszkodowanych. Środki techniczne stanowią

istotne wsparcie dla środków fizycznych. Są to zarówno systemy obserwacyjne (kamery,

czujniki, radary) oraz wykrywające niebezpieczne substancje i przedmioty (wykrywacze

metalu, aparaty rentgenowskie do prześwietlania bagażu itp.). Specyficznym „środkiem

technicznym” są psy – zarówno wartownicze czy patrolowe, jak i wyszkolone w wykrywaniu

Piekarski Michał - Odpowiadając siłą na siłę.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: