Starożytna Grecja
Wojny
Grecko-perskie
Przyczyny
— rozwój terytorialny państwa perskiego za czasów Cyrusa (Mezopotamia) i Dariusza (tereny greckie w Jonii);
— 494 r. p.n.e. — powstanie w Jonii, stłumione przez Persów — zburzenie Miletu.
Kampanie
492 r. p.n.e.:
wyprawa Mordoniusza; zajęcie Tracji i Macedonii
490 r. p.n.e.
bitwa pod Maratonem; zwycięstwo Greków pod wodzą Miltiadesa; decyzja budowy okrętów (Temistokles)
480 r. p.n.e.
atak Persów pod wodzą Ksarksesa, zajęcie Tesali; zdrada pod Termopilami: zajęcie Attyki i spalenie Aten; zwycięstwo greków pod Salaminą; Ksarkses powraca do Bau, gdzie wybuchło powstanie antyperskie
479 r. p.n.e.
zwycięstwo Greków pod Platejami
470 r. p.n.e.
przymierze pod hegemonią Aten: Związek Morski
448 r. p.n.e., Suza (Persja)
pokój Kalliasa — zrzeczenie się Persji z dążeń do panowania na Morzu Egejskim, uznanie niezależności greckich polis
Peloponeska
Toczyła się pomiędzy dwoma obozami: Związkiem Peloponeskim (Sparta) a Morskim (Ateny)
Kalendarium:
431 r. p.n.e.
wybuch wojny
430–426 r. p.n.e.
zaraza, zdziesiątkowanie ludności w Atenach
431–421 r. p.n.e.
pierwszy etap wojny
415–413 r. p.n.e.
Ateny przeciwko Syrakuzom; straty ludności ateńskiej
412 r. p.n.e.
sojusz Sparty z Persją, budowa floty spartańskiej
405 r. p.n.e.
pokonanie floty ateńskiej pod Ajgospotamoi
404 r. p.n.e.
oblężenie Aten przez Spartan, kapitulacja Aten; hegemonia Sparty
isamar