Anglia
1066: podbicie przez normandzkiego Wilhelma Zdobywcę, którego potomkowie walczą o władzę, nadając przywileje: kler — autonomia; rycerstwo: bicie własnej monety, władza sądownicza, możliwość budowania zamków. 1154: przejęcie władzy przez francuską rodzinę Plantagenetów.
Henryk II Plantagenet
(1154‑1189)
— wywodzi się z rodu normandzkiego; lennik króla francuskiego;
— tereny: Anglia, we Francji: Normandia, Bretania, Andegawenia, Akwitania, Gaskania;
— wprowadzenie podatku tarczowego;
— wojsko zaciężne zamiast poborowego;
— 1164: Clarendon; konstytucje ograniczające kompetencje duchowieństwa; obciążenie Kościoła podatkami, zakazanie kontaktów z papieżem w razie konfliktu;
— bunt duchowieństwa pod przewodnictwem Tomasza Becketa, arcybiskupa Cantenbury;
— 1170: zamordowanie Becketa;
— 1173: odwołanie konstytucji clarendońskich.
Ryszard Lwie Serce
(1189‑1199)
— początkowo popiera króla francuskiego, Filipa Augusta, przeciwko ojcu, Henrykowi II;
— udział w III krucjacie do Ziemi Świętej (specjalny podatek: seledynki);
— konflikt z Filipem II Augustem oraz bratem, Janem bez Ziemi (zwanym tak z powodu utracenia wszystkich ziem angielskich we Francji), który okresowo przejmuje tron (1094 — odzyskanie, po powrocie z krucjaty); śmierć w czasie bitwy z królem francuskim.
Jan bez Ziemi
(1199‑1216)
— fiskalizm, masowa konfiskata ziem;
— próba wprowadzenia absolutyzmu;
— próba wprowadzenia nowych podatków na duchowieństwo — sprzeciw papieża Innocentego III;
— 1214: najazd Filipa Augusta; bitwa pod Bouvines, klęska cesarza Ottona IV, walczącego w imieniu Jana;
— 1215: hołd lenny złożony papieżowi;
— 1215: Wielka Karta Swobód (Magna Charta Libertatum): zwycięstwo społeczeństwa; nowe prawa dla urzędników, możnych duchowieństwa: nietykalność osobista i majątkowa, podatki nakładane przez Radę królewską, sądy przez sędziów tego samego stanu co oskarżony, prawo do wystąpienia przeciw królowi, jeśli łamie prawo.
Henryk III
(1216‑1272)
— łamanie prawa; fiskalizm;
— angażuje się w walkę papiestwa z cesarstwem;
— 1257: powstanie baronów, na czele Szymon de Montfort; baronowie poparci przez rycerstwo i miasta pod warunkiem dopuszczenia do kontroli nad królem; Henryka III zmuszono do przyjęcia prowizji oksfordzkich; powołano radę, bez której król nie może podejmować decyzji;
— 1264: powołanie parlamentu złożonego z Izby Lordów (baronowie i dostojnicy kościelni) i Izby Gmin (reprezentanci szlachty i miast); parlament wyraża zgodę na: podatki, nowe prawa, rozpoczęcie wojny i zawarcie pokoju, rozbudowę armii, nominacje urzędników.
1
isamar