Warunki określające, kiedy wybór jest decyzją
1) decyzja dotyczy przyszłego działania decydenta lub innych osób.
2) decyzją może być tylko wybór świadomy poprzedzony analizą wariantów przyszłego działania dokonaną z punktów widzenia, do których się dąży.
3) o decyzji mówimy jedynie wówczas, gdy wybór dotyczy takich wariantów przyszłego działania, których prawdopodobieństwo realizacji jest znaczące.
Decyzja jest wolnym, nielosowym i świadomym wyborem popartym analizą decyzyjną jednego z przygotowanych wariantów
Decyzja to wszelki świadomy (nielosowy) wybór jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania.
Decyzja następuje wtedy, kiedy wybór dotyczy takich wariantów, które tworzą prawdopodobieństwo uzyskania zamierzonych celów.
O podjęciu decyzji możemy mówić tylko w przypadku, gdy w grę wchodzi wybór pomiędzy dwiema lub większą liczbą możliwości, zmierzający do osiągnięcia jakiegoś celu.
Świadomość wyboru przy podejmowaniu decyzji wymaga znajomości:
· wariantów rozwiązania i wyboru najlepszego z nich,
· konsekwencji tych wariantów w zależności od wpływów otoczenia,
· celów i kryteriów będących miarą oceny konsekwencji, a tym samym i wariantów
METODOLOGICZNA I RZECZOWA RACJONALNOŚĆ DECYZJI.
· decyzja racjonalna metodologicznie to wybór działania na podstawie dostępnych dla decydenta informacji.
· decyzja racjonalna rzeczowo to taka, która przetworzona w działanie odpowiada rzeczywistości i rzeczywistość tę przekształca zgodnie z jej istotą i prawami nią rządzącymi.
PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI WG R.A. WEBBERA
· postrzeganie problemu,
· diagnoza,
· określenie problemu,
· generowanie rozwiązań,
· selekcja,
· wdrożenie.
PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI WG R.W. GRIFFINA
· rozpoznanie i zdefiniowanie sytuacji decyzyjnej,
· zidentyfikowanie właściwych wariantów,
· ocena każdego z wariantów z punktu widzenia wykonalności i konsekwencji,
· wybór wariantu najlepszego,
· wdrożenie wybranego wariantu,
· obserwacja i ocena rezultatów wybranego wariantu.
FAZY PODSTAWOWE W CYKLU PODEJMOWANIA DECYZJI
· faza preparacji,
· faza właściwa (wyboru)
· faza kontroli.
FAZY PROCESU DECYZYJNEGO
Za najbardziej ogólny można uznać podział decyzji na kierownicze i niekierownicze.
Decyzje kierownicze są związane z realizacją funkcji kierowniczych i skierowane na działanie innych ludzi.
W danej strukturze organizacyjnej są one podejmowane w ramach formalnie przyznanych uprawnień decyzyjnych, których zasięg jest uzależniony od szczebla kierowania i stopnia decentralizacji zarządzania.
DECYZJE KIEROWNICZE MAJĄ ZWIĄZEK
· z wyznaczaniem celów i kierunków działania organizacji (planowanie),
· z wyborem sposobów osiągania celów i kierunków działania oraz tworzenia struktur organizacyjnych (organizowanie),
· z wyborem sposobów skłaniania uczestników organizacji do działania w celu realizacji założonych zamierzeń (motywowanie),
· z wyborem sposobów kontroli (kontrola).
Decyzje w przekroju hierarchicznym - podstawą horyzont czasowy realizacji: strategiczne, taktyczne, operacyjne oraz operacyjno-bieżące.
· DECYZJE STRATEGICZNE podejmowane przez kierownictwo są związane z określeniem celów i misji organizacji oraz ogólnych kierunków działania.
· DECYZJE TAKTYCZNE różnią się od strategicznych przede wszystkim horyzontem czasowym. Przedmiotem decyzji taktycznych są problemy wynikające ze strategicznych decyzji przedsiębiorstwa. Są one związane z funkcjonowaniem firmy od strony technicznej, organizacyjnej, prawnej i finansowej w średnim i krótkim okresie.
· DECYZJE OPERACYJNE dotyczą rozwiązywania problemów powstałych przy realizacji wytyczonych już zadań lub wywołanych zakłóceniami bądź trudnościami w działalności przedsiębiorstwa.
· DECYZJE OPERACYJNO-BIEŻĄCE, które występują z reguły na niższym poziomie zarządzania i mają zasięg krótkookresowy, wiążą się z określeniem: rodzaju i struktury czynności pracy, organizacji dnia pracy, wskaźników wykonania zadań, kanałów komunikacji itp.
· Teoria decyzji jest pewnym systemem uzasadnionych twierdzeń o zachowaniach ludzi podczas rozwiązywania zadań w organizacji.
· Twierdzenia te odnoszą się do rodzajów zadań, warunków ich wykonywania oraz sposobów decydowania.
· Teoria decyzji dąży do opisywania, rozumienia i przepowiadania zachowania się złożonych systemów składających się z ludzi, środków i przedmiotów pracy.
· Głównym celem teorii decyzji jest wypracowanie modeli i reguł potrzebnych w technice podejmowania decyzji.
· Pomocne w tym są nauka o organizacji i zarządzaniu, psychologia oraz socjologia.
NATURALNE REGUŁY DECYZYJNE WYKORZYSTYWANE PRZEZ TEORIĘ DECYZJI
· reguła poszukiwania dominacji
· reguła logicznej koniunkcji
· reguła dysjunkcji
· reguła leksykograficzna .
METODY PODEJMOWANIA DECYZJI
1. Metody receptywne.
2. Metody asocjacyjne. Klasycznymi przykładami są tu różne odmiany metody „burzy mózgów", refleksje, wyobrażenia, fikcje, eksperymenty myślowe itp.;
3. Metody zbierania i porządkowania np. drzewo decyzji, poszukiwanie synonimów, klasyfikacja, trening grupowy itp.;
4. Metody kombinowane. Zawierają elementy metod z grup poprzednich. Jednak przez fakt połączeń uzyskują inne jakościowo cechy, co umożliwia stosowanie ich w przypadku bardzo złożonych problemów decyzyjnych.
5. Metody dedukcyjne. Cechą charakterystyczną tych cech jest dążenie do logicznie uporządkowanych struktur lub pojęć. Podstawowe znaczenie mają tutaj: ścisła definicja, analiza, abstrakcja lub formuła.
6. Metody indukcyjne. Nawiązują silnie do rzeczywistości i przez badanie dostarczają w formie hipotez informacji ojej stanie lub zachodzących zmianach.
7. Metody zintegrowane. Łączą w sobie elementy lub pełne metody wcześniej omówione. Są to między innymi: analiza wartości, zintegrowany system informacji kierownictwa.
Wzorce podejmowania decyzji wypracowane przez teorię dezycji:
· racjonalny
· proceduralny (biurokratyczny)
· fundamentalistyczny
· pragmatyczny (kompromisowy)
· tradycyjny
· wizjonerski
· polityczny
CZTERY PODSTAWOWE MODELE DECYZYJNE
· Model jednoosobowego aktora (zwany modelem monoracjonalnym) polega na tym, że decyzja jest wynikiem wyboru tylko jednej osoby, która dąży do osiągnięcia pewnych postawionych celów.
· Model organizacyjny polega na łączeniu części przedsiębiorstwa w jedną całość — organizację, dla której cele wyznacza naczelne kierownictwo.
· Model polityczny polega na postrzeganiu organizacji jako zbioru uczestników zajmujących różne stanowiska. Organizacja nie ma ściśle określonych celów. W zależności od stanowiska, każdy stosuje własne strategie. Toczy się walka o władzę.
· Model „kosza na śmieci" opisuje decyzję jako „produkt przypadkowy". Wyboru dokonuje się przy okazji znalezienia problemów, a udział w nim biorą osoby będące „pod ręką". Model ten prowadzi do ograniczenia pojęcia decyzji, ponieważ nie biorą w nim udziału ludzie odpowiedzialni za odpowiednie procesy.
System wspomagania decyzji to system informatyczny, który dostarcza informacje z danej dziedziny przy wykorzystaniu analitycznych modeli decyzyjnych z dostępem do baz danych w celu wspomagania decydentów. W kompleksowym lub źle ustrukturyzowanym środowisku ten interaktywny system oparty na komputerach pomaga decydentom wykorzystać dane i modele w celu rozwiązania niezrutynizowanych problemów.
JAKOŚĆ INFORMACJI
· zrozumiałość,
· akuratność,
· zwięzłość informacji,
· właściwy czas nadejścia informacji,
· właściwa prezentacja informacji,
· kompletność informacji,
· aktualność informacji.
· Zbiory podstawowe
· Czynniki krytyczne
· Parametry i polityka regulacyjna
· Zbiory rozwiązań
· Optymalizacja
· Metody heurystyczne
· Symulacja
Cechy systemów wspomagania decyzji
Struktura systemu eksperckiego
OBSZARY ZASTOSOWAŃ SYSTEMÓW EKSPERCKICH
· podział zasobów — SE znajdują zastosowanie do takich zadań, jak zarządzanie portfelem akcji oraz sporządzanie planów kapitałowych,
· diagnozowanie problemów — za pomocą tych systemów można sprawdzać sprawozdania finansowe, wykazy należności i inne rodzaje sprawozdań w celu wykrycia ewentualnych problemów, rozbieżności i niezgodności,
· programowanie i przydzielanie zadań — SE można wykorzystywać do programowania pracy biurowej, a także do przydzielania zadań pracownikom,
· zarządzanie informacjami — SE służą do zarządzania źródłami informacji zawartymi w zbiorach danych i wytwarzanymi przez modelowanie decyzji.
Model sprzężeń pomiędzy podsystemem zarządzania i wykonawczym
...
ulia.meow