Biznes plan � jest specyficznym zbiorem ustale� opisowych, analiz i prognoz, okre�laj�cych cele firmy oraz zadania i sposoby post�powania zmierzaj�ce do osi�gni�cia tych cel�w w przysz�o�ci, przy za�o�onych uwarunkowanych gospodarczych, kadrach i innych. Traktowany jest jako podstawowy i nowoczesny instrument niezb�dny do skutecznego i efektywnego kierowania firmy. Obejmuje on dzia�alno�� bie��c� oraz okres trzech do pi�ciu lat. Biznes plan jest planem mena�er�w, okre�laj�cych ich zdolno�� do podejmowania skutecznych dzia�a�, zmierzaj�cych do trwa�ego usytuowania si� na rynku, czyli finansowo efektywnego po��czenia okazji rynkowych z mo�liwo�ciami firmy. Zadaniem kadry kierowniczej jest stworzenie realnej wizji sukcesu rynkowego firmy. Biznes plan ma wi�c zasadnicze znaczenie jako niezb�dny dokument, s�u��cy do zdobywania �rodk�w na finansowanie przedsi�wzi��. Biznes plan spe�nia dwie podstawowe funkcje: 1. Pierwsza to funkcja wewn�trzna 2. Druga to funkcja zewn�trzna Funkcja wewn�trzna � wyra�aj�ca si� tym, �e biznes plan jest dokumentem niezb�dnym w kierowaniu firmy i swojego rodzaju przewodnikiem w dzia�aniach personelu zarz�dzaj�cego ni� oraz narz�dziem umo�liwiaj�cym sprawne prowadzenie dzia�alno�ci gospodarczej. Precyzuj�c zadania i czynno�ci jakie powinny by� wykonywane, by osi�gn�� cel przedsi�biorstwa, biznes plan umo�liwia ustalenie realnych termin�w wykonania wyznaczonych zada� oraz okre�lenie os�b odpowiedzialnych za ich realizacje. Pomaga to zarz�dowi jednostki gospodarczej lub jej w�a�cicielowi oceni� przy wsp�udziale i zainteresowaniu odpowiedzialnej kadry kierowniczej, przyczyny niewykonania zamierzonych zada� i przeprowadzi� analiz� zewn�trznych zagro�e� oraz dzia�ania konkurencji, je�eli pewne odcinki planu nie zosta�y w pe�ni wykonane. Ostatecznie umo�liwia to ustalenie s�abych stron przedsi�biorstwa i sk�ania ca�y personel zarz�dzaj�cy do okre�lenia wsp�lnej strategii dzia�ania w celu poprawy sytuacji. Funkcja zewn�trzna � polega na prezentacji firmy wobec otoczenia, w kt�rym firma funkcjonuje. Chodzi tu g��wnie o przedstawienie ca�o�ci zamierzonych dzia�a� firmy wobec potencjalnych inwestor�w, wsp�pracuj�cych przedsi�biorstw i innych partner�w oraz instytucji finansowych w razie ubiegania si� o �rodki na sfinansowanie dzia�alno�ci. Banki wymagaj� bowiem argument�w uzasadniaj�cych op�acalno�ci kredytowego przedsi�biorstwa, a tym podstawowym argumentem jest biznes plan. Obie funkcje biznes planu s� ze sob� �ci�le powi�zane. Funkcja zewn�trzna wyst�puje g��wnie wtedy, gdy chodzi o pozyskanie funduszy na dzia�alno�� firmy, Funkcja wewn�trzna za� wyst�puje w ka�dym wypadku. Z biznesplanu inwentarzy i jednostki kredytowe powinni dowiedzie� si�, jak firma ma zamiar wykorzysta� uzyskane �rodki pieni�ne w powi�zaniu z ca�ym potencja�em gospodarczym firmy, w celu uzyskania przewidywanych w planie rezultat�w. Na cele zewn�trzne stosuje si� przewa�nie skr�con� wersje biznesplanu eksponuj�c� g��wnie te elementy, kt�re interesuj� inwestor�w i mog� zach�ci� do finansowania dzia�alno�ci firmy. Nie ma jednego idealnego �ci�le okre�lonego i z g�ry ustalonego wzorca budowy biznesplanu. Biznes plan poszczeg�lnych przedsi�biorstw mog� zatem r�ni� si� znacznie od siebie. Ta r�norodno�� plan�w wynika z wielko�ci przedsi�biorstwa, �e struktury organizacyjnej jednostki gospodarczej (pojedyncze przedsi�biorstwo, korporacja, zrzeszenie przedsi�biorstw itp.) stosunk�w w�asno�ciowych firm, bran�y, do kt�rej nale�y przedsi�biorstwo, rodzaju jego dzia�alno�ci i z�o�ono�ci procesu gospodarczego oraz skali zamierze� procesu gospodarczego oraz skali zamierze� przysz�o�ciowych. Ponadto jest r�nica w formie biznesplanu opracowanego dla nowych przedsi�biorstw, kt�re maja by� dopiero uruchomione, a biznesplanu dla istniej�cych ju� firm. Biznes plan s�u�y w�a�cicielom i kierownictwu firmy jako podstawowy dokument wspomagaj�cy zarz�dzanie wszystkimi przedsi�biorstwami firmy. W dzia�alno�ci gospodarczej przedsi�biorstwa pomocy jest szczeg�lnie w: ? Konkretyzowaniu koncepcji dzia�ania. ? Ustalaniu metod i sposob�w ich osi�gania przy uwzgl�dnieniu wszystkich istniej�cych ogranicze�. ? Kontroli prawid�owego przebiegu realizacji przedsi�biorstwa. W typowym biznes planie jako komplecie dokument�w mimo wszystkich wspomnianych ju� r�nic wyodr�bni� mo�na z formalnego punktu widzenia trzy cz�ci: ? Wprowadzenie do biznesplanu ? Zasadnicz� cz�� planu zawieraj�c� charakterystyk� firmy, jej dzia�alno�ci i otoczenia, w jakim dzia�a ? Materia�y uzupe�niaj�ce w formie za��cznik�w do planu Wprowadzenie do biznesplanu jest zamieszczone na pocz�tku ca�ego zbioru dokument�w, lecz sporz�dza si� je na samym ko�cu pracy planistycznych. Wynika to z tre�ci wprowadzenia, na kt�ra sk�ada si� streszczenie i przegl�d g��wnych tez planu, podstawowe dane liczbowe, spis tre�ci. Na samym pocz�tku umieszcza si� stron� tytu�ow� z okre�lonymi nazwami dokumentu oraz firmy i jej adres. Zasadnicza cz�� planu obejmuje zwykle dwa rodzaje informacji. Pierwszy rodzaj informacji to najcz�ciej wiadomo�ci zawieraj�ce charakterystyk� firmy i jej dzia�alno�ci oraz prezentacj� jej otoczenia. W ramach charakterystyki firmy przedstawiony jest opis przedsi�biorstwa oraz jego miejsca i znaczenia w bran�y, umiejscowienie firmy w otoczeniu w sensie geograficznym z ni� wsp�pracuj�cych, rys historyczny firmy wskazuj�cy na ci�g�o�� tradycji w wykonanej przez ni� dzia�alno�� gospodarczej, struktur� organizacyjn�, cele firmy na najbli�szy okres (od 3 do 5 lat), prezentacj� g��wnych odbiorc�w � konsument�w, dystrybutor�w wyrob�w oraz dostawc�w surowc�w i materia��w. Informacje o dzia�alno�ci firmy obejmuj� charakterystyk� wytwarzanego produktu, �wiadczonych us�ug lub sprzedawanych towar�w, niepowtarzalne cechy produktu, cykl jego �ywotno�ci i projektowanie zmiany w jego konstrukcji, opis maszyn i wyposa�enia potrzebnych do produkcji lub �wiadczenia us�ug, ochron� produktu przez patenty, prawa autorskie i znaki firmowe, okre�lenie wielko�ci obecnego i szacownego na przysz�o�� rynku, przewidywane sposoby dystrybucji produkt�w, opis stosowanej technologii w wytworzeniu wyrob�w. Prezentacja otoczenia firmy- zawiera analiz� rynku i analiz� konkurencji oraz strategi� marketingow�, charakterystyk� g��wnego rynku, okre�lenie konkurencji jej zasi�gu i zagro�e� wyst�puj�cych ze strony konkurent�w, por�wnanie w�asnego wyrobu z wyrobami konkurencyjnymi, om�wienie organizacji dystrybucji towar�w, strategii w zakresie cen, serwisu naprawczego i systemu gwarancji, opis stosowanych �rodk�w i zakresu reklamy oraz utrzymywanie wi�zi z konsumentami. Pierwszy rodzaj informacji to tak�e charakterystyka zarz�du i stosunk�w w�asno�ciowych firmy opis do�wiadcze� zawodowych os�b ich wyniki mena�erskie oraz rola w zespole, sk�ad rady nadzorczej, wykaz i charakterystyka doradc�w firmy, spos�b podzia�u w�asno�ci i jej rodzaj (akcje, udzia�y, po�yczki itp.). Drugi rodzaj informacji obejmuje przede wszystkim plan dzia�ania i dane finansowe. Pierwsza grupa informacji w tym zakresie to wpis procesu produkcji i us�ug oraz organizacji handlowej, charakterystyka przebiegu procesu produkcyjnego, wykorzystania wyposa�enia i urz�dze� produkcyjnych stosowanych surowc�w i materia��w, wp�ywu proces�w wytw�rczego na �rodowisko naturalne, planowanej wymiany wyposa�enia oraz konserwacji i renowacji urz�dze�. Druga grupa informacji dotyczy zatrudnienia pracownik�w i zawiera opis obecnej i planowanego zatrudnienia w r�nych przekrojach, system�w wynagrodzenia pracownik�w, trybu i koszt�w szkolenia, sposobu nabycia i oceny kadr. Trzeci� grup� stanowi plan rozwoju firmy, okre�laj�cy warunki, jakie musz� by� spe�niane, by osi�gn�� zamierzon� produkcje i sprzeda�, spos�b funkcjonowania firmy w przysz�o�ci tryb zarz�dzania, struktura organizacji sprzeda�y, formy zagospodarowania �rodk�w inwestycyjnych (plan inwestycji) Znaczenie rozwoju firmy dla miejscowo�ci i regionu, liczb� nowych miejsc. Ostatnia grupa informacji to ocena finans�w i ich prognoza zawieraj�ca okre�lone wielko�ci kapita�u potrzebnego do przewidywanej dzia�alno�ci przedsi�biorstwa, pochodzenie kapita�u: ? Kapita� w�asny ? Kapita� obcy Doch�d w�a�cicieli od zainwestowanego kapita�u, plan wykorzystania kapita��w, przewidywany bilans firmy oraz rachunek wynik�w. Ostateczna, trzecie cz�� biznesplanu sk�ada si� z za��cznik�w uzupe�niaj�cych informacje zawarte w poprzednich dw�ch cz�ciach. Niekiedy za��czniki mog� by� plany odcinkowe lub ich fragmenty sporz�dzanie w ramach planowania rzeczowego i finansowego. Za��czniki zawieraj� cz�sto dodatkowe informacje o produkcie i us�ugach, zdolno�ci produkcyjnej firmy, sytuacji rynkowej, sprzeda�y, systemie zarz�dzania i strukturze organizacyjnej, sytuacji finansowej oraz szczeg�owe obliczenia dotycz�ce zaopatrzenia efektywno�ci przedsi�wzi��. W naszej praktyce gospodarczej coraz wi�cej podmiot�w gospodarczych sporz�dza biznesplany. W zale�no�ci od cel�w, dla kt�rych biznesplan jest sporz�dzony, nie kt�ra punkty planu mog� by� szczeg�lnie eksponowane, inne � pomijane. Biznes plan opisuje z regu�y prognoz� dzia�alno�ci firmy w okresie od 2 do 5 lat. W trakcie funkcjonowania ka�dej organizacji s� takie szczeg�lne momenty, w kt�rych sporz�dzanie biznes planu staje si� konieczno�ci�. Zdarza si� to zw�aszcza: ? Przed za�o�eniem nowego przedsi�biorstwa, ? Podczas ��czenia przedsi�biorstw, ? W trakcie pr�by uzyskania zewn�trznych �rodk�w na finansowanie swojej dzia�alno�ci lub ryzykownych przedsi�wzi��, ? W krytycznym okresie (np. zmiana form w�asno�ci lub profilu dzia�alno�ci, ukierunkowanie na nowe rynki, du�e inwestycje, modernizacja). ZASADY KONSTRUKCJI BIZNES PLANU Opracowanie biznes planu nie jest rzecz� �atw�. Wymaga ona bowiem od jego autor�w przygotowania, obejmuj�cego zar�wno problemy merytoryczne (zasady przygotowania biznes planu), jak i konieczno�� zapoznania si� ze specyfika bran�y. Szczeg�lnie du�e trudno�ci nastr�cza to ...
k44marta