PĘTLE NERWOWE GŁOWY I SZYI
Pętle nerwowe szyi (7) to koliste konfiguracje nerwowe somatyczne (4) i sympatyczne (3) :
ANSAE COLLI (7)
è somaticae (4)
à motoriae (1)
ansa cervicalis
à sensitivae (1)
ansa laryngea (Galeni)
/zespolenie r. int. n. laryngei sup. et r. post. n. laryngei inf./
à motorio-sensitivae (2)
ansa atlantis
ansa cervicalis superficialis
/zespolenie r. colli n. VII et r. sup. n. transversii colii pl. cervicalis à m. platysma/
è sympathicae (3)
ansa subclavia
ansa vertebralis
ansa thyroidea
UNERWIENIE JĘZYKA
Włókna ruchowe SVE n. XII unerwiają wszystkie mm. języka.
Czucie powierzchowne (bólu i temperatury) jest przewodzone za pośrednictwem 3 nerwów :
- językowego (V3) SVA - z 2/3 przednich języka i brodawek nitkowatych
- n. IX GSA - z 1/3 tylnej języka
- n. krtaniowego górnego (n. X) GSA - z części dolnej języka sąsiadującej z dołkami nagłośniowymi
Czucie głębokie jest przewodzone z włóknami prioproceptywnymi n. XII
Włókna smakowe :
- struna bębenkowa (VIIa) SVA - z 2/3 przednich języka, brodawek grzybowatych
- n. IX SVA - z 1/3 tylnej języka, brodawki liściaste i okolone
Włókna sympatyczne jako splot tętnicy językowej pochodzą ze splotów tętnicy szyjnej zewnętrznej.
Włókna parasympatyczne GVE na języku pochodzą z n. VIIa i n. IX
Pochodne struny bębenkowej po przełączeniu w zwoju podżuchwowym unerwiają przednie i boczne gruczoły językowe w obrębie 2/3 przednich języka.
Pochodne n. IX po przełączeniu w zwoju dolnym n. IX unerwiają tylne gruczoły językowe Ebnera.
UKŁAD AUTONOMICZNY - SYMPATYCZNY
Część ośrodkowa sympatyczna to część górna jądra pośrednio-bocznego zwana ośrodkiem rdzeniowo-rzęskowym. Obejmuje ona 3 neuromery (C8, Th1, Th2). Mieszczą się tutaj następujące ośrodki :
- wazomotoryczny (zwężenie naczyń)
- pilomotoryczny (skurcz włosków przyskórnych)
- potowy
- rozszerzający źrenicę
Część obwodowa sympatyczna jest silnie rozkrzewiona w obrębie głowy i szyi. Tworzą ją zwoje współczulne szyi :
- zasilenie tych zwojów
- gałęzie tych zwojów
- inne tzn. przedkręgowe zwoje sympatyczne
Na szyi wyróżnia się zazwyczaj 3 pary zwojów szyjnych :
- górny, czyli wrzecionowaty
- środkowy, czyli okrągły
- dolny, czyli gwiaździsty (szyjno-piersiowy)
Zwoje te w pionie są połączone przez gg. międzyzwojowe, a w poziomie równoimienne zwoje łączą się gg. poprzecznymi.
Jeżeli na trasie przebiegu gg. międzyzwojowych znajdują się jakieś tętnice, to te gg. międzyzwojowe przechodzą i przed i za tętnicami, wytwarzając pętle.
Stale obejmują one tętnicę podobojczykową, a czasami również kręgową czy tarczową dolną.
Każdy z 3 zwojów jest zasilany z ośrodka rdzeniowo-rzęskowego poprzez g. łączącą białą. Gałąź ta, która zasila zwój gwiaździsty jest dość krótka i przebiega poprzecznie. G. łącząca biała, która zasila zwój okrągły i wrzecionowaty ma kształt drukowanego L. Biegnie najpierw poprzecznie do zwoju dolnego, a potem pionowo. Część włókien zasila zwój szyjny środkowy, a pozostałe zwój szyjny górny. Jak widać g. łącząca biała zasilająca zwój szyjny środkowy i górny buduje włókna międzyzwojowe.
Należy zauważyć, że część włókien łączących białych przechodzi tranzytem przez każdy z tych 3 zwojów, wyosabiając się w tzw. nn. trzewne o charakterze przedzwojowym w postaci nn. sercowych szyjnych (górnego, środkowego i dolnego). Nn. te zstępują do klatki piersiowej, stając się korzeniem sympatycznym splotu sercowego. Dopiero po przełączeniu się w sympatycznych zwojach przedkręgowych splotu sercowego wytwarzają sploty okołotętniczne, którymi rozprowadzają się po wszystkich narządach klatki piersiowej.
Poza w/w nn. trzewnymi, które tylko przeszywają zwój od każdego zwoju odchodzą po 3 rodzaje gałęzie :
- g. łącząca szara
- gg. naczyniowe
- gg. trzewne
G. łącząca szara ze zwojów szyjnych dołącza do nn. rdzeniowych C1-Th1 i rozprowadza się w ramach splotu szyjnego i ramiennego. Część gg. łączących szarych odchodzących od zwoju szyjnego górnego łączy się z nn. czaszkowymi z VII, IX, X, XI i XII. Jedna z g. łączących szarych przyjmuje nazwę n. iugularis. Odchodzi ona od zwoju szyjnego górnego i tworzy konfigurację widełkową, dochodząc do zwoju górnego (czuciowego) n. X oraz do zwoju dolnego, czyli parasympatycznego, czyli n. IX.
Gg. naczyniowe oplatają sąsiednie oplatają sąsiednie tętnice, wytwarzając sploty okołotętnicze.
Od zwoju szyjnego górnego pochodzi splot tętnicy szyjnej wewnętrznej i zewnętrznej.
Od zwoju szyjnego środkowego - splot tętnicy szyjnej wspólnej.
Od zwoju szyjnego dolnego - splot tętnicy podobojczykowej.
Wraz z rozgałęzieniem się drzewa tętniczego tętnice otrzymują równoimienny swej nazwie splot sympatyczny. Niektóre z tych splotów są ważniejsze od innych, gdyż budują korzenie sympatyczne 4 zwojów parasympatycznych głowy :
- splot jamisty dla zwoju rzęskowego
- n. skalisty głęboki dla zwoju skrzydłowo-podniebiennego (i czasami usznego)
- splot tętnicy twarzowej dla zwoju podżuchwowego
- splot tętnicy oponowej środkowej dla zwoju usznego
Gg. trzewne (rami viscerales) w odróżnieniu od nn. trzewnych (nn. splanchnici) są pozazwojowe i mają krótki przebieg do okolicznych trzew :
- od zwoju szyjnego górnego odchodzą gg. trzewne krtaniowo-gardłowe
- od zwoju szyjnego środkowego odchodzą gg. trzewne tarczycowe i paratarczycowe
- od zwoju szyjnego dolnego odchodzą gg. trzewne tchawicze i przełykowe
UKŁAD AUTONOMICZNY - PARASYMPATYCZNY
Część ośrodkową parasympatyczną tworzą jądra słupa GVE, jądro :
- Westphala-Edingera, dodatkowe n. III
- ślinowe górne n. VIIa
- ślinowe dolne n. IX
- grzbietowe n. X
Część obwodowa parasympatyczna rozpoczyna się w w/w jądrach parasympatycznych i jest tworzona poprzez włókna parasympatyczne tychże nerwów - zwoje, w których włókna te się przełączają.
Włókna parasympatyczne n. III tworzą korzeń parasympatyczny zwoju rzęskowego, a po przełączeniu się w nim przebiegają w nn. rzęskowych krótkich i unerwiają zwieracz źrenicy i m. rzęskowy.
Włókna parasympatyczne n. VIIa rozwidlają się na :
- n. skalisty większy, jest on korzeniem parasympatycznym zwoju skrzydłowo-podniebiennego, a po przełączeniu się w nim włókna parasympatyczne przebiegają w obrębie nerwów :
- nosowych tylnych
- podniebiennych
- oczodołowych
- gardłowych
i zaopatrują gruczoły nosowe, podniebienne i gruczoł łzowy.
(via secretoria ad glandulam lacrimalem, nasalem et palatinem)
- struna bębenkowa, po przełączeniu się w zwoju podżuchwowym unerwia śliniankę podżuchwową i podjęzykową oraz gruczoły językowe przednie i boczne.
Większość włókien parasympatycznych n. IX wyosabia się w n. bębenkowy, skalisty mniejszy, który przełącza się w zwoju usznym, a potem unerwia przyusznicę, gruczoły policzkowe i trzonowe.
(via secretoria ad glandulam parotidem, buccalem et molarem)
Niewielka część włókien parasympatycznych n. IX przełącza się znacznie wcześniej, bo już w zwoju dolnym n. IX, a po przełączeniu włókna pozazwojowe zstępują do języka i unerwiają gruczoły Ebnera.
N. błędny swymi włóknami parasympatycznymi unerwia mięśniówkę gładką przełyku oraz zasila dwa wielkie sploty autonomiczne przedkręgowe - sercowy i trzewny.
Splot sercowy unerwia wszystkie narządy klatki piersiowej.
Splot trzewny unerwia cewę żołądkowo-jelitową aż do 2/3 prawych pop...
medyczne_materialy