studia_indologiczne_tom_10.pdf

STUDIA INDOLOGICZNE

tom 10 (2003)

Tom artyku³ów ofiarowanych

Andrzejowi £ugowskiemu

przez grono Jego uczniów i wspó³pracowników

z okazji 65 urodzin

gö«Âdanâmâ˜aâòî

INSTYTUT ORIENTALISTYCZNY

UNIWERSYTET WARSZAWSKI

WARSZAWA 2003

KOMITET REDAKCYJNY

Marek Mejor (redaktor naczelny), Piotr Balcerowicz (z-ca redaktora

naczelnego), Anna Trynkowska, Monika Nowakowska

Termin zamkniêcia kolejnych numerów Studiów Indologicznych up³ywa ka¿dorazowo

z koñcem czerwca danego roku. Redakcja prosi autorów o

{ nadsy³anie artyku³ów w formie wydruku tekstu opatrzonego dyskietk¹ z wersj¹

artyku³u:

(a) w pliku tekstowym (*.txt) w kodach ASCII lub

(b) w pliku Word (*.doc lub *.rtf) z czcionkami sanskryckimi dostêpnymi w re-

dakcji, lub

winny zostaæ zast¹pione wg nastêpuj¹cego wzoru:

— diakrytyk = g³oska + @, np. â = a@; þ = t@; ô = m@; ÿ = h@ itp.

— z wyj¹tkiem: palatalne n = n%; palatalne s = s%, gutturalne n = g@.

| uwzglêdnianie standardowego systemu spolszczania przyjêtego w Studiach Indolo-

gicznych (patrz Studia Indologiczne 1 (1994) 6–7),

} stosowanie siê do zasad transkrypcji naukowej obowi¹zuj¹cej w Studiach Indolo-

gicznych , z uwzglêdnieniem podzia³ów miêdzywyrazowych w z³o¿eniach oraz

sandhi na styku wyrazów (patrz Studia Indologiczne 1 (1994) 6–8),

~ opatrzenie artyku³ów bibliografi¹ wedle systemu przyjêtego w Studiach Indolo-

gicznych .

Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji nades³anych tekstów.

Artyku³y do zamieszczenia w Studiach Indologicznych mog¹ byæ przesy³ane tak¿e przez

internet na adresy: piotr@orient.uw.edu.pl lub mejor@interia.pl

Redakcja pozwoli³a sobie zmieniæ oryginalny zapis wyrazów indyjskich

zgodnie z zasadami stosowanymi w Studiach Indologicznych w artyku³ach

nastêpuj¹cych autorów: Monika Browarczyk, Barbara Grabowska, Joanna

Kusio, Joanna Jurewicz, Danuta Stasik, Bo¿ena Œliwczyñska, Natalia

Œwidziñska, El¿bieta Walter, Jacek WoŸniak.

ADRES REDAKCJI

Instytut Orientalistyczny

Uniwersytet Warszawski

Krakowskie Przedmieœcie 26/28

00–927 Warszawa

sk³ad komputerowy, czcionki: Piotr Balcerowicz

Druk i oprawa:

Zak³ad Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego

Zam. /2003

ISSN 1232–4663

SPIS TREŒCI

Andrzej £ugowski – nauczyciel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Andrzej £ugowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

PIOTR BALCEROWICZ:

Dysputa miêdzy materialist¹, królem Paesim, a ksiêciem-ascet¹

Keœinem. Fragment Opowieœci o królu Paesim ( Paesi-kahâòayaô ) . . . . . . . . . .

MONIKA BROWARCZYK:

Komizm i satyra w estetyce oraz teorii literatury (sanskryt i hindi) . . . . .. . . . . . 30

MARIA KRZYSZTOF BYRSKI:

‘Arytmetyka’ hinduizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 48

BARBARA GRABOWSKA:

Pieœni o Czarnym Kochanku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 65

JOANNA JUREWICZ:

Rygwedyjskie pojêcie ágra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 78

BOGUS£AW J. KOC:

Hymny wedyjskie: S³owo i Mowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 98

JOANNA KUSIO:

Interpretacja metafory muttu aãattal w kontekœcie

przepowiedni kuýatti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126

MAREK MEJOR:

Kot w literaturze indyjskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .142

MONIKA NOWAKOWSKA:

Czego mog¹ uczyæ Wedy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164

DANUTA STASIK:

Zapytaj Ramê o radê:

dzieje Ramy jako Ÿród³o wiedzy o przysz³oœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192

BO¯ENA ŒLIWCZYÑSKA:

Widuszaka i Omkara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .185

NATALIA ŒWIDZIÑSKA:

Z mitologii talapuran ( tala-purâòam ):

Œwi¹tynia jako pocz¹tek i koniec œwiata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192

ANNA TRYNKOWSKA:

Z „Przygód dziesiêciu m³odzieñców" II:

Jak œpi¹ca królewna ksiêciu z³odziejowi serce skrad³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202

EL¯BIETA WALTER:

Wprowadzenie do jêzyka bengalskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209

MA£GORZATA WIELIÑSKA-SOLTWEDEL:

Plagiat w sanskryckiej literaturze gramatycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241

JACEK WONIAK:

Nondi nadaham – tamilski „dramat kaleki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262

• RECENZJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270–275

PIOTR BALCEROWICZ:

Willem Bollée:

The Story of Paesi (Paesi-kahâòayaô). Soul and Body

in Ancient India. A Dialogue on Materialism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270

• SPRAWOZDANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276–1

MAREK MEJOR:

12 Œwiatowa konferencja sanskrytu –

– Helsinki, 13–18.07.2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276

MONIKA NOWAKOWSKA:

Miêdzynarodowa letnia szko³a sanskrytu –

– Csikszereda, 21.07–4.08.2002, Pondichéry, 21.07–3.082003 . . . . . . . . . . . . 277

DANUTA STASIK:

VII Œwiatowa konferencja hindi –

– Paramaribo, 5–9.06.2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279

DANUTA STASIK:

IX Konferencja bhakti –

– Heidelberg, 23–26.07.2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280

Andrzej £ugowski – nauczyciel

Ju¿ prawie pó³ wieku minê³o od momentu, gdy Andrzej £ugowski przekroczy³

próg Uniwersytetu Warszawskiego œwie¿o immatrykulowany student. Nie by³ to

zreszt¹ jego pierwszy kontakt z nasz¹ Uczelni¹. Dopiero po jakimœ czasie siê dowie-

dzia³em, ¿e jeszcze jako uczeñ gimnazjum zagl¹da³ do Uniwersytetu po to, ¿eby siê

uczyæ chiñskiego. Pamiêtam jedne z pierwszych zajêæ z sanskrytu, którego nas

uczy³ Profesor Eugeniusz S³uszkiewicz. By³o ju¿ doœæ ch³odno. Siedzieliœmy w

paltach, bo w piecach napalono ledwo ledwo. Blade póŸnojesienne s³oñce zagl¹da³o

przez okno, a myœmy siê dowiedzieli, ¿e jedno z imion s³oñca po sanskrycku brzmi

arka. Okaza³o siê, ¿e nasz nowy Kolega Andrzej ju¿ zna³ to s³owo, bo i sanskryt nie

by³ dla Niego czymœ zupe³nie nowym. Wœród tej niewielkiej grupki studentów by³

On bodaj jedyn¹ osob¹, której decyzja o studiowaniu indologii wynika³a przede

wszystkim z fascynacji jêzykiem. W Jego wypadku by³ to wyraz niejako ideowej

indoeuropejskoœci. Zafascynowany t¹ rodzin¹ jêzykow¹, na niej siê skoncentrowa³

ze szkod¹ dla chiñszczyzny, z któr¹ flirtu nie kontynuowa³ ju¿ z pierwotn¹ inten-

sywnoœci¹. Zreszt¹ i w tych zainteresowaniach czas jakiœ jeszcze jêzyki germañskie

walczy³y w nim o lepsze z sanskrytem, co znalaz³o wyraz w epizodzie poznañskim,

gdy próbowa³ studiowaæ na tamtejszej germanistyce. Ostatecznie jednak zwyciê¿y³

sanskryt i bardzo szybko siê okaza³o, ¿e to w³aœnie Andrzej sta³ siê g³ównym part-

nerem Profesora na zajêciach z tego jêzyka. To On ‘drêczy³’ Profesora niezliczon¹

iloœci¹ pytañ dotycz¹cych najczêœciej indoeuropejskiej etymologii rozmaitych wyra-

zów. Te pytania by³y nam nad wyraz na rêkê wtedy, gdy nie mieliœmy przygotowa-

nej na zajêcia wystarczaj¹cej iloœci tekstu. Profesor bowiem przystêpowa³ do ob-

szernego wyjaœniania problemu i tak potrafi³o min¹æ nawet pó³ godziny. Ju¿ wtedy

Andrzej porusza³ siê z imponuj¹c¹ nam, Jego kole¿ankom i kolegom, swobod¹ w

dziedzinie jêzyków indoeuropejskich, odwo³uj¹c siê do jêzyków celtyckich, nie-

mieckiego, islandzkiego, jêzyków skandynawskich, jêzyków romañskich, litew-

skiego, jêzyków s³owiañskich czy – last but not least – greki i ³aciny. ¯artowa³em

sobie wtedy z niego, ¿e s³owniki ró¿nych jêzyków zmienia jak rêkawiczki, za nic

maj¹c wiernoœæ monolingwisty. Ten urodzony jêzykoznawca, uwa¿aj¹cy jêzyk –

jakby w duchu Janowej Apokalipsy – za najwa¿niejsze znamiê rzeczywistoœci, zna-

laz³ w hindusach staro¿ytnych z ich bezgranicznym szacunkiem dla jêzyka w³aœnie,

czy mo¿e trafniej by³oby powiedzieæ – dla Mowy ( Vâc ), swych duchowych pobra-

tymców.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: