Kompetencje nauczyciela w Unii Europejskiej:
1/ związane z procesem uczenia się / nauczania
a) umiejętność pracy w wielokulturowej i zróŜnicowanej społecznie klasie,
b) umiejętność stworzenia dogodnych warunków do uczenia się:
- ma być organizatorem procesu uczenia się
- ma uczynić ze swoich uczniów badaczy
- tworzy programy nauczania, ciągle się szkoli i doskonali, stale
usprawnia swoją pracę, działa we wszelkiego rodzaju stowarzyszeniach
i organizacjach
- jest animatorem Ŝycia społeczno-kulturalnego w regionie
c) umiejętność włączenia technologii informacyjno-komunikacyjnej do
codziennego funkcjonowania uczniów,
d) umiejętność pracy w zespole (nauczycieli, osób szkolących i innych –
team work) bezpośrednio zaangaŜowanym w uczenie się tej samej grupy
uczniów,
e) umiejętność współpracy przy tworzeniu programów nauczania, organizacji
procesu kształcenia i oceniania,
f) umiejętność współpracy z osobami ze środowiska lokalnego i z rodzicami,
g) umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów,
h) umiejętność ciągłego rozszerzania swojej wiedzy i doskonalenia swoich
umiejętności.
2/ związane z kształtowaniem postaw uczniowskich
a) umiejętność wykształcenia w uczniach postawy obywatelskiej i społecznej,
b) umiejętność promowania takiego rozwoju kompetencji uczniowskich,
które pozwolą im, jako pełnoprawnym obywatelom danego państwa, z
sukcesem funkcjonować w społeczeństwie wiedzy
- motywację do nauki, nie tylko formalnej objętej obowiązkiem
szkolnym
- nauczanie uczenia się
- krytyczne przetwarzanie informacji
- posługiwanie się komputerem i korzystaniem z wszelkich urządzeń
cyfrowych
- twórczość i innowacyjność
- rozwiązywanie problemów
- przedsiębiorczość
- współpracę z innymi
- łatwość w komunikacji z innymi
- umiejętność poruszania się w kulturze wizualnej
c) umiejętność łączenia kształtowania wymaganych kompetencji z nauczaniem/
uczeniem się danego przedmiotu.
Kompetencje nauczyciela wg Hammer:
l Kompetencje specjalistyczne
l Kompetencje dydaktyczne
l Kompetencje psychologiczne
l
Kompetencje specjalistyczne
l Wiedza i umiejętności w zakresie nauczanego przedmiotu
– Książki i czasopisma
– Szkolenia i konferencje
– Wymiana doświadczeń
l Niekompetentny nauczyciel to ten, który:
l Nie wie, czego nie wie
l Nie chce zapytać kogoś, kto wie
l Boi się zapytać kogoś, kto wie
l Jest przekonany, że wszystko wie i nie ma żadnych wątpliwości
l Nie chce się rozwijać
Kompetencje dydaktyczne
l Umiejętność właściwego rozplanowania zajęć w ciągu roku szkolnego, logicznego konstruowania lekcj, rozplanowania czasu na lekcji
l Precyzowanie i operacjonalizacja celów (co konkretnie mają zrobić, umieć uczniowie i jak to można sprawdzić
l Uwzględnianie cyklu uczenia się („przeżycie”, obserwacja, refleksja, uogólnienie, aktywne eksperymentowanie)
l Znajomość technik zachęcania uczniów do aktywności
l Umiejętność rozmieszczenia uczniów w klasie
l Korzystanie z pomocy audiowizualnych
l Opanowanie metod nauczania i dostosowywanie metody do tematu, celu i stylu uczenia się preferowanego przez daną grupę
l Umiejętność atrakcyjnego prowadzenia lekcji
Kompetencje psychologiczne
l Pozytywne nastawienie do ludzi
l Umiejętność unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się
l Umiejętność prawidłowego komunikowania się
l Umiejętność motywowania uczniów
l Budowanie zgranych zespołów
l Elastyczność w dostosowywaniu stylu kierowania uczniami do stopnia ich dojrzałości
l Umiejętność kontrolowania stresu
Pozytywne nastawienie do ludzi
l Autentyczność
l Ugruntowanie w sobie postawy szacunku dla innych
l Uczciwość i sprawiedliwość, dotrzymywanie zobowiązań, tolerancja
l Optymizm i pogoda ducha
l Wiedza na temat własnych mocnych stron
l Chwalenie osiągnięć uczniów
l Zmniejszanie dystansu
Umiejętność unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się
l Niepełna świadomość niektórych własnych motywów
l Nieuwzględnianie możliwości uczniów
l Sprzeczność języka ciała ze słowami
l Przedwczesna interpretacja motywów
l Filtr percepcyjny
l Dialog
Umiejętność prawidłowego komunikowania się
l Aktywne słuchanie
l Przemawianie
l Rozmawianie
l Asertywność
Chrapciolek