· Objawy:
- niedrożność nosa
- krwawienie
- jednostronny ropny wyciek z nosa
· Leczenie:
- usunięcie poprzez wydmuchanie nosa
- mechaniczne usunięcie haczykiem w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym
Gardło - ciała obce zaklinowane:
· fragmenty protez zębowych, ości ryb, drobne kości
- uczucie przeszkody, kłucia, ból, ślinotok
- usunięcie w znieczuleniu miejscowym
- peanem z pomocą lusterka krtaniowego w przypadkach ciał w gardle dolnym
Ciała obce w krtani:
- ataki kaszlu
- kłujące bóle w krtani i zaburzenia połykania
- duszność
· Patogeneza: ciała zaklinowane, kanciaste, zaaspirowane w przypadkach przerażenia, śmiechu lub nieobecności unerwienia czuciowego
· Rozpoznanie: laryngoskopia pośrednia
· W przypadkach podejrzenia należy wykonać laryngotracheobronchoskopię.
· Leczenie: usunięcie przy pomocy sztywnego endoskopu
· Cała obce w krtani mogą być wyksztuszone ale najczęściej ulegają zassaniu do drzewa oskrzelowego
· Całkowite zamknięcie światła drogi oddechowej prowadzi do nagłej śmierci
· Występowanie: dzieci 1-3 rok życia
· Objawy: napady kaszlu, okresowa lub stała duszność
· Rozpoznanie:
- Nagłe wystąpienie objawów w trakcie jedzenia
- Odgłos nad płucami stłumiony albo jawny
- Osłuchowo szmer zwężeniowy na poziomie ciała obcego
- Przy całkowicie zamkniętym świetle oskrzela zniesienie szmerów oddechowych
- Badanie radiologiczne
- Bronchoskopia
- Gromadzeni się wydzieliny
- Zapalenie tchawicy i oskrzeli z obrzękiem, ziarniną
- Krwawienie lub wydzielina podbarwiona krwią
- Zwężenie zastawkowe wdechowe lub wydechowe
- Częściowa niedrożność dolnych dróg oddechowych
- Rozedma
- Niedodma
- Nadmierne rozdęcie części płuca poniżej zwężenia
· Różnicowanie:
- błonica
- zapalenie podgłośniowe krtani
- skurcz krtani
- krztusiec
- astma oskrzelowa
- guzy w tchawicy
- gruźlica płuc
- zapalenia płuc
Ø Fizjologiczne zwężenie przełyku:
o górne – wejście do przełyku na wysokości dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej
o środkowe – na skrzyżowaniu łuku aorty i lewego oskrzela
o dolne – na poziomie rozworu przełykowego
· Połykane są ciała obce najczęściej przez dzieci do 3 roku życia - pieniądze, zabawki.
· Dorośli- kości, fragmenty protez, ości, odłamki szkła.
- dysfagia
- odynofagia
· Patogeneza
Zatrzymane ciała obce lub wbite wywołują martwicę ściany przełyku co może prowadzić do powstania w zależność od okolicy:
- zapalenia śródpoiersia
- zapalenia opłucnej
- zapalenia otrzewnej
- ropnia okołoprzełykowego
- odmy
· Diagnostyka
Wykonujemy zdjęcie boczne szyi i klatki piersiowej w celu ustalenia położenia cieniującego się ciała obcego. Przy ciałach niecieniujących stosujemy gastrografinę.
- ezofagoskopia przy użyciu sztywnej rury w znieczuleniu ogólnym
- ezofagotmia szyjna
- torakotomia
- przedziurawienie przełyku należy zeszyć, zastosować duże dawki antybiotyków aby zapobiec rozwinięciu się zapalenia śródpiersia.
Objawy zapalenia śródpiersia:
o narastające bóle za mostkiem lub między łopatkami
o radiologicznie - odma widoczna jako cień przedkręgowy, poszerzenie cienia przedkręgowego i ewentualnie poziom płynu
o podana gatrografina ujawnia miejsce perforacji.
· Jeżeli jest podejrzenie ciała obcego, należy endoskopowo obejrzeć gardło dolne i przełyk nawet wtedy, gdy badanie radiologiczne jest ujemne.
· Nie należy usuwać ciał obcych giętkim fiberoskopem.
Ciała obce w przewodzie słuchowym:
· woskowina
· czop naskórkowy
· u dzieci fragmenty zabawek, roślin
· owady
- płukanie przewodu słuchowego
- usuwanie haczykiem
- ciała pęczniejące płuczemy spirytusem
- owady żywe zalewamy gliceryną, parafiną i usuwamy haczykiem
· Jeżeli podejrzewamy perforację błony bębenkowej, to nie należy płukać ucha wodą.
· Usuwanie ciała obcego na ślepo lub bez odpowiednich narzędzi jest postępowaniem błędnym.
· Poza najprostszymi przypadkami, tylko specjalista powinien usuwać ciała obce z przewodu słuchowego.
Objawy: gorączka 38-39oC, niewielki ból przy połykaniu, przyśpieszone tętno, migdałki zaczerwienione i obrzmiałe, pokryte błoniastymi nalotami, które trudno oddzielić od podłoża, błony rozlewają się na całą powierzchnię gardła stanowiąc tym samym przeszkodę w oddychaniu.
Rozpoznanie:
· objawy kliniczne
· potwierdzenie bakteriologiczne
Leczenie: przy najmniejszym podejrzeniu chorego izolujemy, leczymy surowicą przeciwbłoniczą (200-500j.m./kg) + antybiotyk.
Powikłania: ogólne zatrucie, niewydolność serca i krążenia, porażenie podniebienia wskutek zapalenia wielonerwowego, niedrożność dróg oddechowych.
Objawy:
· szybko narastające trudności w połykaniu
· ból promieniujący do ucha
· szczękościsk
· ślinotok
· wysoka temperatura
· narastający obrzęk w wejściu do krtani
· powiększone węzły chłonne szyi
Leczenie:
· Nacięcie ropnia i jego drenaż
· Duże dawki antybiotyków
Powikłania:
· ropowica szyi i przestrzeni przygardłowej
· zakrzepica żyły szyjnej wewnętrznej
· zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
U dzieci: powstaje z przebicia się zapalenia węzłów chłonnych pozagardłowych po zakażeniu gardła w pierwszych 2 latach życia.
Objawy: obrzmienie tylnej ściany gardła, trudności w połykaniu, trudności w jedzeniu, wyciekanie pokarmu przez nos, krup, obrzęk krtani, podwyższona temperatura, kręcz szyi.
Leczenie: w przypadku chełbotania ropnia – nacięcie ropnia i opróżnienie ropnia z głową zwieszoną, zabezpieczyć chorego przed aspiracją treści, osłona antybiotykowa.
U dorosłych: zazwyczaj zstępujący, zimny ropień przestrzeni przedkręgosłupowej, wywodzący się z próchnicy gruźliczej kręgu szyjnego lub ropienia szpiku kości skroniowej.
Objawy: uczucie rozpierania w szyi, napady kaszlu, trudności w połykaniu, łagodna dysfagia, sztywność szyi.
Najczęściej zmiany o charakterze alergicznym
Objawy: balonowate obrzęki łuków podniebiennych i języczka, obrzęk języka, ust, wargi.
Leczenie: zapewnienie drożności dróg oddechowych, leki p/alergiczne, sterydy, adrenalina (przy objawach wstrząsu anafilaktycznego)
· gorączka
· ból gardła zwłaszcza przy ruchach językiem
· duszność
Leczenie: duże dawki antybiotyków, w przypadku duszności intubacja.
Najczęściej złośliwe (jamy ustnej, języka, migdałków)
Objawy: widoczne w badaniu zmiany, cuchnienie z ust, ból, krwawienie.
Niedrożność dróg oddechowych na poziomie krtani
Stridor wrodzony: zasysanie nagłośni w czasie wdechu, wrodzone przepony krtaniowe, wiotkość krtani.
Leczenie: przy wiotkości zachowawcze, przy przeponach krtaniowych - plastyka krtani.
Objawy: bóle w połykaniu (cechy odwodnienia aż do zapaści krążeniowej), stridor wdechowy-pacjent przyjmuje pozycję siedząca, głos pogrubiały, temperatura podwyższona.
Patogeneza: haemophilus influenzae, uszkodzenie błony śluzowej przez kęs pokarmowy.
Rozpoznanie: w laryngoskopii obrzmienie nagłośni, samo oglądanie jest niebezpieczne z uwagi na możliwość wystąpienia skurczu głośni.
· przy duszności intubacja
· duże dawki antybiotyków o szerokim spektrum działania
· sterydy
W przebiegu błonicy - tworzące się błony zwężają drogi oddechowe - przy narastającej duszności wskazana tracheotomia.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani
Objawy: po przeziębieniu pojawia się suchy, szczekający kaszel, stridor wdechowy i wydechowy, widoczne wciąganie dołka nadmostkowego i przestrzeni międzyżebrowych w czasie wdechu, sinica, pogorszenie stanu ogólnego i strach przed uduszeniem się.
Patogeneza: częsta choroba wieku 1-5...
Chrapciolek