spacer po górach.doc

SPORT TO ZDROWIE / GÓRY

Klimat górski bardzo korzystnie wpływa na układ oddechowy i krwionośny, mobilizując je do szybszej pracy. Związane jest to z mniejsza zawartością tlenu w powietrzu. Płuca sięgają do rezerw oddechowych, a we krwi powstaje więcej czerwonych krwinek przenoszących tlen do komórek. Marsz zwiększa odporność fizyczną oraz usprawnia wszystkie mięśnie. Jednak planując wycieczkę, nie lekceważ dolegliwości, które cię nękają. W góry nie mogą jeździć osoby z nadciśnieniem tętniczym i poważnymi chorobami  układu krwionośnego i serca. Nad sensownością wypadu, nawet kilkudniowego, powinny zastanowić się osoby chore na cukrzycę oraz cierpiące na nadczynność tarczycy. Wędrując po górach, obciążamy stopy. Zamknięte przez wiele godzin w grubych ciężkich butach z utrudnionym dostępem powietrze mogą odmienić po kilku dniach posłuszeństwa. Dlatego na trzy dni przed wyjazdem rozpocznij hartowanie stóp, stosując naprzemiennie kąpiele: raz w wodzie zimnej, raz w gorącej. Nie decyduj się na wyjazd w ostatniej chwili. Warto zapoznać się z warunkami, jakie panują tam, gdzie się wybierasz. Dotyczy to ukształtowania terenu, klimatu, zwierząt zamieszkujących lasy, zaludnienia danego obszaru oraz dostępności bazy noclegowej (przede wszystkim schronisk). Nie zapomnij również o zabraniu dokładnej mapy turystycznej terenu, który będziesz przemierzała. Mapy bez problemu znajdziesz w sklepach sportowych oraz oddziałach PTTK i turystycznych punktach informacyjnych. Pamiętaj, aby nie wędrować w czasie burzy, a gdy burzowa pogoda zaskoczy cię w trakcie marszu (w górach burzy towarzysza silne wyładowania), nie chowaj się pod drzewami, nawisami skalnymi, w jaskiniach, na zboczach, którymi mogą stoczyć się kamienie. Poszukaj odkrytej polany i tam poczekaj na poprawę pogody. 

Pamiętaj, że góry, nawet te najniższe, narzucają własne rygory. Wycieczki w wyższe partie wymagają odpowiedniego ubioru i wyposażenia. Na dole może być słonecznie i ciepło, ale nawet wtedy pamiętaj o ciepłym swetrze. W górach warunki atmosferyczne zmieniają się w okamgnieniu. Bądź na to przygotowana. Strój musi cię chronić przed wiatrem, chłodem i deszczem. Najlepiej, gdy zabierzesz ze sobą kurtkę lub płaszcz z goreteksu, sympateksu lub aquateksu. Są to tkaniny nowej generacji. Wykonane z włókien sztucznych, zapewniają dobrą ochronę przed deszczem i wilgocią, a jednocześnie przepuszczają naturalną wilgoć ciała (pot) na zewnątrz. Nie wolno wkładać ortalionowych kombinezonów i sztormiaków, gdyż nie przepuszczają one powietrza, powodując nadmierne pocenie się. Poza tym płaszcze foliowe czy ortalionowe w czasie silnego wiatru działają jak żagiel w czasie sztormu. Nie zapominaj również o nakryciu głowy, które chroni przed silnym słońcem, zwłaszcza w wyższych partiach gór. Bielizna powinna być wygodna, obszerna, najlepiej bawełniana, bez dodatku sztucznych włókien. Zamiast normalnego stanika, który nosisz codziennie, warto włożyć bawełnianą koszulkę sportową podtrzymującą biust lub specjalny biustonosz z

szerokimi i elastyczniejszymi niż normalne ramiączkami. Na bieliznę osobistą najlepiej włożyć koszulkę typu T-shirt i spodenki sięgające kolan. Nie wkładaj koszulek na ramiączkach, pot wpływem plecaka będą się wżynały w skórę i powodowały jej otarcie. Do plecaka włóż koniecznie długie spodnie. Nie powinny być zbyt ciasne, by nie krepować ruchów, ale też nie za luźne, bo będą zaczepiać się o gałęzie i wystające skałki. Buty z wysoką cholewką będą skutecznie chronić cię przed wszelkimi skręceniami i złamaniami. Najlepiej, żeby miały grubą podeszwę z bieżnikiem o skośnych nacięciach oraz wzmocnienia na pięcie czubku. Taka podeszwa nie będzie "chwytała kamieni". Nie wybieraj się na górską wycieczkę w niesprawdzonym lub zupełnie nowym obuwiu! Poobcierane nogi każdemu odbiorą radość z wypoczynku. Do plecaka zapakuj (na wszelki wypadek) bandaż i plaster opatrunkowy. Pamiętaj, że wy górach niewygodne są wszelkiego typu torby naramienne i teczki. Niezastąpiony jest natomiast plecak. Dobry plecak powinien być stabilny, nie może przesuwać się po plecach. Warto by miał wewnętrzny stelaż. Pasy na ramiona powinny być szerokie, miękkie, z nieskomplikowaną regulacją długości. Dodatkowe pasy: biodrowy i piersiowy, zapewniają w trakcie wędrówki lepsza stabilność ciężaru. Wychodząc na wędrówkę, zabierz ze sobą lekkie, pożywne i łatwo przyswajalne jedzenie, np. owoce, oraz koniecznie czekoladę, która najszybciej dostarcza energii i wzmacnia organizm. Pamiętaj też o wodzie mineralnej! Woda w górskich potokach, choć chłodna i czysta, słabo gasi pragnienie - zawiera zbyt mało chlorku sodu. 

W górach większość szlaków jest opisana. Na specjalnych tabliczkach umieszczony jest przebieg trasy, jej długość i czas przejścia. Podawany czas oblicza się wg jednego klucza. Nie uwzględnia on dłuższych odpoczynków i odpowiada możliwościom początkującego turysty. Osoba młodsza i sprawniejsza wytyczoną trasę przebywa najczęściej szybciej. Pamiętaj, że na dole wszystko może wydawać się proste i łatwe. Po kilku zaś godzinach marszu, w terenie bardzo zróżnicowanym wysokościowo, będziesz miała dosyć wędrówki. A przecież musisz jeszcze ze szczytu wrócić na dół. Jeżeli jesteś zbyt zmęczona, lepiej przenocuj na górze. Na większości szczytów znajdują się schroniska. Jeśli miejsc brakuje, a jest już późno, gospodarze schroniska na pewno znajdą dla ciebie nocleg, choćby na twardej podłodze.