autor:
Elżbieta Gilska
nauczyciel mianowany nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa nr 29
im. Jana Liszewskiego
w Olsztynie
Scenariusz zajęć do klasy I
Blok: Na wielkanocnym stole
Temat dnia: Wielkanocne zwyczaje
Cele ogólne (zadania):
- poznanie zwyczajów związanych ze świętami wielkanocnymi,
- kształcenie umiejętności wypowiadania się zdaniami na określony temat,
- wdrażanie do zachowania zwyczajów związanych ze świętami wielkanocnymi.
Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi:
- przedstawić ruchem czynności jakie wykonuje się przed świętami,
- wyrazić uczucia związane ze świętami,
- rozpoznać pisanki i kraszanki,
- przygotować koszyczek wielkanocny,
- wymienić tradycyjne potrawy przygotowywane na te święta,
- indywidualnie opisać poznane zwyczaje.
Metody: rozmowa, pokaz, praca z tekstem.
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna zróżnicowana.
Środki dydaktyczne: indywidualne karty pracy, palmy, koszyczek, pisanki, kraszanki, baranek, bukszpan, ilustracje świątecznych ciast, karty z napisami zwyczajów wielkanocnych i z napisami różnych świąt, magnetofon, kaseta z nagraniem zabawy „Ciasto”, tekst wiersza „Wielkanocny stół” Ewy Skarżyńskiej, tekst opisujący staropolski stół wielkanocny.
Czas trwania: 90 minut.
Przebieg zajęć
1. Spotkanie w kręgu.
Powitanie. Odszukanie nazwy święta, które się zbliża.
Na dywanie znajdują się kartki z nazwami świąt, uczniowie wybierają właściwą nazwą.
Boże Ciało, Święto Zmarłych, Wielkanoc, Boże Narodzenie
Rozmowa na temat Wielkanocy.
2. Przygotowania do świąt.
Jeden uczeń ruchem przedstawia czynność, jaką wykonuje w domu (odkurzanie, pieczenie, mycie okien, ścieranie kurzu, trzepanie dywanów itp.) pozostali uczniowie odgadują jaka czynność jest przedstawiana.
3. Przedstawienie za pomocą mimiki nastroju, jaki wywołują zbliżające się święta.
Powrót do ławek.
4. Uczniowie skreślają zwyczaje, które nie są związane z Wielkanocą, tak aby powstało prawdziwe zdanie. (Karta pracy nr 1)
5. Odczytanie prawdziwego zdania i zawieszenie na tablicy napisów:
ŚWIĘCIMY PALMY Niedziela Palmowa
MALUJEMY JAJKA
PIECZEMY BABY I MAZURKI
ŚWIĘCIMY POKARM
DZIELIMY SIĘ JAJKIEM
OBLEWAMY SIĘ WODĄ
6. Omówienie zwyczaju święcenia palm.
Nauczyciel pokazuje uczniom różne palmy (wykonane z suszonych kwiatów i zbóż, wykonane z zielonych gałązek). Palma - pamiątka uroczystego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Miała chronić przed chorobami i zapewnić dobre plony. Palmy święcimy w Niedzielę Palmową.
7. Rozmowa na temat malowania jajek.
Nauczyciel prezentuje ilustracje jajek - pisankę i kraszankę. Uczniowie mają za zadanie je nazwać (wybierają właściwy podpis).
Jajko jest znakiem nowego życia. Pisanki dawniej turlało się po świątecznym stole, żeby się zderzyły lub stukało czubkiem w czubek. Czyja stłukła się wcześniej, ten przegrywał. Malowano je, żeby było wiadomo, która jest czyja.
8. Na święta przygotowujemy różne potrawy. Prezentacja ilustracji świątecznych ciast.
BABA WIELKANOCNA MAZUREK
Zapoznanie uczniów z wierszem pt. „Wielkanocny stół” Ewy Skarżyńskiej
Odczytanie tekstu mówiącego, jak dawniej na święta przygotowywano potrawy. Co znajdowało się na stole?
9. Zabawa ruchowa „Ciasto”
10. Wspólne przygotowanie wielkanocnego koszyczka. Co włożymy do koszyczka?
Zagadki: ( źródło: Ewa Stadtmüller – Wiosenne zagadki, Wyd. „Skrzat” 2000)
Oby dzięki ludzkiej pracy
I opiece nieba
Nigdy na twym stole
Nie zabrakło ............ (chleba)
Azorek radośnie
Przy koszyczku hasa,
Lecz nic z tego nie będzie.
- Nie dla psa .................... (kiełbasa)
W cebulowych łupinkach
Lub w farbkach kąpane,
W prześliczne desenie
Ręcznie malowane. (jajka)
Może być z cukru,
Z gipsu lub z ciasta,
Lecz najważniejszy jest
I basta!!! (baranek)
Sypka jak piasek,
Jak śnieżek biała,
Smaku dodaje
Już szczypta mała. (sól)
Skromne listeczki
Ciemnozielone,
Ale bez niego –
Co to za święcone? (bukszpan)
11. Wypowiedzi uczniów na temat świątecznego zwyczaju – dzielenia się jajkiem.
12. Rozmowa na temat właściwego zachowania się w drugi dzień świąt – śmigus-dyngus.
13. Opisanie wielkanocnych zwyczajów. Praca w poziomach.(Karta pracy nr 2)
Grupa I – samodzielne układanie zdań na temat świątecznych zwyczajów.
Grupa II – uzupełnianie zdań.
14. Praca domowa – narysować i pokolorować jajko zgodnie z opisem. (Karta pracy nr 3)
15. Przedstawienie środkami plastycznymi wielkanocnej kraszanki.
16. Ocena prac dzieci.
Karta pracy nr 1
Co jest żartem, a co prawdą?
Na Wielkanoc: ubieramy choinkę, święcimy palmy, malujemy jajka, zapalamy znicze, pieczemy baby i mazurki, święcimy pokarm, dzielimy się opłatkiem, oblewamy się wodą.
Karta pracy nr 2
Uzupełnij zdania podanymi wyrazami:
malujemy, pieczemy, Święcimy, oblewamy, dzielimy się
W okresie Świąt Wielkanocnych .................................... palmy, ............................... jajka, .............................. baby i mazurki. ............................... jedzenie. Podczas wielkanocnego śniadania ............................... święconym jajkiem i składamy sobie życzenia.
W śmigus-dungus ............................. się wodą.
Karta pracy nr 3
Narysuj i pokoloruj jajko zgodnie z opisem.
Jajko jest różowe. U góry namalowane są zielone gałązki, na dole żółte kwiatki. Przez środek jajka przebiega czerwony pasek.
__________________________________________________________________________________________
Elżbieta Gilska – Wielkanocne zwyczaje: scenariusz zajęć do klasy I strona 1
suzi_2003